Actueel
alle pijlers
Scholieren dreigen met brand na cartoon.
dinsdag 1 april 2008 om 16:22
NIJMEGEN - Een anti-discriminatie tentoonstelling op een school in Nijmegen is afgeblazen omdat een groep leerlingen het gebouw in brand dreigden te steken omdat een cartoon over een vrouw in een boerka hen niet beviel.
De leerlingen van het ROC Nijmegen dreigden ook met vernielingen. De expositie is toen afgeblazen.
In het kader van de expositie 'Wat zeur je nou?! Discriminatie Gestript' werden in de school vijftien grote striptekeningen opgehangen. Bij het inrichten van de presentatie kwam het maandag tot een „stevige woordenwisseling”, aldus het schoolbestuur.
Volgens het Anti-Discriminatiebureau Nijmegen, een van de initiatiefnemers van de expositie, richtte de onvrede zich waarschijnlijk op een tekening van striptekenaar Peter de Wit, waarin een in boerka gestoken vrouw voor 'vuile moslima' wordt uitgemaakt.
"Een kleine groep studenten vatte de prenten volledig anders op dan de bedoeling van de makers is. De sfeer werd zodanig dat in overleg met de beveiliging van het gebouw besloten is de prenten tijdelijk terug te nemen", stelt de schoolleiding.
De tentoonstelling zou eigenlijk dinsdagavond worden geopend, maar dat is nu afgeblazen. Het ROC Nijmegen gaat op zoek naar een andere vorm voor de expositie. „Uit de reacties blijkt dat de gekozen vorm, een presentatie van de prenten op panelen zonder verdere toelichting - zijn doel voorbijschiet”, aldus de school.
Het Anti-Discriminatiebureau Nijmegen wil met de school kijken naar een andere vorm. „We overwegen nu de tentoonstelling klassikaal te gaan bekijken.”
Bron: Telegraaf.
(Eer)gisteren zag ik rondom tien, een veelgehoorde klacht was dat Geert Wilders had alle moslims over een kam geschoren, en deed vele gematigde moslims groot ontrecht.
Mijn weerwoord is dan, dat ik daar helemaal niets van merk, van die grote groep goedwillenden. Ten eerste merk ik wel heel vaak agressie tegen het (eventueel) beledigen van de profeet, ten tweede, en die mening deel ik met de heel Aboutaleb, ik mis de weerklank, het protest van "de grote meerderheid". Als die meerderheid (in een klas) zo groot is, dan is het toch een koud kunstje om te zeggen: ff dimmen jongens, het is niet wat wij willen, maar dit is een vrij land".
Elke dag is het voor mij als kriticus van de multikul samenleving prijssschieten: uit de media worden mij enorm veel mogelijkheden aangereikt om mijn pijlen te schieten op de multikul samenleving. En steeds weer die sussende boodschap: het is een kleine meerderheid. Welnu: het is een van tweeen. Of die minderheid is niet zo klein, of die meerderheid is een clubje slapjanussen, en misschien is het wel zo dat ze zwijgend toestemmen.
Voorlopig is het volgens mij zo dat schooljeugd een tentoonstelling cq het gebouw wil vernielen omwille een boodschap die hen niet beviel. Dat was vroeger op mijn school niet gebeurd. Wie het beter weet mag het zeggen.
De leerlingen van het ROC Nijmegen dreigden ook met vernielingen. De expositie is toen afgeblazen.
In het kader van de expositie 'Wat zeur je nou?! Discriminatie Gestript' werden in de school vijftien grote striptekeningen opgehangen. Bij het inrichten van de presentatie kwam het maandag tot een „stevige woordenwisseling”, aldus het schoolbestuur.
Volgens het Anti-Discriminatiebureau Nijmegen, een van de initiatiefnemers van de expositie, richtte de onvrede zich waarschijnlijk op een tekening van striptekenaar Peter de Wit, waarin een in boerka gestoken vrouw voor 'vuile moslima' wordt uitgemaakt.
"Een kleine groep studenten vatte de prenten volledig anders op dan de bedoeling van de makers is. De sfeer werd zodanig dat in overleg met de beveiliging van het gebouw besloten is de prenten tijdelijk terug te nemen", stelt de schoolleiding.
De tentoonstelling zou eigenlijk dinsdagavond worden geopend, maar dat is nu afgeblazen. Het ROC Nijmegen gaat op zoek naar een andere vorm voor de expositie. „Uit de reacties blijkt dat de gekozen vorm, een presentatie van de prenten op panelen zonder verdere toelichting - zijn doel voorbijschiet”, aldus de school.
Het Anti-Discriminatiebureau Nijmegen wil met de school kijken naar een andere vorm. „We overwegen nu de tentoonstelling klassikaal te gaan bekijken.”
Bron: Telegraaf.
(Eer)gisteren zag ik rondom tien, een veelgehoorde klacht was dat Geert Wilders had alle moslims over een kam geschoren, en deed vele gematigde moslims groot ontrecht.
Mijn weerwoord is dan, dat ik daar helemaal niets van merk, van die grote groep goedwillenden. Ten eerste merk ik wel heel vaak agressie tegen het (eventueel) beledigen van de profeet, ten tweede, en die mening deel ik met de heel Aboutaleb, ik mis de weerklank, het protest van "de grote meerderheid". Als die meerderheid (in een klas) zo groot is, dan is het toch een koud kunstje om te zeggen: ff dimmen jongens, het is niet wat wij willen, maar dit is een vrij land".
Elke dag is het voor mij als kriticus van de multikul samenleving prijssschieten: uit de media worden mij enorm veel mogelijkheden aangereikt om mijn pijlen te schieten op de multikul samenleving. En steeds weer die sussende boodschap: het is een kleine meerderheid. Welnu: het is een van tweeen. Of die minderheid is niet zo klein, of die meerderheid is een clubje slapjanussen, en misschien is het wel zo dat ze zwijgend toestemmen.
Voorlopig is het volgens mij zo dat schooljeugd een tentoonstelling cq het gebouw wil vernielen omwille een boodschap die hen niet beviel. Dat was vroeger op mijn school niet gebeurd. Wie het beter weet mag het zeggen.
zondag 6 april 2008 om 10:01
Hihi, en dat roept ze tegen een VVD-stemmer! (Hoewel ik op dit moment nog niet helemaal zeker ben van mijn voorkeur)
Nijntje, dit is een nogal zwart-witte conclusie. Dat valt des te meer op, omdat jij zo vaak degene bent die pleit voor meer nuance. Als men niets ziet in radicale standpunten, is men dan per definitie een 'linkse schreeuwer'? Tut tut.
