Actueel
alle pijlers
"doe" jij ook niet aan de dodenherdenking?
dinsdag 4 mei 2010 om 21:00
Ik dus wel. Zijn er ook mensen die gewoon wat anders gedaan hebben? Een collega van mij "doet er niet aan". Het zegt haar niets zegt ze. Ik was daar zo verbaasd door. Misschien is het mijn opvoeding, maar het is voor mij zo vanzelfsprekend dat je je respect betoont voor de mensen die omgekomen zijn tijdens de 2e wereld oorlog (en nu ook andere missies), dat ik me niet kan voorstellen dat mensen er niet stil bij staan.
dinsdag 4 mei 2010 om 21:51
Ik ga altijd naar de dodenherdenking in onze stad. Uit respect voor de mensen die voor onze vrijheid hun leven hebben gegeven maar ook voor de recente oorlog slachtoffers.
Altijd goed om er even bij stil testaan, even bewust worden hoe we ook alweer aan onze vrijheid komen.
Altijd goed om er even bij stil testaan, even bewust worden hoe we ook alweer aan onze vrijheid komen.
Het gras aan de overkant is niet groen.
dinsdag 4 mei 2010 om 21:52
@ Margaretha2.
Maar er zit mij mijn schoonfam nog toch nog wat wrok over al die jaren ervoor.... Ook al wordt het genoemd, toch weet bijna niemand dit. Iedereen denkt toch aan de mensen die zijn omgekomen in de oorlog in 'Holland' of in de concentratiekampen. Mijn geschiedenisboeken van vroeger stonden vol met de bezetting in Nederland, en maar 1 lullige pagina over Nederlands-Indië. Toen de indo's gerepatrieerd werden en in Nederland mochten ze er ook niets over zeggen want 'de hongerwinter was erger'. En dan na 1994 pas genoemd worden in de herdenking.... niet echt iets wat wordt ervaren als genoegdoening (in mijn schoonfamilie dan).
Maar er zit mij mijn schoonfam nog toch nog wat wrok over al die jaren ervoor.... Ook al wordt het genoemd, toch weet bijna niemand dit. Iedereen denkt toch aan de mensen die zijn omgekomen in de oorlog in 'Holland' of in de concentratiekampen. Mijn geschiedenisboeken van vroeger stonden vol met de bezetting in Nederland, en maar 1 lullige pagina over Nederlands-Indië. Toen de indo's gerepatrieerd werden en in Nederland mochten ze er ook niets over zeggen want 'de hongerwinter was erger'. En dan na 1994 pas genoemd worden in de herdenking.... niet echt iets wat wordt ervaren als genoegdoening (in mijn schoonfamilie dan).
dinsdag 4 mei 2010 om 21:57
Snap ik Appeltje. Ik heb eens een interview gelezen van Ben Bot, die na de oorlog naar Nederland kwam. Die hadden dus een oorlog meegemaakt, een jappenkamp, daarna volgens mij nog die hele nasleep van vrijheidsstrijd en daarna een vrij heftige emigratie (voor de mensen die in Nederland geboren waren was het wellicht anders), en in Nederland leefde het idee van "stel je niet aan, wij hebben hier net een oorlog en een hongerwinter meegemaakt". Zo vertelde hij dat toen, zal wel erg zwaar zijn geweest denk ik.
Ik denk ook dat het makkelijker te herdenken is hoe wij slachtoffers waren (in WO2 door de bezetter bezet), dan de positie van Nederland in Indië, dat was toch niet helemaal smetvrij, om het zo maar te zeggen. Behalve de kolonisatie heb ik bv. ook gelezen dat Europese vrouwen het voor lokale vrouwen niet zo erg vonden dat ze troostmeisje waren als voor zichzelf, want zij waren wel wat beters gewend.
Een Japanse vriend (trouwens een erg diplomatiek iemand ) vroeg me trouwens eens of de Indonesiërs niet eigenlijk best wel blij waren met de Japanners, want ze hebben toch het startschot tot bevrijding van de Hollanders gegeven....
Misschien is het voor Indonesiërs in Indonesië anders maar Nederlands-Indiërs hebben daar toch wel andere gevoelens bij geloof ik.
