Actueel
alle pijlers
WOI
woensdag 12 november 2008 om 01:47
Wilfred Owen 1893-1918:
Anthem for the Doomed Youth:
What passing-bells for these who die as cattle?
Only the monstrous anger of the guns.
Only the stuttering rifles' rapid rattle
Can patter out their hasty orisons.
No mockeries now for them; no prayers nor bells;
Nor any voice of mourning save the choirs,
The shrill, demented choirs of wailing shells;
And bugles calling for them from sad shires.
What candles may be held to speed them all?
Not in the hands of boys, but in their eyes
Shall shine the holy glimmers of good-byes.
The pallor of girls' brows shall be their pall;
Their flowers the tenderness of patient minds,
And each slow dusk a drawing-down of blinds.
Anthem for the Doomed Youth:
What passing-bells for these who die as cattle?
Only the monstrous anger of the guns.
Only the stuttering rifles' rapid rattle
Can patter out their hasty orisons.
No mockeries now for them; no prayers nor bells;
Nor any voice of mourning save the choirs,
The shrill, demented choirs of wailing shells;
And bugles calling for them from sad shires.
What candles may be held to speed them all?
Not in the hands of boys, but in their eyes
Shall shine the holy glimmers of good-byes.
The pallor of girls' brows shall be their pall;
Their flowers the tenderness of patient minds,
And each slow dusk a drawing-down of blinds.
woensdag 12 november 2008 om 01:50
Vetaling door Tom Lanoye:
Welk klokgelui betaamt voor wie vergaan als dieren?
Alleen het monsterlijke woeden van mortieren.
Of neen, alleen de ratel van een mitraillette -
Geen mens raffelt zo schoon een laatste schietgebed.
Voor hen geen bel of toeters, krans of kerkhofblom.
Geen treurmuziek - tenzij stampei van die orkesten
Die slechts bestaan uit slagwerk van kartets en bom
En bugels, jankend over droevige gewesten.
Waar brandt hun kaars? De vlam die hun ten afscheid heet?
Niet in de hand van jonge broertjes. In hun ógen
Laat nooit het vuur dat hen gedenken zal zich doven.
De bleekheid van verloofdes dient hun lijk tot kleed.
Eén bloem: de tedere berusting der beminden.
En elke schemering: het luiken van de blinden.
Welk klokgelui betaamt voor wie vergaan als dieren?
Alleen het monsterlijke woeden van mortieren.
Of neen, alleen de ratel van een mitraillette -
Geen mens raffelt zo schoon een laatste schietgebed.
Voor hen geen bel of toeters, krans of kerkhofblom.
Geen treurmuziek - tenzij stampei van die orkesten
Die slechts bestaan uit slagwerk van kartets en bom
En bugels, jankend over droevige gewesten.
Waar brandt hun kaars? De vlam die hun ten afscheid heet?
Niet in de hand van jonge broertjes. In hun ógen
Laat nooit het vuur dat hen gedenken zal zich doven.
De bleekheid van verloofdes dient hun lijk tot kleed.
Eén bloem: de tedere berusting der beminden.
En elke schemering: het luiken van de blinden.
woensdag 12 november 2008 om 06:27
woensdag 12 november 2008 om 06:36
woensdag 12 november 2008 om 06:54
Op de middelbare school hebben wij het uitgebreid over WOI gehad, moesten ook verplicht "Niks nieuws aan het Westers front" lezen. Voor Engels hebben we een heel gedichtenboek doorgeworsteld met gedichten over WOI. Ken er nog gedeeltes van uit mijn hoofd.
En idd, er zijn zoveel gruwelijke oorlogen geweest, heel veel al lang vergeten. Zijn alle oorlogen niet gruwelijk? Al was deze natuurlijk nieuw met gruwelijkheden als mosterdgas, wat eerder nog niet gebruikt werd in oorlogen.
En idd, er zijn zoveel gruwelijke oorlogen geweest, heel veel al lang vergeten. Zijn alle oorlogen niet gruwelijk? Al was deze natuurlijk nieuw met gruwelijkheden als mosterdgas, wat eerder nog niet gebruikt werd in oorlogen.
woensdag 12 november 2008 om 07:40
WO1 is echt een van de meest gruwelijke oorlogen geweest, wat betreft gevechten. (de kampen uit WO 2 waren ook heel erg natuurlijk).
