![](/styles/viva/public/images/pijler_images/150x150rounded/icons-150x150-werk&studie-01.png)
Klassenmanagement
vrijdag 5 mei 2023 om 15:55
Hoi Viva,
Ik ben net afgestudeerd als docent Nederlands en werk nu op een middelbare school in de Randstad. Mijn droom is om op een ISK te werken.
Tijdens mijn stage ging klassenmanagement ok. Ik had wat pittigere klassen, maar met behulp van mijn stagebegeleidster lukte dit.
Op deze school lukt het niet. Mijn brugklas heeft 2 leerlingen die eigenlijk naar de Rebound moeten en de sfeer heel erg bepalen. Elke dag is er gedoe en ze luisteren niet. Mijn 5 vwo klas luistert deels ook niet. Ze weigeren hun oefeningen niet te maken, en ook het strafwerk niet. De mentor sprak ze aan maar het heeft geen effect.
Ik voel me hier machteloos door en een slechte docent. Daarnaast heb ik prive ook veel verdriet van de langdurige ziekte en overlijden van mijn oma, waardoor ik minder in mijn vel zit.
Tips worden gewaardeerd.
Ik ben net afgestudeerd als docent Nederlands en werk nu op een middelbare school in de Randstad. Mijn droom is om op een ISK te werken.
Tijdens mijn stage ging klassenmanagement ok. Ik had wat pittigere klassen, maar met behulp van mijn stagebegeleidster lukte dit.
Op deze school lukt het niet. Mijn brugklas heeft 2 leerlingen die eigenlijk naar de Rebound moeten en de sfeer heel erg bepalen. Elke dag is er gedoe en ze luisteren niet. Mijn 5 vwo klas luistert deels ook niet. Ze weigeren hun oefeningen niet te maken, en ook het strafwerk niet. De mentor sprak ze aan maar het heeft geen effect.
Ik voel me hier machteloos door en een slechte docent. Daarnaast heb ik prive ook veel verdriet van de langdurige ziekte en overlijden van mijn oma, waardoor ik minder in mijn vel zit.
Tips worden gewaardeerd.
![](https://forum.viva.nl/styles/viva/theme/images/placeholder.gif)
vrijdag 5 mei 2023 om 16:10
Je hebt nog een paar maanden tot de zomervakantie. Het is lastig om je imago/docentenrol te veranderen in een klas. Niet onmogelijk. Zie de komende maanden daarom als een leerschool. Probeer dingen uit. Oefen in het consequent zijn. Want hoezo luisteren ze niet? Weigeren ze strafwerk te maken? Jij bent diegene die bepaalt.. niet gemaakt? Niet welkom in de les. En consequenties aan verbinden. Absent zetten. Vervangend werk laten doen oid.
Het beste is om proberen in 1 ding heel consequent te zijn. Het schijnt psychologisch zo te zijn dat ze dan denken dat je in alles consequent bent. Ik ben bijv consequent in boeken meehebben en praten tijdens uitleg.
Laat een ervaren collega meekijken in de les. Vraag tips. Waar ga je de mist in.
Film eventueel jezelf om terug te kijken wat je uitstraalt en hoe je reageert.
Probeer voor volgend jaar klassen te krijgen welke je nog niet hebt gehad (bijv 1e jaars) en ga alles wat je de komende maanden leert in de praktijk brengen.
Het is niet voor niets dat ze vaak zeggen; de eerste 2 jaar is overleven voor de klas.
Succes! Het is aan het begin zeker niet makkelijk, maar het wordt steeds beter. En uiteindelijk genieten (:
Oh en je kan eventueel een cursus van René kneijber volgen. Is interessant
Het beste is om proberen in 1 ding heel consequent te zijn. Het schijnt psychologisch zo te zijn dat ze dan denken dat je in alles consequent bent. Ik ben bijv consequent in boeken meehebben en praten tijdens uitleg.
Laat een ervaren collega meekijken in de les. Vraag tips. Waar ga je de mist in.
Film eventueel jezelf om terug te kijken wat je uitstraalt en hoe je reageert.
Probeer voor volgend jaar klassen te krijgen welke je nog niet hebt gehad (bijv 1e jaars) en ga alles wat je de komende maanden leert in de praktijk brengen.
Het is niet voor niets dat ze vaak zeggen; de eerste 2 jaar is overleven voor de klas.
