Nederlands: zinsontleding

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:06

Jaja, ik weet het. Huiswerkopdrachten mogen niet.
Maar het is
1. Niet mijn huiswerk
en
2. Ik wil het nu toch echt graag weten, en ik mag morgen niet naar school om het te vragen.

Uitleg: ik zat met de buuf te praten, terwijl de buurpuber Nederlands zat te maken.
Wij meedenken, maar eigenlijk wist ik ook niet zo goed meer hoe het zat met het meewerkend voorwerp, het naamwoordelijk gezegde en de bijwoordelijke bepaling....

Uiteindelijk hebben we chatGPT om hulp gevraagd, maar die kwam met dingen die in onze ogen niet klopten.
En als we daar dan naar vroegen zei ie 'Excuses voor de verwarring.' en gaf een ander antwoord.
Niet echt lekker betrouwbaar dus.

Vandaar de vraag of het almachtige forum even ons huiswerk na wil kijken...

'Hoe vaak worden daders op heterdaad betrapt door de politie?'
pv: worden
ow: daders
werkwoordelijk gezegde: worden betrapt
bijwoordelijke bepaling: op heterdaad???
Wat is het lijdend voorwerp? De politie? Of is dat het meewerkend voorwerp? En moet 'door' daarbij?

Nog een vraag.
'Eigenlijk is mijn wollen winterjas van vorig jaar veel te krap.'
pv: is
ow: mijn wollen winterjas. (of is het 'mijn wollen winterjas van vorig jaar? Help?!)
naamwoordelijk gezegde: is [veel te krap]
bijwoordelijke bepaling: eigenlijk? en vorig jaar?

Wie legt het mij uit, zodat ik een volgende keer wel snap waar ik bij help?

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:08

Voor degene die het makkelijk vinden:

'De zieke patient wordt door de verpleegster het allerbeste gegund'
pv: wordt
ow: de zieke patient
naamwoordelijk gezegde: wordt [het allerbeste] gegund
lijdend voorwerp: de verpleegster (of is het dan door de verpleegster? Of is dat het meewerkend voorwerp? Want ze ondergaat de handeling niet.)

Hadassah dinsdag 23 januari 2024 om 22:12

Heb je iets aan deze link?
https://onzetaal.nl/taalloket/zinsdelen ... g-ontleden

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:12

'Ongetwijfeld gaat deze maaltijd heel bijzonder worden voor de gasten.'
pv: gaat
ow: deze maaltijd
gezegde: gaat worden. (ehm. werkwoordelijk gezegde toch dan? )
lijdend voorwerp: de gasten (of voor de gasten?)
bijwoordelijke bepaling: ongetwijfeld

Wat is 'heel bijzonder' dan? Ook bijwoordelijke bepaling?

Jaiks.
Moeluk.

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:13

Hadassah schreef: ↑
23-01-2024 22:12
Heb je iets aan deze link?
https://onzetaal.nl/taalloket/zinsdelen ... g-ontleden

Dankje.
Ik heb de begrippen wel opgezocht. Zowel in het lesboek, als op Google, als met Chatgpt.
Maar ik kom er gewoon niet uit of het dan klopt wat ik denk.

Anoniem_66fe539526f72 dinsdag 23 januari 2024 om 22:13

Ik houd heel erg van taal, maar ik ben niet zo goed met regeltjes.

Die zin van de verpleegster zou ik zo doen:
Onderwerp: het allerbeste
Persoonsvorm: wordt
Meewerkend voorwerp: de zieke patient (het allerbeste wordt gegund aan de patient
Door de verpleegster: is in ieder geval geen lijdend voorwerp. Zit geen lijdend voorwerp in deze zin.

anoniem_66fe539526f72 wijzigde dit bericht op 23-01-2024 22:14

3.80% gewijzigd

Ladyday21 dinsdag 23 januari 2024 om 22:13

Avocadeau schreef: ↑
23-01-2024 22:12
'Ongetwijfeld gaat deze maaltijd heel bijzonder worden voor de gasten.'
pv: gaat
ow: deze maaltijd
gezegde: gaat worden. (ehm. werkwoordelijk gezegde toch dan? )
lijdend voorwerp: de gasten (of voor de gasten?)
bijwoordelijke bepaling: ongetwijfeld

Wat is 'heel bijzonder' dan? Ook bijwoordelijke bepaling?

