Gezondheid
alle pijlers
Euthanasie, te makkelijk of te moeilijk?
vrijdag 22 februari 2008 om 17:11
Onduidelijke grenzen
De Laatste SlaapDe grens tussen euthanasie en iemand slapend laten sterven, is onduidelijk. Rob Bruntink vindt dat hier wat aan gedaan moet worden en heeft er het nieuwe boek “De laatste slaap” over geschreven.
Het in diepe slaap brengen van iemand die stervende is (Palliatieve sedatie) is officieel wat anders dan euthanasie, maar in de praktijk komt het op hetzelfde neer. Volgens Rob moet hier meer duidelijkheid tussen komen. Inmiddels sterft ruim 10% van de Nederlanders door middel van Palliatieve sedatie, terwijl er wordt geschat dat dit bij 2 à 3 procent echt nodig is. Is ‘te vroege’ Palliatieve sedatie dan niet hetzelfde als euthanasie…?
Beleefd zijn
Beleefd zijn tegen de arts die de euthansie gaat plegen is belangrijk. Artsen van de universiteitsziekenhuizen van Rotterdam en Groningen en het Amsterdamse verpleeghuis het Flevohuis schrijven dit in een artsentijdschrift. Een onhandig gekozen woord, een verkeerde toon of ongepast gedrag kan de arts ervan weerhouden de euthansie uit te voeren. De artsen hebben zelfs een lijst gemaakt met ’tien suggesties voor een succesvolle stervenswens’. Voorbeelden zijn ’Doe niet depressief’, ’Vermijd de indruk nog ergens lol in te hebben’ en ’Maak duidelijk dat u aan het eind van uw Latijn bent’.
Maar moet het wel/niet doorgaan wel hierop berusten..?
De Laatste SlaapDe grens tussen euthanasie en iemand slapend laten sterven, is onduidelijk. Rob Bruntink vindt dat hier wat aan gedaan moet worden en heeft er het nieuwe boek “De laatste slaap” over geschreven.
Het in diepe slaap brengen van iemand die stervende is (Palliatieve sedatie) is officieel wat anders dan euthanasie, maar in de praktijk komt het op hetzelfde neer. Volgens Rob moet hier meer duidelijkheid tussen komen. Inmiddels sterft ruim 10% van de Nederlanders door middel van Palliatieve sedatie, terwijl er wordt geschat dat dit bij 2 à 3 procent echt nodig is. Is ‘te vroege’ Palliatieve sedatie dan niet hetzelfde als euthanasie…?
Beleefd zijn
Beleefd zijn tegen de arts die de euthansie gaat plegen is belangrijk. Artsen van de universiteitsziekenhuizen van Rotterdam en Groningen en het Amsterdamse verpleeghuis het Flevohuis schrijven dit in een artsentijdschrift. Een onhandig gekozen woord, een verkeerde toon of ongepast gedrag kan de arts ervan weerhouden de euthansie uit te voeren. De artsen hebben zelfs een lijst gemaakt met ’tien suggesties voor een succesvolle stervenswens’. Voorbeelden zijn ’Doe niet depressief’, ’Vermijd de indruk nog ergens lol in te hebben’ en ’Maak duidelijk dat u aan het eind van uw Latijn bent’.
Maar moet het wel/niet doorgaan wel hierop berusten..?
vrijdag 22 februari 2008 om 17:22
vrijdag 22 februari 2008 om 17:24
Wat mij betreft de patient (duet). Als het kan op het moment zelf, anders door het vooraf al te hebben aangegeven.
TO: ik herken dat het wel of niet toepassen afhangt van een heleboel factoren die zeker niet alleen te maken hebben met hoe ziek iemand objectief is. Op zich is het logisch dat een arts altijd vrij is om te besluiten wel of geen euthanasie toe te passen, maar daardoor moeten patienten zich soms wel in vreemde bochten wringen. Palliatieve sedatie is dan een soort tussenoplossing, lijkt het wel.
