The land that time forgot

Hoeveel mannen zijn er met VMBO? Toch meer dan ons meiskes. Als moeder heb je geen status in dit land, dat is juist het erge. Nog erger is dat je als vader geen status hebt, dan ben je een looser. Walgelijk. Alsof je met " onze taken" een looser bent. En wij...walgelijke meiskes...carriere dieren, ontaarde moeders etc etc.. (ik ben geen moeder, maar heb ze wel in dienst die walgelijke ontaarde krengen) (en ze zijn super en ik ben dol trots op ze trouwens!!)

Zou het anders zijn als je voor school krom moest liggen , dat het dan héél wat is dat je kunt /mag leren ipv het verplichte aantal jaren dat je nu moet ?

Zou het ook niet anders zijn als het het verschil tussen arm en rijk groter was , als het vangnet hier niet zo goed zou zijn ?

fashionvictim schreef op 09 september 2008 @ 23:07:

[...]





Goed punt inderdaad. Er lijkt inderdaad voor vrouwen meer status te kleven aan het moederschap, vanuit de maatschappij bezien. Je kunt beter moeder en huisvrouw zijn dan achter de kassa bij de hema zitten. Terwijl het in veel landen denk ik andersom is.

Onze allochtone moeders zitten massaal thuis omdat man ze verbiedt buiten de deur te werken,

En áls ze werken zitten ze in de kantorenschoonmaak.



Dan zou ik mijn leven ook geen 9 geven.

blijfgewoonbianca schreef op 09 september 2008 @ 23:12:

Zou het anders zijn als je voor school krom moest liggen , dat het dan héél wat is dat je kunt /mag leren ipv het verplichte aantal jaren dat je nu moet ?

Zou het ook niet anders zijn als het het verschil tussen arm en rijk groter was , als het vangnet hier niet zo goed zou zijn ?

Een heel goede vraag. Maar wie moet er krom liggen en waarom?

Shit, heb ik een hele leuke discussie gemist. Ik ga niet teruglezen, maar ik ben het met de OP eens.

Afgelopen weken heb ik zelf thuisgezeten en ik werd er echt niet gelukkig van. De vraag die mij steeds opkomt is 'wat doen al die 'thuisblijfmoeders' de hele dag? En zijn ze echt wel zo gelukkig thuis? Ik word gek van dat thuiszitten, hier kan een mens toch niet gelukkig van worden?'

quadesh schreef op 09 september 2008 @ 23:15:

[...]





Een heel goede vraag. Maar wie moet er krom liggen en waarom?

Ja, het liefste niemand , maar zie jij Hollandse kindertjes al drie kilometer op blote voetjes naar school lopen ? Uberhaupt lopen ?

Hardstikke mooi dat de schoolboeken zo goed als vergoed worden , maar is natuurlijk niet te vergelijken met je enige geit verkopen of moeder die voor zes rijke mensen de was doet zodat haar kinderen kunnen leren ; en dáár worden die kinderen - denk ik - wel ambitieuzer van . Of dat uit dankbaarheid , schuldgevoel is of omdat ze van ma geleerd hebben dat het móet om het zelf beter te hebben , of omdat ze het zo leuk vinden laat ik in het midden .

HoiPippiLangkous schreef op 09 september 2008 @ 23:17:

De vraag die mij steeds opkomt is 'wat doen al die 'thuisblijfmoeders' de hele dag? Ben je écht geïnteresseerd ? Dan wil ik wel uit mijn geheugen putten uit de tijd dat ik kleine kinderen had .





En zijn ze echt wel zo gelukkig thuis? Ja, ik vond het héérlijk en kan er met weemoed aan terugdenken .





Ik word gek van dat thuiszitten, hier kan een mens toch niet gelukkig van worden?'

Ik had niet met jou willen ruilen . Maar ik geloof zomaar dat jij gelukkig wordt van wat jij doet .

FV schreef: Je kunt beter moeder en huisvrouw zijn dan achter de kassa bij de hema zitten. Terwijl het in veel landen denk ik andersom is.