Jaiks.
Moeluk.

Gaat heel bijzonder worden = naamwoordelijk deel van het gezegde

Edit: volgens mij dan…..

ik begin te twijfelen

ladyday21 wijzigde dit bericht op 23-01-2024 22:16

5.95% gewijzigd

What would Patsy do?

Kaarsjevoordesfeer dinsdag 23 januari 2024 om 22:16

Avocadeau schreef: ↑
23-01-2024 22:12
'Ongetwijfeld gaat deze maaltijd heel bijzonder worden voor de gasten.'
pv: gaat
ow: deze maaltijd
gezegde: gaat worden. (ehm. werkwoordelijk gezegde toch dan? )
lijdend voorwerp: de gasten (of voor de gasten?)
bijwoordelijke bepaling: ongetwijfeld

Wat is 'heel bijzonder' dan? Ook bijwoordelijke bepaling?

Jaiks.
Moeluk.

Wat een gedrocht van een zin.

Ongetwijfeld gaat deze maaltijd voor de gasten heel bijzonder worden.

Is toch een betere zin?

'De zieke patient wordt door de verpleegster het allerbeste gegund'

Moest ik ook drie keer lezen......

Anoniem_66fe539526f72 dinsdag 23 januari 2024 om 22:17

Eigenlijk is mijn wollen winterjas van vorig jaar veel te krap.
Onderwerp: mijn wollen winterjas van vorig jaar
Eigenliijk: bijwoord
Persoonsvorm: is
Gezegde: is (veel te) krap
Naamwoordelijk deel van het gezegde: krap of veel te krap

Ladyday21 dinsdag 23 januari 2024 om 22:20

Ladyday21 schreef: ↑
23-01-2024 22:13
Gaat heel bijzonder worden = naamwoordelijk deel van het gezegde

Edit: volgens mij dan….. ik begin te twijfelen

Heel bijzonder zou ook bepaling van gesteldheid kunnen zijn…..

What would Patsy do?

Anoniem_65b15c08b7503 dinsdag 23 januari 2024 om 22:20

Volgende keer niet naar ChatGPT maar naar OnzeTaal: https://www.onzetaal.nl/taalloket/zinsd ... g-ontleden

Er zit niet altijd een lijdend voorwerp in de zin.

Anoniem_66fe539526f72 dinsdag 23 januari 2024 om 22:20

Ik weet niet goed hoe ik het uit moet leggen, maar het helpt als je vragen stelt over de zin. Bijvoorbeeld: wat is er te krap? En dan kun je antwoorden: mijn winterjas van vorig jaar. En dan heb je je onderwerp.
Die 'van vorig jaar' hoort echt bij de winterjas, dat kan niet 'los' als zelfstandig zinsdeel in de zin zweven.

Anoniem_66fe539526f72 dinsdag 23 januari 2024 om 22:22

Een naamwoordelijk deel van het gezegde kun je juist niet alleen bij het werkwoord /persoonsvorm of alleen bij het onderwerp laten horen, het zegt altijd iets over allebei.

Gele_Badjas dinsdag 23 januari 2024 om 22:22

Ladyday21 schreef: ↑
23-01-2024 22:13
Gaat heel bijzonder worden = naamwoordelijk deel van het gezegde

Edit: volgens mij dan….. ik begin te twijfelen

Heel bijzonder = naamwoordelijk deel van gezegde
Gaat worden is werkwoordelijk deel
Samen naamwoordelijk gezegde

Verder heb ik geen puf om alle zinnen te doen, maar wat mij opvalt:
1. Veel passieve zinnen, waardoor O en LV van rol veranderen
2. Je niemt een aantal keer iets een LV of MV wat volgens mij een voorzetselvoorwerp is, dus google daar maar eens op

Verder, als dit je boeit kan je de columns van de Taalprof eens opzoeken. Die schrijft hier leuk over.

Student201 dinsdag 23 januari 2024 om 22:25

Vroeger kon ik dit best goed. Nu kan ik er dus echt niks meer van merk ik. Maar toch een poging.