TO: ik herken dat het wel of niet toepassen afhangt van een heleboel factoren die zeker niet alleen te maken hebben met hoe ziek iemand objectief is. Op zich is het logisch dat een arts altijd vrij is om te besluiten wel of geen euthanasie toe te passen, maar daardoor moeten patienten zich soms wel in vreemde bochten wringen. Palliatieve sedatie is dan een soort tussenoplossing, lijkt het wel.
Dat zeg ik....
vrijdag 22 februari 2008 om 17:38
pyridine ik ben niet bezig met een artikel.
het onderwerp en de tekst die in gebruikte komt uit de serie West Side, waar momenteel een personage kiest voor euthansie.
http://nl.youtube.com/watch?v=65pfq90809k
ik ben alleen benieuwd hoe hier op het onderwerp wordt gereageerd
(persoonlijk heb ik in mijn jeugd een ervaring gehad met een vader van een schoolvriendje die op jonge leeftijd koos vooreuthanasie. en momenteel is mijn oma al een tijdje nergens meer toe in staat en is (passieve) euthansie een oplossing, alleen wil 1 van de kinderen het niet en houd het dus op)
het onderwerp en de tekst die in gebruikte komt uit de serie West Side, waar momenteel een personage kiest voor euthansie.
http://nl.youtube.com/watch?v=65pfq90809k
ik ben alleen benieuwd hoe hier op het onderwerp wordt gereageerd
(persoonlijk heb ik in mijn jeugd een ervaring gehad met een vader van een schoolvriendje die op jonge leeftijd koos vooreuthanasie. en momenteel is mijn oma al een tijdje nergens meer toe in staat en is (passieve) euthansie een oplossing, alleen wil 1 van de kinderen het niet en houd het dus op)
vrijdag 22 februari 2008 om 17:40
Mijn oudste zoon is in 1995 in Groningen door euthenasie gestorven.
Na twee, kort na elkaar uitgevoerde, levertransplantaties is hij in coma geraakt. Na enkele dagen werd duidelijk dat hij daar niet meer uit zou komen, zijn toestand verslechterde vrij snel. De wens om dan te euthaniseren is, na eerder besproken te zijn, 's ochtends vroeg door ons nogmaals uitgesproken, binnen een paar uur goedgekeurd door specialisten en 's avonds mocht hij overlijden.
Een aan de ene kant "makkelijk" geval, want de situatie was uitzichtloos. Verder behandelen zou weinig tot geen kans hebben en, dit klinkt en is heel koel, de kosten van verder behandelen zouden dan onnodig aan hem besteed worden.
Aan de andere kant stond daar een team voor een jongen van elf met ouders en andere kinderen die zielsveel van die knul hielden en ik kan zeggen nog houden. Dat die kant ook voor de specialisten en behandelend personeel zwaar is heb ik met eigen ogen gezien. Ik heb ook bij hen de tranen gezien.
Maar het was onze wens om niet langer te rekken, hem de kans te geven om op schoot zijn laatste adem uit te blazen. En zo is het gebeurd, op mijn schoot waar zijn eerste adem uitgeblazen werd mocht ik zijn laatste adem voelen. Hij heeft zijn tijd genomen, ons onze tijd gegeven en zo is het goed.
Dát is wat euthenasie een gezin, familie, stervende kan bieden. En dát is wat overlijden in een uitzichtloze situatie toch nog iets vredigs en zelfs moois mee kan geven. Dat dan ook weer kan helpen bij de verwerking.
Wanneer het er tijd voor is is en blijft moeilijk in te schatten, voor behandelaars en familie. Er spelen zoveel factoren en emoties mee dat er niet te licht over gedacht mag worden. Maar bij een nadrukkelijke wens, een uitzichtloos lijden, vind ik het een mooie manier om te sterven.
