Moeite met situatie omtrent vader, advies gevraagd

Ik wil eigenlijk al een aantal jaren dit verhaal hier schrijven, maar ik durfde niet te veel te gaan wroeten in herinneringen en gebeurtenissen die me (nog steeds) verdriet doen. Maar aangezien het een terugkerend thema blijft, heb ik een paar dagen de tijd genomen om alles stukje bij beetje op papier te zetten. Ik probeer het zo goed mogelijk te redigeren zodat alleen de kern over blijft, maar het zal alsnog een ellenlang verhaal worden. Bij voorbaat mijn excuses daarvoor. Maar des te meer zal ik het waarderen wanneer iemand zich de moeite neemt om het door te lezen en er zijn of haar zegje over te doen.

Het gaat om de relatie met mijn vader. Mijn vader is een lastige man. Mijn vader accepteert maar één manier, en dat is de zijne. Er is in zijn leven geen plaats voor emoties of andere persoonlijkheden. Alles wat “anders” of “gedoe” is, of erger nog “geld kost” is lastig en gebeurt niet. De man heeft geen hobby’s, geen interesses en doet, sinds hij een paar jaar geleden gestopt is met werken (hij is nu 67), helemaal niks. Sindsdien is hij snel oud geworden en nu hij kan dus ook veel niet meer. Ter vergelijking: mijn opa is 92 geworden en die maakte op die leeftijd een kwiekere indruk als mijn vader.

Mijn vader is ook alleen. Mijn ouders zijn begin jaren ’90 gescheiden. De reden hiervoor lijkt mij na bovenstaande alinea redelijk duidelijk. (Mijn vader heeft overigens serieus voorgesteld dat mijn moeder na de scheiding gewoon voor hem zou blijven koken en schoonmaken.) En een jaar later is mijn moeder overleden (de stress van de scheiding is haar te veel geworden). Mijn ouders waren samen sinds hun 15e/18e. Een nieuwe relatie wilde mijn vader wel heel graag, maar ja… hij wilde alleen een vrouw die precies volgens zijn wensen, in zijn precies gestructureerde leven paste. Dus een nieuwe relatie is er nooit van gekomen. Achteraf snap ik heel goed dat dat zo niet werkt, maar destijds wist ik niet beter dan het normaal was om alles aan mijn vader aan te passen. En dat waren vaak ook heel irrationale dingen. Zo mocht ik van hem bijvoorbeeld geen tampons gebruiken of meer dan één fles in de koelkastdeur zetten uit angst dat de deur kapot zou gaan. Maar goed, ik paste mij aan alles aan. Ik heb zelfs het op kamers gaan nog uitgesteld, zodat hij niet alleen hoefde te zijn. En ik ben mij daardoor ook pas laat gaan realiseren in wat voor een rare beperkende omgeving ik eigenlijk ben opgegroeid. Ik was 20 toen ik pas besefte dat het ook gewoon een mogelijkheid was om “nee” te zeggen en iets op mijn eigen manier te doen.

Ik heb verder geen broers of zussen. Mijn vader en ik hadden dus alleen elkaar, en alhoewel hij vast heeft gedaan wat binnen zijn vermogen lag: ik heb nooit enige vorm van emotionele betrokkenheid ervaren. Mijn vader betaalde de rekeningen en daarmee was volgens mij wat hem betreft zijn aandeel in mijn opvoeding voldaan. Over mijn moeder of de dood van mijn moeder werd nooit gesproken. In mijn pubertijd heb ik echt een zware periode gehad (suïcidaal zelfs) en ik herinner me een keer dat ik letterlijk huilend en smekend om hulp voor hem heb gestaan, maar alle vorm van emoties werden genegeerd, dus dat ook. Dat ik nog leef en zonder drank- of drugsprobleem goed terecht ben gekomen is achteraf een klein wonder. Wel heb ik nog steeds problemen met relaties en moeite met het omgaan met emoties, maar daarvoor ben ik nu in therapie.