En over je eeuwige stokpaardje 'belachelijk maken': in mijn beleving maakt een Wilders bijvoorbeeld zichzelf belachelijk en dat stip ik dan wel eens aan. Vind ik wel zo verfrissend op een forum waar ook lieden rondhangen die bij voorkeur niets anders doen dan door middel van kopiëer- en plakstukkies etnische groepen stigmatiseren.
zondag 6 april 2008 om 16:36
Ja en dat begrijp ik dus niet. Toon haalt artikelen uit de krant die ZIJN aandacht trekken. Hij heeft duidelijk een eigen agenda; maakt zich zorgen over iets wat hij signaleert als een ontwikkeling in de maatschappij. Het komt natuurlijk ook niet helemaal uit de lucht vallen, want het staat in de krant, en echt niet alleen maar in de Telegraaf. En nee (ik ben FV even voor) ik geloof niet dat alles wat in de krant staat perse waar is.
Maargoed, ipv te zuchten en te steunen en Toon voor xenofoob uit te maken, is het toch veel intelligenter (en ondanks alles zie ik je nog steeds als intelligent) om er inhoudelijk op in te gaan, en er iets tegenover te stellen? Zet es op een rijtje voor Toon wat er wel goed gaat met de allochtonen. Zet wat percentages voor hem op een rijtje. Hij is een exponent van bezorgd Nederland. Haal die angel er dan eens voor hem uit met wat goed nieuws.
zondag 6 april 2008 om 18:32
zondag 6 april 2008 om 18:54
Je snapt het nog steeds niet, Nijn. Als iemand stelling neemt tegen radicalisme, is deze persoon echt niet per definitie een 'linkse schreeuwer.' Hoe je tot die vreemde conclusie komt, blijft voor mij een volslagen raadsel, zelfs na je laatste 'antwoord'.
Verder is een stokpaardje weliswaar iets dat doorgaans voor langere tijd meegaat, maar zeker niet per definitie voor eeuwig. Het zou wat zijn als je eenmaal een stokpaardje hebt en je mag het nooit meer veranderen, toch?
Verder heb je kennelijk -- ondanks je aangeven al langere tijd dit soort discussies te volgen -- met een scheve bril gelezen, want er zijn wel degelijk in verschillende topics over Wilders en aanverwante onderwerpen zowel door mij als door Jaap en enkele anderen behoorlijk overuigende argumenten naar voren gebracht. Dat daar vervolgens geen afdoende weerwoord op komt, maar wel artikeltje no. 2862 gekopiëerd en geplakt wordt in wederom een nieuw topic over hetzelfde onderwerp, alsof dát iets toevoegt aan een discussie, leidt wel eens tot een lichte uiting van vermoeidheid. Dat mag je mij kwalijk nemen, is je goed recht, maar wees niet verbaasd dat ik je nogal eenzijdige voorstelling van zaken niet helemaal voor zoete koek of andere lekkernijen wens te slikken.
Verder is een stokpaardje weliswaar iets dat doorgaans voor langere tijd meegaat, maar zeker niet per definitie voor eeuwig. Het zou wat zijn als je eenmaal een stokpaardje hebt en je mag het nooit meer veranderen, toch?
Verder heb je kennelijk -- ondanks je aangeven al langere tijd dit soort discussies te volgen -- met een scheve bril gelezen, want er zijn wel degelijk in verschillende topics over Wilders en aanverwante onderwerpen zowel door mij als door Jaap en enkele anderen behoorlijk overuigende argumenten naar voren gebracht. Dat daar vervolgens geen afdoende weerwoord op komt, maar wel artikeltje no. 2862 gekopiëerd en geplakt wordt in wederom een nieuw topic over hetzelfde onderwerp, alsof dát iets toevoegt aan een discussie, leidt wel eens tot een lichte uiting van vermoeidheid. Dat mag je mij kwalijk nemen, is je goed recht, maar wees niet verbaasd dat ik je nogal eenzijdige voorstelling van zaken niet helemaal voor zoete koek of andere lekkernijen wens te slikken.
zondag 6 april 2008 om 20:25
zondag 6 april 2008 om 20:27
zondag 6 april 2008 om 22:16
Dit kwam ik wel tegen in Trouw maar ik raak ik er niet van in jubelstemming:
Islamisering is allang binnengeslopen
Nahed Selim
Het schijnt in Nederland taboe te zijn om over de islamisering van de samenleving te praten, schrijft moslima Nahed Selim. Waarom eigenlijk? „Ik denk dat veel Nederlanders de term niet helemaal begrijpen.” Zelf hoopt ze dat er, na de film van Geert Wilders, nog veel méér waarschuwingen komen.
Lees het artikel
Klik hier!
In een uitzending van de Nederlandse Islamitische Omroep (NIO) op 30 maart waren reacties te zien op ’Fitna’ vanuit Egypte. Een daarvan kwam van een predikant. Naast het gebruikelijke betoog dat hij hield over respect en belediging bleek hij ook verontwaardigd te zijn over de titel van de film. Hij vroeg zich af of de ’regisseur’ wel besefte wat fitna betekende.
Uit de woorden van de regisseur in Het Parool van 9 februari blijkt dat Geert Wilders dat inderdaad wist. Iedere moslim kent het Arabische begrip fitna, aldus de PVV-leider. „Het duidt op situaties waarin het geloof van moslims op de proef wordt gesteld. Alles wat hun geloof op de proef stelt, is fitna: onbedekte vrouwen, alcohol, niet-moslims, verzet tegen het gezag van de islam. Ik gebruik die term spiegelbeeldig: voor mij is de verderfelijke islam fitna.” Wilders was ingenomen met de vondst. „Ik wilde per se een term die in de Koran voorkomt.”
Om meerdere redenen is de titel een geslaagde keuze. Fitna is een fascinerend woord. Op individueel niveau betekent het ’verzoeking’ en ’beproeving van het geloof’. Opmerkelijk genoeg wordt de verleiding die van vrouwen uitgaat ook als fitna aangeduid. Daarnaast wordt de term geassocieerd met onrust, burgeroorlog en chaos. In de klassiek islamitische geschiedenis zijn er drie grote fitna’s geweest.
