Psyche
alle pijlers
Waarom leg ik de lat zo hoog?
zondag 2 april 2017 om 08:38
In therapie is al een paar keer naar voren gekomen dat ik op zo ongeveer alle gebieden de lat voor mezelf heel erg hoog leg. Vervolgens kan ik nooit aan die hoge verwachtingen voldoen en daar wordt ik niet gelukkiger van. Ik besef heel goed dat als ik de lat lager zou leggen ik waarschijnlijk een stuk tevredener zou zijn op een aantal gebieden en dus een stuk minder depressief. De vraag waar ik geen antwoord op kan vinden is waarom ik dat dan doe en wat mij dat oplevert. En ook wat het mij oplevert om daaraan vast te blijven houden, want de lat lager leggen lukt niet echt, hoewel ik het nut er wel van inzie. Ik heb ook geen idee hoe ik dat zou moeten doen.
Dingen die me te binnen schieten als ik over dit onderwerp nadenk zijn dat alleen perfectie de moeite waard is, (waarom in 's hemelsnaam?? Wie zegt dat??), dat ik die hoge lat nodig heb om naar verbetering te streven en me te ontwikkelen en niet stil te blijven staan. Maar in plaats van dat die hoge lat mijn ontwikkeling stimuleert, blijf ik stilstaan omdat de wetenschap dat ik die perfectie nooit kan bereiken, me verlamt. Perfectie is toch niet te bereiken, dus hoef ik het ook niet te proberen. Het levert me dus een excuus op om niks te doen en veilig te blijven zitten waar ik zit. Maar er speelt vast nog meer mee, alleen kom ik daar niet op. Ik heb geen idee waar die drang naar perfectie vandaan komt. Als ik dat zou weten, zou ik misschien ook weten hoe ik er van af kom.
Ik ben nog volop in discussie hierover met mijn therapeute en zij stimuleert mij eerst zoveel mogelijk te proberen hier zelf antwoorden op te vinden voordat zij suggesties doet en sturend optreedt. Dat ik ondanks therapie nog steeds met deze vragen zit, betekent dus niet dat de therapie niet werkt of de therapeute niet deugt. Het is een fase waar ik nog maar net aan begonnen ben en de therapeute stuurt me als het ware eerst zelf op onderzoek uit. Vandaar dit topic. Waarom leg ik de lat zo hoog? En hoe neem ik met minder genoegen? Wie denkt en filosofeert mee op de vroege zondagmorgen?
Dingen die me te binnen schieten als ik over dit onderwerp nadenk zijn dat alleen perfectie de moeite waard is, (waarom in 's hemelsnaam?? Wie zegt dat??), dat ik die hoge lat nodig heb om naar verbetering te streven en me te ontwikkelen en niet stil te blijven staan. Maar in plaats van dat die hoge lat mijn ontwikkeling stimuleert, blijf ik stilstaan omdat de wetenschap dat ik die perfectie nooit kan bereiken, me verlamt. Perfectie is toch niet te bereiken, dus hoef ik het ook niet te proberen. Het levert me dus een excuus op om niks te doen en veilig te blijven zitten waar ik zit. Maar er speelt vast nog meer mee, alleen kom ik daar niet op. Ik heb geen idee waar die drang naar perfectie vandaan komt. Als ik dat zou weten, zou ik misschien ook weten hoe ik er van af kom.
Ik ben nog volop in discussie hierover met mijn therapeute en zij stimuleert mij eerst zoveel mogelijk te proberen hier zelf antwoorden op te vinden voordat zij suggesties doet en sturend optreedt. Dat ik ondanks therapie nog steeds met deze vragen zit, betekent dus niet dat de therapie niet werkt of de therapeute niet deugt. Het is een fase waar ik nog maar net aan begonnen ben en de therapeute stuurt me als het ware eerst zelf op onderzoek uit. Vandaar dit topic. Waarom leg ik de lat zo hoog? En hoe neem ik met minder genoegen? Wie denkt en filosofeert mee op de vroege zondagmorgen?
Hier een worteltje, daar wat groen, lekker rennen in het gras.
Wat was het leven makkelijk toen ik nog een konijntje was.
Wat was het leven makkelijk toen ik nog een konijntje was.
zondag 2 april 2017 om 13:21
quote:merlineke schreef op 02 april 2017 @ 13:12:
[...]
Het is gelukkig niet zo dat ik de hele dag duimen zit te draaien. Er komt genoeg uit mijn handen, alleen ben ik daar dus niet zo gauw tevreden mee. Het gaat er niet om dat ik niks doe, maar om hoe ik kijk naar wat ik doe.
Ik had dat ook maar ben dus mijn eigen lijstjes gaan maken. Puur handelen en resultaat willen zien. Het resultaat na handelen was het eindstation. Volgende. Volgens het fake it till you make it principe.
Dat heeft mij geholpen maar misschien is dat te simpel.
[...]
Het is gelukkig niet zo dat ik de hele dag duimen zit te draaien. Er komt genoeg uit mijn handen, alleen ben ik daar dus niet zo gauw tevreden mee. Het gaat er niet om dat ik niks doe, maar om hoe ik kijk naar wat ik doe.
Ik had dat ook maar ben dus mijn eigen lijstjes gaan maken. Puur handelen en resultaat willen zien. Het resultaat na handelen was het eindstation. Volgende. Volgens het fake it till you make it principe.
Dat heeft mij geholpen maar misschien is dat te simpel.
When they go low, we go high. (M.Obama)
zondag 2 april 2017 om 13:31
quote:tinypotato schreef op 02 april 2017 @ 12:15:
Hoe was je als kind? Ook alles perfect of was het eerder goed genoeg?
Hoe zijn je ouders hierin?
Hoe veel ruimte kreeg als kind om te vallen en opstaan, fouten te maken, een kliederboel te maken? Van wie kreeg je die ruimte wel/niet? Hoe merkte je dat je die ruimte wel/niet kreeg?
Maakte je wel eens fouten als kind? Ging er wel eens iets mis? Was wel eens iets moeilijk? Moest je ergens keihard voor werken? Doorzetten toen het mislukte?
Wanneer was je voor het laatst goed genoeg? Voor wie? Hoe merkte je dat?
Wat zou er gebeuren als je genoegen zou nemen met goed genoeg in plaats van het streven naar perfectie?
Wie doet het in jouw ogen perfect (genoeg)?
Je hoeft de vragen natuurlijk niet hier te beantwoorden, maar misschien biedt een vraag stof om over na te denken of leidt het je naar iets toe wat je helpt in je zoektocht. Grappig, dat, 'zoektocht', het is dus blijkbaar een zoektocht, maar misschien is het geen zoektocht en is het gewoon goed genoeg zoals het is. Wat als je niet zou zoeken, maar als je zou bedenken dat zoals het nu is, het goed genoeg is. Dat wat je doet goed genoeg is, wat je ook doet. Wat als je de uitdaging aan zou gaan, het als experiment zou zien om over een x tijd (bijvoorbeeld een week) je gevoel te volgen en wat je gevoel je ingeeft goed genoeg te vinden. En eens even te observeren wat dat met je doet, met je gevoel, je gedachten, je gedrag, je omgeving.Je stelt een heleboel zinnige vragen. Ik ga ze inderdaad niet allemaal hier beantwoorden. Ik kom uit een rotgezin en heb een rotjeugd gehad, wat ik het best kan samenvatten met 'emotionele verwaarlozing'. Daar ga ik ook niet al te diep op in, want dat is veel te pijnlijk. En dat is natuurlijk ook iets waar het in therapie over gaat. Ik had periodes waarin ik dacht dat hoe beter ik was, hoe meer aandacht ik zou krijgen. En vervolgens gebeurde dat niet. En dan deed ik het tegenovergestelde en gedroeg me onmogelijk. En dat hielp ook niet om aandacht te krijgen. Al heel jong speelde het thema perfectionisme een rol.
Hoe was je als kind? Ook alles perfect of was het eerder goed genoeg?
Hoe zijn je ouders hierin?
Hoe veel ruimte kreeg als kind om te vallen en opstaan, fouten te maken, een kliederboel te maken? Van wie kreeg je die ruimte wel/niet? Hoe merkte je dat je die ruimte wel/niet kreeg?
Maakte je wel eens fouten als kind? Ging er wel eens iets mis? Was wel eens iets moeilijk? Moest je ergens keihard voor werken? Doorzetten toen het mislukte?
Wanneer was je voor het laatst goed genoeg? Voor wie? Hoe merkte je dat?
Wat zou er gebeuren als je genoegen zou nemen met goed genoeg in plaats van het streven naar perfectie?
Wie doet het in jouw ogen perfect (genoeg)?
Je hoeft de vragen natuurlijk niet hier te beantwoorden, maar misschien biedt een vraag stof om over na te denken of leidt het je naar iets toe wat je helpt in je zoektocht. Grappig, dat, 'zoektocht', het is dus blijkbaar een zoektocht, maar misschien is het geen zoektocht en is het gewoon goed genoeg zoals het is. Wat als je niet zou zoeken, maar als je zou bedenken dat zoals het nu is, het goed genoeg is. Dat wat je doet goed genoeg is, wat je ook doet. Wat als je de uitdaging aan zou gaan, het als experiment zou zien om over een x tijd (bijvoorbeeld een week) je gevoel te volgen en wat je gevoel je ingeeft goed genoeg te vinden. En eens even te observeren wat dat met je doet, met je gevoel, je gedachten, je gedrag, je omgeving.Je stelt een heleboel zinnige vragen. Ik ga ze inderdaad niet allemaal hier beantwoorden. Ik kom uit een rotgezin en heb een rotjeugd gehad, wat ik het best kan samenvatten met 'emotionele verwaarlozing'. Daar ga ik ook niet al te diep op in, want dat is veel te pijnlijk. En dat is natuurlijk ook iets waar het in therapie over gaat. Ik had periodes waarin ik dacht dat hoe beter ik was, hoe meer aandacht ik zou krijgen. En vervolgens gebeurde dat niet. En dan deed ik het tegenovergestelde en gedroeg me onmogelijk. En dat hielp ook niet om aandacht te krijgen. Al heel jong speelde het thema perfectionisme een rol.