Ik denk ook dat het makkelijker te herdenken is hoe wij slachtoffers waren (in WO2 door de bezetter bezet), dan de positie van Nederland in Indië, dat was toch niet helemaal smetvrij, om het zo maar te zeggen. Behalve de kolonisatie heb ik bv. ook gelezen dat Europese vrouwen het voor lokale vrouwen niet zo erg vonden dat ze troostmeisje waren als voor zichzelf, want zij waren wel wat beters gewend.
Een Japanse vriend (trouwens een erg diplomatiek iemand ) vroeg me trouwens eens of de Indonesiërs niet eigenlijk best wel blij waren met de Japanners, want ze hebben toch het startschot tot bevrijding van de Hollanders gegeven....
Misschien is het voor Indonesiërs in Indonesië anders maar Nederlands-Indiërs hebben daar toch wel andere gevoelens bij geloof ik.
dinsdag 4 mei 2010 om 21:58
Ik zat in een verhitte vergadering en we zijn het glad vergeten. Slecht excuus ja, maar het is niet anders. Als schrale troost kan ik opvoeren dat ik studiematig bijna 24/7 met oorlog, geweld, haat en onnodige slachtoffers bezig ben en dat is meer dan de gemiddelde Nederlander. Ik sta er eigenlijk dagelijks bij stil, alleen niet met twee
minuten stilte.
Overigens is het al jaren zo dat op 4 mei niet alleen de NL'se WOII slachtoffers worden herdacht maar alle slachtoffers door (oorlogs)geweld.
minuten stilte.
Overigens is het al jaren zo dat op 4 mei niet alleen de NL'se WOII slachtoffers worden herdacht maar alle slachtoffers door (oorlogs)geweld.
dinsdag 4 mei 2010 om 21:58
Ik heb het dit jaar gemist. Niet bewust ofzo, maar heb er dus letterlijk en figuurlijk niet bij stil gestaan. Ik heb meestal n.a.v. de verhalen / artikelen die vlak voor 4 mei in de media verschijnen zelf wel een moment van bezinning / herdenking bij het lezen van een dergelijk verhaal, en dat vind ik net zo waardevol. Hoeft wat mij betreft niet alleen persé op 4 mei om 20.00 uur.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:01
Ik "doe er ook niet aan" en snap ook niet goed wat dat met gebrek aan respect te maken heeft. Ben meestal gewoon thuis, val niemand lastig met wat voor herrie dan ook.
Vind het gewoon een heel vreemd concept. De dodenherdenking begon als herdenking voor de slachtoffers van WO II. Heel begrijpelijk voor degenen die de oorlog hadden meegemaakt.
Toen er zoveel jaar na dato nauwelijks nog mensen overbleven met herinneringen aan die WO II moest er ineens iets nieuws worden verzonnen, dus nu herdenken "we" ineens ook slachtoffers van Afghanistan en nog het een en ander. Alsof er toch iets moest worden verzonnen, want tja, ruim 60 jaar geleden wordt toch wel lang geleden.
Waarom altijd op 4 mei om 20 uur die 2 minuten? En die 2 soldaten die pas zijn omgekomen die hier genoemd werden, vreselijk natuurlijk, maar bedenk, als gewone Nederlander of als regering, op andere momenten ook eens of je wel zo nodig mee moet willen doen met Afganistan, Irak etc. en jonge levens daarvoorop het spel wilt zetten. Is toch een heel ander onderwerp dan herdenking van de slachtoffers van WO II.
En af en toe god op je blote knietjes danken dat we in een vrij land leven en hier geen oorlog meer hebben gehad sinds WO II kan ook op een ander moment dan op 4 mei op 20 uur.
Vind het gewoon een heel vreemd concept. De dodenherdenking begon als herdenking voor de slachtoffers van WO II. Heel begrijpelijk voor degenen die de oorlog hadden meegemaakt.
Toen er zoveel jaar na dato nauwelijks nog mensen overbleven met herinneringen aan die WO II moest er ineens iets nieuws worden verzonnen, dus nu herdenken "we" ineens ook slachtoffers van Afghanistan en nog het een en ander. Alsof er toch iets moest worden verzonnen, want tja, ruim 60 jaar geleden wordt toch wel lang geleden.
Waarom altijd op 4 mei om 20 uur die 2 minuten? En die 2 soldaten die pas zijn omgekomen die hier genoemd werden, vreselijk natuurlijk, maar bedenk, als gewone Nederlander of als regering, op andere momenten ook eens of je wel zo nodig mee moet willen doen met Afganistan, Irak etc. en jonge levens daarvoorop het spel wilt zetten. Is toch een heel ander onderwerp dan herdenking van de slachtoffers van WO II.