Onverwacht werd het een ware vernietigingsoorlog, terwijl alle oorlogen daarvoor nog met paard en musket uitgevochten werden. Er is een hele generatie Engelse jongens bijvoorbeeld echt weggevaagd: 5 miljoen engelse doden alleen al. Hele bataljons, jongens van nog geen 20 vaak, die over het randje van de loopgraaf gestuurd werden, om in een paar seconden allemaal aan flarden geschoten te worden. Om een paar meter land te winnen,die de volgende dag weer verloren werd.
Onverwacht werd het een ware vernietigingsoorlog, terwijl alle oorlogen daarvoor nog met paard en musket uitgevochten werden. Er is een hele generatie Engelse jongens bijvoorbeeld echt weggevaagd: 5 miljoen engelse doden alleen al. Hele bataljons, jongens van nog geen 20 vaak, die over het randje van de loopgraaf gestuurd werden, om in een paar seconden allemaal aan flarden geschoten te worden. Om een paar meter land te winnen,die de volgende dag weer verloren werd.
woensdag 12 november 2008 om 08:01
Omdat Nederland niet direct betrokken was bij WO I lijkt het hier vaak een 'vergeten' oorlog. Maar de impact was gigantisch, niet alleen in militaire en politieke zin, maar vooral ook op de samenleving. Zaken waar we nu niet bij stilstaan, omdat we ze normaal vinden, die wij in Nederland al helemaal niet aan WO I relateren.
Best iets waar we nu even bij stil mogen staan....
Best iets waar we nu even bij stil mogen staan....
woensdag 12 november 2008 om 08:37
Birdsong is idd een prachtig boek, wat heel indringend vertelt over het leven in de loopgraven.
Goed initiatief, Frits!
Een overbekend gedicht maar nog steeds prachtig:
In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.
John McCrae, 1915
Vertaald door Tom Lanoye:
In Vlaamse velden klappen rozen open
Tussen witte kruisjes, rij op rij,
Die onze plaats hier merken, wijl in 't zwerk
De leeuweriken fluitend werken, onverhoord
Verstomd door het gebulder op de grond.
Wij zijn de doden. Zo-even leefden wij.
Wij dronken dauw. De zon zagen wij zakken.
Wij kusten en werden gekust. Nu rusten wij
In Vlaamse velden voor de Vlaamse kust.
Toe: trekt gij ons krakeel aan met de vijand.
Aan u passeren wij, met zwakke hand, de fakkel.
Houd hem hoog. Weest gij de helden. Laat de doden
Die wij zijn niet stikken of wij vinden slaap noch
Vrede - ook al klappen zoveel rozen open
In zovele Vlaamse velden.
Vertaling Tom Lanoye, 2000
Goed initiatief, Frits!
Een overbekend gedicht maar nog steeds prachtig:
In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.
John McCrae, 1915
Vertaald door Tom Lanoye:
In Vlaamse velden klappen rozen open
Tussen witte kruisjes, rij op rij,
Die onze plaats hier merken, wijl in 't zwerk
De leeuweriken fluitend werken, onverhoord
Verstomd door het gebulder op de grond.
Wij zijn de doden. Zo-even leefden wij.
Wij dronken dauw. De zon zagen wij zakken.
Wij kusten en werden gekust. Nu rusten wij
In Vlaamse velden voor de Vlaamse kust.
Toe: trekt gij ons krakeel aan met de vijand.
Aan u passeren wij, met zwakke hand, de fakkel.
Houd hem hoog. Weest gij de helden. Laat de doden
Die wij zijn niet stikken of wij vinden slaap noch
Vrede - ook al klappen zoveel rozen open
In zovele Vlaamse velden.
Vertaling Tom Lanoye, 2000
woensdag 12 november 2008 om 09:45
Mooi, die gedichten. Ik plaats 'Armistice Day, 1918' van Robert Graves. De reden dat het niet simpelweg 'Armistice Day' heet, wordt duidelijk als je het gedicht begrijpt. Je voelt de ingehouden weerzin tegen het losgeslagen volk, dat de intocht van de soldaten gebruikt om eens goed los te gaan.
ARMISTICE DAY, 1918 by ROBERT GRAVES
What's all this hubbub and yelling,
Commotion and scamper of feet,
With ear-splitting clatter of kettles and cans,
Wild laughter down Mafeking Street?
O, those are the kids whom we fought for
(You might think they'd been scoffing our rum)
With flags that they waved when we marched off to war
In the rapture of bugle and drum.
Now they'll hang Kaiser Bill from a lamp-post,
Von Tirpitz they'll hang from a tree....
We've been promised a 'Land Fit for Heroes'---
What heroes we heroes must be!