Hier een worteltje, daar wat groen, lekker rennen in het gras.
Wat was het leven makkelijk toen ik nog een konijntje was.
Wat was het leven makkelijk toen ik nog een konijntje was.
zondag 2 april 2017 om 14:26
quote:merlineke schreef op 02 april 2017 @ 13:31:
[...]
Je stelt een heleboel zinnige vragen. Ik ga ze inderdaad niet allemaal hier beantwoorden. Ik kom uit een rotgezin en heb een rotjeugd gehad, wat ik het best kan samenvatten met 'emotionele verwaarlozing'. Daar ga ik ook niet al te diep op in, want dat is veel te pijnlijk. En dat is natuurlijk ook iets waar het in therapie over gaat. Ik had periodes waarin ik dacht dat hoe beter ik was, hoe meer aandacht ik zou krijgen. En vervolgens gebeurde dat niet. En dan deed ik het tegenovergestelde en gedroeg me onmogelijk. En dat hielp ook niet om aandacht te krijgen. Al heel jong speelde het thema perfectionisme een rol.
Dat moet je vooral hier niet doen inderdaad en goed dat je je bewust bent van hoe pijnlijk het voor je is. Ik denk dat het je wel kan helpen om in jouw tempo dit mee te nemen in het ontrafelen van je openingsvraag. Het is niet niks. En wanneer we bepaalde patronen hebben ontwikkeld die zo hardnekkig zijn dat we, zelfs met ons anders prima functionerende hersenen, maar niet vanaf komen zijn dat meestal patronen waarvan de wortels ergens in onze jeugd liggen. Het is nu eenmaal verdomd moeilijk om iets eruit te krijgen dat we in onze vroegste jaren met talloze wel en niet uitgesproken boodschappen erin gewreven hebben gekregen. Die patronen hebben ons jarenlang wel gediend, ze hebben in eerste instantie ervoor gezorgd dat we overleefden onder die omstandigheden. Ze hebben ons wereldbeeld gevormd, ons zelfbeeld en de relatie tussen die twee. Dat verander je niet zomaar en iets loslaten wat je zo lang beschermd heeft, succes heeft gebracht, voor je eigen overleving heeft gezorgd ga je met je gezonde verstand en vooral met je enorm angstige gevoel niet loslaten.
Succes en sterkte
[...]
Je stelt een heleboel zinnige vragen. Ik ga ze inderdaad niet allemaal hier beantwoorden. Ik kom uit een rotgezin en heb een rotjeugd gehad, wat ik het best kan samenvatten met 'emotionele verwaarlozing'. Daar ga ik ook niet al te diep op in, want dat is veel te pijnlijk. En dat is natuurlijk ook iets waar het in therapie over gaat. Ik had periodes waarin ik dacht dat hoe beter ik was, hoe meer aandacht ik zou krijgen. En vervolgens gebeurde dat niet. En dan deed ik het tegenovergestelde en gedroeg me onmogelijk. En dat hielp ook niet om aandacht te krijgen. Al heel jong speelde het thema perfectionisme een rol.
Dat moet je vooral hier niet doen inderdaad en goed dat je je bewust bent van hoe pijnlijk het voor je is. Ik denk dat het je wel kan helpen om in jouw tempo dit mee te nemen in het ontrafelen van je openingsvraag. Het is niet niks. En wanneer we bepaalde patronen hebben ontwikkeld die zo hardnekkig zijn dat we, zelfs met ons anders prima functionerende hersenen, maar niet vanaf komen zijn dat meestal patronen waarvan de wortels ergens in onze jeugd liggen. Het is nu eenmaal verdomd moeilijk om iets eruit te krijgen dat we in onze vroegste jaren met talloze wel en niet uitgesproken boodschappen erin gewreven hebben gekregen. Die patronen hebben ons jarenlang wel gediend, ze hebben in eerste instantie ervoor gezorgd dat we overleefden onder die omstandigheden. Ze hebben ons wereldbeeld gevormd, ons zelfbeeld en de relatie tussen die twee. Dat verander je niet zomaar en iets loslaten wat je zo lang beschermd heeft, succes heeft gebracht, voor je eigen overleving heeft gezorgd ga je met je gezonde verstand en vooral met je enorm angstige gevoel niet loslaten.
Succes en sterkte
zondag 2 april 2017 om 14:50
TO, je moet van jezelf misschien op elk vlak grote stappen zetten. Vervolgens ga je op de bank zitten en doe je niets.
Als je nu kleine stappen neemt?
Dan ben je in elk geval een stukje vooruitgekomen.
Bijvoorbeeld: je moet van jezelf dagelijks een uur sporten (want dat doet Fajah Lourens ook).
Maar vervolgens doe je dat niet. Je zit voor de t.v. of achter de computer. En als je naar bed gaat, ben je weer boos op jezelf omdat je niet hebt gesport.
Experiment: stel dat je van jezelf vraagt om een wandelingetje van 15 minuten buiten te maken? (Heerlijk weer.)
Als je 15 minuten loopt, heb je misschien nog zin om langer te wandelen. Of je laat het bij die 15 minuten.
Een wandeling van 15 minuten die je wèl hebt gedaan is altijd beter dan het uur in de sportschool dat je van plan was om te gaan doen, maar nooit hebt uitgevoerd.
Iets is beter dan niets.
Dan maar kleine stapjes.
Als je nu kleine stappen neemt?
Dan ben je in elk geval een stukje vooruitgekomen.
Bijvoorbeeld: je moet van jezelf dagelijks een uur sporten (want dat doet Fajah Lourens ook).
Maar vervolgens doe je dat niet. Je zit voor de t.v. of achter de computer. En als je naar bed gaat, ben je weer boos op jezelf omdat je niet hebt gesport.
Experiment: stel dat je van jezelf vraagt om een wandelingetje van 15 minuten buiten te maken? (Heerlijk weer.)
Als je 15 minuten loopt, heb je misschien nog zin om langer te wandelen. Of je laat het bij die 15 minuten.
Een wandeling van 15 minuten die je wèl hebt gedaan is altijd beter dan het uur in de sportschool dat je van plan was om te gaan doen, maar nooit hebt uitgevoerd.
Iets is beter dan niets.
Dan maar kleine stapjes.
zondag 2 april 2017 om 14:54
Jarenlang met hetzelfde geworsteld en ben gelukkig af van de obsessie met perfectie. De lat leg je hoog zodat je nooit toekomt aan je ontwikkeling in het hier en nu. Lat hoog betekent dat je liefde voor jezelf uitstelt en pas bij perfectie mag je van jezelf houden en mogen anderen van je houden. Aan de basis van perfectionisme ligt een intense zelfhaat. Klinkt heftig en is het ook. Laat je die lat los dan kom je oog in oog te staan met verdriet en dat is een fase of een toestand die de meeste mensen liever niet betreden. Te kwetsbaar, te menselijk, te veel gevoel. Kortgezegd, niet zo perfect. Ik vergelijk perfectionisme met een dictatorschap. Het houdt je gevangen, je mag niet buiten de lijntjes kleuren, je mag niet eerlijk zijn over wat je echt voelt en denkt etc. Je mag je niet ontwikkelen. Je mag geen fouten maken, je mag eigenlijk helemaal niks. Daar zit je dan, vastgegroeid in cement en je perfectionisme blijft wetten uitschrijven waar je nooit aan kunt voldoen. Perfectionisme is een ziekte.
zondag 2 april 2017 om 14:58
Ik herken wel wat dingen.
Voor mij ligt de sleutel in acceptatie van mijn perfectionisme.
Want: perfectionisme is niet negatief of positief. Het brengt je veel mooie dingen: in je baan, hoe je eruit ziet, hoe je huis eruit ziet, dat je lekker eet enz enz. Vaak zoek je er ook anderen op uit, die bvb eenzelfde oog voor detail hebben, eenzelfde zorgvuldigheid aan de dag leggen. Bvb eten in dàt restaurant waar ze net the extra mile gaan, werken met dié klusjesman die een mooie afwerking verzekert, sporten voor een slank en fit lichaam, afspreken met die vriendin die net dat ietsje meer aandacht heeft voor goed luisteren, een goed gesprek, extra aardig zijn voor de buurvrouw enz enz. Daarin vind ik niks mis met de lat hoog leggen. Sterker: als meer mensen dat zouden doen, zou de wereld er een stuk beter bij liggen, zouden klantendiensten beter werken, zouden mensen gezonder zijn, zou er meer aandacht voor schoonheid zijn enz, is mijn idee.