En af en toe god op je blote knietjes danken dat we in een vrij land leven en hier geen oorlog meer hebben gehad sinds WO II kan ook op een ander moment dan op 4 mei op 20 uur.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:01
quote:Margaretha2 schreef op 04 mei 2010 @ 21:57:
Een Japanse vriend (trouwens een erg diplomatiek iemand ) vroeg me trouwens eens of de Indonesiërs niet eigenlijk best wel blij waren met de Japanners, want ze hebben toch het startschot tot bevrijding van de Hollanders gegeven....
Misschien is het voor Indonesiërs in Indonesië anders maar Nederlands-Indiërs hebben daar toch wel andere gevoelens bij geloof ik.
Correct me if I'm wrong, ik weet er te weinig vanaf, maar ik kan me voorstellen dat het voor de meeste Indonesiërs lood om oud ijzer was wie hun land bezette?
Het blijft een verschrikkelijke schandplek op onze geschiedenis natuurlijk hoe wij enige jaren na onze bevrijding daar tekeer zijn gegaan.
Maar goed, nu ga ik volledig off topic.
Een Japanse vriend (trouwens een erg diplomatiek iemand ) vroeg me trouwens eens of de Indonesiërs niet eigenlijk best wel blij waren met de Japanners, want ze hebben toch het startschot tot bevrijding van de Hollanders gegeven....
Misschien is het voor Indonesiërs in Indonesië anders maar Nederlands-Indiërs hebben daar toch wel andere gevoelens bij geloof ik.
Correct me if I'm wrong, ik weet er te weinig vanaf, maar ik kan me voorstellen dat het voor de meeste Indonesiërs lood om oud ijzer was wie hun land bezette?
Het blijft een verschrikkelijke schandplek op onze geschiedenis natuurlijk hoe wij enige jaren na onze bevrijding daar tekeer zijn gegaan.
Maar goed, nu ga ik volledig off topic.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:03
dinsdag 4 mei 2010 om 22:03
quote:Margaretha2 schreef op 04 mei 2010 @ 21:57: Een Japanse vriend (trouwens een erg diplomatiek iemand ) vroeg me trouwens eens of de Indonesiërs niet eigenlijk best wel blij waren met de Japanners, want ze hebben toch het startschot tot bevrijding van de Hollanders gegeven.... Dat denk ik ook weleens hoor.
Verder eensch...
Bedankt voor je aanpassing YetiMan... ik had nog net je sneer kunnen lezen, maar zie dat je in het kader van de dodenherdeking over je hart hebt gestreken.
Verder eensch...
Bedankt voor je aanpassing YetiMan... ik had nog net je sneer kunnen lezen, maar zie dat je in het kader van de dodenherdeking over je hart hebt gestreken.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:04
Ja dat lijkt mij ook, al zijn Japanners natuurlijk wel Aziaten die "Azië voor Aziaten" wilden (wel onder Japanse leiding maar oke). Maar ik ken allen de verhalen vanuit Nederland en daar staan de Japanners er niet al te florisant op.
Ik weet niet hoe dat in Indonesië zelf beleefd wordt. Soekarno werkte bv. wel samen met de Japanners in de oorlog.
Sowieso vind ik het fascinerend hoe er in Azië om wordt gegaan met bv. dit thema. Als je kijkt naar hoe Japan en hoe Duitsland zich gedragen is dat toch wel een wereld van verschil.
Ik weet niet hoe dat in Indonesië zelf beleefd wordt. Soekarno werkte bv. wel samen met de Japanners in de oorlog.
Sowieso vind ik het fascinerend hoe er in Azië om wordt gegaan met bv. dit thema. Als je kijkt naar hoe Japan en hoe Duitsland zich gedragen is dat toch wel een wereld van verschil.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:05
quote:ika35 schreef op 04 mei 2010 @ 22:01:
En af en toe god op je blote knietjes danken dat we in een vrij land leven en hier geen oorlog meer hebben gehad sinds WO II kan ook op een ander moment dan op 4 mei op 20 uur.
Het gaat om het gezamelijke.