Succes! Het is aan het begin zeker niet makkelijk, maar het wordt steeds beter. En uiteindelijk genieten (:
Oh en je kan eventueel een cursus van René kneijber volgen. Is interessant
vrijdag 5 mei 2023 om 16:38
Ik opende dit topic om de zomercursus ‘orde houden’ van René Kneyber aan te raden, maar ik zie dat hij al genoemd is. Heb ik zelf destijds veel aan gehad.
Wat ook kan helpen is jouw ‘lastige’ klassen een paar keer te volgen bij andere docenten. Ga achterin zitten en observeer. Wat zie je allemaal gebeuren qua dynamiek in de groep? Hoe reageren andere docenten daarop? Soms kan een lastige klas bij een andere leraar zich prima gedragen, omdat die leraar veel eerder (subtiel) ingrijpt bij kleine verstoringen. Als beginnend docent heb je vaak al zoveel aan je hoofd dat je de kleine signalen snel mist.
Wat ook kan helpen is jouw ‘lastige’ klassen een paar keer te volgen bij andere docenten. Ga achterin zitten en observeer. Wat zie je allemaal gebeuren qua dynamiek in de groep? Hoe reageren andere docenten daarop? Soms kan een lastige klas bij een andere leraar zich prima gedragen, omdat die leraar veel eerder (subtiel) ingrijpt bij kleine verstoringen. Als beginnend docent heb je vaak al zoveel aan je hoofd dat je de kleine signalen snel mist.
vrijdag 5 mei 2023 om 16:43
Ik zal zeker een collega laten meekijken.Monique1818 schreef: ↑05-05-2023 16:10Je hebt nog een paar maanden tot de zomervakantie. Het is lastig om je imago/docentenrol te veranderen in een klas. Niet onmogelijk. Zie de komende maanden daarom als een leerschool. Probeer dingen uit. Oefen in het consequent zijn. Want hoezo luisteren ze niet? Weigeren ze strafwerk te maken? Jij bent diegene die bepaalt.. niet gemaakt? Niet welkom in de les. En consequenties aan verbinden. Absent zetten. Vervangend werk laten doen oid.
Het beste is om proberen in 1 ding heel consequent te zijn. Het schijnt psychologisch zo te zijn dat ze dan denken dat je in alles consequent bent. Ik ben bijv consequent in boeken meehebben en praten tijdens uitleg.
Laat een ervaren collega meekijken in de les. Vraag tips. Waar ga je de mist in.
Film eventueel jezelf om terug te kijken wat je uitstraalt en hoe je reageert.
Probeer voor volgend jaar klassen te krijgen welke je nog niet hebt gehad (bijv 1e jaars) en ga alles wat je de komende maanden leert in de praktijk brengen.
Het is niet voor niets dat ze vaak zeggen; de eerste 2 jaar is overleven voor de klas.
Succes! Het is aan het begin zeker niet makkelijk, maar het wordt steeds beter. En uiteindelijk genieten (:
Oh en je kan eventueel een cursus van René kneijber volgen. Is interessant
Is het zo dat ze dat consequent zijn opeens wel serieus nemen? Ik ben bang dat ze denken van, 'ha ha die vrouw probeert maar wat'. Wat doe jij bij praten door de uitleg? Ik merk dat ik zoveel tijd kwijt ben aan terechtwijzen, apart zetten, of zelfs op de gang, dat mijn uitleg in de soep loopt. Laatst ben ik boos geworden en liet ik er een paar nakomen. Volgens collega's was dat te streng.
En hoe begin ik volgend jaar consequent en zorg ik ervoor dat ze luisteren en me serieus nemen? Ik voel me daar heel onzeker over.
vrijdag 5 mei 2023 om 16:46
En zoals hierboven al genoemd: het is lastig om in de laatste twee maanden van het jaar de sfeer in de groep drastisch te veranderen. Gebruik je tijd nu vooral om plannen te maken voor komend schooljaar, zodat je na de zomervakantie meteen strak kunt beginnen.
En bij de tip om over één ding heel consequent te zijn, sluit ik me ook aan. Ik begon ooit ook met heel veel regels en ging elke les uitgebreid huiswerk controleren. Bleek onuitvoerbaar en niet vol te houden. Dus dat heb ik toen teruggebracht naar ‘je hebt je boeken bij je’ en ‘je laat een ander (dus ook de docent) uitpraten’.