Maar dan zijn er de negatieve dingen. Het blijven tobben over iets dat jij of anderen less than perfect gedaan hebben. Of dingen zo goed willen doen dat het je fysieke of mentale gezondheid kost (burn-outs ed). Als je dat merkt, is het tijd om aan de rem te trekken. ALs iets onverhoopt minder dan perfect uivalt, probeer ik het tobben en boos worden op mezelf tegen te gaan door na te gaan: heb ik mijn uiterste best gedaan om ervoor te zorgen dat het goed liep? Vaak is dat antwoord ja, en moet je erkennen dat je nu eenmaal niet over alles en iedereen controle hebt. Dat is voor iedereen zo. Is het antwoord nee, dan is de les: volgende keer doe ik het zo. Accepteer dat je maar een mens bent en nu eenmaal nog lessen te leren hebt. Ook dat is voor iedereen zo. Volgende keer beter. Simpel.
Ik erger me ook wel aan mensen die niet zorgvuldig, attent enz zijn, maar probeer dan te bedenken dat dat ook een andere kant heeft: een stuk meer laid back zijn bvb. Daar kan ik dan weer wat van leren (zij ook van mij). Op die manier sta ik ook een stuk milder tegenover het niet-perfectionisme van anderen.
Dus mijn antwoord is: jezelf en de anderen proberen te accepteren .
Al blijf ik wel een 'optimalisme' (ander woord voor perfectionisme, maar minder 'dwingend' of 'rigide') verkiezen in het leven. Dat mag ook. Zoals ik zei: is helemaal niks mis mee, en zorgt voor mooiere/betere dingen in het leven en in de wereld.
Je kunt ook niet dingen 'ont-zien'. Je kunt niet doen alsof je niet gezien hebt dat dit of dat niet optimaal is. Dat bvb die tekst geschreven door een collega nog dt-fouten bevat. Dat de koffiezet die je gekocht hebt ingedeukt is. Ik zie dan ook niet wat er mis is met die dt-fouten verbeteren (en op je werk eventueel iemand vragen om in het vervolg extra na te lezen) en om terug naar de winkel te gaan met die gedeukte koffiezet). Perfectionisme kan je ook positief onderscheiden, kan ook een goed voorbeeld zijn.
Natuurlijk komt perfectionisme ergens vandaan. Misschien kreeg je het thuis als voorbeeld. Of misschien groeide je op in onzekere omstandigheden, waardoor perfectionisme je houvast gaf. Kan van alles zijn. Kan wel interessant zijn om daar eens over na te denken, in het kader van bewust leven enz. Maar het verandert natuurlijk niets. Zelfs al is het een soort overlevingsmechanisme geweest, je werpt dat niet zomaar af. En dat hoeft ook helemaal niet. Accepteer jezelf zoals je bent (geworden), pluk er de vruchten van en werk aan bepaalde dingen als ze je belemmeren.
Bij mij helpt ook dit: pick your battles. Ik wil perfectionistisch blijven in bepaalde aspecten, maar in andere aspecten laat ik mezelf toe om de teugels wat te vieren...
Vaak merk ik bij perfectionisten dat ze een soort van perfectionistisch op metaniveau worden haha. Ze vinden dat ze te veel lijden onder hun perfectionisme, en dat is natuurlijk niet perfect, dus gaan ze hun best doen om perfecter te worden in hun perfectionisme: juist wat losser worden.
Op den duur ben je zo krampachtig bezig met hoe je zou moeten zijn, hoe anderen zijn en hoe je ook zo kunt worden.
Niet doen. Wees gewoon jezelf en accepteer jezelf. Alles heeft nu eenmaal voor- en nadelen. Je kunt altid iets van anderen leren, maar zij kunnen ook van jou leren.
En als je het echt moeilijk met jezelf hebt, zijn er dus die technieken uit de cognitieve gedragstherapie, waarbij je je bvb afvraagt of je je uiterste best gedaan hebt, of wat je een vriendin zou aanraden die deze tobgedachten deelt enz. Zo kun je weer wat dingen relativeren.
Voor mij ligt de sleutel in acceptatie van mijn perfectionisme.
Want: perfectionisme is niet negatief of positief. Het brengt je veel mooie dingen: in je baan, hoe je eruit ziet, hoe je huis eruit ziet, dat je lekker eet enz enz. Vaak zoek je er ook anderen op uit, die bvb eenzelfde oog voor detail hebben, eenzelfde zorgvuldigheid aan de dag leggen. Bvb eten in dàt restaurant waar ze net the extra mile gaan, werken met dié klusjesman die een mooie afwerking verzekert, sporten voor een slank en fit lichaam, afspreken met die vriendin die net dat ietsje meer aandacht heeft voor goed luisteren, een goed gesprek, extra aardig zijn voor de buurvrouw enz enz. Daarin vind ik niks mis met de lat hoog leggen. Sterker: als meer mensen dat zouden doen, zou de wereld er een stuk beter bij liggen, zouden klantendiensten beter werken, zouden mensen gezonder zijn, zou er meer aandacht voor schoonheid zijn enz, is mijn idee.
Maar dan zijn er de negatieve dingen. Het blijven tobben over iets dat jij of anderen less than perfect gedaan hebben. Of dingen zo goed willen doen dat het je fysieke of mentale gezondheid kost (burn-outs ed). Als je dat merkt, is het tijd om aan de rem te trekken. ALs iets onverhoopt minder dan perfect uivalt, probeer ik het tobben en boos worden op mezelf tegen te gaan door na te gaan: heb ik mijn uiterste best gedaan om ervoor te zorgen dat het goed liep? Vaak is dat antwoord ja, en moet je erkennen dat je nu eenmaal niet over alles en iedereen controle hebt. Dat is voor iedereen zo. Is het antwoord nee, dan is de les: volgende keer doe ik het zo. Accepteer dat je maar een mens bent en nu eenmaal nog lessen te leren hebt. Ook dat is voor iedereen zo. Volgende keer beter. Simpel.
Ik erger me ook wel aan mensen die niet zorgvuldig, attent enz zijn, maar probeer dan te bedenken dat dat ook een andere kant heeft: een stuk meer laid back zijn bvb. Daar kan ik dan weer wat van leren (zij ook van mij). Op die manier sta ik ook een stuk milder tegenover het niet-perfectionisme van anderen.
Dus mijn antwoord is: jezelf en de anderen proberen te accepteren .
Al blijf ik wel een 'optimalisme' (ander woord voor perfectionisme, maar minder 'dwingend' of 'rigide') verkiezen in het leven. Dat mag ook. Zoals ik zei: is helemaal niks mis mee, en zorgt voor mooiere/betere dingen in het leven en in de wereld.
Je kunt ook niet dingen 'ont-zien'. Je kunt niet doen alsof je niet gezien hebt dat dit of dat niet optimaal is. Dat bvb die tekst geschreven door een collega nog dt-fouten bevat. Dat de koffiezet die je gekocht hebt ingedeukt is. Ik zie dan ook niet wat er mis is met die dt-fouten verbeteren (en op je werk eventueel iemand vragen om in het vervolg extra na te lezen) en om terug naar de winkel te gaan met die gedeukte koffiezet). Perfectionisme kan je ook positief onderscheiden, kan ook een goed voorbeeld zijn.
Natuurlijk komt perfectionisme ergens vandaan. Misschien kreeg je het thuis als voorbeeld. Of misschien groeide je op in onzekere omstandigheden, waardoor perfectionisme je houvast gaf. Kan van alles zijn. Kan wel interessant zijn om daar eens over na te denken, in het kader van bewust leven enz. Maar het verandert natuurlijk niets. Zelfs al is het een soort overlevingsmechanisme geweest, je werpt dat niet zomaar af. En dat hoeft ook helemaal niet. Accepteer jezelf zoals je bent (geworden), pluk er de vruchten van en werk aan bepaalde dingen als ze je belemmeren.
Bij mij helpt ook dit: pick your battles. Ik wil perfectionistisch blijven in bepaalde aspecten, maar in andere aspecten laat ik mezelf toe om de teugels wat te vieren...
Vaak merk ik bij perfectionisten dat ze een soort van perfectionistisch op metaniveau worden haha. Ze vinden dat ze te veel lijden onder hun perfectionisme, en dat is natuurlijk niet perfect, dus gaan ze hun best doen om perfecter te worden in hun perfectionisme: juist wat losser worden.
Op den duur ben je zo krampachtig bezig met hoe je zou moeten zijn, hoe anderen zijn en hoe je ook zo kunt worden.
Niet doen. Wees gewoon jezelf en accepteer jezelf. Alles heeft nu eenmaal voor- en nadelen. Je kunt altid iets van anderen leren, maar zij kunnen ook van jou leren.
En als je het echt moeilijk met jezelf hebt, zijn er dus die technieken uit de cognitieve gedragstherapie, waarbij je je bvb afvraagt of je je uiterste best gedaan hebt, of wat je een vriendin zou aanraden die deze tobgedachten deelt enz. Zo kun je weer wat dingen relativeren.
zondag 2 april 2017 om 15:55
quote:_X_ schreef op 02 april 2017 @ 14:54:
Jarenlang met hetzelfde geworsteld en ben gelukkig af van de obsessie met perfectie. De lat leg je hoog zodat je nooit toekomt aan je ontwikkeling in het hier en nu. Lat hoog betekent dat je liefde voor jezelf uitstelt en pas bij perfectie mag je van jezelf houden en mogen anderen van je houden. Aan de basis van perfectionisme ligt een intense zelfhaat. Klinkt heftig en is het ook. Laat je die lat los dan kom je oog in oog te staan met verdriet en dat is een fase of een toestand die de meeste mensen liever niet betreden. Te kwetsbaar, te menselijk, te veel gevoel. Kortgezegd, niet zo perfect. Ik vergelijk perfectionisme met een dictatorschap. Het houdt je gevangen, je mag niet buiten de lijntjes kleuren, je mag niet eerlijk zijn over wat je echt voelt en denkt etc. Je mag je niet ontwikkelen. Je mag geen fouten maken, je mag eigenlijk helemaal niks. Daar zit je dan, vastgegroeid in cement en je perfectionisme blijft wetten uitschrijven waar je nooit aan kunt voldoen. Perfectionisme is een ziekte.Ik kan niet zeggen dat ik vreselijk veel van mezelf houd, maar ik haat mezelf absoluut niet. Er is niks mis met het principe van perfectionisme. Meer mensen zouden de lat hoger moeten leggen dan ze doen. Dat zou goed zijn voor henzelf en voor anderen en voor de hele maatschappij. Perfectionisme is GEEN ziekte! Het heeft in mijn geval wel erg vervelende gevolgen en komt ongetwijfeld ook (deels) uit rotte ervaringen voort, maar dat is wat anders.