Na twee, kort na elkaar uitgevoerde, levertransplantaties is hij in coma geraakt. Na enkele dagen werd duidelijk dat hij daar niet meer uit zou komen, zijn toestand verslechterde vrij snel. De wens om dan te euthaniseren is, na eerder besproken te zijn, 's ochtends vroeg door ons nogmaals uitgesproken, binnen een paar uur goedgekeurd door specialisten en 's avonds mocht hij overlijden.
Een aan de ene kant "makkelijk" geval, want de situatie was uitzichtloos. Verder behandelen zou weinig tot geen kans hebben en, dit klinkt en is heel koel, de kosten van verder behandelen zouden dan onnodig aan hem besteed worden.
Aan de andere kant stond daar een team voor een jongen van elf met ouders en andere kinderen die zielsveel van die knul hielden en ik kan zeggen nog houden. Dat die kant ook voor de specialisten en behandelend personeel zwaar is heb ik met eigen ogen gezien. Ik heb ook bij hen de tranen gezien.
Maar het was onze wens om niet langer te rekken, hem de kans te geven om op schoot zijn laatste adem uit te blazen. En zo is het gebeurd, op mijn schoot waar zijn eerste adem uitgeblazen werd mocht ik zijn laatste adem voelen. Hij heeft zijn tijd genomen, ons onze tijd gegeven en zo is het goed.
Dát is wat euthenasie een gezin, familie, stervende kan bieden. En dát is wat overlijden in een uitzichtloze situatie toch nog iets vredigs en zelfs moois mee kan geven. Dat dan ook weer kan helpen bij de verwerking.
Wanneer het er tijd voor is is en blijft moeilijk in te schatten, voor behandelaars en familie. Er spelen zoveel factoren en emoties mee dat er niet te licht over gedacht mag worden. Maar bij een nadrukkelijke wens, een uitzichtloos lijden, vind ik het een mooie manier om te sterven.
vrijdag 22 februari 2008 om 17:47
vrijdag 22 februari 2008 om 17:58
Vergis je niet. Mijn vader heeft ook voor euthanasie gekozen. Maar toen het zover was dat het lijden echt uitzichtloos was, kon hij niet meer hardop zeggen: ik wil die spuit nu hebben. En dus ging het hele verhaal niet door. Ook al had hij vantevoren een verklaring ondertekend.
Uiteindelijk heeft de arts gezegd, ik kan de morfine verhogen zodat je in een soort coma komt (palliatieve sedatie), en dan gaat het waarschijnlijk heel snel. Wil je dat? Mijn vader kon alleen nog maar een beetje brommen, en dus heeft de arts dat ook gedaan.
Maar veel mensen menen dat je voor euthanasie kunt kiezen, en dat dat dan ook gebeurd, maar dat is niet zo. Je moet volledig helder zijn en de afspraak zelf kunnen vastleggen. Het probleem bij mijn vader was alleen, zolang hij nog helder was, vond het het leven niet onaangenaam. Leuk was het niet (kanker), maar hij kon ons, en mijn dochter nog zien. Hij tekende nog, had nog iedere avond bezoek. Pas toen het echt niet meer ging, wilde hij gaan, en toen kon dat dus al niet meer.
Het is dus niet zo gemakkelijk als het lijkt.
Uiteindelijk heeft de arts gezegd, ik kan de morfine verhogen zodat je in een soort coma komt (palliatieve sedatie), en dan gaat het waarschijnlijk heel snel. Wil je dat? Mijn vader kon alleen nog maar een beetje brommen, en dus heeft de arts dat ook gedaan.
Maar veel mensen menen dat je voor euthanasie kunt kiezen, en dat dat dan ook gebeurd, maar dat is niet zo. Je moet volledig helder zijn en de afspraak zelf kunnen vastleggen. Het probleem bij mijn vader was alleen, zolang hij nog helder was, vond het het leven niet onaangenaam. Leuk was het niet (kanker), maar hij kon ons, en mijn dochter nog zien. Hij tekende nog, had nog iedere avond bezoek. Pas toen het echt niet meer ging, wilde hij gaan, en toen kon dat dus al niet meer.