Ja idd, want een hoop landen hebben geeneens een Hema



Verder zag ik dat de discussie toch ergens anders over gaat dan wat je in je openingspost beoogde.



Volgens mij gaat het er nu om of je als vrouw financieel zelfstandig bent, maar in je openingspost heb je het er vooral over dan we moeten proberen iets belangrijks te worden...Madonna, vice-president, hoogleraar, astronaut.......want met minder tel je niet mee!



Verder doe je heel laatdunkend over moeders die thuisblijven....en de volgende generatie opvoeden....terwijl een hoogleraar toch ook alleen maar de volgende generatie opvoedt....waarom is dat zoveel beter?



Als ik mijn eigen leven neem....dan heb ik zeer zeker mijn steentje bijgedragen....maar idd. heb 4 uurtjes per dag gewerkt toen de kinderen klein waren, en werk nu alweer jaren full-time, er zijn tijden geweest dat ik mijn man onderhield en andersom ook, nou en!

Wij zien het huwelijk als een unit. Je gaat er samen voor en helpt elkaar.



Wat denk je dat iemand op zijn sterfbed zal zeggen? Had ik maar meer gewerkt......? Of.....had ik maar meer tijd met mijn gezin doorgebracht.

blijfgewoonbianca schreef op 09 september 2008 @ 23:21:

[...]





Ja, het liefste niemand , maar zie jij Hollandse kindertjes al drie kilometer op blote voetjes naar school lopen ? Uberhaupt lopen ?

Hardstikke mooi dat de schoolboeken zo goed als vergoed worden , maar is natuurlijk niet te vergelijken met je enige geit verkopen of moeder die voor zes rijke mensen de was doet zodat haar kinderen kunnen leren ; en dáár worden die kinderen - denk ik - wel ambitieuzer van . Of dat uit dankbaarheid , schuldgevoel is of omdat ze van ma geleerd hebben dat het móet om het zelf beter te hebben , of omdat ze het zo leuk vinden laat ik in het midden .

Nee... In Nederland worden de kinderkes met de auto gebracht

De mannen aan de top



Wanneer ik vertel dat ik onderzoek hoe cultuur mannen uitbuit, is de eerste reactie meestal: ,,Hoe kunt u zeggen dat cultuur mannen uitbuit? Zij maken toch overal de dienst uit?’’ Dat is een billijke tegenwerping, die een serieus antwoord verdient. Ze berust op de feministische maatschappijkritiek. Die kritiek is ontstaan toen een aantal vrouwen systematisch de top van de samenleving in ogenschouw namen en overal mannen zagen: de meeste wereldheersers, presidenten en premiers, de meeste Congresleden en parlementsleden, de meeste president-directeuren van grote ondernemingen enzovoort -- het zijn merendeels mannen.



Toen de feministen dat allemaal zagen, dachten zij: tsjonge, de mannen beheersen alles, de maatschappij zit zo in elkaar dat de mannen er het best afkomen. Het moet geweldig zijn om een man te wezen.



Wie is dakloos?



De dwaling in die gedachtengang is dat er alleen wordt gekeken naar de top. Als je in plaats daarvan de onderkant van de samenleving in ogenschouw neemt, vind je ook daar merendeels mannen. Wie zitten overal ter wereld als criminelen of politieke gevangenen achter de tralies? De bevolking van de dodencellen is nooit in de buurt gekomen van 51 procent vrouwen. Wie zijn er dakloos? Alweer vooral mannen. Wie moeten in de samenleving het nare of gevaarlijke werk opknappen? Volgens het Amerikaanse ministerie van Arbeid zijn 93 procent van de mensen die bij hun werk om het leven komen mannen. En evenzo: wie sneuvelen er in de strijd? Zelfs in het huidige Amerikaanse leger, dat er veel aan gedaan heeft om de seksen te integreren en vrouwen aan de strijd te laten deelnemen, zijn de risico’s ongelijk verdeeld. Dit jaar zijn we de mijlpaal van 3.000 doden in Irak gepasseerd, en dat waren 2.938 mannen en 62 vrouwen.