Jarenlang met hetzelfde geworsteld en ben gelukkig af van de obsessie met perfectie. De lat leg je hoog zodat je nooit toekomt aan je ontwikkeling in het hier en nu. Lat hoog betekent dat je liefde voor jezelf uitstelt en pas bij perfectie mag je van jezelf houden en mogen anderen van je houden. Aan de basis van perfectionisme ligt een intense zelfhaat. Klinkt heftig en is het ook. Laat je die lat los dan kom je oog in oog te staan met verdriet en dat is een fase of een toestand die de meeste mensen liever niet betreden. Te kwetsbaar, te menselijk, te veel gevoel. Kortgezegd, niet zo perfect. Ik vergelijk perfectionisme met een dictatorschap. Het houdt je gevangen, je mag niet buiten de lijntjes kleuren, je mag niet eerlijk zijn over wat je echt voelt en denkt etc. Je mag je niet ontwikkelen. Je mag geen fouten maken, je mag eigenlijk helemaal niks. Daar zit je dan, vastgegroeid in cement en je perfectionisme blijft wetten uitschrijven waar je nooit aan kunt voldoen. Perfectionisme is een ziekte.Ik kan niet zeggen dat ik vreselijk veel van mezelf houd, maar ik haat mezelf absoluut niet. Er is niks mis met het principe van perfectionisme. Meer mensen zouden de lat hoger moeten leggen dan ze doen. Dat zou goed zijn voor henzelf en voor anderen en voor de hele maatschappij. Perfectionisme is GEEN ziekte! Het heeft in mijn geval wel erg vervelende gevolgen en komt ongetwijfeld ook (deels) uit rotte ervaringen voort, maar dat is wat anders.
Hier een worteltje, daar wat groen, lekker rennen in het gras.
Wat was het leven makkelijk toen ik nog een konijntje was.
Wat was het leven makkelijk toen ik nog een konijntje was.
zondag 2 april 2017 om 16:05
quote:tove82 schreef op 02 april 2017 @ 14:58:
Ik herken wel wat dingen.
Voor mij ligt de sleutel in acceptatie van mijn perfectionisme.
Dat klinkt heel aantrekkelijk en tegelijkertijd ook moeilijk. Er is bij mij enerzijds het perfectionisme en anderzijds de last die ik daarvan heb. Ik zie dat als twee aparte, maar uiteraard zeer verbonden, dingen en betwijfel of die last weggaat als ik de oorzaak accepteer.
Want: perfectionisme is niet negatief of positief. Het brengt je veel mooie dingen:
Inderdaad! Ik wil er ook niet helemaal vanaf. De lat wat lager zou fijn zijn, maar vooral niet al te laag! Een niet al te lage lat stimuleert mij regelmatig ook, vooral met praktische dingen in het dagelijks leven en werk.
Daarin vind ik niks mis met de lat hoog leggen. Sterker: als meer mensen dat zouden doen, zou de wereld er een stuk beter bij liggen, zouden klantendiensten beter werken, zouden mensen gezonder zijn, zou er meer aandacht voor schoonheid zijn enz, is mijn idee.
Helemaal mee eens!
ALs iets onverhoopt minder dan perfect uivalt, probeer ik het tobben en boos worden op mezelf tegen te gaan door na te gaan: heb ik mijn uiterste best gedaan om ervoor te zorgen dat het goed liep? Vaak is dat antwoord ja, en moet je erkennen dat je nu eenmaal niet over alles en iedereen controle hebt. Dat is voor iedereen zo. Is het antwoord nee, dan is de les: volgende keer doe ik het zo. Accepteer dat je maar een mens bent en nu eenmaal nog lessen te leren hebt. Ook dat is voor iedereen zo. Volgende keer beter. Simpel.
Op zich ben ik het met je eens, en ik kan verstandelijk ook prima beredeneren dat het zo zit, maar het gevoel doet niet mee. Dat is wel vaker een probleem bij mij. Ik weet/zie/snap/begrijp het allemaal prima, maar kan daar vervolgens niks mee.
Dus mijn antwoord is: jezelf en de anderen proberen te accepteren .
Maar hoe doe je dat in 's hemelsnaam??
Vaak merk ik bij perfectionisten dat ze een soort van perfectionistisch op metaniveau worden haha. Ze vinden dat ze te veel lijden onder hun perfectionisme, en dat is natuurlijk niet perfect, dus gaan ze hun best doen om perfecter te worden in hun perfectionisme: juist wat losser worden.
Herken ik ook! Zo dom en ik doe het toch.
En als je het echt moeilijk met jezelf hebt, zijn er dus die technieken uit de cognitieve gedragstherapie, waarbij je je bvb afvraagt of je je uiterste best gedaan hebt, of wat je een vriendin zou aanraden die deze tobgedachten deelt enz. Zo kun je weer wat dingen relativeren.
Zoals ik al eerder zei, dat kan ik dus verstandelijk wel, maar gevoelsmatig niet. De negatieve gevoelens die rond dat perfectionisme hangen, blijven.
Ik herken wel wat dingen.
Voor mij ligt de sleutel in acceptatie van mijn perfectionisme.
Dat klinkt heel aantrekkelijk en tegelijkertijd ook moeilijk. Er is bij mij enerzijds het perfectionisme en anderzijds de last die ik daarvan heb. Ik zie dat als twee aparte, maar uiteraard zeer verbonden, dingen en betwijfel of die last weggaat als ik de oorzaak accepteer.
Want: perfectionisme is niet negatief of positief. Het brengt je veel mooie dingen:
Inderdaad! Ik wil er ook niet helemaal vanaf. De lat wat lager zou fijn zijn, maar vooral niet al te laag! Een niet al te lage lat stimuleert mij regelmatig ook, vooral met praktische dingen in het dagelijks leven en werk.
Daarin vind ik niks mis met de lat hoog leggen. Sterker: als meer mensen dat zouden doen, zou de wereld er een stuk beter bij liggen, zouden klantendiensten beter werken, zouden mensen gezonder zijn, zou er meer aandacht voor schoonheid zijn enz, is mijn idee.
Helemaal mee eens!
ALs iets onverhoopt minder dan perfect uivalt, probeer ik het tobben en boos worden op mezelf tegen te gaan door na te gaan: heb ik mijn uiterste best gedaan om ervoor te zorgen dat het goed liep? Vaak is dat antwoord ja, en moet je erkennen dat je nu eenmaal niet over alles en iedereen controle hebt. Dat is voor iedereen zo. Is het antwoord nee, dan is de les: volgende keer doe ik het zo. Accepteer dat je maar een mens bent en nu eenmaal nog lessen te leren hebt. Ook dat is voor iedereen zo. Volgende keer beter. Simpel.
Op zich ben ik het met je eens, en ik kan verstandelijk ook prima beredeneren dat het zo zit, maar het gevoel doet niet mee. Dat is wel vaker een probleem bij mij. Ik weet/zie/snap/begrijp het allemaal prima, maar kan daar vervolgens niks mee.
Dus mijn antwoord is: jezelf en de anderen proberen te accepteren .
Maar hoe doe je dat in 's hemelsnaam??
Vaak merk ik bij perfectionisten dat ze een soort van perfectionistisch op metaniveau worden haha. Ze vinden dat ze te veel lijden onder hun perfectionisme, en dat is natuurlijk niet perfect, dus gaan ze hun best doen om perfecter te worden in hun perfectionisme: juist wat losser worden.
Herken ik ook! Zo dom en ik doe het toch.
En als je het echt moeilijk met jezelf hebt, zijn er dus die technieken uit de cognitieve gedragstherapie, waarbij je je bvb afvraagt of je je uiterste best gedaan hebt, of wat je een vriendin zou aanraden die deze tobgedachten deelt enz. Zo kun je weer wat dingen relativeren.
Zoals ik al eerder zei, dat kan ik dus verstandelijk wel, maar gevoelsmatig niet. De negatieve gevoelens die rond dat perfectionisme hangen, blijven.
Hier een worteltje, daar wat groen, lekker rennen in het gras.
Wat was het leven makkelijk toen ik nog een konijntje was.
Wat was het leven makkelijk toen ik nog een konijntje was.
zondag 2 april 2017 om 16:06
zondag 2 april 2017 om 16:18
TO, je bent in ieder geval bewust van je perfectionisme en dat je er wel eens last van hebt.
@tove82, mooie post. Zo zie ik ook perfectionisme. het heeft zijn goede kanten. Je bent iemand die het beste uit alles wil halen, je gaat voor kwaliteit en je hebt verantwoordelijkheidsgevoel. Half werk, daar houd je niet van, maar - en nu spreek ik voor mezelf, hoor -, perfectionisme heeft of beter gezegd had echt zijn nare kanten. Het verlamde mij gewoon. Op bepaalde vlakken in mijn leven ben ik flink op mijn bek gegaan om het zo te zeggen en dat had o.a. te maken met een vreselijke prestatiedrang en rücksichtlos perfectionisme.
