Actueel
alle pijlers
NS gaat schadevergoeding betalen aan Holocaust-slachtoffers
dinsdag 27 november 2018 om 22:26
Voor het eerst gaat de NS individuele schadevergoedingen betalen aan overlevenden en nabestaanden van de Holocaust. Daarmee komt er een einde aan de strijd tussen Salo Muller en het spoorbedrijf. Muller verwijt de NS dat ze miljoenen heeft verdiend aan het vervoer van Joden naar Westerbork tijdens de Tweede Wereldoorlog.
"We hebben gezamenlijk besloten om niet juridisch tegenover elkaar te komen staan, maar een commissie in te stellen", zegt Roger van Boxtel, president-directeur van de NS, na het overleg met Muller vandaag. "Die commissie gaat uitzoeken op welke wijze wij een individuele tegemoetkoming aan getroffenen kunnen vormgeven."
Hoe hoog de vergoedingen worden en wie hier precies recht op hebben, is nog niet bekend. Muller noemde vorig jaar de regeling die de Franse spoorwegen twee jaar geleden hebben getroffen. Die kwam neer op zo'n tachtigduizend euro voor een overlevende en achtduizend euro voor een nabestaande.
De Nederlandse Spoorwegen hebben zich niet verzet tegen de deportatie van Joden naar kamp Westerbork. Aan de transporten heeft het bedrijf omgerekend zo'n 2,5 miljoen euro verdiend.
"De NS gaf gehoor aan de opdracht van de Duitsers: treinen beschikbaar stellen. De Duitsers betaalden ervoor en zeiden dat de NS moest zorgen voor een dienstregeling. Dat heeft de NS kritiekloos uitgevoerd", zei Dirk Mulder van Herinneringscentrum Kamp
https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/226112 ... ffers.html
Mijn mening:
Ik vind het een mooi gebaar alleen wel erg laat, overlevenden zijn er nauwelijks meer en nabestaanden stokoud.
Wat ik me nog afvraag is het volgende, als de NS een schadevergoeding betaald aan de nabestaanden en daarmee min of meer schuld bekend kunnen we dan ook stellen dat bijvoorbeeld treinmachinisten mede-schuldig zijn aan aan de deportaties (de holocaust)
Hoe ver gaat de aansprakelijkheid?
"We hebben gezamenlijk besloten om niet juridisch tegenover elkaar te komen staan, maar een commissie in te stellen", zegt Roger van Boxtel, president-directeur van de NS, na het overleg met Muller vandaag. "Die commissie gaat uitzoeken op welke wijze wij een individuele tegemoetkoming aan getroffenen kunnen vormgeven."
Hoe hoog de vergoedingen worden en wie hier precies recht op hebben, is nog niet bekend. Muller noemde vorig jaar de regeling die de Franse spoorwegen twee jaar geleden hebben getroffen. Die kwam neer op zo'n tachtigduizend euro voor een overlevende en achtduizend euro voor een nabestaande.
De Nederlandse Spoorwegen hebben zich niet verzet tegen de deportatie van Joden naar kamp Westerbork. Aan de transporten heeft het bedrijf omgerekend zo'n 2,5 miljoen euro verdiend.
"De NS gaf gehoor aan de opdracht van de Duitsers: treinen beschikbaar stellen. De Duitsers betaalden ervoor en zeiden dat de NS moest zorgen voor een dienstregeling. Dat heeft de NS kritiekloos uitgevoerd", zei Dirk Mulder van Herinneringscentrum Kamp
https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/226112 ... ffers.html
Mijn mening:
Ik vind het een mooi gebaar alleen wel erg laat, overlevenden zijn er nauwelijks meer en nabestaanden stokoud.
Wat ik me nog afvraag is het volgende, als de NS een schadevergoeding betaald aan de nabestaanden en daarmee min of meer schuld bekend kunnen we dan ook stellen dat bijvoorbeeld treinmachinisten mede-schuldig zijn aan aan de deportaties (de holocaust)
Hoe ver gaat de aansprakelijkheid?