Stel je eens een veldslag in de oudheid voor, waarbij de vijand werd verdreven en de stad gered, waarna de soldaten bij hun terugkeer handenvol goudstukken toegeworpen kregen. Een vroege feminist had kunnen zeggen: zeg, de helft van al die goudstukken die de mannen krijgen, moet naar de vrouwen gaan. Daarmee ben ik het in principe eens. Maar bedenk wel dat terwijl jij ziet hoe al die mannen goudstukken krijgen, er andere mannen zijn die je niet ziet, die nog op het slagveld aan hun speerwonden liggen dood te bloeden.



Dat is een belangrijke aanwijzing voor de manier waarop culturen mannen gebruiken. Cultuur zit vol compensatiesituaties, waarbij mensen gevaarlijke of riskante dingen moeten doen, waartoe ze met hoge beloningen worden overgehaald. De meeste culturen hebben doorgaans veel vaker mannen dan vrouwen gebruikt om die zeer riskante maar lucratieve functies te vervullen. Ik stel dat daarvoor belangrijke pragmatische redenen bestaan. Het gevolg is dat sommige mannen grote beloningen binnenhalen, terwijl het leven van andere wordt geruïneerd of zelfs afgekapt. De meeste culturen schermen hun vrouwen van het gevaar af, en geven hun daarom ook niet de grote beloningen. Ik zeg niet dat dit is wat culturen ethisch zouden moeten doen, maar culturen zíjn niet ethisch. Zij doen wat zij doen om pragmatische redenen, met als drijfveer de concurrentie met andere stelsels en andere groepen.



Stereotypen op Harvard



Ik zei al dat de meeste mensen tegenwoordig een positiever standaardbeeld van vrouwen hebben dan van mannen. Dat is niet altijd zo geweest. Tot omstreeks de jaren zestig van de twintigste eeuw beschouwde de psychologie -- net als de samenleving -- mannen doorgaans als de norm en vrouwen als een iets mindere variant. In de jaren zeventig heeft korte tijd gegolden dat er eigenlijk geen verschillen waren, alleen stereotypen. Pas sinds omstreeks 1980 overheerst het beeld dat vrouwen beter zijn, en mannen de mindere variant.



Wat mij daaraan verrast is dat die verschuiving van de ene opvatting naar haar tegendeel -- van het idee dat mannen beter zijn dan vrouwen naar het idee dat vrouwen beter zijn dan mannen -- zich in amper tien jaar heeft voltrokken. Hoe kan dat?



U rekent er natuurlijk op dat ik vroeg of laat Larry Summers ter sprake breng, dus laten we dat maar meteen afhandelen. Zoals u zich zult herinneren was hij rector magnificus van Harvard. Zoals de Economist het heeft samengevat ,,wekte Summers de woede van het feministische establishment door zich hardop af te vragen of de schaarste aan vrouwen in de top van de wetenschap wel alleen uit vooroordelen kon worden verklaard’’. Na aanvankelijk te hebben gezegd dat er misschien wel weinig vrouwelijke hoogleraren natuurkunde aan Harvard zijn omdat er minder vrouwen dan mannen zijn met voldoende aanleg -- zomaar een van de mogelijke verklaringen -- moest hij zich verontschuldigen, zijn woorden terugnemen en grote sommen geld toezeggen; en niet lang daarna is hij afgetreden.



Welk misdrijf had hij begaan? Niemand heeft hem echt van discriminatie van vrouwen beschuldigd. Zijn euveldaad was dat hij dingen dacht die je niet mag denken, namelijk dat er misschien wel meer zeer bekwame mannen zijn. De enige toelaatbare verklaring voor het ontbreken van vrouwen aan de top van de wetenschap is dat er een patriarchie bestaat een samenzwering van mannen om vrouwen eronder te houden. Bekwaamheid kan het niet zijn. Er zijn trouwens aanwijzingen dat mannen in doorsnee iets beter zijn in wiskunde, maar laten we aannemen dat Summers het had over algemene intelligentie. Uit veel gegevens blijkt dat het gemiddelde IQ van volwassen mannen ongeveer gelijk is aan het gemiddelde van vrouwen. Het is dus fout om te suggereren dat mannen slimmer zijn dan vrouwen. Geen wonder dat sommige vrouwen beledigd waren.