Het is dus niet zo gemakkelijk als het lijkt.
zaterdag 23 februari 2008 om 23:55
mamalelie, dat klinkt herkenbaar. Tenminste, mijn vader was bang dat dat bij hem ook zou gaan gebeuren. Daarom is hij dat moment voor geweest. We wisten dat het niet lang meer kon duren (max. een week of 2 nog). En we wisten dat het op dat moment wel ging, o.a. door flink verhoogde morfine, maar dat het vooruitzicht was dat hij snel achteruit zou gaan, meer pijn zou krijgen en steeds benauwder zou gaan worden. We wisten uit ervaring hoe dat zou zijn, meegemaakt met mijn beide oma's. Mijn vader heeft toen besloten om niet af te wachten tot dat zou gebeuren. Dat zou toch binnen een paar dagen al gaan beginnen, en dan was de kans op het scenario dat jij beschrijft erg groot.
Palliatieve sedatie klinkt als een mooie tussenoplossing maar is dat eigenlijk niet. Het heeft grote nadelen. Er is niet een echt afscheidsmoment, want het kan lang duren totdat iemand echt 'weg' is. Je kan dagen lang in een schemergebied zitten. Dat weet je van tevoren niet. Je kan ook tussentijds nog wakker worden en veel pijn lijden in die tijd. En ook als je buiten bewustzijn bent, kan het nog dagen duren tot je echt overlijdt. Dat betekent een medisch circus over de vloer om te kijken hoe het gaat, om je te keren, etcetera. Het betekent mogelijk nachtenlang waken, elk moment kan het zover zijn. En wat win je ermee? Wie wint er iets mee? Het einde komt toch en is onherroepelijk.
Ik ben blij met de manier waarop het is gegaan. Voor zover je daar ooit blij mee kan zijn. Van de keuzes die we nog hadden was dit degene die het minste pijn veroorzaakte en we hebben een heel mooi afscheid gehad. Natuurlijk had ik liever mijn vader gezond hier gehad. Ik zou er alles voor over hebben. Maar dat kan nu eenmaal niet en dan maar het liefst zoals het is gegaan. Gelukkig hebben wij ook een geweldige, zeer betrokken huisarts, die ook met ons meeleefde en meehuilde.
Heftig trouwens, jouw verhaal, lolotte. Ik ben ongeveer net zo oud als jouw zoon. Soms vind ik dat ik pech heb om op deze leeftijd mijn vader al te verliezen, maar het kan nog veel erger. Dat zeg ik ook steeds tegen mezelf, maar jouw verhaal toont wel aan dat het ook echt zo is. Leert mij wel waarderen wat ik allemaal wél heb.
Palliatieve sedatie klinkt als een mooie tussenoplossing maar is dat eigenlijk niet. Het heeft grote nadelen. Er is niet een echt afscheidsmoment, want het kan lang duren totdat iemand echt 'weg' is. Je kan dagen lang in een schemergebied zitten. Dat weet je van tevoren niet. Je kan ook tussentijds nog wakker worden en veel pijn lijden in die tijd. En ook als je buiten bewustzijn bent, kan het nog dagen duren tot je echt overlijdt. Dat betekent een medisch circus over de vloer om te kijken hoe het gaat, om je te keren, etcetera. Het betekent mogelijk nachtenlang waken, elk moment kan het zover zijn. En wat win je ermee? Wie wint er iets mee? Het einde komt toch en is onherroepelijk.
Ik ben blij met de manier waarop het is gegaan. Voor zover je daar ooit blij mee kan zijn. Van de keuzes die we nog hadden was dit degene die het minste pijn veroorzaakte en we hebben een heel mooi afscheid gehad. Natuurlijk had ik liever mijn vader gezond hier gehad. Ik zou er alles voor over hebben. Maar dat kan nu eenmaal niet en dan maar het liefst zoals het is gegaan. Gelukkig hebben wij ook een geweldige, zeer betrokken huisarts, die ook met ons meeleefde en meehuilde.