Tussen 656 en 661 brak er, na de moord op de derde kalief Uthman Ibn Affan, een machtsstrijd uit, waarbij moslims voor het eerst de wapens tegen elkaar opnamen. De tweede fitna vond plaats tussen 683 en 685. Daarbij ging het eveneens om een politieke strijd om de controle over het islamitische rijk tussen de dynastieën van de Ummayaden en de Abbassyden. De derde fitna refereert aan de strijd tussen legeraanvoerders en gezaghebbers tijdens de laatste periode van de islamitische overheersing in Córdoba.
De angst voor het begrip fitna – met alle associaties van chaos en burgeroorlog tot aan verleiding en beproeving – is enorm onder moslimgeleerden. Het is bijna vergelijkbaar met het spook van de Tweede Wereldoorlog voor de Europeanen.
De Egyptische predikant, hoewel zelf een christen, eindigde zijn verklaring in de uitzending van de NIO met een spontaan gebed aan God om onze landen en samenlevingen te beschermen tegen alle soorten fitna’s en tegen de aanstichters ervan.
Het is de vraag of Wilders zich bewust was van deze historische dimensie van de titel van zijn film. Gilles Kepel was dat in elk geval wel. Deze Franse islamoloog, politiek wetenschapper en kenner van de radicale islam was de eerste die de term gebruikte in ’Fitna, oorlog in het hart van de islam’ (2005). In dit boeiende boek bespreekt hij de wisselwerking tussen djihad en fitna. Inmiddels is er haast niemand die niet weet wat djihad is. Fitna is voor moslims een minstens even belangrijk begrip, maar nauwelijks bekend bij niet-moslims. Wilders heeft hierin verandering gebracht. Dankzij zijn film maken miljoenen mensen over de hele wereld kennis met het fascinerende begrip.
De film is door de leider van de PVV bedoeld als laatste waarschuwing aan Nederland, tegen de islamisering. Waarom de laatste? Ik hoop dat er veel meer waarschuwingen komen. Met elk land waar zich een totale islamisering heeft voltrokken, ging het bergafwaarts. Hoe meer islamisering, hoe meer onrust, materiële en culturele armoede, conflicten tussen bevolkingsgroepen, bloedvergieten en andere ellende. Kijk maar naar Pakistan, Iran, Soedan, Jemen, Somalië. De samenleving die we nu hebben is veel beter, voor iedereen.
Het schijnt in Nederland taboe te zijn om over de islamisering van de samenleving te spreken. Ik denk dat veel Nederlanders de term niet helemaal begrijpen.
Met islamisering wordt niet alleen de toename van de moslimpopulatie bedoeld, en ook niet de militaire verovering van het land door moslims of de stichting van een islamitische staat. Islamisering is een proces waarbij de religie sluipenderwijs alle aspecten van het leven gaat domineren.
Turkije is een islamitisch land, de meerderheid van de bevolking is moslim, maar het land is niet geheel geïslamiseerd. Er woont een substantiële groep seculieren die totaal anders denkt en leeft. Het is een groep die zich nog steeds weigert te conformeren aan de moslimmeerderheid. En het is een groep met macht, omdat ze vertegenwoordigd is in het leger en in de elite. De vraag is hoe lang de seculieren die macht kunnen behouden.
In Turkije gingen enkele maanden geleden 140.000 demonstranten de straat op om te protesteren. Ze waren het niet eens met de opheffing van het hoofddoekverbod op de universiteiten. Ze vreesden de sociale druk om allemaal een hoofddoek te gaan dragen, terwijl het verbod juist een goede steun en smoes was voor veel vrouwen en hun families. Ze konden immers altijd zeggen dat het nu eenmaal verboden was door de staat. Ze vreesden ook dat de opheffing van het hoofddoekverbod een belangrijke schakel vormt in het islamiseringsproces.
In Turkije begrijpen de seculieren beter dan ons kabinet en onze bestuurders wat islamisering precies inhoudt. Islamisering is ook het proces, hoe traag het ook verloopt, dat geleidelijk resulteert in de islamisering van het denken.
Islamisering van het denken zal het einde betekenen van alle creativiteit, originaliteit en scheppingskracht, want creëren en scheppen zijn goddelijke eigenschappen waarop Allah octrooi heeft genomen. Daarbij duldt Hij geen concurrentie van de mens. Islamisering is het proces waarbij islamitische waarden en normen op den duur de overhand krijgen boven alle andere waardensystemen, in alle aspecten van het leven.
Dit proces is al een tijd bezig in het Westen. En het wordt bijna dagelijks gedemonstreerd in een reeks van incidenten.
Bijvoorbeeld wanneer een moslimapotheker weigert de morningafterpil of condooms te verkopen, wanneer een moslimdokter weigert aidspatiënten te behandelen of abortus te verrichten, wanneer geneeskundestudenten weigeren delen van het curriculum te doen omdat die in strijd zouden zijn met hun geloof, wanneer moslimtaxichauffeurs weigeren blinde cliënten met hun geleidehonden mee te nemen omdat honden onrein zijn volgens hun geloof, wanneer het bijna onmogelijk wordt om kritiek te uiten op de islam of op moslims zonder bedreigd te worden, wanneer het bureau Jeugdzorg de hulp van imams moet inroepen omdat het anders zijn werk bij Marokkaanse gezinnen niet kan verrichten, wanneer gemeenteambtenaren weigeren vrouwen een hand te geven, wanneer leraressen en andere overheidsambtenaren tijdens hun werk de islam vertegenwoordigen door hun hoofddoeken te dragen, terwijl ze de staat zouden moeten vertegenwoordigen, wanneer Fortis het spaarvarkentje afschaft dat hij cadeau gaf aan kinderen omdat dit voor moslims een onrein dier is, wanneer musea foto’s van de muur halen en schilderijen weigeren uit angst voor reacties van moslims, wanneer posters van klassieke naakten niet meer in de metrostations mogen hangen – en de lijst kan nog veel langer worden.
Dit zijn allemaal incidenten die de laatste jaren in westerse landen zijn voorgekomen, ook in Nederland. En het zijn allemaal tekenen van het voortschrijdende islamiseringsproces.
Mag een politieke partij daartegen waarschuwen? Natuurlijk mag zij dat. Politieke partijen hebben zelfs de taak tegen deze gevaren te waarschuwen.
Mijn kritiek op de film ’Fitna’ is dat Wilders dit aspect van de geleidelijke mentale en institutionele islamisering niet of onvoldoende behandelt, terwijl het een grotere bedreiging vormt voor de democratische, seculiere samenleving dan het terroristische gevaar.
Slechts één zin in de film refereert aan deze institutionele islamisering. Wilders laat een stem horen die zegt: „De moskee zal onderdeel worden van het Nederlandse overheidssysteem.”