Dat je het met je landgenoten, stads- dorpsgenoten, familieleden doet. Het heeft met collectief besef en historie te maken.
Er niet aan doen moet je zelf weten maar dat anderen het wél doen en op een bepaald, afgesproken tijdstip, daar is op zich niks raars aan.
En af en toe god op je blote knietjes danken dat we in een vrij land leven en hier geen oorlog meer hebben gehad sinds WO II kan ook op een ander moment dan op 4 mei op 20 uur.
Het gaat om het gezamelijke.
Dat je het met je landgenoten, stads- dorpsgenoten, familieleden doet. Het heeft met collectief besef en historie te maken.
Er niet aan doen moet je zelf weten maar dat anderen het wél doen en op een bepaald, afgesproken tijdstip, daar is op zich niks raars aan.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:05
quote:appeltje78 schreef op 04 mei 2010 @ 21:40:
Overigens hier thuis altijd een mokkende vent (indo) die het lullig vindt dat de WOII slachtoffers worden herdacht maar niet al die indische nederlanders die in voormalig Nederlands-Indië in kampen zijn omgekomen. Ik pleit voor een algemene dodenherdenking waarin we alle mensen herdenken die zijn die omgekomen zijn door geweld.
Voor zover ik weet is het ook voor diegenen die in Nederlands-Indie zijn omgekomen.
In die muur achter het monument op de Dam staan trouwens 12 urnen met zand uit erebegraafplaatsen uit iedere provincie (toen waren dat er 11 in Nederland) en uit Nederlands-Indie.
Overigens hier thuis altijd een mokkende vent (indo) die het lullig vindt dat de WOII slachtoffers worden herdacht maar niet al die indische nederlanders die in voormalig Nederlands-Indië in kampen zijn omgekomen. Ik pleit voor een algemene dodenherdenking waarin we alle mensen herdenken die zijn die omgekomen zijn door geweld.
Voor zover ik weet is het ook voor diegenen die in Nederlands-Indie zijn omgekomen.
In die muur achter het monument op de Dam staan trouwens 12 urnen met zand uit erebegraafplaatsen uit iedere provincie (toen waren dat er 11 in Nederland) en uit Nederlands-Indie.
Cum non tum age
dinsdag 4 mei 2010 om 22:06
Ik doe wel aan dodenherdenking en ben dan om 8 uur eigenlijk altijd wel stil. Niet dat ik dan juist op dat moment altijd aan de doden denk maar gewoon uit respect. Helaas heeft niet iedereen dat want een paar straten verder begonnen ze rond half 8 met een feestje en om 8 uur ging de muziek zelfs harder leek het. Dat vind ik echt te ver gaan.
De reden waarom ik dan niet altijd aan de doden denk is dat ik niet zoiets wil hebben zo van ohh nu moet ik ze herdenken want het 4 mei/8 uur. Ik heb over het hele jaar weleens dagen dat ik er aan denk. Zoiets is naar mijn idee niet aan een dag/tijd gebonden. Ik snap wel waarom 4 en 5 mei belangrijk zijn voor ons land en ik vind het raar dat sommige mensen dat niet weten.
De reden waarom ik dan niet altijd aan de doden denk is dat ik niet zoiets wil hebben zo van ohh nu moet ik ze herdenken want het 4 mei/8 uur. Ik heb over het hele jaar weleens dagen dat ik er aan denk. Zoiets is naar mijn idee niet aan een dag/tijd gebonden. Ik snap wel waarom 4 en 5 mei belangrijk zijn voor ons land en ik vind het raar dat sommige mensen dat niet weten.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:06
ik moet eerlijk toegeven dat ik er pas aan gedacht heb toen ik dit topic las. Nu woon ik niet in Nederland dus is 4 Mei een gewone dag, maar ik sta er wel bij stil net als sommige andere forummers hoor,als ik het op tv zie, in de kranten of ook in Thailand toen ik een oorlogsmuseum en een gigantische begraafplaats bezocht hebt.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:07
quote:appeltje78 schreef op 04 mei 2010 @ 22:03:
Bedankt voor je aanpassing YetiMan... ik had nog net je sneer kunnen lezen, maar zie dat je in het kader van de dodenherdeking over je hart hebt gestreken. Ik had erna gezien dat hij dat inderdaad al wist. Het maakt natuurlijk nog altijd zijn punt onterecht is voor in elk geval de huidige situatie (idd is voor 1994 een ander verhaal). Wat dat betreft vind ik dat er meer aan te merken is, zo vind ik het bijvoorbeeld eigenlijk ongepast dat er zoveel aandacht is voor een nationale vlag (al snap ik dat veel mensen de ironie er niet van inzien).