Mijn therapeute vraagt mij waarom ik nog altijd contact heb met mijn vader. Maar buiten mij heeft hij niet zo veel in zijn leven, dus ik krijg het niet over mijn hart om met hem te breken. Alhoewel ik al lang geen plezier meer haal uit onze “relatie”. Ik heb het wel geprobeerd hoor! Ik ben een aantal jaren terug zelfs nog een week met hem op vakantie geweest (wat voor hem toen al zeker 10 jaar geleden was) in de veronderstelling dat, als je een week fulltime samen bent, er op een gegeven moment toch wel een gesprek op gang moet komen. Maar ook dat is niet gebeurd. Ik ben na die week gebroken teruggekomen en tot de conclusie gekomen dat het er gewoon niet in zit. Sindsdien beperk ik contact tot een minimum. Ik woon inmiddels in het buitenland, en vind het prettig om zo een fysieke reden te hebben voor de emotionele afstand die er toch al was. Corona is voor mij al helemaal een uitkomst: nu heb ik een goede reden om niet langs te hoeven komen. Ik bel 1x per week en dat wordt meestal na 5 minuten door hem afgerond omdat “de vaatwasser uitgeruimd moet worden”.

En eens in de zoveel tijd denk ik weer: “misschien moet ik zelf meer moeite doen, goed voorbeeld doet volgen” maar dat loopt altijd op een teleurstelling uit. Toen ik in 2019 een Kerstdiner met de hele familie (ooms, tantes, neven, nichten) had gepland en na een treinreis van 6 uur arriveerde kreeg ik van een tante te horen dat mijn vader net bij haar had afgebeld. Hij vond het toch wel wat veel gedoe. Toen ik de dag daarna bij hem thuis langs ging omdat ik wat af moest halen was hij vervolgens teleurgesteld dat ik na 15 minuten alweer ging. Maar ja: ik was ervan uitgegaan dat hij mij de hele avond met Kerst al zou zien en had de volgende dag volgepland met afspraken met de familie van mijn moeder. Met als resultaat dat ik weer het gevoel had dat ik enorm tekortschoot.

Maar goed, dit alles is slechts achtergrondinformatie… Zoals ik al eerder schreef is mijn vader de laatste jaren snel oud geworden. En dat in combinatie met zijn starre karakter maakt de situatie problematisch. Voor de problemen die er zijn, zijn eigenlijk makkelijke oplossingen. Maar ten eerste geeft hij niet toe dat er problemen zijn, ten tweede wil hij al helemaal geen hulp en als we hem dan uiteindelijke zo ver hebben dat hij wel hulp aanvaardt, moet het natuurlijk wel allemaal precies op zijn manier. Dus dan zit je met je goedbedoelde bedoelingen alsnog met een ontevreden persoon. Hij heeft gelukkig wel al jaren een poetshulp, maar het huis waar hij woont ziet er van buiten slecht onderhouden uit en de tuin is een wildernis. Zo erg, dat ik er regelmatig op aangesproken wordt. Maar als ik dát vervolgens tegen hem zeg en hint dat hij wellicht de tuinman weer eens kan laten komen, krijg ik de wind van voren.