Ik ben bang dat dit al begonnen is. Wat betekent het anders als een ambtenaar van Jeugdzorg pas zijn werk kan doen, wanneer hij zich laat vergezellen door een imam? De staat delegeert zodoende een deel van zijn taken aan de moskee. Ook bewijst dit dat zulke moslimgezinnen alleen loyaal zijn aan hun geestelijken, en niet aan de overheid en haar ambtenaren.
Jammer dat Wilders niet meer aandacht heeft besteed aan deze aspecten. Anders had hij ook kunnen constateren dat niet alleen moslims daar debet aan zijn. Heel vaak is deze institutionele islamisering mogelijk dankzij autochtone Nederlanders die alvast aan het zelfislamiseren slaan, omdat ze totaal geen benul hebben van de scheiding tussen kerk en staat.
Het heftigste deel van ’Fitna’ is natuurlijk het eerste, waarin we de beelden van terroristische aanslagen zien, gekoppeld aan preken en koranteksten. Wilders heeft het verband tussen de daden van de terroristen, en de theologische onderbouwing ervan willen aantonen – een verband dat door alle commentatoren, moslims of niet, categorisch wordt ontkend. Toch kan ik het grootste deel van de preken van die vreselijke imams bijna woordelijk herleiden tot koranteksten en uitspraken van de profeet Mohammed. Alle moslims die ik erover gehoord heb, namen er terecht krachtig afstand van, beschreven ze als radicale en extremistische interpretaties. Het punt is alleen dat het helemaal geen interpretaties zijn. Het zijn letterlijke citaten uit authentieke islamitische bronnen.
Wat is extremisme?
Neem de ramadan. Het normale geloofsprincipe is dat de vasten een maand duurt. Zo staat het immers in de Koran. Radicaal of extreem is het pas om het hele jaar door te vasten. Of neem het bidden. Volgens de islam dient dat vijf keer per dag te gebeuren. Een religieuze stroming die verwacht dat de gelovigen de hele nacht wakker moeten blijven om achter elkaar te bidden, kan met recht omschreven worden als extremistisch of radicaal. Die wijkt te veel af van wat er in de bronnen voorgeschreven staat. Een eenvoudig principe, lijkt me.
Maar stel nu dat het andersom was. Ik ken moslims die bepaalde geneesmiddelen niet willen gebruiken als er alcohol in zit, omdat de Koran zegt dat je geen alcohol mag drinken. Zijn zij radicaal? Of is de Koran radicaal? Ook staan in de Koran instructies voor de gelovigen om de ongelovigen af te slachten. De meeste moslims vinden dat te ver gaan. Ze weigeren deze voorschriften uit te voeren. Mij lijkt het dat zij verstandiger zijn dan hun heilige teksten. Maar stel dat er iemand is die om welke reden dan ook deze bevelen serieus neemt en ernaar gaat handelen. Is hij dan extreem of is zijn heilige tekst dat?
Je hoeft niet alles te doen wat in Koran staat, zeg ik wel eens tegen andere moslims, bijvoorbeeld als het gaat om de hoofddoek. Gegarandeerd krijg ik dan te horen dat dat wel moet, juist omdat zo’n voorschrift uit een heilig boek komt.
De Engelsen hebben een leuke uitdrukking: You can’t have your cake and eat it too.
Mensen willen graag geloven dat de door God geopenbaarde teksten een niveau van wijsheid en schoonheid bevatten dat uniek is. Ze vinden dat ze het recht hebben alles wat er staat letterlijk te belijden, ook al wijkt het af van de hier geldende regels.
De film ’Fitna’ confronteert ze met enkele wrede teksten die totaal geen wijsheid, schoonheid of welke ethiek dan ook bevatten. Voor een eerlijke gelovige kan de film een confrontatie zijn die tot een fitna, een beproeving van het geloof kan leiden. De meesten lopen weg voor die confrontatie, schuiven de schuld op de interpretatie, op de geestelijke die de teksten uitspreekt of op de regisseur die daarover een film maakt.
Natuurlijk is ieder mens verantwoordelijk voor zijn eigen daden. Geen tekst, heilig of onheilig, mag dienen als een vrijbrief om een ander te doden. Net zo min als een film of een cartoon mag dienen om rellen en aanslagen te legitimeren. Hoeveel mensen zullen de moed hebben om zo’n confrontatie te doorstaan?
In een vorig artikel schreef ik dat er wel gematigde moslims zijn, maar dat er geen gematigde islam bestaat.
Maar wat niet is, kan nog komen. Ondertussen heb ik kennisgemaakt met Muslims against Sharia, ruim een jaar geleden opgericht in de Verenigde Staten. Het is een islamitische organisatie voor hervorming van de islam, met duizenden sympathisanten over de hele wereld. Haar motto luidt: fouten toegeven, verantwoordelijkheid aanvaarden, voorwaarts gaan.
Ze heeft als doel om moslims en niet-moslims bewust te maken van de gevaren van sommige islamitische religieuze teksten. En ze is – en dat is uniek – tegen het toepassen van sharia. Op de website staat een lijst koranteksten die de beweging als ’moreel bezwaarlijk’ betitelt. Sommige teksten omschrijft ze zelfs als ’ethisch onacceptabel’.
Muslims against Sharia wil een versie van de Koran uitgeven waaruit al die bezwaarlijke verzen zijn verwijderd. Geen letterlijk scheuren van de Koran, wel rationeel oordelen welke teksten de moeite van het bewaren waard zijn.
Wordt Wilders toch nog op zijn wenken bediend.
Nahed Selim is tolk en schrijfster. Haar laatste boek ’Allah houdt niet van vrouwen’ verscheen vorig jaar bij uitgeverij Houtekiet (ISBN 9052409587, euro 14,95). Muslims against Sharia is te vinden via www.reformislam.org
Islamisering is allang binnengeslopen
Nahed Selim
Het schijnt in Nederland taboe te zijn om over de islamisering van de samenleving te praten, schrijft moslima Nahed Selim. Waarom eigenlijk? „Ik denk dat veel Nederlanders de term niet helemaal begrijpen.” Zelf hoopt ze dat er, na de film van Geert Wilders, nog veel méér waarschuwingen komen.
Lees het artikel
Klik hier!
In een uitzending van de Nederlandse Islamitische Omroep (NIO) op 30 maart waren reacties te zien op ’Fitna’ vanuit Egypte. Een daarvan kwam van een predikant. Naast het gebruikelijke betoog dat hij hield over respect en belediging bleek hij ook verontwaardigd te zijn over de titel van de film. Hij vroeg zich af of de ’regisseur’ wel besefte wat fitna betekende.