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
maandag 3 december 2018 om 22:15
De NS vergoed schade, ze zijn niet gedwongen, omdat ze geen zin hebben in processen die jaren duren (reputatieschade)kadanz schreef: ↑03-12-2018 22:12En hoe verhoudt die geschiedenis tot het Jodentransport? Het vermogen van de NS heeft immers ook te lijden gehad onder bombardementen. Dat staat dan los van de vraag of de NS schade moet vergoeden aan de Joden.
Dit lijkt een beetje op 'we hebben allemaal geleden in de oorlog, dus als jood kun je gewoon achteraansluiten in de rij',
Ik vraag me af of een rechter een schadevergoeding had toegekend.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
maandag 3 december 2018 om 22:22
Of omdat ze weten dat er een luchtje kleeft aan hun inzet voor de bezetter? De NS zelf kwam in 2005 met excuses, zonder dwang.hollebollegijs schreef: ↑03-12-2018 22:15De NS vergoed schade, ze zijn niet gedwongen, omdat ze geen zin hebben in processen die jaren duren.
Ik vraag me af of een rechter een schadevergoeding had toegekend.
maandag 3 december 2018 om 22:30
Dit soort excuses zijn ook vaak een vlucht vooruit.
Geen zin in gedoe.
Geen mens heeft mij nog kunnen overtuigen dat de NS veel alternatieven had, en dan bedoel ik haalbare alternatieven.
Vooropgesteld dat het fantastisch was geweest als ze het werk hadden neergelegd maar realistisch is het niet.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
maandag 3 december 2018 om 22:38
De kritiek, voor zover die er is, is dat de NS te makkelijk is geweest met het accepteren van de opdracht. Zelfs extra spoorlijn aanlegde etc. Dat vind ik al redelijk kwalijk en reden genoeg om in ieder geval de omzet terug te geven in de vorm van een schadevergoeding.hollebollegijs schreef: ↑03-12-2018 22:30Dit soort excuses zijn ook vaak een vlucht vooruit.
Geen zin in gedoe.
Geen mens heeft mij nog kunnen overtuigen dat de NS veel alternatieven had, en dan bedoel ik haalbare alternatieven.
Vooropgesteld dat het fantastisch was geweest als ze het werk hadden neergelegd maar realistisch is het niet.
maandag 3 december 2018 om 23:11
Die extra spoorlijn was een opdracht van de Duitserskadanz schreef: ↑03-12-2018 22:38De kritiek, voor zover die er is, is dat de NS te makkelijk is geweest met het accepteren van de opdracht. Zelfs extra spoorlijn aanlegde etc. Dat vind ik al redelijk kwalijk en reden genoeg om in ieder geval de omzet terug te geven in de vorm van een schadevergoeding.
Ik vrees dat ze dat niet konden weigeren.
De Duitsers reageerden doorgaans gewelddadig bij weigeringen als het ging om vitale diensten zoals voedselvoorziening, productie van goederen die belangrijk waren voor de oorlogsvoering en transport.
Kijk naar het voorbeeld uit 1943 tijdens de melkstaking.
https://www.trouw.nl/home/het-papieren- ... ~a22cd18e/
Zestien inwoners van het dorp Marum worden doodgeschoten omdat er in de buurtschap Trimunt een paar bomen over de weg liggen. De SD in Groningen besluit willekeurig buurtbewoners op te pakken en bij wijze van represaille te executeren.
Dat gebeurt in het hele land, maar veel effect sorteert die aanpak de eerste dagen niet: ondanks de vele slachtoffers die er vallen, gaat de staking dagen door, hier en daar zelfs wel een week. In totaal vallen er 175 doden door Rauters keiharde aanpak.
Ik vermoed dat Rauter bij een spoorwegstaking half Nederland had uitgeroeid.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
dinsdag 4 december 2018 om 19:28
Waar het om gaat is dit: de Holocaust was verschrikkelijk, gruwelijk, laat daar geen misverstand over bestaan.kadanz schreef: ↑03-12-2018 22:12En hoe verhoudt die geschiedenis tot het Jodentransport? Het vermogen van de NS heeft immers ook te lijden gehad onder bombardementen. Dat staat dan los van de vraag of de NS schade moet vergoeden aan de Joden.