Om een ander voorbeeld te geven:
Mijn vader kwakkelt met zijn gezondheid, mede omdat hij slecht en te weinig eet. Hiervoor is hij bij een internist, diëtist en weet ik veel wat allemaal geweest (en dat was al een heel gedoe om hem daar te krijgen). Conclusie: hij moet meer en gevarieerder eten. Moet lukken zou je zeggen, maar… Boodschappen wil hij persé zelf doen, maar hij wil maar één keer in de week (want: zaterdag is al jaren boodschappen-dag, een andere dag is uitgesloten). Hij kan geen auto meer rijden, dus gaat te voet. Hij wil geen boodschappenlijstje gebruiken, want hij wil het doen van boodschappen gebruiken als hersengymnastiek. Met als gevolg dat hij dus één keer per week boodschappen doet, 8 dingen koopt en het grootste deel van de week van boterhammen leeft. De poetsvrouw en een vriend hebben al vaker aangeboden voor hem boodschappen te doen: wil hij niet. Boodschappen online bestellen: kan hij niet (want: geen computer, smartphone of internet) én hij wil ook niet dat iemand anders het voor hem doet. Uiteindelijk hadden we na maanden van aandringen hem zo ver dat hij een abonnement op kant-en-klaar maaltijden nam. Maar die accepteren alleen bestellingen en betalingen per week. Dat wil mijn vader niet, want dan moet hij iedere week naar de bank om een overschrijving te deponeren. En internetbankieren heeft, wil en kan hij niet. Op mijn aanbod om te helpen met online betalen/bestellen wordt niet ingegaan. En daartoe kan ik hem ook niet dwingen.

En zo gaat het met álles. Eigenlijk heeft hij nieuwe brilglazen nodig, moet er nog voor twee jaar belastingaangifte gedaan worden, heeft hij nieuwe kleren en huishoudelijke apparaten nodig, maar er moet vooral een oplossing komen voor dat niet eten. En ik ben er inmiddels gewoon helemaal klaar mee. Het voelt alsof ik al jaren een ton met lood een heuvel op probeer te rollen. Door de regen en de modder. Naar iemand die vervolgens helemaal niet op die ton zit te wachten. Ik heb mijn hele jeugd al met dit rare gedrag moeten leven, ik heb mij ook heel erg lang verantwoordelijk gevoeld voor “het geluk” van mijn vader en ik heb er gewoon de energie niet meer voor. En ik meende door afstand te creëren alles eindelijk een plek te kunnen geven, maar nu begint hij oud en ziek te worden en wordt er opeens van alles van mij verwacht “omdat ik zijn dochter ben”. Maar hij is nooit een “vader” voor mij geweest en die paar mensen met wie mijn vader nog contact heeft begrijpen onze verstoorde relatie ook niet. Zij denken vanuit hun eigen perspectief dat ik, als enige dochter, de aangewezen persoon om op hem in te praten. Maar dat kan ik dus niet. Ten eerste ómdat ik zijn dochter ben en ik de laatste persoon ben van wie hij iets aanneemt (want: wat kan ík nou weten?!) en ten tweede omdat ik het (op dit moment) niet op kan brengen. Ik krijg in mijn therapie te horen dat ik geen energie moet steken in iemand die geen energie in mij steekt. Maar ja, het gaat er natuurlijk ook niet beter op worden en ik maak mij ook zorgen. Dus, ja… hoe kan ik hier nu het beste mee om gaan?

Wow. Ik had niet zo snel zo veel reacties verwacht. Hartelijk dank daarvoor! Ik ga niet op iedereen persoonlijk reageren, maar neem wel alles mee in overweging wat iedereen zegt. Het helpt mij in ieder geval al heel veel dat er vrijwel unaniem gezegd wordt: "laat het los". Ik heb hoor namelijk altijd dat stemmetje in mijn achterhoofd dat zegt: "maar heb je wel genoeg gedaan?". Ik ben vooral heel erg bang dat mensen mij uiteindelijk iets kwalijk gaan nemen. Zo van: "die arme man, helemaal alleen gelaten door zijn dochter die nooit langs komt en niks voor hem doet". Ik bewaar zelfs een briefje in mijn portemonnee wat mijn tante voor mij geschreven heeft met de tekst: "het ligt niet aan jou".

Dat mijn vader niet gaat veranderen heb ik jaren geleden al naast mij neer gelegd, geloof me. Bevestiging zoek ik ook allang niet meer bij hem. En ik had op mijn manier ook afstand genomen. Zo sprak ik bijvoorbeeld nooit 1 op 1 met hem af. Ik zorg altijd dat er andere mensen bij zijn met wie ik graag om ga, zodat ik mij dan daar mee bezig kan houden en er zelf ook enigszins plezier aan beleef. En ik had daarin een weg gevonden, vond ik, tot dus andere mensen zich er mee begonnen te "bemoeien" (waarvan ik overigens wel héél blij ben dat ze dit m.b.t. mijn vader doen!!) en dingen van mij verwachten waartoe ik mij niet geroepen voel.