Uit de woorden van de regisseur in Het Parool van 9 februari blijkt dat Geert Wilders dat inderdaad wist. Iedere moslim kent het Arabische begrip fitna, aldus de PVV-leider. „Het duidt op situaties waarin het geloof van moslims op de proef wordt gesteld. Alles wat hun geloof op de proef stelt, is fitna: onbedekte vrouwen, alcohol, niet-moslims, verzet tegen het gezag van de islam. Ik gebruik die term spiegelbeeldig: voor mij is de verderfelijke islam fitna.” Wilders was ingenomen met de vondst. „Ik wilde per se een term die in de Koran voorkomt.”
Om meerdere redenen is de titel een geslaagde keuze. Fitna is een fascinerend woord. Op individueel niveau betekent het ’verzoeking’ en ’beproeving van het geloof’. Opmerkelijk genoeg wordt de verleiding die van vrouwen uitgaat ook als fitna aangeduid. Daarnaast wordt de term geassocieerd met onrust, burgeroorlog en chaos. In de klassiek islamitische geschiedenis zijn er drie grote fitna’s geweest.
Tussen 656 en 661 brak er, na de moord op de derde kalief Uthman Ibn Affan, een machtsstrijd uit, waarbij moslims voor het eerst de wapens tegen elkaar opnamen. De tweede fitna vond plaats tussen 683 en 685. Daarbij ging het eveneens om een politieke strijd om de controle over het islamitische rijk tussen de dynastieën van de Ummayaden en de Abbassyden. De derde fitna refereert aan de strijd tussen legeraanvoerders en gezaghebbers tijdens de laatste periode van de islamitische overheersing in Córdoba.
De angst voor het begrip fitna – met alle associaties van chaos en burgeroorlog tot aan verleiding en beproeving – is enorm onder moslimgeleerden. Het is bijna vergelijkbaar met het spook van de Tweede Wereldoorlog voor de Europeanen.
De Egyptische predikant, hoewel zelf een christen, eindigde zijn verklaring in de uitzending van de NIO met een spontaan gebed aan God om onze landen en samenlevingen te beschermen tegen alle soorten fitna’s en tegen de aanstichters ervan.
Het is de vraag of Wilders zich bewust was van deze historische dimensie van de titel van zijn film. Gilles Kepel was dat in elk geval wel. Deze Franse islamoloog, politiek wetenschapper en kenner van de radicale islam was de eerste die de term gebruikte in ’Fitna, oorlog in het hart van de islam’ (2005). In dit boeiende boek bespreekt hij de wisselwerking tussen djihad en fitna. Inmiddels is er haast niemand die niet weet wat djihad is. Fitna is voor moslims een minstens even belangrijk begrip, maar nauwelijks bekend bij niet-moslims. Wilders heeft hierin verandering gebracht. Dankzij zijn film maken miljoenen mensen over de hele wereld kennis met het fascinerende begrip.
De film is door de leider van de PVV bedoeld als laatste waarschuwing aan Nederland, tegen de islamisering. Waarom de laatste? Ik hoop dat er veel meer waarschuwingen komen. Met elk land waar zich een totale islamisering heeft voltrokken, ging het bergafwaarts. Hoe meer islamisering, hoe meer onrust, materiële en culturele armoede, conflicten tussen bevolkingsgroepen, bloedvergieten en andere ellende. Kijk maar naar Pakistan, Iran, Soedan, Jemen, Somalië. De samenleving die we nu hebben is veel beter, voor iedereen.
Het schijnt in Nederland taboe te zijn om over de islamisering van de samenleving te spreken. Ik denk dat veel Nederlanders de term niet helemaal begrijpen.
Met islamisering wordt niet alleen de toename van de moslimpopulatie bedoeld, en ook niet de militaire verovering van het land door moslims of de stichting van een islamitische staat. Islamisering is een proces waarbij de religie sluipenderwijs alle aspecten van het leven gaat domineren.
Turkije is een islamitisch land, de meerderheid van de bevolking is moslim, maar het land is niet geheel geïslamiseerd. Er woont een substantiële groep seculieren die totaal anders denkt en leeft. Het is een groep die zich nog steeds weigert te conformeren aan de moslimmeerderheid. En het is een groep met macht, omdat ze vertegenwoordigd is in het leger en in de elite. De vraag is hoe lang de seculieren die macht kunnen behouden.
In Turkije gingen enkele maanden geleden 140.000 demonstranten de straat op om te protesteren. Ze waren het niet eens met de opheffing van het hoofddoekverbod op de universiteiten. Ze vreesden de sociale druk om allemaal een hoofddoek te gaan dragen, terwijl het verbod juist een goede steun en smoes was voor veel vrouwen en hun families. Ze konden immers altijd zeggen dat het nu eenmaal verboden was door de staat. Ze vreesden ook dat de opheffing van het hoofddoekverbod een belangrijke schakel vormt in het islamiseringsproces.
In Turkije begrijpen de seculieren beter dan ons kabinet en onze bestuurders wat islamisering precies inhoudt. Islamisering is ook het proces, hoe traag het ook verloopt, dat geleidelijk resulteert in de islamisering van het denken.
Islamisering van het denken zal het einde betekenen van alle creativiteit, originaliteit en scheppingskracht, want creëren en scheppen zijn goddelijke eigenschappen waarop Allah octrooi heeft genomen. Daarbij duldt Hij geen concurrentie van de mens. Islamisering is het proces waarbij islamitische waarden en normen op den duur de overhand krijgen boven alle andere waardensystemen, in alle aspecten van het leven.
Dit proces is al een tijd bezig in het Westen. En het wordt bijna dagelijks gedemonstreerd in een reeks van incidenten.