Dit lijkt een beetje op 'we hebben allemaal geleden in de oorlog, dus als jood kun je gewoon achteraansluiten in de rij',
Maar de enige schuldige waren de Duitsers (en meer specifiek: de Duitse mensen die in SS, Wehrmacht, SD, enz. vrijwillig dienst namen) en degenen die vrijwillig met hen meewerkten, van welke nationaliteit dan ook.
Staatsbedrijven als NS, PTT, werden al gauw "genationaliseerd" en stonden onder Duits gezag. De factuur die de NS stuurde voor het laten rijden van een trein naar Westerbork, werd uitgeschreven door een Duitser aan een andere Duitser. Niet door een onafhankelijke, vrije keuze hebbende NS.
Dus waarom zou de tegenwoordige NS daar nog verantwoording voor moeten afleggen, of vergoedingen moeten betalen? Moet KPN dan ook nog vergoedingen gaan betalen omdat de toenmalige PTT het Duitse bewind gebruik liet maken van hun telefoonnet en telexnet om alle deportaties te plannen?
Time for the real me to emerge, Possum! Get out the gladiolas!
dinsdag 4 december 2018 om 20:29
Het zat bestuurlijk iets ingewikkelder.pejeka schreef: ↑04-12-2018 19:28
Staatsbedrijven als NS, PTT, werden al gauw "genationaliseerd" en stonden onder Duits gezag. De factuur die de NS stuurde voor het laten rijden van een trein naar Westerbork, werd uitgeschreven door een Duitser aan een andere Duitser. Niet door een onafhankelijke, vrije keuze hebbende NS.
Nederland kreeg een Duits burger bestuur ter vervanging van de regering en koningin die in Londen zaten.
Staatsbedrijven zoals PTT en NS behielden dus hun Nederlandse bestuur maar vielen indirect onder Duits bestuur.
Ambtenaren bleven - in het belang van de bevolking - zo lang mogelijk in functie.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
woensdag 5 december 2018 om 18:49
Klopt, ze bleven in functie, maar onder Duits gezag.hollebollegijs schreef: ↑04-12-2018 20:29Het zat bestuurlijk iets ingewikkelder.
Nederland kreeg een Duits burger bestuur ter vervanging van de regering en koningin die in Londen zaten.
Staatsbedrijven zoals PTT en NS behielden dus hun Nederlandse bestuur maar vielen indirect onder Duits bestuur.
Ambtenaren bleven - in het belang van de bevolking - zo lang mogelijk in functie.
Time for the real me to emerge, Possum! Get out the gladiolas!
woensdag 5 december 2018 om 22:30
Ze konden nauwelijks anders, de bevolking had - ook in oorlogstijd - kolen, water, elektra, onderwijs, politie, post, telefonie etc.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
donderdag 6 december 2018 om 19:24
En soms zelfs dat niet meer, gewoon omdat de dienst gestaakt werd. Mijn moeder woonde in Den Haag destijds, steeds meer trams en bussen werden gevorderd door de Duitsers om ingezet te worden in Duitsland. Zo hebben veel Haagse trams dienst gedaan in bijv. Hannover in de oorlog. Bussen werden gevorderd door de Wehrmacht voor ofwel troepentransport, ofwel inzet in Duitsland. Noodgedwongen moest de HTM in september '44 de gehele dienstregeling staken, enerzijds door vernielde infrastructuur, anderzijds omdat het nog aanwezige materieel niet meer ingezet kon worden in de deplorabele staat waarin het was. En die bussen van de HTM zijn ook gebruikt voor Duitse troepentransporten. Moet nu de HTM oorlogsslachtoffers alsnog gaan vergoeden?hollebollegijs schreef: ↑05-12-2018 22:30Ze konden nauwelijks anders, de bevolking had - ook in oorlogstijd - kolen, water, elektra, onderwijs, politie, post, telefonie etc.