Bedankt voor je aanpassing YetiMan... ik had nog net je sneer kunnen lezen, maar zie dat je in het kader van de dodenherdeking over je hart hebt gestreken. Ik had erna gezien dat hij dat inderdaad al wist. Het maakt natuurlijk nog altijd zijn punt onterecht is voor in elk geval de huidige situatie (idd is voor 1994 een ander verhaal). Wat dat betreft vind ik dat er meer aan te merken is, zo vind ik het bijvoorbeeld eigenlijk ongepast dat er zoveel aandacht is voor een nationale vlag (al snap ik dat veel mensen de ironie er niet van inzien).
dinsdag 4 mei 2010 om 22:09
quote:YetiMan schreef op 04 mei 2010 @ 22:07:
Wat dat betreft vind ik dat er meer aan te merken is, zo vind ik het bijvoorbeeld eigenlijk ongepast dat er zoveel aandacht is voor een nationale vlag (al snap ik dat veel mensen de ironie er niet van inzien).Ik zie daar de ironie wel degelijk van in. Net als al die legeruniformen die voorbij komen. Helaas is het niet anders, en bestaat de wereld uit landsgrenzen en legers die ze verdedigen.
Wat dat betreft vind ik dat er meer aan te merken is, zo vind ik het bijvoorbeeld eigenlijk ongepast dat er zoveel aandacht is voor een nationale vlag (al snap ik dat veel mensen de ironie er niet van inzien).Ik zie daar de ironie wel degelijk van in. Net als al die legeruniformen die voorbij komen. Helaas is het niet anders, en bestaat de wereld uit landsgrenzen en legers die ze verdedigen.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:11
quote:delphicat schreef op 04 mei 2010 @ 22:09:
[...]
Ik zie daar de ironie wel degelijk van in. Net als al die legeruniformen die voorbij komen. Helaas is het niet anders, en bestaat de wereld uit landsgrenzen en legers die ze verdedigen.
Heb je "de Wereld van Gisteren" van Stefan Zweig weleens gelezen? Ik ben zelf geboren in de jaren tachtig dus voor mij was dit iets wat echt de grond onder mijn voeten wegsloeg: voor WO1 bestonden er geen paspoorten, visa, etc. Je ging gewoon waar je benen je heendroegen, en als je geld had ging je bv. met de boot naar India, no problem. Zo was de wereld tot kortgeleden.
De wereld waarin wij nú leven is eigenlijk dus de wereld op zijn kop en niet de normale natuurlijke situatie.
Ik vond dat zo'n enorme eye opener.
[...]
Ik zie daar de ironie wel degelijk van in. Net als al die legeruniformen die voorbij komen. Helaas is het niet anders, en bestaat de wereld uit landsgrenzen en legers die ze verdedigen.
Heb je "de Wereld van Gisteren" van Stefan Zweig weleens gelezen? Ik ben zelf geboren in de jaren tachtig dus voor mij was dit iets wat echt de grond onder mijn voeten wegsloeg: voor WO1 bestonden er geen paspoorten, visa, etc. Je ging gewoon waar je benen je heendroegen, en als je geld had ging je bv. met de boot naar India, no problem. Zo was de wereld tot kortgeleden.
De wereld waarin wij nú leven is eigenlijk dus de wereld op zijn kop en niet de normale natuurlijke situatie.
Ik vond dat zo'n enorme eye opener.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:12
quote:Margaretha2 schreef op 04 mei 2010 @ 21:44:
[...]
Dat is sinds 1994 ofzo al zo. Het werd nu zelfs hardop gezegd, de mensen die in Azië omgekomen waren in de oorlog of erna door verzet, uitputting en geweld werden expliciet genoemd.De Japanse capitulatie wordt bij het Indische monument in Den Haag herdacht op 15 augustus, speciaal voor de Indo's en Nederlanders die daar woonden en gesneuveld zijn in Jappenkampen en zo. ( Spoorlijn, etc)
[...]