And the guns that we took from the Fritzes,
That we paid for with rivers of blood,
Look, they're hauling them down to Old Battersea Bridge
Where they'll topple them, souse, in the mud!
But there's old men and women in corners
With tears falling fast on their cheeks,
There's the armless and legless and sightless---
It's seldom that one of them speaks.
And there's flappers gone drunk and indecent
Their skirts kilted up to the thigh,
The constables lifting no hand in reproof
And the chaplain averting his eye....
When the days of rejoicing are over,
When the flags are stowed safely away,
They will dream of another wild 'War to End Wars'
And another wild Armistice day.
But the boys who were killed in the trenches,
Who fought with no rage and no rant,
We left them stretched out on their pallets of mud
Low down with the worm and the ant.
ARMISTICE DAY, 1918 by ROBERT GRAVES
What's all this hubbub and yelling,
Commotion and scamper of feet,
With ear-splitting clatter of kettles and cans,
Wild laughter down Mafeking Street?
O, those are the kids whom we fought for
(You might think they'd been scoffing our rum)
With flags that they waved when we marched off to war
In the rapture of bugle and drum.
Now they'll hang Kaiser Bill from a lamp-post,
Von Tirpitz they'll hang from a tree....
We've been promised a 'Land Fit for Heroes'---
What heroes we heroes must be!
And the guns that we took from the Fritzes,
That we paid for with rivers of blood,
Look, they're hauling them down to Old Battersea Bridge
Where they'll topple them, souse, in the mud!
But there's old men and women in corners
With tears falling fast on their cheeks,
There's the armless and legless and sightless---
It's seldom that one of them speaks.
And there's flappers gone drunk and indecent
Their skirts kilted up to the thigh,
The constables lifting no hand in reproof
And the chaplain averting his eye....
When the days of rejoicing are over,
When the flags are stowed safely away,
They will dream of another wild 'War to End Wars'
And another wild Armistice day.
But the boys who were killed in the trenches,
Who fought with no rage and no rant,
We left them stretched out on their pallets of mud
Low down with the worm and the ant.
woensdag 12 november 2008 om 10:17
Een -gruwelijk- gedicht van Wilfred Owen uit 1917. Jaren geleden behandeld tijdens de lessen engels. Ik kan me nog goed herinneren hoe stil mijn klas tijdens die les was.
Bent double, like old beggars under sacks,
Knock-kneed, coughing like hags, we cursed through sludge,
Till on the haunting flares we turned our backs
And towards our distant rest began to trudge.
Men marched asleep. Many had lost their boots
But limped on, blood-shod. All went lame; all blind;
Drunk with fatigue; deaf even to the hoots
Of tired, outstripped Five-Nines that dropped behind.
Gas! Gas! Quick, boys!–An ecstasy of fumbling,
Fitting the clumsy helmets just in time;
But someone still was yelling out and stumbling
And flound'ring like a man in fire or lime...
Dim, through the misty panes and thick green light,
As under a green sea, I saw him drowning.
In all my dreams, before my helpless sight,
He plunges at me, guttering, choking, drowning.
If in some smothering dreams you too could pace
Behind the wagon that we flung him in,
And watch the white eyes writhing in his face,
His hanging face, like a devil's sick of sin;
If you could hear, at every jolt, the blood
Come gargling from the froth-corrupted lungs,
Obscene as cancer, bitter as the cud
Of vile, incurable sores on innocent tongues,–
My friend, you would not tell with such high zest
To children ardent for some desperate glory,
The old Lie: Dulce et decorum est
Pro patria mori.
En de vertaling:
Zwaarbeproefd, kromgebogen als oude kerels,
Vloekten we ons hijgend hoestend door het slijk.
Achter ons verdween de gruwel van het front.
Voort ploeterden we, naar verder weg gelegen onderkomens.
Er waren er die lopend sliepen. Anderen, hun laarzen kwijtgeraakt,
Strompelden op bebloede voeten.
Uitgeput was iedereen, verstomd, niets ziend,
Doof zelfs voor de vlakbij neervallende gasgranaten.
Gas! GAS! werd er gebruld. Als de donder rukten we
Die rotmaskers net op tijd over ons hoofd.
Een kreeg het niet voor elkaar
En krijste vertwijfeld als een dier in nood.
Vaag zag ik door mijn beslagen glazen, in een dichte waas
Als onder water in een snotgroene zee, hoe hij verzoop.