Bijvoorbeeld wanneer een moslimapotheker weigert de morningafterpil of condooms te verkopen, wanneer een moslimdokter weigert aidspatiënten te behandelen of abortus te verrichten, wanneer geneeskundestudenten weigeren delen van het curriculum te doen omdat die in strijd zouden zijn met hun geloof, wanneer moslimtaxichauffeurs weigeren blinde cliënten met hun geleidehonden mee te nemen omdat honden onrein zijn volgens hun geloof, wanneer het bijna onmogelijk wordt om kritiek te uiten op de islam of op moslims zonder bedreigd te worden, wanneer het bureau Jeugdzorg de hulp van imams moet inroepen omdat het anders zijn werk bij Marokkaanse gezinnen niet kan verrichten, wanneer gemeenteambtenaren weigeren vrouwen een hand te geven, wanneer leraressen en andere overheidsambtenaren tijdens hun werk de islam vertegenwoordigen door hun hoofddoeken te dragen, terwijl ze de staat zouden moeten vertegenwoordigen, wanneer Fortis het spaarvarkentje afschaft dat hij cadeau gaf aan kinderen omdat dit voor moslims een onrein dier is, wanneer musea foto’s van de muur halen en schilderijen weigeren uit angst voor reacties van moslims, wanneer posters van klassieke naakten niet meer in de metrostations mogen hangen – en de lijst kan nog veel langer worden.
Dit zijn allemaal incidenten die de laatste jaren in westerse landen zijn voorgekomen, ook in Nederland. En het zijn allemaal tekenen van het voortschrijdende islamiseringsproces.
Mag een politieke partij daartegen waarschuwen? Natuurlijk mag zij dat. Politieke partijen hebben zelfs de taak tegen deze gevaren te waarschuwen.
Mijn kritiek op de film ’Fitna’ is dat Wilders dit aspect van de geleidelijke mentale en institutionele islamisering niet of onvoldoende behandelt, terwijl het een grotere bedreiging vormt voor de democratische, seculiere samenleving dan het terroristische gevaar.
Slechts één zin in de film refereert aan deze institutionele islamisering. Wilders laat een stem horen die zegt: „De moskee zal onderdeel worden van het Nederlandse overheidssysteem.”
Ik ben bang dat dit al begonnen is. Wat betekent het anders als een ambtenaar van Jeugdzorg pas zijn werk kan doen, wanneer hij zich laat vergezellen door een imam? De staat delegeert zodoende een deel van zijn taken aan de moskee. Ook bewijst dit dat zulke moslimgezinnen alleen loyaal zijn aan hun geestelijken, en niet aan de overheid en haar ambtenaren.
Jammer dat Wilders niet meer aandacht heeft besteed aan deze aspecten. Anders had hij ook kunnen constateren dat niet alleen moslims daar debet aan zijn. Heel vaak is deze institutionele islamisering mogelijk dankzij autochtone Nederlanders die alvast aan het zelfislamiseren slaan, omdat ze totaal geen benul hebben van de scheiding tussen kerk en staat.
Het heftigste deel van ’Fitna’ is natuurlijk het eerste, waarin we de beelden van terroristische aanslagen zien, gekoppeld aan preken en koranteksten. Wilders heeft het verband tussen de daden van de terroristen, en de theologische onderbouwing ervan willen aantonen – een verband dat door alle commentatoren, moslims of niet, categorisch wordt ontkend. Toch kan ik het grootste deel van de preken van die vreselijke imams bijna woordelijk herleiden tot koranteksten en uitspraken van de profeet Mohammed. Alle moslims die ik erover gehoord heb, namen er terecht krachtig afstand van, beschreven ze als radicale en extremistische interpretaties. Het punt is alleen dat het helemaal geen interpretaties zijn. Het zijn letterlijke citaten uit authentieke islamitische bronnen.
Wat is extremisme?
Neem de ramadan. Het normale geloofsprincipe is dat de vasten een maand duurt. Zo staat het immers in de Koran. Radicaal of extreem is het pas om het hele jaar door te vasten. Of neem het bidden. Volgens de islam dient dat vijf keer per dag te gebeuren. Een religieuze stroming die verwacht dat de gelovigen de hele nacht wakker moeten blijven om achter elkaar te bidden, kan met recht omschreven worden als extremistisch of radicaal. Die wijkt te veel af van wat er in de bronnen voorgeschreven staat. Een eenvoudig principe, lijkt me.
Maar stel nu dat het andersom was. Ik ken moslims die bepaalde geneesmiddelen niet willen gebruiken als er alcohol in zit, omdat de Koran zegt dat je geen alcohol mag drinken. Zijn zij radicaal? Of is de Koran radicaal? Ook staan in de Koran instructies voor de gelovigen om de ongelovigen af te slachten. De meeste moslims vinden dat te ver gaan. Ze weigeren deze voorschriften uit te voeren. Mij lijkt het dat zij verstandiger zijn dan hun heilige teksten. Maar stel dat er iemand is die om welke reden dan ook deze bevelen serieus neemt en ernaar gaat handelen. Is hij dan extreem of is zijn heilige tekst dat?
Je hoeft niet alles te doen wat in Koran staat, zeg ik wel eens tegen andere moslims, bijvoorbeeld als het gaat om de hoofddoek. Gegarandeerd krijg ik dan te horen dat dat wel moet, juist omdat zo’n voorschrift uit een heilig boek komt.
De Engelsen hebben een leuke uitdrukking: You can’t have your cake and eat it too.
Mensen willen graag geloven dat de door God geopenbaarde teksten een niveau van wijsheid en schoonheid bevatten dat uniek is. Ze vinden dat ze het recht hebben alles wat er staat letterlijk te belijden, ook al wijkt het af van de hier geldende regels.
De film ’Fitna’ confronteert ze met enkele wrede teksten die totaal geen wijsheid, schoonheid of welke ethiek dan ook bevatten. Voor een eerlijke gelovige kan de film een confrontatie zijn die tot een fitna, een beproeving van het geloof kan leiden. De meesten lopen weg voor die confrontatie, schuiven de schuld op de interpretatie, op de geestelijke die de teksten uitspreekt of op de regisseur die daarover een film maakt.
Natuurlijk is ieder mens verantwoordelijk voor zijn eigen daden. Geen tekst, heilig of onheilig, mag dienen als een vrijbrief om een ander te doden. Net zo min als een film of een cartoon mag dienen om rellen en aanslagen te legitimeren. Hoeveel mensen zullen de moed hebben om zo’n confrontatie te doorstaan?
In een vorig artikel schreef ik dat er wel gematigde moslims zijn, maar dat er geen gematigde islam bestaat.
Maar wat niet is, kan nog komen. Ondertussen heb ik kennisgemaakt met Muslims against Sharia, ruim een jaar geleden opgericht in de Verenigde Staten. Het is een islamitische organisatie voor hervorming van de islam, met duizenden sympathisanten over de hele wereld. Haar motto luidt: fouten toegeven, verantwoordelijkheid aanvaarden, voorwaarts gaan.