Voor mezelf had ik echt besloten om mijn verlammend perfectionisme aan te pakken.
Het gekke is dat ik me nu ook vreselijk kan ergeren aan andermans perfectionisme en dan bedoel wat _X_ zegt het soort dictatoriaal perfectionisme van mensen die zulke grote eisen stellen aan hoe iets of iemand MOET zijn dat ik er helemaal kriegel van word. Ik had een vriendin die zo kritisch en perfectionistisch was naar alles en iedereen. Ik vond het echt mega irritant. Zelf heeft ze geen werk, leeft van een uitkering en durft niets te ondernemen op dit vlak.
Wat jij zegt _X_ is inderdaad heftig, maar ik kan me wel in je posting vinden, hoor. Perfectionisme kan pathologisch worden.
@tove82, mooie post. Zo zie ik ook perfectionisme. het heeft zijn goede kanten. Je bent iemand die het beste uit alles wil halen, je gaat voor kwaliteit en je hebt verantwoordelijkheidsgevoel. Half werk, daar houd je niet van, maar - en nu spreek ik voor mezelf, hoor -, perfectionisme heeft of beter gezegd had echt zijn nare kanten. Het verlamde mij gewoon. Op bepaalde vlakken in mijn leven ben ik flink op mijn bek gegaan om het zo te zeggen en dat had o.a. te maken met een vreselijke prestatiedrang en rücksichtlos perfectionisme.
Voor mezelf had ik echt besloten om mijn verlammend perfectionisme aan te pakken.
Het gekke is dat ik me nu ook vreselijk kan ergeren aan andermans perfectionisme en dan bedoel wat _X_ zegt het soort dictatoriaal perfectionisme van mensen die zulke grote eisen stellen aan hoe iets of iemand MOET zijn dat ik er helemaal kriegel van word. Ik had een vriendin die zo kritisch en perfectionistisch was naar alles en iedereen. Ik vond het echt mega irritant. Zelf heeft ze geen werk, leeft van een uitkering en durft niets te ondernemen op dit vlak.
Wat jij zegt _X_ is inderdaad heftig, maar ik kan me wel in je posting vinden, hoor. Perfectionisme kan pathologisch worden.
zondag 2 april 2017 om 16:40
@ Merlineke:
Ik herken ook weer wat je schrijft over dingen rationeel weten, maar dat je gevoel niet of niet helemaal mee is.
Ik heb daar zelf wel een weg in afgelegd en ik probeer al schrijvende even te ontrafelen hoe dat gegaan is.
Allereerst door heel erg op mijn bek te gaan met een breakdown. Officieel: een emotionele burn-out met depressieve symptomen en agitatie. Dus: doodmoe zijn, compleet op zijn, bed niet meer uit kunnen, hondsdepressief, niet meer willen leven en tegelijk last van dwangmatige OCD-achtige gedachten.
Als je zo crasht, kun je niet anders dan dingen aanpakken. Dat heb ik in eerste instantie met pillen gedaan: eerst antidepressiva waar ik veel te heftig op reageerde, en daarna met een mix van St Janskruid, Tryptofaan en Tranxene 5 mg. Dat werkte vrij snel, gek genoeg (had ik nooit verwacht). Vooral die Tranxene was heerlijk: ik voelde me weer rustig, een stuk onbezorgder en zonder 'obsessietjes'. De psychiater zei: het was de bedoeling dat je je weer jezelf ging voelen, zodat je dat als referentiepunt hebt voortaan. (want op den duur is dat bezorgde, perfectionistische je normale state of mind geworden).
Hier werk je dus al op je gevoel.
(Update: ik heb de Tranxene, wat een benzo is en dus verslavend, wel afgebouwd onder begeleiding van een psychiater. Nu neem ik er enkel heel af en toe nog een, wanneer ik heel erg onrustig ben).
In het begin kon ik nog niet veel. Enkel wat lichte, schuifelende wandelingen in de natuur. Maar ook dat werkt op je gevoel. En natuur is zo helend. Je gaat er op één of andere manier vanzelf dingen van relativeren.
Next step: therapie. EMDR en cognitieve gedragstherapie. Eerste werkt op gevoel (desensitising), tweede op ratio - zoals het woord zelf zegt.
Erna ben ik ook opnieuw yoga gaan doen. Werkt ook weer op je gevoel en op dat accepteren.
Ik heb ook een paar oosterse life coaches bezocht. Ook daar ligt de nadruk heel erg op voelen (je pijn echt beleven, niet wegrationaliseren), waardoor die juist sneller weggaat. En ook op accepteren wie jij bent of geworden bent.
Dus voilà, dat was mijn recept om het ook echt te gaan voelen. Voor mij werkte deze combi goed.
Nu, ik denk dat dit voor mij wel een levenslang ding blijft. Je leert wel om anders met dingen om te gaan, het wordt allemaal wat zachter, meer handelbaar, je kunt wat beter relativeren, maar je blijft wie je bent.
Maar dat het ergens blijft vind ik ook prima, eigenlijk. We hebben allemaal werkpunten, en toevallig is dit nu het mijne.
Het had ook iets veel ergers kunnen zijn.
Ik vind het ook een kwestie van mezelf kennen - en opnieuw: accepteren.
Het ging in het topic bvb over dat boek van Schwarz, ik heb dat ook in de kast staan en ik ben beslist een 'maximiser'. Ga ik ook niet proberen te veranderen. En ik weet dat ik daardoor bvb een stuk langer doe over bepaalde aankopen. Maar ik bekijk dat bijna wiskundig: twee maanden nadenken over nieuwe gordijnen, maar wel tien jaar blij zijn met mijn gordijnen, of één uur nadenken en tien jaar spijt hebben van mijn gordijnen? Makkelijke keuze voor mij hoor.
En als iemand daar dan meningen over heeft, mij kieskeurig noemt, of 'moeilijk' zelfs, dan is dat niet mijn probleem. Het is mijn huis, mijn geld, ik doe daarmeelekker wat ik zelf wil en wat bij mij past.
Ik heb een andere definitie van 'moeilijk'. Bvb mensen die met de pet naar dingen gooien, of die onbesuisd te werk gaan, geen oog voor detail hebben en bvb het verschil niet zien tussen witte of écru gordijnen (om maar iets te noemen). It's all in the eye of the beholder...
Mensen zat die even 'fussy' zijn als ik, en vaak zijn dat mensen die daar goed hun brood mee verdienen (bvb de schilder die zich onderscheidt qua mooie afwerking, enz...).
Ik herken ook weer wat je schrijft over dingen rationeel weten, maar dat je gevoel niet of niet helemaal mee is.
Ik heb daar zelf wel een weg in afgelegd en ik probeer al schrijvende even te ontrafelen hoe dat gegaan is.
Allereerst door heel erg op mijn bek te gaan met een breakdown. Officieel: een emotionele burn-out met depressieve symptomen en agitatie. Dus: doodmoe zijn, compleet op zijn, bed niet meer uit kunnen, hondsdepressief, niet meer willen leven en tegelijk last van dwangmatige OCD-achtige gedachten.
Als je zo crasht, kun je niet anders dan dingen aanpakken. Dat heb ik in eerste instantie met pillen gedaan: eerst antidepressiva waar ik veel te heftig op reageerde, en daarna met een mix van St Janskruid, Tryptofaan en Tranxene 5 mg. Dat werkte vrij snel, gek genoeg (had ik nooit verwacht). Vooral die Tranxene was heerlijk: ik voelde me weer rustig, een stuk onbezorgder en zonder 'obsessietjes'. De psychiater zei: het was de bedoeling dat je je weer jezelf ging voelen, zodat je dat als referentiepunt hebt voortaan. (want op den duur is dat bezorgde, perfectionistische je normale state of mind geworden).
Hier werk je dus al op je gevoel.
(Update: ik heb de Tranxene, wat een benzo is en dus verslavend, wel afgebouwd onder begeleiding van een psychiater. Nu neem ik er enkel heel af en toe nog een, wanneer ik heel erg onrustig ben).
In het begin kon ik nog niet veel. Enkel wat lichte, schuifelende wandelingen in de natuur. Maar ook dat werkt op je gevoel. En natuur is zo helend. Je gaat er op één of andere manier vanzelf dingen van relativeren.
Next step: therapie. EMDR en cognitieve gedragstherapie. Eerste werkt op gevoel (desensitising), tweede op ratio - zoals het woord zelf zegt.
Erna ben ik ook opnieuw yoga gaan doen. Werkt ook weer op je gevoel en op dat accepteren.
Ik heb ook een paar oosterse life coaches bezocht. Ook daar ligt de nadruk heel erg op voelen (je pijn echt beleven, niet wegrationaliseren), waardoor die juist sneller weggaat. En ook op accepteren wie jij bent of geworden bent.
Dus voilà, dat was mijn recept om het ook echt te gaan voelen. Voor mij werkte deze combi goed.
Nu, ik denk dat dit voor mij wel een levenslang ding blijft. Je leert wel om anders met dingen om te gaan, het wordt allemaal wat zachter, meer handelbaar, je kunt wat beter relativeren, maar je blijft wie je bent.
Maar dat het ergens blijft vind ik ook prima, eigenlijk. We hebben allemaal werkpunten, en toevallig is dit nu het mijne.