Elke nacht droom ik van hem. Hij stort zich op mij, kokhalst,
snakt naar adem en verzuipt opnieuw. Machteloos kijk ik toe.
Jij zou ook eens in zo'n afgrijselijke droom,
Mee moeten lopen met de kar waarop hij toen werd afgevoerd.
Zien hoe hij aldoor zijn ogen opensperde,
Zijn mond open en dicht ging als bij een stomme vis,
En bij iedere gierende ademstoot moeten horen
Hoe het bloed omhoog borrelde uit zijn verrotte longen,
Als gore etter uit een verkankerde wond in een onschuldig lijf.
Mijn vriend, je zou het voorgoed uit je kop laten
Jonge jongens, hunkerend naar heldenroem,
Zo stomweg die godvergeten leugen wijs te maken:
Dulce et decorum est pro patria mori.
Bent double, like old beggars under sacks,
Knock-kneed, coughing like hags, we cursed through sludge,
Till on the haunting flares we turned our backs
And towards our distant rest began to trudge.
Men marched asleep. Many had lost their boots
But limped on, blood-shod. All went lame; all blind;
Drunk with fatigue; deaf even to the hoots
Of tired, outstripped Five-Nines that dropped behind.
Gas! Gas! Quick, boys!–An ecstasy of fumbling,
Fitting the clumsy helmets just in time;
But someone still was yelling out and stumbling
And flound'ring like a man in fire or lime...
Dim, through the misty panes and thick green light,
As under a green sea, I saw him drowning.
In all my dreams, before my helpless sight,
He plunges at me, guttering, choking, drowning.
If in some smothering dreams you too could pace
Behind the wagon that we flung him in,
And watch the white eyes writhing in his face,
His hanging face, like a devil's sick of sin;
If you could hear, at every jolt, the blood
Come gargling from the froth-corrupted lungs,
Obscene as cancer, bitter as the cud
Of vile, incurable sores on innocent tongues,–
My friend, you would not tell with such high zest
To children ardent for some desperate glory,
The old Lie: Dulce et decorum est
Pro patria mori.
En de vertaling:
Zwaarbeproefd, kromgebogen als oude kerels,
Vloekten we ons hijgend hoestend door het slijk.
Achter ons verdween de gruwel van het front.
Voort ploeterden we, naar verder weg gelegen onderkomens.
Er waren er die lopend sliepen. Anderen, hun laarzen kwijtgeraakt,
Strompelden op bebloede voeten.
Uitgeput was iedereen, verstomd, niets ziend,
Doof zelfs voor de vlakbij neervallende gasgranaten.
Gas! GAS! werd er gebruld. Als de donder rukten we
Die rotmaskers net op tijd over ons hoofd.
Een kreeg het niet voor elkaar
En krijste vertwijfeld als een dier in nood.
Vaag zag ik door mijn beslagen glazen, in een dichte waas
Als onder water in een snotgroene zee, hoe hij verzoop.
Elke nacht droom ik van hem. Hij stort zich op mij, kokhalst,
snakt naar adem en verzuipt opnieuw. Machteloos kijk ik toe.
Jij zou ook eens in zo'n afgrijselijke droom,
Mee moeten lopen met de kar waarop hij toen werd afgevoerd.
Zien hoe hij aldoor zijn ogen opensperde,
Zijn mond open en dicht ging als bij een stomme vis,
En bij iedere gierende ademstoot moeten horen
Hoe het bloed omhoog borrelde uit zijn verrotte longen,
Als gore etter uit een verkankerde wond in een onschuldig lijf.
Mijn vriend, je zou het voorgoed uit je kop laten
Jonge jongens, hunkerend naar heldenroem,
Zo stomweg die godvergeten leugen wijs te maken:
Dulce et decorum est pro patria mori.
woensdag 12 november 2008 om 10:36
Aandacht voor die oorlog op zich kan geen kwaad. Maar waarom ik zeven minuten lang naar kleurenbeelden van die oorlog moet kijken, dat is mij niet duidelijk. Ook de links naar andere videos in de kantlijn zijn meer van hetzelfde.
Hier valt de opmerking eerder dat dit de meest afschuwelijke oorlog was. Maar elke oorlog is afschuwelijk, inclusief die twee waar Nederland zich in onze tijd mee heeft ingelaten. Maar denk je eens in hoe het in Rwanda moet zijn geweest toen de Tutsi's en de Hutu's elkaar met kapmessen te lijf gingen. Of aan het front bij de oorlog tussen Iran en Irak. Of bij de bestorming van de stranden in Normandië. Of de ellende in Rusland tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar meer dan tien miljoen Russen de dood vonden. Of hoe afgrijselijk het zou zijn om beelden te zien van die duizenden shiiten die na de eerste Golfoorlog optrokken richting Bagdad, en in een gezamelijke actie van de VS en Saddam Hoessein op een snelweg door de woestijn vanuit de lucht met brandstof werden overgoten en in de fik gestoken..........