Ze heeft als doel om moslims en niet-moslims bewust te maken van de gevaren van sommige islamitische religieuze teksten. En ze is – en dat is uniek – tegen het toepassen van sharia. Op de website staat een lijst koranteksten die de beweging als ’moreel bezwaarlijk’ betitelt. Sommige teksten omschrijft ze zelfs als ’ethisch onacceptabel’.
Muslims against Sharia wil een versie van de Koran uitgeven waaruit al die bezwaarlijke verzen zijn verwijderd. Geen letterlijk scheuren van de Koran, wel rationeel oordelen welke teksten de moeite van het bewaren waard zijn.
Wordt Wilders toch nog op zijn wenken bediend.
Nahed Selim is tolk en schrijfster. Haar laatste boek ’Allah houdt niet van vrouwen’ verscheen vorig jaar bij uitgeverij Houtekiet (ISBN 9052409587, euro 14,95). Muslims against Sharia is te vinden via www.reformislam.org
zondag 6 april 2008 om 22:26
‘De samenleving moet weer stoer worden’
→ De verzuiling van Doekle en Mohamed
Met het manifest Benoemen en Bouwen, op 2 januari gepresenteerd als een advertentie in Trouw, ‘bekent de witte elite kleur’. Is dit initiatief een nieuwe zuil van autochtone voorgangers en een allochtone elite? ‘Er gebeurt door heel Nederland zoveel positiefs tussen allochtonen en autochtonen. Dat is te weinig zichbaar.’
DOOR Margreet Fogteloo
Herleeft de verzuiling? ‘Welnee, dat riekt naar nostalgie’, reageert Doekle Terpstra, de geestelijk vader van het manifest Benoemen en Bouwen, verbaasd. ‘Een zuil is geïnstitutionaliseerd, waardoor iedere spontaniteit verloren gaat. We zijn een beweging die dynamisch groeit. Door de witte krachten te bundelen willen we de polarisatie doorbreken. We zeggen hiermee dat het in de samenleving niet ontbreekt aan een positief wit geluid en dat de allochtonen niet maar voor zichzelf moeten opkomen. Deze oproep is aan het adres van Nederland as a whole.’
Daarmee bedoelt hij iederéén. Om tegenwicht te bieden aan de ‘gevaarlijke negatieve spiraal’ wordt opvallend genoeg gekozen voor een wij-zij-strategie. Namen van de allochtone elite mochten niet op de eerste deelnemerslijst staan. Het doel was om zo allochtonen uit te dagen tot een eigen statement. Dat is volgens Terpstra de winst ten opzichte van eerdere initiatieven.
Mohamed Sini, voorzitter van de Stichting Islam en Burgerschap, deed tegelijk eenzelfde oproep aan zijn allochtone achterban. Zijn boodschap is ook: de hand in eigen boezem steken en ‘de eigen rommel’ opruimen. Terpstra: ‘We doen niet aan struisvogelpolitiek. Dat stadium zijn we voorbij. Binnen de allochtone gemeenschap moeten harde noten gekraakt worden. Dat lukt alleen als allochtonen zélf het voortouw nemen en wij dat niet opleggen. Maar het moet óók gepaard gaan met bouwen. Uitgaan van de kracht in de samenleving.’
Hoewel Sini en Terpstra in de aanloop tot het manifest gezamenlijk optrokken, werd er op het laatste moment gekozen voor een aparte oproep. Sini voelt zich ‘juist gesterkt door Terpstra, want de meerderheid is opgestaan om op te komen voor de minderheid’. Veertien allochtone organisaties hebben zich achter Sini geschaard. Terpstra zegt: ‘Beide stromen komen nu samen op onze site. De deelnemerslijst groeit als kool.’ Op de site staan enkele honderden namen, gerangschikt op voornaam en met functie. Er staan professoren, huisvrouwen en studenten op. De namen Jan, Hans en Marjan komen vele malen meer voor dan Achmed, Mohamed en Fatima. Terpstra zegt enthousiast: ‘Het is een dwarsdoorsnede van de Nederlandse bevolking. We zijn inderdaad 24 uur een witte zuil geweest, maar die verdampt in één beweging van het maatschappelijk middenveld. Het is tijd voor een dialoog.’
Maar is er in de afgelopen jaren niet onophoudelijk gepraat over integratie? ‘Dat is wel zo’, zegt Terpstra, ‘maar het debat speelt zich af op het Binnenhof, in de tv-studio’s en in de grachtengordel. We gaan niet wéér het gesprek voeren over de multiculturele samenleving. We gaan nu eindelijk hét gesprek voeren. Het moet in de huiskamers gebeuren.’
Terpstra zegt ontzettend graag de anonieme stemmers op Wilders te willen bereiken: ‘Als ik zou weten wie dat zijn, dan zou ik nu in mijn auto stappen om met hen te gaan praten. Ik wil horen waar hun angst op is gebaseerd. Die angst moet je serieus nemen door het zichtbaar te maken.’
Sini: ‘Hetzelfde reactiepatroon zie je onder allochtonen. Uit angst voor de grote geglobaliseerde wereld ontstaat de neiging terug te grijpen op het geloof en vast te houden aan tradities. Dat leidt tot isolatie en fundamentalisme.’
Sini en Terpstra proberen vanuit hun eigen maatschappelijke positie deze stille ‘angstgroepen’ zo klein mogelijk te krijgen. Sini: ‘Maar je kunt ze niet helemaal bestrijden.’
Liever nemen ze het W-woord helemaal niet in de mond, maar ze ontkennen allebei niet dat wegens het uitkomen van de film van Geert Wilders de urgentie hoog is. Hoewel niemand een idee heeft wanneer de première is wordt er achter de schermen op alle fronten rekening gehouden met het ergste, tot aan een boycot van Nederland in de islamitische wereld toe. Met Benoemen en Bouwen wordt alvast een dijk opgeworpen. Een brede volksbeweging moet Nederland redden.
Terpstra zucht diep. Jazeker is hij wel eens teleurgesteld: ‘Vanuit de Haagse ivoren toren worden we toegesproken in oneliners. Tegelijk denkt men: dat lost de politiek wel op. Dat versterkt elkaar. De samenleving moet weer stoer worden. Er gebeurt door heel Nederland zoveel positiefs tussen allochtonen en autochtonen. Alleen is dat te weinig zichtbaar.’
Terpstra en Sini vertrouwen op de veerkracht van de samenleving. Sini: ‘Onze beweging is een vorm van civil society. Verantwoordelijkheid nemen en zeggen: “Kom niet aan mijn medemensen, kom niet aan moslims.”’