Ik kan me, vaag, herinneren dat je een zinsdeel voor de pv kon zetten. Maar ik weet niet of dat klopt. Daarmee zou ik zeggen:

Ow: de daders
Pv: worden
Ww gezegde: worden betrapt
Bijwoordelijke bepaling: op heterdaad, door de politie
Ik weet niet wat "hoe vaak" is... Ook bijwoordelijke bepaling?

Zin 2:
Ow: mijn wollen jas van vorig jaar
Pv: is
Lv: veel te krap
Bp: eigenlijk

Maar dit is een gok hoor. Beter hecht je daar niet teveek waarde aan

Zwetser

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:25

Kaarsjevoordesfeer schreef: ↑
23-01-2024 22:16
Wat een gedrocht van een zin.

Ongetwijfeld gaat deze maaltijd voor de gasten heel bijzonder worden.

Is toch een betere zin?

'De zieke patient wordt door de verpleegster het allerbeste gegund'

Moest ik ook drie keer lezen......

Ja he, ik verzin dat lesboek niet he?
Ik wil alleen mijn haar huiswerk goed maken.
Of in elk geval nu weten hoe het zit.

Anoniem_66fe539526f72 dinsdag 23 januari 2024 om 22:26

Een meewerkend voorwerp herken je aan de woorden aan of voor die je kunt toevoegen. Niet aan 'door'. Een zin kent maar 1 meewerkend voorwerp

Bijvoorbeeld: ik geef Henk een kado. Ik geef aan Henk een kado. Henk is dan meewerkend voorwerp en het kado is lijdend voorwerp.

Student201 dinsdag 23 januari 2024 om 22:26

Avocadeau schreef: ↑
23-01-2024 22:12
'Ongetwijfeld gaat deze maaltijd heel bijzonder worden voor de gasten.'
pv: gaat
ow: deze maaltijd
gezegde: gaat worden. (ehm. werkwoordelijk gezegde toch dan? )
lijdend voorwerp: de gasten (of voor de gasten?)
bijwoordelijke bepaling: ongetwijfeld

Wat is 'heel bijzonder' dan? Ook bijwoordelijke bepaling?

Jaiks.
Moeluk.

Ow: deze maaltijd
Pv: gaat
Gezegde: gaat worden
Lv: heel bijzonder
Bp: voor de gasten, ongetwijfeld

student201 wijzigde dit bericht op 23-01-2024 22:27

0.40% gewijzigd

Zwetser

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:27

drHunt schreef: ↑
23-01-2024 22:20
Volgende keer niet naar ChatGPT maar naar OnzeTaal: https://www.onzetaal.nl/taalloket/zinsd ... g-ontleden

Er zit niet altijd een lijdend voorwerp in de zin.

Nee, dat klopt.
Ik heb opgeslagen uit het boek 'als er een naamwoordelijk gezegde in een zin zit, bevat die zin geen lijdend voorwerp'.

Maar ja, dan ga ik dus twijfelen wat wat is.

Ik ga je link proberen zo!

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:28

Student201 schreef: ↑
23-01-2024 22:26
Ow: deze maaltijd
Pv: gaat
Gezegde: gaat worden
Lv: heel bijzonder
Bp: voor de gasten, ongetwijfeld

Ik dacht dat het lijdend voorwerp altijd een zelfstandig naamwoord moest zijn?

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:29

frambozentaartje schreef: ↑
23-01-2024 22:26
Een meewerkend voorwerp herken je aan de woorden aan of voor die je kunt toevoegen. Niet aan 'door'. Een zin kent maar 1 meewerkend voorwerp

Bijvoorbeeld: ik geef Henk een kado. Ik geef aan Henk een kado. Henk is dan meewerkend voorwerp en het kado is lijdend voorwerp.

Check. In deze zin snap ik het helemaal.
Maar in die achterlijke zinnen bijzondere zinnen uit zo'n lesboek.....

Anoniem_65cc5baf55376 dinsdag 23 januari 2024 om 22:31

Student201 schreef: ↑
23-01-2024 22:25
Vroeger kon ik dit best goed. Nu kan ik er dus echt niks meer van merk ik. Maar toch een poging.