Heftig trouwens, jouw verhaal, lolotte. Ik ben ongeveer net zo oud als jouw zoon. Soms vind ik dat ik pech heb om op deze leeftijd mijn vader al te verliezen, maar het kan nog veel erger. Dat zeg ik ook steeds tegen mezelf, maar jouw verhaal toont wel aan dat het ook echt zo is. Leert mij wel waarderen wat ik allemaal wél heb.
zaterdag 23 februari 2008 om 23:57
En nog als antwoord op de vraag: ik vind het moeilijk om er in zijn algemeenheid iets van te zeggen. Maar onze huisarts was zo bij het hele ziekteproces betrokken geweest, dat ik niet het idee heb dat mijn vader nog bepaalde dingen moest doen of zeggen. Hij kende mijn vader zo goed door zo veel gesprekken in de afgelopen maanden, dat hij echt kon meevoelen en wist dat het goed was. Daar waren niet veel woorden voor nodig.
zondag 24 februari 2008 om 14:52
zondag 24 februari 2008 om 17:49
quote:pyridine schreef op 23 februari 2008 @ 23:55:
Palliatieve sedatie klinkt als een mooie tussenoplossing maar is dat eigenlijk niet. Het heeft grote nadelen. Er is niet een echt afscheidsmoment, want het kan lang duren totdat iemand echt 'weg' is. Je kan dagen lang in een schemergebied zitten. Dat weet je van tevoren niet. Je kan ook tussentijds nog wakker worden en veel pijn lijden in die tijd. En ook als je buiten bewustzijn bent, kan het nog dagen duren tot je echt overlijdt. Dat betekent een medisch circus over de vloer om te kijken hoe het gaat, om je te keren, etcetera. Het betekent mogelijk nachtenlang waken, elk moment kan het zover zijn. En wat win je ermee? Wie wint er iets mee? Het einde komt toch en is onherroepelijk.
.Hier ben ik het helemaal mee eens. Mijn vader heeft ook gekozen voor bovenstaande. Gelukkig duurde het niet lang en is hij 12 uur later overleden, maar hij is wél wakker geworden 's nachts, heeft zijn cateter eruit getrokken.... Als ik daar bij nadenk voel ik me ook zo kut! Hoe zou hij zich hebben gevoeld? Had hij pijn? Merkte hij er weinig van? Hij was wel erg verward. Ze hebben toen de morfine en dormicum zodanig opgevoerd dat hij ws daardoor overleden is.
Palliatieve sedatie klinkt als een mooie tussenoplossing maar is dat eigenlijk niet. Het heeft grote nadelen. Er is niet een echt afscheidsmoment, want het kan lang duren totdat iemand echt 'weg' is. Je kan dagen lang in een schemergebied zitten. Dat weet je van tevoren niet. Je kan ook tussentijds nog wakker worden en veel pijn lijden in die tijd. En ook als je buiten bewustzijn bent, kan het nog dagen duren tot je echt overlijdt. Dat betekent een medisch circus over de vloer om te kijken hoe het gaat, om je te keren, etcetera. Het betekent mogelijk nachtenlang waken, elk moment kan het zover zijn. En wat win je ermee? Wie wint er iets mee? Het einde komt toch en is onherroepelijk.
.Hier ben ik het helemaal mee eens. Mijn vader heeft ook gekozen voor bovenstaande. Gelukkig duurde het niet lang en is hij 12 uur later overleden, maar hij is wél wakker geworden 's nachts, heeft zijn cateter eruit getrokken.... Als ik daar bij nadenk voel ik me ook zo kut! Hoe zou hij zich hebben gevoeld? Had hij pijn? Merkte hij er weinig van? Hij was wel erg verward. Ze hebben toen de morfine en dormicum zodanig opgevoerd dat hij ws daardoor overleden is.