Ik heb die vriend bijv. ook mijn situatie uitgelegd en gezegd dat ik "niet op kan brengen wat ik als kind zelf nooit ontvangen heb" (heel cryptisch omgeschreven). Zijn vrouw begreep precies wat ik daarmee bedoelde. Hij zelf wat minder volgens mij.

Ik zelf heb er toentertijd voor gekozen ons contact te beperken tot functioneel. Hij vroeg, ik gaf antwoord, hij wilde iets, ik faciliteerde hem. Meer niet. Dit deels vanuit plichtsbesef maar ook uit eigen keuze, voor mij was het geen optie ons contact te verbreken, het was wel een optie dat hij mij niet meer zou raken en ik verdriet zou hebben.

Dit is waar ik eigenlijk naar streef. We hebben wel inmiddels contact opgenomen met bemoeizorg en ik sta ook in direct contact met zijn huisarts. Zakelijke dingen die nou eenmaal wat makkelijkheid in gang gezet worden wanneer het loopt via een directe verwante. Ik heb inmiddels ook geleerd niet direct in de stress te raken wanneer ik weer een belletje of een appje krijg van iemand met "het probleem van de dag". Ik vind het prima om instanties te bellen, maar ik ga niet meer de discussie met mijn vader aan of op hem inpraten. De laatste keer dat ik dat probeerde begon hij tegen mij te schreeuwen, voelde ik me vooral heel beledigd en heb gezegd dat hij het dan maar zelf uit moest zoeken. Zakelijk kan ik, persoonlijk contact niet.

toulouse74 schreef: ↑

11-05-2021 12:19

Mijn therapeute vraagt mij waarom ik nog altijd contact heb met mijn vader.

Als dit zo inderdaad gevraagd is, vind ik dit een heel sturende vraag van een therapeut. Heel kwalijk. Ipv bijv. 'wat haal je uit het contact' of 'wat mis je in het contact'.

Volgens mij zei ze iets in de trant van "en wat als je het contact met je vader zou verbreken?"
Ik werd op dat moment ook een beetje verrast door de "directheid" van de vraag, maar was wel heel opgelucht dat ze hem stelde. Ik had de optie natuurlijk zelf al vaker overwogen en vond het fijn dat mijn situatie door iemand anders gezien werd zoals ik hem ook zag.

moentje_ schreef: ↑

11-05-2021 12:23

Ik denk wel dat jouw vader van jou houdt namelijk en het beste heeft gedaan wat in zijn vermogen lag. Helaas was het niet goed genoeg en het verdriet daarvan mag je ook zeker voelen, echter het contact verbreken wat hier meermaals wordt voorgesteld vind ik dit geval zelf wel heel erg drastisch. Denk daar eerst goed over na of het wel echt is wat je wil.

Hier ben ik dus ook van overtuigd. En daarom vind ik het verbreken van alle contact ook een stap te ver.
Als hij nu met opzet een slechte vader was geweest, was het natuurlijk een heel ander verhaal. (en was de stap waarschijnlijk alsnog niet makkelijk geweest, maar voor mij wel een optie.)

aardbeitje8 schreef: ↑

11-05-2021 12:00

(...)
Denk je dat je vader ook een vorm van autisme heeft?
(...)
Waarschijnlijk door zijn autisme negeerde hij zijn fysieke gesteldheid (o.a. moeilijk eten kunnen doorslikken, geen eetlust) of kon hij dat niet uiten.
Ik wil je niet bang maken, maar een medisch (bloed)onderzoek zou geen overbodige luxe zijn?