Time for the real me to emerge, Possum! Get out the gladiolas!
maandag 17 december 2018 om 12:58
Duitsland compenseert kinderen van kindertransporten naar Engeland - https://nos.nl/l/2263939
In Duitsland spelen soortgelijke zaken.
In Duitsland spelen soortgelijke zaken.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
maandag 17 december 2018 om 19:49
Mijn moeder is in de hongerwinter noodgedwongen getransporteerd van Den Haag naar Groningen. De reis was een verschrikking, de kinderen zaten in dichte vrachtwagens dicht opeengepakt, of in onttakelde bussen. Regelmatig moesten ze een sloot in duiken langs de kant van de weg vanwege een luchtaanval, of werden ze blootgesteld aan controleposten van de Duitsers. Maar is er nu nog een dader aan te wijzen voor het trauma van destijds? Moet Duitsland nu alsnog een bedrag aan mijn moeder betalen? Moet de busmaatschappij die die transporten regelde en daarvoor betaald kreeg, nu alsnog bloeden? Zeg het maar.hollebollegijs schreef: ↑17-12-2018 12:58Duitsland compenseert kinderen van kindertransporten naar Engeland - https://nos.nl/l/2263939
In Duitsland spelen soortgelijke zaken.
Time for the real me to emerge, Possum! Get out the gladiolas!
maandag 17 december 2018 om 19:54
Dit.
maandag 17 december 2018 om 20:01
Mijn vader was 10 jaar toen de oorlog begon, en 15 toen die was afgelopen, ik zelf ben 47 jaar.. zijn familie aan moederskant is grotendeels in Auswitz omgekomen..hollebollegijs schreef: ↑28-11-2018 07:09Ik zat te denken aan de kinderen van slachtoffers, die moeten minimaal achter in de 70 zijn.
Stokoud is inderdaad wat kort door de bocht
Hij is slachtoffer, ik ben 2e generatie ondanks mijn leeftijd.
maandag 17 december 2018 om 20:06
Wij eten chocola van Lindt en Droste, gemaakt met slavenarbeid.
Omdat we onze smaakpapillen belangrijker vinden dan de levens en het welzijn van mensen op de Ivoorkust en in Ghana. Terwijl we volop informatie hebben in de media over de herkomst van chocola.
Onze kleinkinderen zullen dat niet begrijpen.
Over 50 jaar zullen de Ghanezen wel Albert Heijn een schadevergoeding laten betalen voor alle uitbuiting, kinderarbeid en zelfs verhandeling van mensen in de cacao-industrie.
Maar dan beweren wij schijnheilig: "We wisten er niet van. We hadden geen keuze, want onze kinderen vonden Nutella nu eenmaal het lekkerste op brood."
Poeh, wat schijnheilig om het spoorwegpersoneel van 75 jaar geleden te veroordelen.
Omdat we onze smaakpapillen belangrijker vinden dan de levens en het welzijn van mensen op de Ivoorkust en in Ghana. Terwijl we volop informatie hebben in de media over de herkomst van chocola.
Onze kleinkinderen zullen dat niet begrijpen.
Over 50 jaar zullen de Ghanezen wel Albert Heijn een schadevergoeding laten betalen voor alle uitbuiting, kinderarbeid en zelfs verhandeling van mensen in de cacao-industrie.
Maar dan beweren wij schijnheilig: "We wisten er niet van. We hadden geen keuze, want onze kinderen vonden Nutella nu eenmaal het lekkerste op brood."
Poeh, wat schijnheilig om het spoorwegpersoneel van 75 jaar geleden te veroordelen.
maandag 17 december 2018 om 20:14
Als je moeder niet in die bus had gezeten, was ze in Den Haag omgekomen van de honger. Deze kinderen werden naar Groningen, Friesland en Drenthe gebracht om aan te sterken daar was voedsel.pejeka schreef: ↑17-12-2018 19:49Mijn moeder is in de hongerwinter noodgedwongen getransporteerd van Den Haag naar Groningen. De reis was een verschrikking, de kinderen zaten in dichte vrachtwagens dicht opeengepakt, of in onttakelde bussen. Regelmatig moesten ze een sloot in duiken langs de kant van de weg vanwege een luchtaanval, of werden ze blootgesteld aan controleposten van de Duitsers. Maar is er nu nog een dader aan te wijzen voor het trauma van destijds? Moet Duitsland nu alsnog een bedrag aan mijn moeder betalen? Moet de busmaatschappij die die transporten regelde en daarvoor betaald kreeg, nu alsnog bloeden? Zeg het maar.
