Sterfbed & ruzie

Mijn man heeft een zeer slechte band met zijn vader (90+) die hem altijd heeft gekleineerd en getreiterd. Vijf jaar geleden hoorden we dat zijn vader niet lang meer te leven had. Dat viel dus mee. Wel gaat het inmiddels zeer slecht met hem.

Vorige week belde zijn zus met de vraag of mijn man twee dagen per week bij zijn ouders kon komen mantelzorgen; hun moeder kon het alleen (met hulp van de zus) niet meer aan. Mijn man zei nee. Bood wel aan om boodschappen te doen en anderszins bij te springen. Moeder en zus waren woest.

Afgelopen maandag sprak mijn man zijn (ijzige) moeder voor het laatst. Wij zouden woensdag op vakantie gaan en ze zou hem op de hoogte houden van de situatie.

Woensdag stormde het, daarom reden wij pas donderdag weg. Onderweg belde mijn man zijn moeder. Zijn zus nam op en zei dat hun vader sinds dinsdag op sterven lag: er was inmiddels nachtverpleging in huis, het was bijna voorbij.

Toen mijn man vroeg waarom ze hem niet hadden gebeld - wij zaten inmiddels al 6 uur op de snelweg - zei ze: Joh, daar heb ik toch helemaal niet aan gedacht? Later zei zijn moeder hetzelfde: niet aan gedacht. Wel bleek uit het gesprek dat de kinderen van zijn zus de dag ervoor al langs waren geweest om afscheid te nemen.

Mijn man will niet terug. Hij voelt zich buitengesloten en wacht de begrafenis wel af. Ik snap hem, maar ik vind het een afschuwelijke situatie. Wat vinden jullie? Terug gaan? Afwachten?

katkaatje schreef: ↑

26-07-2023 10:12

No offence, maar ze mag dan bekend zijn en boeken hebben geschreven enzo, maar ze klinkt me nog steeds niet bijzonder professioneel in de oren. Maar dat maakt allemaal niet uit. Jullie probleem is opgelost. Binnen 48 uur. En dat is natuurlijk best prettig.

Ik hoop we dat je man ergens verder gaat met het verwerken van zijn jeugd, want dat doet jullie vast goed.

Het acute probleem is opgelost, dat is iets anders natuurlijk. Het onderliggende probleem/trauma zal waarschijnlijk nooit helemaal worden opgelost. Of misschien vindt mijn man daar nu een nieuwe weg in, of een wankel evenwicht of hoe je het ook wilt noemen.

En ja, wat de een professioneel noemt, vindt de ander beunhazerij. Het gaat erom dat dit een vooraanstaande psychotherapeut is, en ik denk (heb er weinig verstand van) dat er verschillende ‘scholen’ zijn, dus diverse richtingen van psychotherapie, en deze vrouw heeft een zeer uitgesproken kijk op familieverhoudingen. Die kijk bleek goed bij ons te passen. Daar zal ik straks natuurlijk dieper op ingaan.

Het kan niet anders of mensen zullen zich ook weer opwinden over haar ‘methode’ en het er niet mee eens zijn. Prima. Maar ik hoop wel dat er wat minder vanuit ongeloof en achterdocht wordt gedacht, want het is een heel persoonlijk verhaal dat mij diep heeft geraakt.

Ik wil het toch graag opschrijven omdat veel mensen de pijn van mijn man herkennen en hun ervaringen hier hebben gedeeld. Ik denk dat het verslag van onze crisisbezwering voor veel van die mensen (ervaringsdeskundigen) erg confronterend kan zijn, daarom wil ik goed nadenken over hoe ik het opschrijf. En intussen is het stof bij mij (en zeker bij mijn man) nog aan het neerdwarrelen, het zijn heftige dagen, dus ik hoop op een beetje open mindedness.

stokbootje schreef: ↑

26-07-2023 10:52

Het woord crisis kan in deze context verschillende betekenissen hebben. Natuurlijk was dit een crisis, want er moest snel gehandeld worden, aangezien de vader op sterven ligt.
Nee, het was geen mentale crisis, waar sommige hier op hameren. Maar wel een crisis in de zin dat snel handelen essentieel was. Door de externe omstandigheden.