Het had ook iets veel ergers kunnen zijn.
Ik vind het ook een kwestie van mezelf kennen - en opnieuw: accepteren.
Het ging in het topic bvb over dat boek van Schwarz, ik heb dat ook in de kast staan en ik ben beslist een 'maximiser'. Ga ik ook niet proberen te veranderen. En ik weet dat ik daardoor bvb een stuk langer doe over bepaalde aankopen. Maar ik bekijk dat bijna wiskundig: twee maanden nadenken over nieuwe gordijnen, maar wel tien jaar blij zijn met mijn gordijnen, of één uur nadenken en tien jaar spijt hebben van mijn gordijnen? Makkelijke keuze voor mij hoor.
En als iemand daar dan meningen over heeft, mij kieskeurig noemt, of 'moeilijk' zelfs, dan is dat niet mijn probleem. Het is mijn huis, mijn geld, ik doe daarmeelekker wat ik zelf wil en wat bij mij past. Ik heb een andere definitie van 'moeilijk'. Bvb mensen die met de pet naar dingen gooien, of die onbesuisd te werk gaan, geen oog voor detail hebben en bvb het verschil niet zien tussen witte of écru gordijnen (om maar iets te noemen). It's all in the eye of the beholder...
Mensen zat die even 'fussy' zijn als ik, en vaak zijn dat mensen die daar goed hun brood mee verdienen (bvb de schilder die zich onderscheidt qua mooie afwerking, enz...).
zondag 2 april 2017 om 17:08
quote:merlineke schreef op 02 april 2017 @ 15:55:
[...]
Ik kan niet zeggen dat ik vreselijk veel van mezelf houd, maar ik haat mezelf absoluut niet. Er is niks mis met het principe van perfectionisme. Meer mensen zouden de lat hoger moeten leggen dan ze doen. Dat zou goed zijn voor henzelf en voor anderen en voor de hele maatschappij. Perfectionisme is GEEN ziekte! Het heeft in mijn geval wel erg vervelende gevolgen en komt ongetwijfeld ook (deels) uit rotte ervaringen voort, maar dat is wat anders.Mensen moeten de lat hoger leggen? Omdat het zo rustgevend werkt en mensen er gelukkiger van worden? Ik zie de ene na de andere burnout. Goed voor de maatschappij lijkt mij net zoiets als zeggen dat meer griep goed is voor de maatschappij. Perfectionisme is echt een ziekte. als het geen ziekte was dan zou iedereen er baat bij hebben. Ontwikkeling en vooruit komen is iets wat ingebouwd is in de natuur en ook in de mens. Persoonlijk ben ik veel meer vooruit gekomen OMDAT ik perfectionisme uit het raam heb gekieperd en niet omdat ik er een beetje van gebruik. Het is een fabeltje dat perfectionisme goed of noodzakelijk is. Misschien is het wat je jezelf vertelt om niet in het diepe te springen want het geeft je ergens toch wel een houvast. En ik zeg dat het verre van een houvast is, meer een strop om je nek.
[...]
Ik kan niet zeggen dat ik vreselijk veel van mezelf houd, maar ik haat mezelf absoluut niet. Er is niks mis met het principe van perfectionisme. Meer mensen zouden de lat hoger moeten leggen dan ze doen. Dat zou goed zijn voor henzelf en voor anderen en voor de hele maatschappij. Perfectionisme is GEEN ziekte! Het heeft in mijn geval wel erg vervelende gevolgen en komt ongetwijfeld ook (deels) uit rotte ervaringen voort, maar dat is wat anders.Mensen moeten de lat hoger leggen? Omdat het zo rustgevend werkt en mensen er gelukkiger van worden? Ik zie de ene na de andere burnout. Goed voor de maatschappij lijkt mij net zoiets als zeggen dat meer griep goed is voor de maatschappij. Perfectionisme is echt een ziekte. als het geen ziekte was dan zou iedereen er baat bij hebben. Ontwikkeling en vooruit komen is iets wat ingebouwd is in de natuur en ook in de mens. Persoonlijk ben ik veel meer vooruit gekomen OMDAT ik perfectionisme uit het raam heb gekieperd en niet omdat ik er een beetje van gebruik. Het is een fabeltje dat perfectionisme goed of noodzakelijk is. Misschien is het wat je jezelf vertelt om niet in het diepe te springen want het geeft je ergens toch wel een houvast. En ik zeg dat het verre van een houvast is, meer een strop om je nek.
zondag 2 april 2017 om 17:33
merlineke schreef op 02 april 2017 @ 15:55:
[...]
Er is niks mis met het principe van perfectionisme. Meer mensen zouden de lat hoger moeten leggen dan ze doen. Dat zou goed zijn voor henzelf en voor anderen en voor de hele maatschappij. Perfectionisme is GEEN ziekte! Het heeft in mijn geval wel erg vervelende gevolgen en komt ongetwijfeld ook (deels) uit rotte ervaringen voort, maar dat is wat anders.
***
We kunnen een discussie gaan beginnen over 'wat versta je onder perfectionisme'.
Als ik me enorm inspan, met heel veel sporten, dan kan ik maat 38-40 bereiken.
Dat doe ik niet. Ik vind een half uur wandelen (met een leenhond) ook genoeg lichaamsbeweging voor de dag.
Tja, ik ken iemand die (door een rotziekte) niet eens meer kan lopen, dus ik ben al blij dat ik überhaupt kan wandelen.
Ik ga echt niet tot mijn dood dagelijks in de spiegel kijken en zeggen: "Ik deug niet, want ik heb die maat 40 niet bereikt." Op dit punt dus geen perfectionisme, maar wel 'wat vind ik acceptabel'.
Wat ik wel vind, is dat mensen best zaken netjes achter mogen laten.
Bijvoorbeeld rondom onze flat staan er sigarettenbakjes. Toch gooien de rokers hun peuken op de grond en op het gras en tussen de planten. Een sigarettenpeuk in een speciaal afvalbakje gooien is (naar mijn mening) geen perfectionisme, het is beschaafd gedrag. Maar ja, er zijn mensen die dat 'gezeik' vinden of 'doe niet zo moeilijk' of 'de schoonmakers ruimen het wel op'.
Ik heb er ooit een kennis naar gevraagd. Die zei: "Trevina, doe toch niet zo perfectionistisch. Een sigaret is plantaardig. Dat verteert vanzelf. " (Is overigens niet waar. Sigaretten zijn niet composteerbaar.)
Ik kan me heel druk maken (doe ik soms ook) dat anderen zo slordig of nonchalant zijn, maar daar veranderen ze echt niet door.
[...]
Er is niks mis met het principe van perfectionisme. Meer mensen zouden de lat hoger moeten leggen dan ze doen. Dat zou goed zijn voor henzelf en voor anderen en voor de hele maatschappij. Perfectionisme is GEEN ziekte! Het heeft in mijn geval wel erg vervelende gevolgen en komt ongetwijfeld ook (deels) uit rotte ervaringen voort, maar dat is wat anders.
***
We kunnen een discussie gaan beginnen over 'wat versta je onder perfectionisme'.
Als ik me enorm inspan, met heel veel sporten, dan kan ik maat 38-40 bereiken.
Dat doe ik niet. Ik vind een half uur wandelen (met een leenhond) ook genoeg lichaamsbeweging voor de dag.
Tja, ik ken iemand die (door een rotziekte) niet eens meer kan lopen, dus ik ben al blij dat ik überhaupt kan wandelen.
Ik ga echt niet tot mijn dood dagelijks in de spiegel kijken en zeggen: "Ik deug niet, want ik heb die maat 40 niet bereikt." Op dit punt dus geen perfectionisme, maar wel 'wat vind ik acceptabel'.
Wat ik wel vind, is dat mensen best zaken netjes achter mogen laten.
Bijvoorbeeld rondom onze flat staan er sigarettenbakjes. Toch gooien de rokers hun peuken op de grond en op het gras en tussen de planten. Een sigarettenpeuk in een speciaal afvalbakje gooien is (naar mijn mening) geen perfectionisme, het is beschaafd gedrag. Maar ja, er zijn mensen die dat 'gezeik' vinden of 'doe niet zo moeilijk' of 'de schoonmakers ruimen het wel op'.
Ik heb er ooit een kennis naar gevraagd. Die zei: "Trevina, doe toch niet zo perfectionistisch. Een sigaret is plantaardig. Dat verteert vanzelf. " (Is overigens niet waar. Sigaretten zijn niet composteerbaar.)
Ik kan me heel druk maken (doe ik soms ook) dat anderen zo slordig of nonchalant zijn, maar daar veranderen ze echt niet door.
zondag 2 april 2017 om 17:41
quote:_X_ schreef op 02 april 2017 @ 17:08:
[...]
Mensen moeten de lat hoger leggen? Omdat het zo rustgevend werkt en mensen er gelukkiger van worden? Ik zie de ene na de andere burnout. Goed voor de maatschappij lijkt mij net zoiets als zeggen dat meer griep goed is voor de maatschappij. Perfectionisme is echt een ziekte. als het geen ziekte was dan zou iedereen er baat bij hebben. Ontwikkeling en vooruit komen is iets wat ingebouwd is in de natuur en ook in de mens. Persoonlijk ben ik veel meer vooruit gekomen OMDAT ik perfectionisme uit het raam heb gekieperd en niet omdat ik er een beetje van gebruik. Het is een fabeltje dat perfectionisme goed of noodzakelijk is. Misschien is het wat je jezelf vertelt om niet in het diepe te springen want het geeft je ergens toch wel een houvast. En ik zeg dat het verre van een houvast is, meer een strop om je nek.