maandag 17 december 2018 om 20:22
Mijn opa kreeg ook het bevel om zijn schip af te staan aan de duitsers, hij is met zijn schip "ondergedoken" in de Biesbosch, een gebied waar veel onderduikers zaten en dus schepen met hun eigenaren. Het was de tijd dat daar nog eb en vloed ging, Duitsers het gebied niet in durfde als je daar de weg niet wist werd je "overvallen door het tij". De schepen toen maar 38 meter lang lagen onder takken en riet om van boven af niet door vliegtuig en te kunnen worden gezien. Echter geen inkomsten. Men werkte voor voedsel bij boeren. De solidariteit was groot. In dat gebied zaten ook veel onderduikers en mensen van het verzet, bekend waren de crossers daar, die van het bevrijde Brabant naar het bezette Zuid Holland overroeide en zo onderduikers, piloten, wapens medicijnen en dergelijke overroeiden met gevaar voor eigen leven. Zij kregen als enige burgers de Willemsorde. Helaas hebben niet alle crossers het overleefd.
zondag 23 december 2018 om 22:01
Kennen jullie trouwens het bijzondere verhaal van:
Otto Weidt de Schindler uit Berlijn
Weidt had voor de oorlog - maar ook in de oorlogsjaren - een kledingfabriek met dove en blinde werknemers waarvan een deel Joods
Door omkoping, papieren vervalsen en onderduiken wist hij een deel te redden van transport naar de kampen.
https://en.wikipedia.org/wiki/Otto_Weidt
Dus zelfs in de hoofdstad van het rijk was er Joods leven en verzet.
Otto Weidt de Schindler uit Berlijn
Weidt had voor de oorlog - maar ook in de oorlogsjaren - een kledingfabriek met dove en blinde werknemers waarvan een deel Joods
Door omkoping, papieren vervalsen en onderduiken wist hij een deel te redden van transport naar de kampen.
https://en.wikipedia.org/wiki/Otto_Weidt
Dus zelfs in de hoofdstad van het rijk was er Joods leven en verzet.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
maandag 24 december 2018 om 11:11
Private bedrijven die op die manier (heimelijk) verzet pleegden waren er - gelukkig - meer, en meer dan je denkt. Overheidsinstanties echter kwamen direct onder Duits bewind te staan en zo ook de NS. Dat was destijds gewoon een staatsbedrijf. Intern zal er ook bij de NS door medewerkers wel eens verzet zijn gepleegd, maar het laten rijden van treinen was geen Nederlandse beslissing meer, maar een Duitse. En ik vind het bijzonder naïef dat er mensen zijn die nu denken dat het personeel destijds de vrijheid had om die treinen wel of niet te laten rijden en te denken dat er een gigantische winst mee werd gemaakt.
Time for the real me to emerge, Possum! Get out the gladiolas!
vrijdag 28 december 2018 om 12:24
oudmannetje schreef: ↑28-12-2018 10:40Wat mij een beetje dwars zit is dat de NS nu de joviale instantie uithangt, maar dat de gewone burger dat gaat betalen. Het kaartje word gewoon wat duurder. Dus de bevolking toen en nu dubbel gestraft.
Maar stel het was tot een slepende rechtszaak gekomen.
Dan waren de advocaatkosten ook gewoon voor rekening NS geweest.