En maandenlange wachtlijsten: dit is een therapeut die ze zelf betalen, en dan ligt dat heel anders. Uiteraard kunnen die ook druk zijn en vol zitten, maar dat is wel echt anders dan via een huisarts-doorverwijzing iemand zoeken.

Ik hoop dat je de achterdocht naast je neer kunt leggen TO, maar ik snap dat het rot is en dat je het er nu niet bij wil hebben.
Ik vind het fijn en waardevol dat je toch doorschrijft en meer wil uitleggen, dus dankjewel daarvoor.

Dankjewel, fijn bericht.

zakdoek schreef: ↑

26-07-2023 10:55

Misschien is het handig om te beseffen dat 'crisis' verschillend ingevuld kan worden.
Over het algemeen moet je bij de crisisdienst of een GGZ-instelling zo ongeveer op het dak staan, klaar om te springen eer het onder 'crisis' valt.

GGZ-instellingen hebben vaste, strakke protocollen waar ze vaak niet vanaf wijken vanwege precedentwerking.

Vrijgevestigde psychotherapeuten kunnen wat dat betreft meer buiten de lijntjes kleuren, of wat cliëntgerichter werken, kunnen wel uitzonderingen maken als ze dat noodzakelijk achten.

Ik kan me dus voorstellen dat een man die niet snel naar een psychotherapeut zal gaan, gecombineerd met hele ingewikkelde familieverhoudingen, vol interne conflicten én een vader van ver in de 90 die op sterven lijkt te liggen, dat zo'n man bij een vrijgevestigde therapeut voorrang krijgt. Dat het komende sterven als 'crisis' wordt gezien: man moet nú geholpen worden want zo meteen heeft het geen zin meer om handvatten te krijgen hoe met het overlijden om te gaan.

Wat betreft beschikbaar zijn tijdens de vakantie: bij de meeste therapeuten is dat ondenkbaar, bij GGZ-instellingen al helemaal. Al kun je daar, als je eenmaal binnen bent, wel een vervangende therapeut krijgen.
Maar er zijn ook therapeuten die tijdens hun vakantie ook beschikbaar zijn voor hun cliënten. Ik heb er zo een gehad. Kon haar altijd mailen en ze mailde van haar vakantieadres terug. Daar zit een therapeutische houding achter waar over nagedacht is en waarin een andere afweging gemaakt wordt.
Dat de therapeut van TO's man dus beschikbaar is tijdens haar vakantie heeft niets met (on)professionaliteit te maken maar met de therapeutische stroming/houding van waaruit ze werkt en waarvoor ze gekozen heeft.

Dit klopt helemaal. Mijn man wilde het eerst wel via de huisarts doen maar ik heb erop aangedrongen dat hij deze therapeut op zondag al mailde. Dat het vervolgens zo snel ging, hadden wij nooit verwacht. Dus eerlijk gezegd hebben we niet eens over de kosten nagedacht; in die zin voelde het voor mijn man (die sinds onze terugkeer in Nederland muurvast zat en zich geen raad wist) ook als een crisis. Er was een impasse ontstaan en die moest doorbroken worden.

Overigens kende ik de therapeut. Dat schreef ik al eerder. Nou ja, ik had haar ooit uitgebreid gesproken en was meteen diep onder de indruk van haar persoonlijkheid, warmte, intelligentie en bijzondere kijk op familieverhoudingen. Ik denk niet dat onze eerdere ontmoeting mijn man bij haar een streepje vóór gaf, maar misschien ook wel. Nee, volgens mij handelde ze inderdaad, zoals jij schrijft, vanuit de therapeutische houding van waaruit ze werkt (zie: het voorbeeld van de oudere mevrouw die met kerstmis de noodklok luidde).