Dat is sinds 1994 ofzo al zo. Het werd nu zelfs hardop gezegd, de mensen die in Azië omgekomen waren in de oorlog of erna door verzet, uitputting en geweld werden expliciet genoemd.De Japanse capitulatie wordt bij het Indische monument in Den Haag herdacht op 15 augustus, speciaal voor de Indo's en Nederlanders die daar woonden en gesneuveld zijn in Jappenkampen en zo. ( Spoorlijn, etc)
dinsdag 4 mei 2010 om 22:14
Klinkt heel interessant, Margaretha. Zet ik op mijn wanted-lijstje.
Ik vind het altijd heel jammer als je met mensen praat over de verdeling van welvaart en vrijheid en veiligheid in de wereld dat zo velen het volstrekt normaal vinden dat wij dat allemaal in overvloed hebben, en dat we de grenzen potdicht mogen doen voor anderen die toevallig ergens anders zijn geboren.
Alsof wij een god-given right to everything hebben. Ik snap dat er haken en ogen zijn aan het afschaffen van naties, maar dat het zo scheef zit, is overduidelijk.
Trouwens, die dichte grenzen hadden we al toen Joodse vluchtelingen in de jaren 30 uit Duitsland kwamen. Die mochten hier niet of niet zomaar naar binnen.
Ik vind het altijd heel jammer als je met mensen praat over de verdeling van welvaart en vrijheid en veiligheid in de wereld dat zo velen het volstrekt normaal vinden dat wij dat allemaal in overvloed hebben, en dat we de grenzen potdicht mogen doen voor anderen die toevallig ergens anders zijn geboren.
Alsof wij een god-given right to everything hebben. Ik snap dat er haken en ogen zijn aan het afschaffen van naties, maar dat het zo scheef zit, is overduidelijk.
Trouwens, die dichte grenzen hadden we al toen Joodse vluchtelingen in de jaren 30 uit Duitsland kwamen. Die mochten hier niet of niet zomaar naar binnen.
dinsdag 4 mei 2010 om 22:19
Ja of die joden voor de kust van Palestina....
Toch moet ik zeggen dat het echt mijn hele wereldbeeld omgegooid heeft. Nou vond ik het altijd al oneerlijk, en daarnaast heb ik ook vrij liberale gedachtes over grenzen en de wenselijkheid daarvan, maar nu ik weet dat het vroeger niet eens bestond...
Je staat toch anders in elke discussie en het zoeken naar oplossingen als je vindt dat we terug moeten naar díe situatie, dan wanneer je denkt dat grenzen "er nou eenmaal zijn in de wereld", als een soort vaststaand iets.
De Wereld van Gisteren is trouwens echt de moeite. Hij is zelf een Weense Jood en beschrijft de wereld in Wenen en West-Europa vanaf het einde van de 19e eeuw tot het begin van WO2 (een tijd waar ik zelf niet zo gek veel van wist). In de oorlog is hij met zijn vrouw naar Brazilië geëmigreerd waar zij vervolgens, compleet bij hun verstand, zelfmoord gepleegd hebben. Ze zagen absoluut geen toekomst meer voor Europa en dachten dat het alleen nog maar neerwaarts zou gaan, lieten ze in hun afscheidsbriefje weten.
Toch moet ik zeggen dat het echt mijn hele wereldbeeld omgegooid heeft. Nou vond ik het altijd al oneerlijk, en daarnaast heb ik ook vrij liberale gedachtes over grenzen en de wenselijkheid daarvan, maar nu ik weet dat het vroeger niet eens bestond...
Je staat toch anders in elke discussie en het zoeken naar oplossingen als je vindt dat we terug moeten naar díe situatie, dan wanneer je denkt dat grenzen "er nou eenmaal zijn in de wereld", als een soort vaststaand iets.
De Wereld van Gisteren is trouwens echt de moeite. Hij is zelf een Weense Jood en beschrijft de wereld in Wenen en West-Europa vanaf het einde van de 19e eeuw tot het begin van WO2 (een tijd waar ik zelf niet zo gek veel van wist). In de oorlog is hij met zijn vrouw naar Brazilië geëmigreerd waar zij vervolgens, compleet bij hun verstand, zelfmoord gepleegd hebben. Ze zagen absoluut geen toekomst meer voor Europa en dachten dat het alleen nog maar neerwaarts zou gaan, lieten ze in hun afscheidsbriefje weten.