En bij de tip om over één ding heel consequent te zijn, sluit ik me ook aan. Ik begon ooit ook met heel veel regels en ging elke les uitgebreid huiswerk controleren. Bleek onuitvoerbaar en niet vol te houden. Dus dat heb ik toen teruggebracht naar ‘je hebt je boeken bij je’ en ‘je laat een ander (dus ook de docent) uitpraten’.
![](https://forum.viva.nl/styles/viva/theme/images/placeholder.gif)
vrijdag 5 mei 2023 om 17:02
Natuurlijk moeten ze je dan serieus nemen. En natuurlijk vinden ze het niet fijn dat je ineens weer de regie gaat nemen. Want hallo, ze mochten doen wat zij wouden.Purritos schreef: ↑05-05-2023 16:43Ik zal zeker een collega laten meekijken.
Is het zo dat ze dat consequent zijn opeens wel serieus nemen? Ik ben bang dat ze denken van, 'ha ha die vrouw probeert maar wat'. Wat doe jij bij praten door de uitleg? Ik merk dat ik zoveel tijd kwijt ben aan terechtwijzen, apart zetten, of zelfs op de gang, dat mijn uitleg in de soep loopt. Laatst ben ik boos geworden en liet ik er een paar nakomen. Volgens collega's was dat te streng.
En hoe begin ik volgend jaar consequent en zorg ik ervoor dat ze luisteren en me serieus nemen? Ik voel me daar heel onzeker over.
En daarnaast ben je niet afhankelijk van hun meningen.
Je moet leren om je professionele grens aan te geven. Want als je boos wordt zijn ze dus al over je persoonlijke grens gegaan.
Dus iemand moet je al bestraffen als hij zijn pen niet meeheeft. Ook al vind je als persoon het geen probleem, maar als docent zeg je er wel wat van. (Bijv vinkje in magister)
Dus bedenk voor jezelf een escalatie ladder. Wat vind je acceptabel, wat niet. En welke straffen koppel je daaraan? Google is your friend.
En aan het begin mag je best even een Statement maken.
Werk je ook al met plattegronden? Dat werkt ook goed. En nee, ze mogen niet van plek wisselen. Ook niet het lieve meisje met die puppy ogen. Omdat jij een professionele grens hebt gesteld. En die moet je als een leeuw bewaken.
Koop anders eerst het boek van René kneijber. Daar staan al veel tips in
Oh en wat naar de je collega’s je niet ondersteunen. Want nee, dat is niet streng. Je moet soms professioneel boos worden. Alhoewel, als je al iemand bestraft op het fluisteren, en dus klein gedrag aanpakt, komt groot gedrag (meestal) niet voor.
Je staat alleen nu wat achter, omdat je de regie moet terugpakken. Probeer. Leer. En sta jezelf toe om te falen. Ze hoeven je niet leuk te vinden. Leerlingen houden van docenten welke consequent zijn. Maar geven ze achteraf pas toe (:
Je kan ook leerlingen om tips vragen. Dat vraagt wel om kwetsbaarheid. Maar kan ook individueel of in kleine groepjes. Echt, de leerlingen kunnen je haarfijn vertellen wat beter kan, en waar je zwakke plekken zijn.
En wordt het echt zwaar, kies voor andere les vormen. Investeer in het maken van een opdracht voor een cijfer. Laat ze achter de computer werken. Je krijgt dan een andere rol als docent. Kun je meer begeleiden. Maar duidelijke kaders zijn ook daar belangrijk.
Succes (:
vrijdag 5 mei 2023 om 17:31
vrijdag 5 mei 2023 om 17:35
Ik denk dat je heel erg moet oppassen dat je niet teveel op regels, controle en straffen gaat zitten. Dit werkt over het algemeen niet zo goed met pubers. Geef ze vertrouwen en verantwoordelijkheid. Focus op jouw relatie met de leerlingen. Als ze je aardig vinden en je weet hoe je ze kan bereiken dan zullen ze voor minder problemen zorgen. Zorg dat ze het fijn vinden bij jou in de les en dat ze intrinsiek gemotiveerd raken om met de leerstof aan de slag te gaan. Straf ze niet als ze hun huiswerk niet maken. Dat heeft echt geen zin. Wees een coach voor je leerlingen i.p.v. de baas.