Vind dit héél erg kort door de bocht. 'Perfectionisme' is een term die vele ladingen dekt. Jouw perfectionisme is niet dat van een ander, en heeft dan ook andere gevolgen, in positieve en minder positieve zin.
Overigens hebben burn-outs véél meer oorzaken dan enkel perfectionisme.
Het is bvb ook bewezen dat gevoelige mensen sneller een burn-out hebben. Moeten we daarom besluiten dat gevoeligheid iets is om - om jouw woorden te gebruiken - "uit het raam te kieperen"?
Nee, natuurlijk niet. Net als perfectionisme kan het positieve en minder positieve gevolgen hebben. De eigenschap op zich heeft geen positieve of negatieve waarde.
Perfectionisme is geen ziekte. Het staat niet in de DSM. Het is een karaktertrek, aangeboren of aangeleerd. Het maakt deel uit van de Big 5-eigenschap 'Conscientiousness' oftewel gewetensvolheid. Het is in de psychologie algemeen aanvaard dat je persoonlijkheid op 5 assen is gebouwd, waarvan die dus één is. Mentale aandoeningen staan in de DSM, en dat zijn dingen als schizofrenie ed, niet perfectionisme.
[...]
Mensen moeten de lat hoger leggen? Omdat het zo rustgevend werkt en mensen er gelukkiger van worden? Ik zie de ene na de andere burnout. Goed voor de maatschappij lijkt mij net zoiets als zeggen dat meer griep goed is voor de maatschappij. Perfectionisme is echt een ziekte. als het geen ziekte was dan zou iedereen er baat bij hebben. Ontwikkeling en vooruit komen is iets wat ingebouwd is in de natuur en ook in de mens. Persoonlijk ben ik veel meer vooruit gekomen OMDAT ik perfectionisme uit het raam heb gekieperd en niet omdat ik er een beetje van gebruik. Het is een fabeltje dat perfectionisme goed of noodzakelijk is. Misschien is het wat je jezelf vertelt om niet in het diepe te springen want het geeft je ergens toch wel een houvast. En ik zeg dat het verre van een houvast is, meer een strop om je nek.
Vind dit héél erg kort door de bocht. 'Perfectionisme' is een term die vele ladingen dekt. Jouw perfectionisme is niet dat van een ander, en heeft dan ook andere gevolgen, in positieve en minder positieve zin.
Overigens hebben burn-outs véél meer oorzaken dan enkel perfectionisme.
Het is bvb ook bewezen dat gevoelige mensen sneller een burn-out hebben. Moeten we daarom besluiten dat gevoeligheid iets is om - om jouw woorden te gebruiken - "uit het raam te kieperen"?
Nee, natuurlijk niet. Net als perfectionisme kan het positieve en minder positieve gevolgen hebben. De eigenschap op zich heeft geen positieve of negatieve waarde.
Perfectionisme is geen ziekte. Het staat niet in de DSM. Het is een karaktertrek, aangeboren of aangeleerd. Het maakt deel uit van de Big 5-eigenschap 'Conscientiousness' oftewel gewetensvolheid. Het is in de psychologie algemeen aanvaard dat je persoonlijkheid op 5 assen is gebouwd, waarvan die dus één is. Mentale aandoeningen staan in de DSM, en dat zijn dingen als schizofrenie ed, niet perfectionisme.
zondag 2 april 2017 om 17:54
Ik herken het heel erg, op alle gebieden. Tot nu toe lukt het me ook altijd om alle ballen in de lucht te houden op een niveau dat ik er tevreden over ben (en dat is echt niet snel).
Ik zou denk ik wel gelukkiger zijn als ik sneller tevreden kon zijn (dus als ik een mail niet 5x controleer op spelfouten, niet op vrijdagavond nog mijn huis ga opruimen terwijl ik eigenlijk kapot ben of als ik mijn schouders op kan halen wanneer mijn haar niet precies zit zoals ik het wil - om maar wat voorbeelden te noemen). Maar... ik word ook niet gelukkig van een rommelig huis, haar dat slordig zit en een mail met spelfouten.
Ik weet daarom niet of je veel aan mijn tip hebt, maar ik zou proberen om het van jezelf te accepteren. Je hebt inderdaad perfectionisten die willen lijken op mensen die dat niet zijn, want die zouden nu eenmaal veel meer 'ontspannen door het leven gaan'. Als je echter zo erg je best moet doen om anders te zijn dan hoe je daadwerkelijk bent, hoe ontspannen is dat dan nog?
Ik heb hier lang over nagedacht en ben tot de conclusie gekomen dat ik me kapot zou ergeren aan mezelf als ik (voor mijn gevoel) 'half werk' af zou leveren. Je kunt dan je standaarden wel omlaag gooien, maar ben je dan écht tevreden of doe je maar alsof? Als ik nu een belangrijk project afrond, weet ik dat het mijn aller, aller, allerbeste werk is en dat ik het echt niet beter had kunnen doen. Ik ga overal 100% voor en daar haal ik mijn voldoening onder andere uit. Nogmaals: dit is geen oplossing voor je probleem en misschien maak ik het nu alleen maar erger (sorry), maar je kunt het ook omdraaien en er anders tegenaan kijken
PS. Ja, ik erger me nu dus bijvoorbeeld aan het feit dat elke zin hierboven met 'ik' begint. Dat zou ik nu het liefst willen veranderen, maar het is zondagmiddag en ik probeer bewust wat te ontspannen - dus ik kies ervoor om daar geen tijd in te steken. Zo geef ik mezelf toch wat meer ruimte en rust waar dat kan door prioriteiten te stellen
Ik zou denk ik wel gelukkiger zijn als ik sneller tevreden kon zijn (dus als ik een mail niet 5x controleer op spelfouten, niet op vrijdagavond nog mijn huis ga opruimen terwijl ik eigenlijk kapot ben of als ik mijn schouders op kan halen wanneer mijn haar niet precies zit zoals ik het wil - om maar wat voorbeelden te noemen). Maar... ik word ook niet gelukkig van een rommelig huis, haar dat slordig zit en een mail met spelfouten.
Ik weet daarom niet of je veel aan mijn tip hebt, maar ik zou proberen om het van jezelf te accepteren. Je hebt inderdaad perfectionisten die willen lijken op mensen die dat niet zijn, want die zouden nu eenmaal veel meer 'ontspannen door het leven gaan'. Als je echter zo erg je best moet doen om anders te zijn dan hoe je daadwerkelijk bent, hoe ontspannen is dat dan nog?
Ik heb hier lang over nagedacht en ben tot de conclusie gekomen dat ik me kapot zou ergeren aan mezelf als ik (voor mijn gevoel) 'half werk' af zou leveren. Je kunt dan je standaarden wel omlaag gooien, maar ben je dan écht tevreden of doe je maar alsof? Als ik nu een belangrijk project afrond, weet ik dat het mijn aller, aller, allerbeste werk is en dat ik het echt niet beter had kunnen doen. Ik ga overal 100% voor en daar haal ik mijn voldoening onder andere uit. Nogmaals: dit is geen oplossing voor je probleem en misschien maak ik het nu alleen maar erger (sorry), maar je kunt het ook omdraaien en er anders tegenaan kijken
PS. Ja, ik erger me nu dus bijvoorbeeld aan het feit dat elke zin hierboven met 'ik' begint. Dat zou ik nu het liefst willen veranderen, maar het is zondagmiddag en ik probeer bewust wat te ontspannen - dus ik kies ervoor om daar geen tijd in te steken. Zo geef ik mezelf toch wat meer ruimte en rust waar dat kan door prioriteiten te stellen
zondag 2 april 2017 om 18:15
quote:merlineke schreef op 02 april 2017 @ 15:55:
[...]
Meer mensen zouden de lat hoger moeten leggen dan ze doen. Dat zou goed zijn voor henzelf en voor anderen en voor de hele maatschappij.
Poe, dit klinkt wel erg arrogant.
Wie ben jij om te bepalen waar anderen hun (beperkte) energie wel en niet in moeten stoppen en in welke mate? Wie ben jij om voor een ander te bepalen wat belangrijk is voor een ander en hoe hoog de lat voor hen moet liggen? Wat zou dat precies opleveren volgens jou? Wanneer houdt het op, hoe hoog anderen die lat voor zichzelf moeten leggen? Wanneer zou het goed genoeg voor jou zijn?
[...]
Meer mensen zouden de lat hoger moeten leggen dan ze doen. Dat zou goed zijn voor henzelf en voor anderen en voor de hele maatschappij.
Poe, dit klinkt wel erg arrogant.
Wie ben jij om te bepalen waar anderen hun (beperkte) energie wel en niet in moeten stoppen en in welke mate? Wie ben jij om voor een ander te bepalen wat belangrijk is voor een ander en hoe hoog de lat voor hen moet liggen? Wat zou dat precies opleveren volgens jou? Wanneer houdt het op, hoe hoog anderen die lat voor zichzelf moeten leggen? Wanneer zou het goed genoeg voor jou zijn?
zondag 2 april 2017 om 18:23
Haat is een ziekte en staat ook niet in de DSM. Ik neem dat boek niet serieus. Men overweegt om dagdromen op te nemen als een stoornis. Van ieder gezond mens een patient maken. Kassa!