Daarop kan ik volmondig JA antwoorden. Het onderwerp is regelmatig besproken bij mijn oom & tante aan de keukentafel en iedereen is er wel van overtuigd dat hij in deze tijd wel met iets dergelijks gediagnosticeerd zou zijn.

Bloedonderzoeken m.b.t. zijn eetproblemen zijn overigens gedaan. Ik weet niet precies wat allemaal getest is, het ging er met name om dat hij zo mager was. Daardoor zijn ze uiteindelijk wel bij Parkinson uitgekomen, maar dat is natuurlijk een heel ander verhaal.

Wellicht ter overvloede, maar misschien ook goed om toe te voegen:

Mijn moeder heeft mij destijds echt tegen mijn vader willen beschermen. Ze had in haar testament staan dat ik na haar dood niet door hem opgevoed mocht worden (blijkbaar hoogst ongewoon, maar toen kon dat nog zomaar) Toen werd dat geïnterpreteerd als de rancuneuze vrouw die haar ex het leven zuur wilde maken.

Dus mijn vader ging naar de rechtbank om mijn voogdij terug te krijgen. Ik weet nog dat ik op een middag moest gaan praten met iemand van de rechtbank die mij de vraag stelde bij wie ik wilde wonen. Dat vond ik toen zó lastig. Want ik weet nog dat ik dacht "het is niet wat ik écht wil, maar het hoort zo en anders is het zo zielig voor hem".

Achteraf weet ik met welke reden mijn moeder dit gedaan heeft en kan ik mijzelf wel voor mijn kop slaan dat ik niet in alle eerlijkheid geantwoord heb. Maar de andere opties waren ook niet optimaal dus ik koos voor datgene waarvan ik dacht dat het het meest logische was, en niet het beste.

mammezel schreef: ↑

11-05-2021 12:50

Wat ik moeilijk begrijp is, dat de mensen die nog in contact staan met je vader, geen begrip hebben voor hoe jij je opstelt. Doet hij tegen hen dan anders dan tegen de meeste mensen én tegen jou?

Ik heb er moeite mee om heel direct tegen mensen die dicht bij hem staan te zeggen dat mijn vader mij beschadigd heeft. Ten eerste omdat ik er van uit ga dat hun loyaliteit bij mijn vader ligt, zij staan dichter bij hem dan bij mij.

Ten tweede weten zij ook wel dat mijn jeugd een puinzooi is geweest en zijn ze vooral heel blij dat ik ondanks alles redelijk goed terecht ben gekomen. Het voelt dan toch een beetje als falen als ik nu toe moet geven een deel daarvan ook maar schijn is.

En tenslotte is er altijd dat stemmetje in mijn hoofd dat zegt dat ik me niet moet aanstellen, dat we allemaal slachtoffer zijn van de situatie en verdomme voor mijn volwassen verplichtingen op moet komen.

Zeeuws_meisje schreef: ↑

11-05-2021 14:00

Er is niks mis met je uit plichtsbesef om je oude vader te bekommeren. Hij is toch je vader. Je moet alleen niet gaan verwachten dat hij een leuke gezellige man wordt die feestdagen met je viert en van wie je enige vorm van emotionele ondersteuning kan verwachten. Dus als je voor hem gaat zorgen in de hoop dat hij op z'n oude dag toch nog een beetje de vaderfiguur gaat worden waar jij altijd van gedroomd hebt, dan ga je van een koude kermis thuiskomen.

Dit is wat mij betreft helemaal niet ter sprake. Sterker nog, ik zit helemaal niet te wachten op een goede band met mijn vader. Dat schip is al lang gevaren. (Daarvoor heb ik een heel goede band met de oom waar ik na de dood van mijn moeder een tijdje heb gewoond. Dat is voor mij mijn vader-figuur.)

Mijn probleem is het vinden van evenwicht in wat men van mij als enige dochter in deze situatie mag verwachten en waar ik mijn grens kantrekken zonder dat ik last krijg van mijn geweten.