vrijdag 5 mei 2023 om 17:38
Dat is hoe ik er altijd in stond maar ze lopen over me heen.Anne1235 schreef: ↑05-05-2023 17:35Ik denk dat je heel erg moet oppassen dat je niet teveel op regels, controle en straffen gaat zitten. Dit werkt over het algemeen niet zo goed met pubers. Geef ze vertrouwen en verantwoordelijkheid. Focus op jouw relatie met de leerlingen. Als ze je aardig vinden en je weet hoe je ze kan bereiken dan zullen ze voor minder problemen zorgen. Zorg dat ze het fijn vinden bij jou in de les en dat ze intrinsiek gemotiveerd raken om met de leerstof aan de slag te gaan. Straf ze niet als ze hun huiswerk niet maken. Dat heeft echt geen zin. Wees een coach voor je leerlingen i.p.v. de baas.
![](https://forum.viva.nl/styles/viva/theme/images/placeholder.gif)
vrijdag 5 mei 2023 om 17:44
Je hebt wel deels gelijk. In de zin, als je een harde rots bent, dan krijgt je heftige confrontaties.Anne1235 schreef: ↑05-05-2023 17:35Ik denk dat je heel erg moet oppassen dat je niet teveel op regels, controle en straffen gaat zitten. Dit werkt over het algemeen niet zo goed met pubers. Geef ze vertrouwen en verantwoordelijkheid. Focus op jouw relatie met de leerlingen. Als ze je aardig vinden en je weet hoe je ze kan bereiken dan zullen ze voor minder problemen zorgen. Zorg dat ze het fijn vinden bij jou in de les en dat ze intrinsiek gemotiveerd raken om met de leerstof aan de slag te gaan. Straf ze niet als ze hun huiswerk niet maken. Dat heeft echt geen zin. Wees een coach voor je leerlingen i.p.v. de baas.
Alleen je moet ook laten zien waar je voor staat, anders hebben ze niks aan je. Je kan bijvoorbeeld scherp de regel instellen, als iemand praat, zijn anderen stil. Dat is voor iedereen fijn.
Buiten deze regel kun je gewoon leuk zijn. Jezelf laten zien. Maar zodra iemand deze regel overtreed, ben je consequent.
Dus je noteert iemand die fluistert, iemand die neiging heeft tot, kijk je waarschuwend aan. Je kan soms ook doen alsof je dom bent. Ik hoor iemand…
En wat ik bedoelde met statement. De eerste x dat iemand het doet. Gelijk alles stoppen. Wacht even, iemand praat hier door me heen. Dat is absoluut niet de bedoeling. Vanaf nu….
vrijdag 5 mei 2023 om 17:50
En wat doe je als iemand door je heen praat?Monique1818 schreef: ↑05-05-2023 17:44Je hebt wel deels gelijk. In de zin, als je een harde rots bent, dan krijgt je heftige confrontaties.
Alleen je moet ook laten zien waar je voor staat, anders hebben ze niks aan je. Je kan bijvoorbeeld scherp de regel instellen, als iemand praat, zijn anderen stil. Dat is voor iedereen fijn.
Buiten deze regel kun je gewoon leuk zijn. Jezelf laten zien. Maar zodra iemand deze regel overtreed, ben je consequent.
Dus je noteert iemand die fluistert, iemand die neiging heeft tot, kijk je waarschuwend aan. Je kan soms ook doen alsof je dom bent. Ik hoor iemand…
En wat ik bedoelde met statement. De eerste x dat iemand het doet. Gelijk alles stoppen. Wacht even, iemand praat hier door me heen. Dat is absoluut niet de bedoeling. Vanaf nu….
![](https://forum.viva.nl/styles/viva/theme/images/placeholder.gif)
vrijdag 5 mei 2023 om 17:59
Volgens mij ben ik wel redelijk streng, dus je moet naar eigen inzicht invullen.
Als ik iemand hoor gelijk op het bord. Is een waarschuwing. Ik schrijf het gelijk op, omdat ik anders het vergeet. Hoor ik de persoon nog een x, dan streepje erachter, strafregels. Nog een x, dubbele regels.
Meer dan 3/4 personen op bord. Dan gaat het richting mijn persoonlijke grens merk ik meestal. Dan stel ik een nieuwe regel in. ‘Ik ben er klaar mee, wie ik nu nog hoor..’
verzin ik ter plekke. Pauze blijven oid.