In die zin is die herdenking van de Eerste Wereldoorlog nergens goed voor, want we gaan gewoon verder.
Hier valt de opmerking eerder dat dit de meest afschuwelijke oorlog was. Maar elke oorlog is afschuwelijk, inclusief die twee waar Nederland zich in onze tijd mee heeft ingelaten. Maar denk je eens in hoe het in Rwanda moet zijn geweest toen de Tutsi's en de Hutu's elkaar met kapmessen te lijf gingen. Of aan het front bij de oorlog tussen Iran en Irak. Of bij de bestorming van de stranden in Normandië. Of de ellende in Rusland tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar meer dan tien miljoen Russen de dood vonden. Of hoe afgrijselijk het zou zijn om beelden te zien van die duizenden shiiten die na de eerste Golfoorlog optrokken richting Bagdad, en in een gezamelijke actie van de VS en Saddam Hoessein op een snelweg door de woestijn vanuit de lucht met brandstof werden overgoten en in de fik gestoken..........
In die zin is die herdenking van de Eerste Wereldoorlog nergens goed voor, want we gaan gewoon verder.
woensdag 12 november 2008 om 10:56
woensdag 12 november 2008 om 13:26
De Eerste Wereldoorlog is in veel opzichten een veel interessanter oorlog dan de Tweede. De Tweede Wereldoorlog is, achteraf, een politiek gezien nogal op zichzelf staande, makkelijk af te bakenen periode in de wereldgeschiedenis, veroorzaakt door een dictator die bijna de cliché-verpersoonlijking van Het Kwaad was - maar uiteindelijk een totale nederlaag leed. Om het oneerbiedig te zeggen: na WO-II was het herdenken, verwerken, wederopbouwen en overgaan tot de orde van de dag. Europa kon eigenlijk verder gaan waar het gebleven was: dezelfde landen bestonden nog, bijvoorbeeld.
Het politieke conflict dat aan WO-I ten grondslag ligt, is veel gecompliceerder en ook veel actueler. De hele situatie op de Balkan is er het rechtstreekse gevolg van. Het verschil tussen 'good guys' en 'bad guys' was veel minder makkelijk te maken. Het lag allemaal een stuk moeilijker. De kaart van Europa is er totaal, maar dan ook totaal door veranderd, met een handvol blijvende problemen als gevolg. Trouwens: ook de Tweede Wereldoorlog was een directe erfenis van de Eerste.
Bovendien is WO-I 'literair gezien' een hele interessante oorlog. Het heeft een boekenplank vol fantastische romans van militairen opgeleverd, Van E.M. Remarque (Im Westen nichts neues) tot Robert Graves (Goodbye to all that) tot Henri Barbusse (Het vuur) en ga zo maar door.
De beste non-fictie boeken over WO-I zijn, wat mij betreft, die van Lyb MacDonald. En een absolute must voor Nederlanders is Buiten Schot van Paul Moeyes, over de Eerste Wereldoorlog in Nederland. Daar valt je bek écht van open.
Het politieke conflict dat aan WO-I ten grondslag ligt, is veel gecompliceerder en ook veel actueler. De hele situatie op de Balkan is er het rechtstreekse gevolg van. Het verschil tussen 'good guys' en 'bad guys' was veel minder makkelijk te maken. Het lag allemaal een stuk moeilijker. De kaart van Europa is er totaal, maar dan ook totaal door veranderd, met een handvol blijvende problemen als gevolg. Trouwens: ook de Tweede Wereldoorlog was een directe erfenis van de Eerste.
Bovendien is WO-I 'literair gezien' een hele interessante oorlog. Het heeft een boekenplank vol fantastische romans van militairen opgeleverd, Van E.M. Remarque (Im Westen nichts neues) tot Robert Graves (Goodbye to all that) tot Henri Barbusse (Het vuur) en ga zo maar door.
De beste non-fictie boeken over WO-I zijn, wat mij betreft, die van Lyb MacDonald. En een absolute must voor Nederlanders is Buiten Schot van Paul Moeyes, over de Eerste Wereldoorlog in Nederland. Daar valt je bek écht van open.