Terpstra: ‘Ik voel me enorm gezegend met zoveel energie om hiermee door te gaan.’ Hij citeert uit de bijbel, Spreuken: ‘Waar het visioen verdwijnt, verwildert het volk’. Hij zegt: ‘Dat is een o zo mooi statement. Dat heeft mij in mijn vakbondswerk altijd voortgedreven. Mijn geloof is de grond onder mijn voeten.’ © Margreet Fogteloo / De Groene Amsterdammer
→ De verzuiling van Doekle en Mohamed
Met het manifest Benoemen en Bouwen, op 2 januari gepresenteerd als een advertentie in Trouw, ‘bekent de witte elite kleur’. Is dit initiatief een nieuwe zuil van autochtone voorgangers en een allochtone elite? ‘Er gebeurt door heel Nederland zoveel positiefs tussen allochtonen en autochtonen. Dat is te weinig zichbaar.’
DOOR Margreet Fogteloo
Herleeft de verzuiling? ‘Welnee, dat riekt naar nostalgie’, reageert Doekle Terpstra, de geestelijk vader van het manifest Benoemen en Bouwen, verbaasd. ‘Een zuil is geïnstitutionaliseerd, waardoor iedere spontaniteit verloren gaat. We zijn een beweging die dynamisch groeit. Door de witte krachten te bundelen willen we de polarisatie doorbreken. We zeggen hiermee dat het in de samenleving niet ontbreekt aan een positief wit geluid en dat de allochtonen niet maar voor zichzelf moeten opkomen. Deze oproep is aan het adres van Nederland as a whole.’
Daarmee bedoelt hij iederéén. Om tegenwicht te bieden aan de ‘gevaarlijke negatieve spiraal’ wordt opvallend genoeg gekozen voor een wij-zij-strategie. Namen van de allochtone elite mochten niet op de eerste deelnemerslijst staan. Het doel was om zo allochtonen uit te dagen tot een eigen statement. Dat is volgens Terpstra de winst ten opzichte van eerdere initiatieven.
Mohamed Sini, voorzitter van de Stichting Islam en Burgerschap, deed tegelijk eenzelfde oproep aan zijn allochtone achterban. Zijn boodschap is ook: de hand in eigen boezem steken en ‘de eigen rommel’ opruimen. Terpstra: ‘We doen niet aan struisvogelpolitiek. Dat stadium zijn we voorbij. Binnen de allochtone gemeenschap moeten harde noten gekraakt worden. Dat lukt alleen als allochtonen zélf het voortouw nemen en wij dat niet opleggen. Maar het moet óók gepaard gaan met bouwen. Uitgaan van de kracht in de samenleving.’
Hoewel Sini en Terpstra in de aanloop tot het manifest gezamenlijk optrokken, werd er op het laatste moment gekozen voor een aparte oproep. Sini voelt zich ‘juist gesterkt door Terpstra, want de meerderheid is opgestaan om op te komen voor de minderheid’. Veertien allochtone organisaties hebben zich achter Sini geschaard. Terpstra zegt: ‘Beide stromen komen nu samen op onze site. De deelnemerslijst groeit als kool.’ Op de site staan enkele honderden namen, gerangschikt op voornaam en met functie. Er staan professoren, huisvrouwen en studenten op. De namen Jan, Hans en Marjan komen vele malen meer voor dan Achmed, Mohamed en Fatima. Terpstra zegt enthousiast: ‘Het is een dwarsdoorsnede van de Nederlandse bevolking. We zijn inderdaad 24 uur een witte zuil geweest, maar die verdampt in één beweging van het maatschappelijk middenveld. Het is tijd voor een dialoog.’
Maar is er in de afgelopen jaren niet onophoudelijk gepraat over integratie? ‘Dat is wel zo’, zegt Terpstra, ‘maar het debat speelt zich af op het Binnenhof, in de tv-studio’s en in de grachtengordel. We gaan niet wéér het gesprek voeren over de multiculturele samenleving. We gaan nu eindelijk hét gesprek voeren. Het moet in de huiskamers gebeuren.’
Terpstra zegt ontzettend graag de anonieme stemmers op Wilders te willen bereiken: ‘Als ik zou weten wie dat zijn, dan zou ik nu in mijn auto stappen om met hen te gaan praten. Ik wil horen waar hun angst op is gebaseerd. Die angst moet je serieus nemen door het zichtbaar te maken.’
Sini: ‘Hetzelfde reactiepatroon zie je onder allochtonen. Uit angst voor de grote geglobaliseerde wereld ontstaat de neiging terug te grijpen op het geloof en vast te houden aan tradities. Dat leidt tot isolatie en fundamentalisme.’
Sini en Terpstra proberen vanuit hun eigen maatschappelijke positie deze stille ‘angstgroepen’ zo klein mogelijk te krijgen. Sini: ‘Maar je kunt ze niet helemaal bestrijden.’
Liever nemen ze het W-woord helemaal niet in de mond, maar ze ontkennen allebei niet dat wegens het uitkomen van de film van Geert Wilders de urgentie hoog is. Hoewel niemand een idee heeft wanneer de première is wordt er achter de schermen op alle fronten rekening gehouden met het ergste, tot aan een boycot van Nederland in de islamitische wereld toe. Met Benoemen en Bouwen wordt alvast een dijk opgeworpen. Een brede volksbeweging moet Nederland redden.
Terpstra zucht diep. Jazeker is hij wel eens teleurgesteld: ‘Vanuit de Haagse ivoren toren worden we toegesproken in oneliners. Tegelijk denkt men: dat lost de politiek wel op. Dat versterkt elkaar. De samenleving moet weer stoer worden. Er gebeurt door heel Nederland zoveel positiefs tussen allochtonen en autochtonen. Alleen is dat te weinig zichtbaar.’
Terpstra en Sini vertrouwen op de veerkracht van de samenleving. Sini: ‘Onze beweging is een vorm van civil society. Verantwoordelijkheid nemen en zeggen: “Kom niet aan mijn medemensen, kom niet aan moslims.”’
Terpstra: ‘Ik voel me enorm gezegend met zoveel energie om hiermee door te gaan.’ Hij citeert uit de bijbel, Spreuken: ‘Waar het visioen verdwijnt, verwildert het volk’. Hij zegt: ‘Dat is een o zo mooi statement. Dat heeft mij in mijn vakbondswerk altijd voortgedreven. Mijn geloof is de grond onder mijn voeten.’ © Margreet Fogteloo / De Groene Amsterdammer