Oh en de regels hoeven naar mijn idee niet veel te zijn. Het gaat erom dat je ze regels geeft, en ze voor je schrijven. Dat is voor ze meestal voldoende. Ook bij zulke dingen kun je nog ‘leuk’ zijn. Eerst 4x geven, maar verminderen naar 3x voor hun ogen. Hartstikke blij.
Als ik iemand hoor gelijk op het bord. Is een waarschuwing. Ik schrijf het gelijk op, omdat ik anders het vergeet. Hoor ik de persoon nog een x, dan streepje erachter, strafregels. Nog een x, dubbele regels.
Meer dan 3/4 personen op bord. Dan gaat het richting mijn persoonlijke grens merk ik meestal. Dan stel ik een nieuwe regel in. ‘Ik ben er klaar mee, wie ik nu nog hoor..’
verzin ik ter plekke. Pauze blijven oid.
Oh en de regels hoeven naar mijn idee niet veel te zijn. Het gaat erom dat je ze regels geeft, en ze voor je schrijven. Dat is voor ze meestal voldoende. Ook bij zulke dingen kun je nog ‘leuk’ zijn. Eerst 4x geven, maar verminderen naar 3x voor hun ogen. Hartstikke blij.
vrijdag 5 mei 2023 om 18:07
Al dat straffen wat je nu doet, klinkt echt als een zwaktebod in mijn ogen.
Ook leerlingen hebben dat door, die zijn niet gek.
Leraren die alleen orde kunnen bewaken door de halve klas er telkens uit te sturen, tja…. Dan gaat er iets niet goed. Andere leraren hoeven dat ook niet, dus t ligt dan niet aan de klas, maar aan de dynamiek met de leraar die ervoor staat.
Je staat inderdaad nu 5-0 achter lijkt het.
Ik vind het idee om op één punt streng en consequent te zijn een goede tip. Dan is het niet de hele les gedoe, want daar wordt niemand beter van.
Ook leerlingen hebben dat door, die zijn niet gek.
Leraren die alleen orde kunnen bewaken door de halve klas er telkens uit te sturen, tja…. Dan gaat er iets niet goed. Andere leraren hoeven dat ook niet, dus t ligt dan niet aan de klas, maar aan de dynamiek met de leraar die ervoor staat.
Je staat inderdaad nu 5-0 achter lijkt het.
Ik vind het idee om op één punt streng en consequent te zijn een goede tip. Dan is het niet de hele les gedoe, want daar wordt niemand beter van.
summer is a state of mind
vrijdag 5 mei 2023 om 18:17
Ja dat ervaar ik ook zo en vind ik erg rot, want ik wil een leuke band met die kinderen maar als ik me daar op richt ben ik weer te soft. Hoe ziet de middenweg er uit?c_est_moi schreef: ↑05-05-2023 18:07Al dat straffen wat je nu doet, klinkt echt als een zwaktebod in mijn ogen.
Ook leerlingen hebben dat door, die zijn niet gek.
Leraren die alleen orde kunnen bewaken door de halve klas er telkens uit te sturen, tja…. Dan gaat er iets niet goed. Andere leraren hoeven dat ook niet, dus t ligt dan niet aan de klas, maar aan de dynamiek met de leraar die ervoor staat.
Je staat inderdaad nu 5-0 achter lijkt het.
Ik vind het idee om op één punt streng en consequent te zijn een goede tip. Dan is het niet de hele les gedoe, want daar wordt niemand beter van.
vrijdag 5 mei 2023 om 18:45
Van een ervaren rot in het vak hoorde ik dat ze tot de herfstvakantie heel streng was zodat iedereen wist wat ze aan haar hadden en na de herfstvakantie was er dan ruimte om aan de relatie te werken.
Ze zoeken je grenzen op, die kun je maar beter heel snel geven zodat je meer tijd hebt voor het leuke contact.
Grenzen (en dus de consequenties!) geven duidelijkheid en daardoor ben je veilig voor ze!
Geef dus je grenzen in kleine dingetjes aan zodat ze niet ver hoeven gaan om uit te zoeken wanneer ze té ver gaan. Dat is pas zonde van de tijd.
Ze zoeken je grenzen op, die kun je maar beter heel snel geven zodat je meer tijd hebt voor het leuke contact.