Meer domme mannen



Maar dat is niet wat Summers had gezegd. Hij zei dat er meer mannen waren op de hoogste niveaus van bekwaamheid. Dat zou nog steeds waar kunnen zijn, ook als het gemiddelde hetzelfde is -- als er namelijk ook meer mannen zijn aan de onderkant van de schaal, meer echt domme mannen dan vrouwen. Tijdens de controverse over Summers’ uitspraken heeft bij mijn weten niemand deze kwestie ter sprake gebracht, maar de feiten zijn er in overvloed, en ze zijn onloochenbaar. Er zijn meer mannen dan vrouwen met een heel laag IQ. Sterker nog, bij geestelijk laag ontwikkelden zien we hetzelfde patroon als bij genieën, namelijk dat als je gaat van licht naar matig naar extreem, het relatieve aandeel mannen steeds groter wordt.



Al die mentaal zwak ontwikkelde jongens zijn niet het werk van de patriarchie. Mannen spannen niet samen om elkaars zonen achterlijk te maken.



Het gaat vrijwel zeker om een biologische, genetische kwestie. Ik vermoed dat het grotere aandeel mannen aan beide uiteinden van de IQ-verdeling deel uitmaakt van één patroon. De natuur gokt meer met mannen dan met vrouwen. Mannen zijn extremer dan vrouwen. Dat geldt niet alleen voor het IQ maar ook voor andere eigenschappen, zelfs voor lengte: de grafiek van de lengteverdeling bij mannen is platter, met meer erg lange en erg kleine mannen.



Ook dit heeft een oorzaak, ik kom daar nog op terug.



Nu gaat het erom dat dit verklaart waardoor tegengestelde stereotypen mogelijk zijn. Mannen zijn extremer dan vrouwen. Stereotypen blijven bestaan door gekleurde waarneming. Denk je liefst dat mannen beter zijn dan vrouwen? Kijk dan naar de top, de helden, de uitvinders, de filantropen enzovoort. Denk je liefst dat vrouwen beter zijn dan mannen? Kijk dan naar de onderkant, de criminelen, de junkies, de mislukkelingen.



Beter en slechter



Op een heel wezenlijke manier zijn mannen werkelijk beter en slechter dan vrouwen.



Een patroon van meer mannen aan beide uitersten kan leiden tot allerlei misleidende conclusies en ander statistisch onheil. Laten we ter illustratie aannemen dat mannen en vrouwen gemiddeld in alle relevante opzichten precies gelijk zijn, maar dat aan beide uitersten de mannen overheersen. Als je dan dingen gaat meten die aan één uiteinde begrensd zijn, krijg je scheve uitkomsten, waardoor mannen en vrouwen significant lijken te verschillen.



Neem de gemiddelde cijfers aan de universiteit. Door cijferinflatie krijgen de meeste studenten tegenwoordig een A of een B (d.w.z. hoge cijfers, red.), met een paar uitschieters naar beneden, tot F aan toe. Omdat er naar boven toe geen speelruimte is, kunnen de goed presterende mannen het mannengemiddelde niet optrekken, terwijl de slecht presterende mannen het wel omlaaghalen. Het gevolg is dat vrouwen gemiddeld hogere cijfers krijgen dan mannen -- terwijl er toch geen verschil is in de gemiddelde kwaliteit van hun werk.



Het omgekeerde doet zich voor bij salarissen: er is wel een minimumloon maar geen maximumloon. Vandaar dat mannen die topprestaties leveren het gemiddelde voor de mannen wel kunnen optrekken, terwijl slecht presterende mannen het niet omlaag kunnen halen. Het gevolg is dat mannen gemiddeld een hoger salaris krijgen dan vrouwen, ook al is er gemiddeld geen verschil van betekenis in prestaties.