Overigens had ik het goed gezien: mijn man kwam maandagmiddag (na een gesprek van twee uur) helemaal… ja, verliefd bijna thuis! Hij vond haar net zo fantastisch als ik

Macarinata schreef: ↑

26-07-2023 11:01

Dikke kans dat dit Emvde van BiB is. Ik schrijf dit zo omdat Samarinde de desbetreffende therapeut blijkbaar geheim wil houden, maar voor wie aan deze mevrouw denkt, bij deze reflectie vanuit mij dat ik dat ook denk. En Samarinde hoeft er verder niet op te reageren.

Nee, geen EMDR. Ik vraag me af of het niet raar (privacygevoelig, zowel voor de therapeut als voor mij/mijn man) is om haar naam te noemen. Maar pb-en mag altijd.

Oké, hoe het verder ging nadat mijn man door de therapeute werd gebeld met de boodschap: "Uw vader is stervende. U gaat vóór."

Hij was zenuwachtig, omdat hij nooit eerder therapie had gehad en bang was dat hij zijn verhaal niet duidelijk uit de doeken kon doen. Ik zei dat hij zich geen zorgen hoefde te maken, omdat dat háár taak was - om de juiste vragen te stellen, zodat ze een beeld kreeg van de situatie.

Toen hij vertrok, maakte ik een lange wandeling en bij thuiskomst belde mijn man mij. Ik kreeg de therapeute aan de telefoon: "Dit is een crisissituatie, wij gaan nu een crisisplan maken en daarbij heeft hij jouw volledige steun nodig. Wil je die geven?"

Ik zei natuurlijk ja. "Hij boft maar met jou," zei ze, en toen ging ze door: "Er is op dit moment geen ruimte voor woede. Niet voor negatieve gedachten. Deze crisis moet worden bezworen, er is haast bij. Heel fijn dat je hem wilt steunen. Straks, als hij thuiskomt, hoor je van hem wat het plan is."

Gelukkig belde hij me meteen uit de auto. O nee, eerst had hij nog een wandelingetje gemaakt - dat had de therapeute hem opgedragen. Daarna belde hij mij. Hij klonk opgelucht, en hij zei: "Oké, houd je vast. Ik ga iets heel geks zeggen. We gaan bij mijn ouders langs."

Ik zei: "Wát? Wanneer?" Antwoord: "Morgenochtend om elf uur. We nemen een bos bloemen mee. We kondigen ons bezoek niet aan, we staan gewoon opeens voor de deur." Later begreep ik dat ze eigenlijk had gewild dat we vanwege de tijdsdruk - het sterfbed - diezelfde avond al langs gingen, maar mijn man had gezegd dat hij dat niet kon.

Toen hij thuis was, vertelde hij over het gesprek dat hij met haar had. Hij had haar zijn levensverhaal verteld, de moeilijkheden die hij al zo lang heeft met zijn ouders (ook zakelijk, zoals ik al eerder beschreef), de rare rol die zijn zus in hun gezin speelt, de eerdere breuk, het oorlogsverleden van zijn vader, en vervolgens had hij heel precies uit de doeken gedaan wat er vlak voor onze vakantie was voorgevallen, en hoe dat was uitgemond in een stille oorlog, terwijl zijn vader op sterven lag. Of mogelijk al dood was, en zelfs begraven, want dat wist hij dus niet. Hij gaf haar zijn telefoon en liet haar alle sms'jes en appjes lezen. Ze vroeg of ze ook mocht kijken naar de foto van zijn vader in het bed in de zitkamer. Die foto had zijn moeder gestuurd toen er nog contact tussen hen was. Ja, zei mijn man, ze mocht alles zien en lezen.

Ze complimenteerde hem met de manier waarop hij dingen met zijn ouders in het verleden had aangepakt. Mijn man zei dat hij zoveel spijt had dat hij zijn ouders niet veel eerder uit zijn bedrijf had gegooid, en dat hij niet veel eerder was gestopt met zijn financiële bijdragen aan hen. Daarop zei ze: "Nee, je hebt precies het goede gedaan. Je kon ze nooit genoeg geven, maar dat lag niet aan jou."