Gezien het geringe aantal nog levende slachtoffers vermoed ik dat dit goedkoper is.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
vrijdag 28 december 2018 om 15:07
Ik denk dat het goed zou zijn de hele Tweede Wereldoorlog, als het gaat om alsnog mensen of instanties ter verantwoording roepen, nu als gesloten boek moet worden beschouwd. Natuurlijk mogen we nooit vergeten wat er toen is gebeurd, en het herdenken van slachtoffers en het leed dat aan tallozen is aangedaan, moet levend gehouden worden. Maar er zijn nauwelijks mensen meer in leven die de oorlog (als volwassene) bewust hebben meegemaakt, en noch bij de NS, noch bij andere instanties of (staats)bedrijven die destijds bestonden, zijn nog mensen werkzaam die ter verantwoording kunnen worden geroepen voor beslissingen die in oorlogstijd genomen zijn, of die hen opgelegd werden door het toenmalige Duitse gezag.hollebollegijs schreef: ↑28-12-2018 12:24Maar stel het was tot een slepende rechtszaak gekomen.
Dan waren de advocaatkosten ook gewoon voor rekening NS geweest.
Gezien het geringe aantal nog levende slachtoffers vermoed ik dat dit goedkoper is.
Zoals iedere oorlog, kende ook de Tweede Wereldoorlog eigenlijk alleen maar verliezers. De NS is er niet rijk van geworden, net zo goed als ieder ander er niet beter van is geworden.
Stel dat jij een nabestaande bent van een Holocaust slachtoffer, zou je je dan beter voelen omdat je een cheque van 1000 euro krijgt van de NS? Ik zou hem niet hoeven en ja, ook van mijn familie zijn mensen weggevoerd. Stel dát ik zoiets zou ontvangen, dan ging het geld linea recta naar een goed doel.
Time for the real me to emerge, Possum! Get out the gladiolas!
woensdag 26 juni 2019 om 19:52
https://nos.nl/artikel/2290792-ns-betaa ... caust.html
NS gaat 5000 à 6000 overlevenden van de Holocaust, hun weduwen en weduwnaars en hun kinderen een tegemoetkoming betalen.
De ongeveer vijfhonderd nog levende Joden, Roma en Sinti die door NS het doorgangskamp Westerbork zijn vervoerd, krijgen elk 15.000 euro. Weduwen en weduwnaars krijgen 7500 euro. Kinderen krijgen 5000 of 7500 euro.
NS-topman Van Boxtel heeft dat bekendgemaakt op een bijeenkomst in het Spoorwegmuseum. Hij neemt daarmee een advies over dat een commissie onder leiding van Job Cohen op verzoek van het spoorbedrijf heeft opgesteld. De NS trekt voor de vergoedingen tientallen miljoenen euro's uit.
NS gaat 5000 à 6000 overlevenden van de Holocaust, hun weduwen en weduwnaars en hun kinderen een tegemoetkoming betalen.
De ongeveer vijfhonderd nog levende Joden, Roma en Sinti die door NS het doorgangskamp Westerbork zijn vervoerd, krijgen elk 15.000 euro. Weduwen en weduwnaars krijgen 7500 euro. Kinderen krijgen 5000 of 7500 euro.
NS-topman Van Boxtel heeft dat bekendgemaakt op een bijeenkomst in het Spoorwegmuseum. Hij neemt daarmee een advies over dat een commissie onder leiding van Job Cohen op verzoek van het spoorbedrijf heeft opgesteld. De NS trekt voor de vergoedingen tientallen miljoenen euro's uit.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
vrijdag 30 augustus 2019 om 19:32
NS gaat praten over compensatie gedeporteerde verzetsstrijders
https://nos.nl/artikel/2299539-ns-gaat- ... jders.html
Ze proberen het netjes op te lossen.
https://nos.nl/artikel/2299539-ns-gaat- ... jders.html
Ze proberen het netjes op te lossen.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
zaterdag 4 juli 2020 om 08:09
Bijna 5000 vergoedingen toegekend om NS-transporten WOII - https://nos.nl/l/2339287
Er is toch meer gebruik van gemaakt dan ik dacht.
Er is toch meer gebruik van gemaakt dan ik dacht.
Voltaire: ik veracht u en uw mening, maar ik zal mijn leven geven om uw recht op die verachtelijke mening uit te mogen dragen.