Fishie44 schreef: ↑

11-05-2021 14:31

Wow ik herken dit verhaal zo erg, zelfs veel details. Mijn vader is ook 67, heeft nu een slechte gezondheid en is in de jaren '90 gescheiden na een relatief kort huwelijk.
Heeft kenmerken van autisme (geen diagnose), verdraait woorden van anderen naar zijn eigen waarheid, bijna niemand (ik ook niet) doet het goed. Dat gaat letterlijk tot het niveau waarop hij commentaar heeft op hoe hoog of laag mijn vitrage hangt. Maar bijvoorbeeld ook: ik zet planten in mijn tuin, dat is niet goed want 'er staan nu teveel planten in en je moet de natuur zijn gang laten gaan' en vervolgens heeft hij ook kritiek op de buren want die 'laten hun tuin maar overwoekeren'. Toen ik klein was heeft hij mij als psycholoog gebruikt en mij veel te veel verteld voor mijn leeftijd.

Een aantal mensen hier spreken over het contact verbreken. Ik weet niet of dat altijd de oplossing is, bij mij is het contact wel een aantal jaar verbroken geweest. Deels was dat een opluchting en deels lost het ook niks op. Ik bleef denken aan hoe hij zich moest voelen, wat er zou gebeuren als hij dood ging, of wat jij zegt 'wat zullen andere familieleden wel niet denken', het knaagde altijd ergens.
Mijn psycholoog zei dat het goed is om uit de rollen van ouder/kind te gaan waar je samen in bent gegroeid. Je bent geen kind meer, maar een volwassene en je mag je eigen beslissingen maken. Mij heeft dat wel geholpen en ik heb het idee dat hij mij (na de breuk) ook meer als volwassene behandeld.

Klinkt gemeen: ik heb ook het geluk dat hij verder weg woont en ook niet zo makkelijk even op en neer rijdt. Anders stond hij waarschijnlijk wekelijks voor mijn deur en ik denk niet dat het dan goed zou gaan. Hij heeft plannen om meer in mijn richting te komen wonen maar ik hoop dat dat nog even duurt
En wat iemand eerder al schreef: hij houdt waarschijnlijk wel veel van je en daarom leunt hij ook op je. Waarschijnlijk heeft hij (net als mijn vader) nooit geleerd om complimentjes te geven zoals andere ouders dat wel doen. Misschien herken je dit: mijn vader geeft mij nooit een compliment maar doet dat via een omweg 'ik zei tegen de buurvrouw dat je een mooi huis hebt' bijvoorbeeld. Door er van een afstand naar te kijken leer ik hem ook beter begrijpen.
Ik vertel hem overigens zo weinig mogelijk over mijn leven, hij praat voornamelijk over zichzelf dus dat is ook niet te moeilijk. Maar hoe meer ik hem vertel hoe meer hij kan 'bemoeien' dus daar bescherm ik mijzelf tegen.

Nouja heel verhaal ik kan nog wel even doorgaan. Als je wilt mag je mij een PB sturen, soms helpt het om er gewoon even over te praten.

Wij kunnen elkaar inderdaad de hand schudden. Ik herken bijna alles wat je schrijft. Afgezien dat hij gelukkig nooit voor de deur zou staan (want hij gaat sowieso nergens naartoe) en de reden dat ik hem zo min mogelijk over mijn privé leven vertel is omdat hij het niet begrijpt (als in: na een jaar nog vragen of wij in ons land ook last hebben van Corona) het niet onthoudt (Maar pap, dat heb ik je de vorige week ook al verteld, en de week daarvoor ook en de week daarvoor ook.), en het enorme talent bezit om iets wat hij zelf verdraaid heeft als waarheid te beschouwen en dàt kan hij zich dan vervolgens wel weer iedere week helder voor de geest halen. Waardoor ik hem de komende maanden weer iedere week uit kan leggen het toch écht niet waar is dat bijv. een goede vriend over wie ik terloops iets heb verteld mijn nieuwe partner is.