Grenzen (en dus de consequenties!) geven duidelijkheid en daardoor ben je veilig voor ze!
Geef dus je grenzen in kleine dingetjes aan zodat ze niet ver hoeven gaan om uit te zoeken wanneer ze té ver gaan. Dat is pas zonde van de tijd.
![](https://forum.viva.nl/styles/viva/theme/images/placeholder.gif)
vrijdag 5 mei 2023 om 19:26
Ik vind een goede ook aan de klas uitleggen waarom je bepaalde keuzes maakt.
Ik had laatst een soort Mayhem in de klas, geen een persoon luisterde want ze waren allemaal druk met een game.
Ik heb nadat ik genegeerd werd ze allemaal op uitgestuurd gezet en heb de klas verlaten,
en na de les een bericht naar de klas gestuurd wat ik in de les verwacht, niks geks hoor, de basis. Expres zo laagdrempelig mogelijk zodat het ook 'haalbaar' en redelijk is en vanuit hun belang.
Dit heb ik ook zo aan de mentor doorgegeven en die klas had die hele dag een gekke bui dus er waren meer docenten met dit verhaal.
Daarna legde ik steeds uit waarom bepaalde dingen gebeuren, dus 'nee ik wil niet dat jij achterin de klas gaat zitten, hier en hierom niet'.
Gewoon uitleggen maar zonder ruimte voor discussie.
Dan zie je anderen al uit zichzelf vooraan gaan zitten.
Ik ben ook heel benieuwd naar het boek!
vrijdag 5 mei 2023 om 20:03
Hoi TO, wat vervelend dat je dit zo ervaart! Onderwijs is hard werken als je net begint, maar het is het echt waard! Naast wat al genoemd is (consequent zijn bijv) nog twee dingen die ik doe in mijn lessen: heel duidelijk structuur aanbrengen en verwachtingen benoemen. Wat betreft de structuur zet ik altijd op het bord wat we gaan doen, vaak zelfs hoelang iets duurt. Ook gewoon in de examenklassen. 5 min opstarten/ voorkennis ophalen, 10 min instructie, 20 min verwerking etc. Schrijf ook op hoe je dit doet (klassikaal, individueel, tweetallen, groepjes) en zorg dat jij je hieraan houdt. Worden de 10 minuten instructie verstoord? Jammer, dan maar zelf met de opdrachten aan de slag. Is er niet genoeg tijd voor de verwerking omdat ze lopen te stieren? Jammer, dan maar meer huiswerk. Uiteindelijk loont dit echt, ik kan de klok er in mijn lessen bijna op gelijk zetten. Verwachtingen uitspreken heel helder en realistisch. Dus niet: ik verwacht dat je aan het einde van de les x, y en z geleerd hebt. Want dat weet je niet. Wel: ik verwacht dat je focust tijdens de uitleg, ik verwacht dat je je hand opsteekt voor je iets vraagt, ik verwacht dat je je spullen in orde hebt. Deze dingen kun je namelijk zien. Ook zeggen dat ze best wat van jou mogen verwachten: jij bereidt je lessen goed voor, jij kijkt welke opdrachten echt relevant zijn, jij zorgt dat het nakijkwerk binnen de gestelde termijn gebeurt etc. Die wisselwerking werkt echt bij pubers. Dan liever eerst een beetje (te) streng en het daarna wat loslaten. Nu gewoon uitproberen en na de vakantie een frisse start met hopelijk nieuwe klassen! Er is echt niks leuker dan lesgeven
![Smile :)](./../../../smilies/smile.gif)
![](https://forum.viva.nl/styles/viva/theme/images/placeholder.gif)
vrijdag 5 mei 2023 om 20:10
Niet helemaal vergelijkbaar want groep 7/8.
Ik vind dat er niet door elkaar gepraat mag worden, dus als een leerling gaat praten stop ik. Ik ga pas door als hij/zij weer stil is. Soms vallen er in één zin drie pauzes. Vindt de rest heel vervelend dus meestal stopt het vanzelf.
Soms vraag ik degene die er steeds doorheen gaat om even op de gang te wachten. Dan mogen ze nog door de open deur meeluisteren maar is de connectie met de rest van de klas wel verbroken.
![Gebruikersavatar](/styles/viva/theme/images/no_avatar.gif)
Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn
Al een account? Log dan hier in