Perfectionisme belemmert plezier, groei, ontwikkeling en ontspanning. Wat je ook doet, het kan en moet altijd beter. Met welk doel? Ultieme perfectie zou dan de dood moeten zijn want die volmaaktheid ga je niet vinden in dit leven. Het kan altijd mooier, beter, sneller, etc. maar geniet je nog van jezelf? Van wat je doet? Van je leven in het algemeen? In die zin zie ik het als destructief en als ziekte. Groei en ontwikkeling zijn natuurlijke processen en die kunnen een stuk beter hun gang gaan zonder perfectionisme. Dit is mijn persoonlijke ervaring en dat is het enige wat me overtuigt. Als het werkt is het gezond, werkt het niet dan is het ongezond. Ongeacht wat een DSM vertelt. Een graadmeter voor alles is of je er echt oprecht gelukkig van wordt. Zolang je het moet rechtvaardigen, rationaliseren en allerlei excuses bij moet halen dan is het een zwakke overtuiging.
Mensen met burn-outs die ik om me heen zie hebben als basis perfectionisme en kuddegedrag. Dat is ook wat ze vertellen. Zelfs als ze niets meer kunnen (niet meer perfect zijn) blijft dat mechanisme doorwerken en duurt het herstel langer dan als ze toegeven dat perfect zijn het gewoon niet waard is. Als je daarbij nog eens gevoelig bent is het sneller met je gedaan. Perfectie nastreven ten koste van het lichaam. wie is in deze de wijze? De natuur die de rem erop zet of de mens die een idee/fantoom in het hoofd heeft en het zonder in twijfel te trekken nastreeft?
Perfectionisme belemmert plezier, groei, ontwikkeling en ontspanning. Wat je ook doet, het kan en moet altijd beter. Met welk doel? Ultieme perfectie zou dan de dood moeten zijn want die volmaaktheid ga je niet vinden in dit leven. Het kan altijd mooier, beter, sneller, etc. maar geniet je nog van jezelf? Van wat je doet? Van je leven in het algemeen? In die zin zie ik het als destructief en als ziekte. Groei en ontwikkeling zijn natuurlijke processen en die kunnen een stuk beter hun gang gaan zonder perfectionisme. Dit is mijn persoonlijke ervaring en dat is het enige wat me overtuigt. Als het werkt is het gezond, werkt het niet dan is het ongezond. Ongeacht wat een DSM vertelt. Een graadmeter voor alles is of je er echt oprecht gelukkig van wordt. Zolang je het moet rechtvaardigen, rationaliseren en allerlei excuses bij moet halen dan is het een zwakke overtuiging.
Mensen met burn-outs die ik om me heen zie hebben als basis perfectionisme en kuddegedrag. Dat is ook wat ze vertellen. Zelfs als ze niets meer kunnen (niet meer perfect zijn) blijft dat mechanisme doorwerken en duurt het herstel langer dan als ze toegeven dat perfect zijn het gewoon niet waard is. Als je daarbij nog eens gevoelig bent is het sneller met je gedaan. Perfectie nastreven ten koste van het lichaam. wie is in deze de wijze? De natuur die de rem erop zet of de mens die een idee/fantoom in het hoofd heeft en het zonder in twijfel te trekken nastreeft?
zondag 2 april 2017 om 18:47
quote:_X_ schreef op 02 april 2017 @ 18:23:
Haat is een ziekte en staat ook niet in de DSM. Ik neem dat boek niet serieus. Men overweegt om dagdromen op te nemen als een stoornis. Van ieder gezond mens een patient maken. Kassa!
Ik weet niet waar je die informatie vandaan hebt...
Verder vind ik dat je erg generaliserend schrijft. Ik denk dat TO daar weinig mee kan, want jij kent haar niet, maar lijkt hier wel te vertellen hoe zij in elkaar zit, want 'perfectionisme is een ziekte' (TO is dus ziek?) en 'Perfectionisme belemmert plezier, groei, ontwikkeling en ontspanning.' waar er ook mensen zijn die weten de voordelen uit hun perfectionisme te halen en de negatieve effecten te beperken.
Jouw perfectionisme was voor jou destructief en ziekelijk. Dat hoeft niet voor alle andere mensen het geval te zijn.
Ik snap dat jouw persoonlijke ervaring 'het enige wat je overtuigt' is, maar jouw ervaring is niet universeel. Niet ieder mens is precies zoals jij. Niet iedereen zal even veel of weinig last hebben van hun perfectionisme als jij, bij anderen zal hun perfectionisme zich niet precies hetzelfde uiten zoals jouw perfectionisme bij jou. Zo overtuigd zijn dat jij precies weet hoe het zit, voor jezelf én dus voor een ander, kan weerstand oproepen bij anderen. Ik vraag me af of je boodschap dan wel aankomt bij de ander, TO in dit geval.
Haat is een ziekte en staat ook niet in de DSM. Ik neem dat boek niet serieus. Men overweegt om dagdromen op te nemen als een stoornis. Van ieder gezond mens een patient maken. Kassa!
Ik weet niet waar je die informatie vandaan hebt...
Verder vind ik dat je erg generaliserend schrijft. Ik denk dat TO daar weinig mee kan, want jij kent haar niet, maar lijkt hier wel te vertellen hoe zij in elkaar zit, want 'perfectionisme is een ziekte' (TO is dus ziek?) en 'Perfectionisme belemmert plezier, groei, ontwikkeling en ontspanning.' waar er ook mensen zijn die weten de voordelen uit hun perfectionisme te halen en de negatieve effecten te beperken.
Jouw perfectionisme was voor jou destructief en ziekelijk. Dat hoeft niet voor alle andere mensen het geval te zijn.
Ik snap dat jouw persoonlijke ervaring 'het enige wat je overtuigt' is, maar jouw ervaring is niet universeel. Niet ieder mens is precies zoals jij. Niet iedereen zal even veel of weinig last hebben van hun perfectionisme als jij, bij anderen zal hun perfectionisme zich niet precies hetzelfde uiten zoals jouw perfectionisme bij jou. Zo overtuigd zijn dat jij precies weet hoe het zit, voor jezelf én dus voor een ander, kan weerstand oproepen bij anderen. Ik vraag me af of je boodschap dan wel aankomt bij de ander, TO in dit geval.
zondag 2 april 2017 om 22:07
Kan je een voorbeeld geven?
Bijvoorbeeld: stel dat er volgende maand (in mei) een reünie is van je vroegere school.
Wat denk je dan?
"Ik ga niet, want dan ziet iedereen dat ik te dik ben."
"Ik ga niet, want mijn oud-klasgenoten zijn allemaal manager en ik ben slechts administratief medewerker."
"Ik ga niet, want ik heb niet eens een koopwoning, grote auto, toffe vriend en schattige kindjes om mee te pronken. Ik loop achter op de rest."
Of ga je, omdat je het leuk en gezellig vindt om je vroegere klasgenoten weer te zien?
Als dit voorbeeld niet van toepassing is, heb je dan een ander voorbeeld?
Bijvoorbeeld: stel dat er volgende maand (in mei) een reünie is van je vroegere school.
Wat denk je dan?
"Ik ga niet, want dan ziet iedereen dat ik te dik ben."
"Ik ga niet, want mijn oud-klasgenoten zijn allemaal manager en ik ben slechts administratief medewerker."
"Ik ga niet, want ik heb niet eens een koopwoning, grote auto, toffe vriend en schattige kindjes om mee te pronken. Ik loop achter op de rest."
Of ga je, omdat je het leuk en gezellig vindt om je vroegere klasgenoten weer te zien?
Als dit voorbeeld niet van toepassing is, heb je dan een ander voorbeeld?
zondag 2 april 2017 om 22:45
Dat is toch geen perfectionisme? Dat is onzekerheid.
Ik ken perfectionisten zat en die zijn juist niét dik, zien er goed uit, hebben volop ambitie en daardoor een goede baan en het materieel goed. Die schamen zich hélemaal niet om naar een reünie te gaan.
Kan best zijn dat het perfectionisme komt door onzekerheid, dat je denkt dat je er enkel mag zijn wanneer je slank, mooi en succesvol bent. Maar dat hoeft niet. Ze zijn aan elkaar gelinkt, maar het zijn wel in se twee verschillende dingen.
Ik ken perfectionisten zat en die zijn juist niét dik, zien er goed uit, hebben volop ambitie en daardoor een goede baan en het materieel goed. Die schamen zich hélemaal niet om naar een reünie te gaan.
Kan best zijn dat het perfectionisme komt door onzekerheid, dat je denkt dat je er enkel mag zijn wanneer je slank, mooi en succesvol bent. Maar dat hoeft niet. Ze zijn aan elkaar gelinkt, maar het zijn wel in se twee verschillende dingen.
maandag 3 april 2017 om 02:54
Poeh perfectionisme en onzekerheid .... zo herkenbaar! Momenteel zit ik middenin traumatherapie voor ptss wat ontzettend zwaar is. Afgelopen week tijdens een paar dagen weg in een huisje in het bos inzicht gekregen hoe ik liever voor mezelf ga zijn komende tijd. Heeft me een hele tijd gekost om tot dit inzicht en plan te komen want er werd al lang tegen mij gezegd; wees niet zo streng voor jezelf! Ik vond dat ik al best lief was voor mezelf maar afgelopen weken merkte ik ineens dat ik lichamelijk en geestelijk zoveel klachten kreeg dat ik echt niet goed genoeg naar mijn lichaam en gevoel heb geluisterd. Ik zat teveel in mijn hoofd. Nu dit ineens helder heb kan ik er ook echt wat mee. En nu bespreek ik dit veel met mijn vriend en psychologen en huisarts. Dit helpt mij om deze nieuwe weg in te gaan.
maandag 3 april 2017 om 03:53