Ik kan me, vaag, herinneren dat je een zinsdeel voor de pv kon zetten. Maar ik weet niet of dat klopt. Daarmee zou ik zeggen:

Ow: de daders
Pv: worden
Ww gezegde: worden betrapt
Bijwoordelijke bepaling: op heterdaad, door de politie
Ik weet niet wat "hoe vaak" is... Ook bijwoordelijke bepaling?

Zin 2:
Ow: mijn wollen jas van vorig jaar
Pv: is
Lv: veel te krap
Bp: eigenlijk

Maar dit is een gok hoor. Beter hecht je daar niet teveek waarde aan

Ik waardeer je gok.

Zo zat ik dus ook.
pv vindt je door de tijdscheck of enkelvoud/meervoud te veranderen.
Onderwerp vindt je door: wie of wat pv te vragen.

Dat stuk lukt.
werkwoordelijk gezegde ook. Dat zijn alle werkwoorden, eitje.

Maar bij die rare zinsconstructies gaat het mis.
Waarom moeten die pubers dat weten? Wat een onzin eigenlijk!

kweepeer dinsdag 23 januari 2024 om 22:32

Avocadeau schreef: ↑
23-01-2024 22:06
'Hoe vaak worden daders op heterdaad betrapt door de politie?'
pv: worden
ow: daders
werkwoordelijk gezegde: worden betrapt
bijwoordelijke bepaling: op heterdaad???
Wat is het lijdend voorwerp? De politie? Of is dat het meewerkend voorwerp? En moet 'door' daarbij?

'worden op heterdaad betrapt' is het ww gezegde. 'op heterdaad betrappen' is een uitdrukking.
Er is geen lijdend voorwerp. De hele zin staat in de lijdende vorm, het is een passieve zin. De actieve vorm zou zijn:
'Hoe vaak betrapt de politie daders op heterdaad?'
Nieuw huiswerk voor jou: wat is in die zin het lijdend voorwerp?

Avocadeau schreef: ↑
23-01-2024 22:06
Nog een vraag.
'Eigenlijk is mijn wollen winterjas van vorig jaar veel te krap.'
pv: is
ow: mijn wollen winterjas. (of is het 'mijn wollen winterjas van vorig jaar? Help?!)
naamwoordelijk gezegde: is [veel te krap]
bijwoordelijke bepaling: eigenlijk? en vorig jaar?

onderwerp is 'mijn wollen winterjas van vorig jaar'. Je kunt het in z'n geheel verplaatsen: mijn wollen winterjas van vorig jaar is eigenlijk veel te krap. (niet: 'mijn wollen winterjas is veel te krap van vorig jaar', ofzo)

'van vorig jaar' is een bepaling bij winterjas (en een bepaling bij een zelfstandig naamwoord noemen we een bijvoeglijke bepaling, niet een bijwoordelijke bepaling, maar eigenlijk is het tamelijk hetzelfde hoor). En 'eigenlijk' is een bepaling bij het naamwoordelijk gezegde (een bijwoordelijke bepaling dus).

Student201 dinsdag 23 januari 2024 om 22:32

Avocadeau schreef: ↑
23-01-2024 22:28
Ik dacht dat het lijdend voorwerp altijd een zelfstandig naamwoord moest zijn?

Hmm, ik vrees dat je gelijk hebt... Wat is "heel bijzonder" dan? Ook bijwoord?

Dat was wel mijn tactiek vroeger. Alles wat ik niet wist was bijwoord

Zwetser

Ladyday21 dinsdag 23 januari 2024 om 22:33

Gele_Badjas schreef: ↑
23-01-2024 22:22
Heel bijzonder = naamwoordelijk deel van gezegde
Gaat worden is werkwoordelijk deel
Samen naamwoordelijk gezegde

Verder heb ik geen puf om alle zinnen te doen, maar wat mij opvalt:
1. Veel passieve zinnen, waardoor O en LV van rol veranderen
2. Je niemt een aantal keer iets een LV of MV wat volgens mij een voorzetselvoorwerp is, dus google daar maar eens op

Verder, als dit je boeit kan je de columns van de Taalprof eens opzoeken. Die schrijft hier leuk over.

Ah ja, dank je wel. Er was dus wel iets blijven hangen, maar niet helemaal….

What would Patsy do?

Nederlands: zinsontleding

Actieve topics