Daarna kwam de sterfbed-ruzie aan bod. Ze zei dat hij verkeerd had gehandeld door op de snelweg niet om te keren en terug te rijden. Ze vond ook dat ik dat niet goed had gedaan. Maar ze begreep wel waarom hij zo boos was geweest. En toen ze de appjes had gelezen, was ze vooral verbaasd over het bericht van onze zwager: 'Hier stopt het!' Ze vroeg: "Wie is die man?" Ze merkte ook op dat de familie van mijn man überhaupt niet reageerde op de inhoud van zijn berichten, en dat ze deden wat je in dit soort situaties nóóit mag doen: de deur dichtgooien.

Ze zei: "Je moet de deur openhouden, altijd. Daarom moet je zo snel mogelijk langs bij je ouders. Zij hebben de deur dichtgegooid, maar misschien kun je nog binnenkomen op hem weer op een kier te zetten. Heb je de sleutel van het huis van je ouders?"

Die had hij, blijkbaar. Dat wist ik niet eens. Maar hij zei tegen haar dat hij geen gebruik ging maken van die sleutel - hij wilde er best voor de deur gaan staan met die bos bloemen, maar dat was het. Oké, dat begreep ze wel.

Ten slotte zei ze: "Met je familie móet je die deur openhouden. Je doet dit niet voor jezelf. Je doet het ook niet voor je vader, of voor je moeder, of voor je zus. Je doet dit voor je kinderen."

Alléén voor je kinderen.

Ze legde uit dat voor oorlogstrauma's hetzelfde geldt als voor familieruzies die uitmonden in een contactbreuk: de pijn en het verdriet kunnen generaties lang doorwerken en schade aanrichten. Ze zei: "Je laat aan je kinderen zien dat je afscheid neemt van je stervende vader. Je geeft het goede voorbeeld. Je laat zien hoe jullie dit doen, zodat zij die belangrijke les leren."

Ze vroeg of hij het ging doen. Langsgaan bij zijn ouders. Onaangekondigd. Om elf uur. Met die bos bloemen.

Mijn man zei: "Ja. Ik ben naar jou toegekomen voor hulp, dus ik doe wat jij zegt. Anders had ik niet moeten komen."

Ze vroeg of hij een goede gezondheid had. Haar opdracht was emotioneel zwaar; ze wilde hem daarvoor waarschuwen. Ze drukte hem op het hart om niet boos te worden, geen negatieve gedachtes toe te laten en zich niet tot een discussie te laten verleiden. Ze gaf hem een mantra mee om het bezoekje aan zijn ouders zo goed en rustig mogelijk door te komen:

"Ik ben hier voor mijn vader."

Die zin moest hij steeds herhalen. Hij moest naast zijn vader gaan zitten (als hij nog leefde...) en zijn hand vasthouden. Als zijn moeder of zijn zus hem vragen stelden, of boos werden, of gingen schreeuwen, moest hij zeggen: "Ik ben hier voor mijn vader."

Het was een kort draaiboek. Maar wel duidelijk

Later die avond stuurde ze hem twee gedichten, eentje van Ischa Meijer en eentje van Jean-Pierre Rawie. Al onze kinderen waren thuis. We hadden niet gevraagd of ze wilden komen, ze voelden blijkbaar aan dat ze erbij moesten zijn. Die gedichten raakten ons enorm. Veel tranen, maar vooral een gevoel van opluchting - er ging iets gebeuren. We hadden geen idee hoe het af zou lopen. Géén idee.

Zijn vader kon al zijn overleden, en begraven.
Zijn familie kon ons niet binnenlaten. (In dat geval moesten we de bloemen achterlaten op de stoep).
Zijn vader kon overlijden terwijl wij daar waren.
Alles kon.

Oké, tot zo ver. Ik kom straks nog terug; nu moet ik mijn dochter even helpen met een opdracht. Ik zal wel nog de twee gedichten opzoeken en posten.