Tegenwoordig is het wel zo dat vrouwelijke studenten hogere cijfers halen dan mannen, maar een lager salaris krijgen. Er is veel te doen over wat dat allemaal betekent en wat je eraan zou kunnen doen. Maar zoals u ziet zouden die feiten weleens allebei statistische grillen kunnen zijn die voortkomen uit het extreme gedrag van mannen.



Functionele verschillen



Welbeschouwd is het idee dat de ene sekse over het geheel genomen beter zou zijn dan de andere, niet erg aannemelijk. Waarom zou de natuur de ene sekse beter maken dan de andere? De evolutie selecteert goede, gunstige eigenschappen, en als er één manier van bestaan de beste is, dan zal na een aantal generaties iedereen zo zijn.



Wel zal de evolutie verschillen handhaven als eigenschappen elkaar compenseren, dus als een bepaalde trek ergens goed voor is, terwijl het tegenovergestelde van die eigenschap weer een ander voordeel heeft.



Laten we even terugkeren naar onze drie hoofdtheorieën over de seksen: mannen zijn beter, er is geen verschil, of vrouwen zijn beter. Wat ontbreekt er in dat lijstje? Verschillend maar gelijkwaardig. Dat zou ik willen voorstellen als alternatieve theorie die het overwegen waard is. Eigenlijk denk ik dat het de meest plausibele theorie is. De natuurlijke selectie zal aangeboren verschillen tussen mannen en vrouwen laten bestaan zolang de verschillende eigenschappen gunstig zijn in verschillende omstandigheden of voor verschillende taken.



Een voorbeeld van zo’n verschil: zwarte Amerikanen lijden meer dan blanken aan sikkelcelanemie. Dit lijkt het gevolg te zijn van genetische kwetsbaarheid. Maar dat gen vergroot wel de resistentie tegen malaria. Zwarten zijn geëvolueerd in streken waar malaria een belangrijke doodsoorzaak was, en dus was dat gen zinvol, ook al werd de kans op sikkelcelanemie er groter door. De blanken zijn geëvolueerd in koudere gebieden, waar minder malaria voorkwam, en daardoor is bij hen een andere selectie opgetreden, die het gen vermeed dat malaria voorkwam en de kans op sikkelcelanemie vergrootte.



Wie oog heeft voor functionele verschillen komt tot een radicale theorie over de gelijkwaardigheid van de seksen. Mannen en vrouwen zijn weliswaar verschillend, maar het kan goed zijn dat ieder voordeel gekoppeld is aan een nadeel.



Dus altijd wanneer u hoort dat de ene sekse ergens beter in is, overweeg dan even rustig waarom dat waarschijnlijk het geval is -- en waar de tegenovergestelde eigenschap goed voor zou kunnen zijn.



‘Kan niet’ tegenover ‘wil niet’



Maar laat ik, voordat we dat pad te ver afwandelen, nóg een radicaal idee opperen. Misschien zijn de verschillen tussen de seksen meer een kwestie van motivatie dan van bekwaamheid. Dat is het verschil tussen ‘kan niet’ en ‘wil niet’.



Denk nog eens aan Larry Summers, die zich afvroeg waarom er aan Harvard niet méér vrouwelijke hoogleraren natuurkunde zijn. Misschien kunnen vrouwen wiskunde en natuurwetenschap heel goed, maar doen ze het gewoon liever niet. Tenslotte houden de meeste mannen óók niet van wiskunde! De kleine minderheid die wél van wiskunde houdt, omvat waarschijnlijk meer mannen dan vrouwen. Eccles heeft uit onderzoek herhaaldelijk geconcludeerd dat het tekort aan vrouwen in de wiskunde en de natuurwetenschappen meer een kwestie is van willen dan van bekwaamheid. Volgens dezelfde logica vermoed ik dat de meeste mannen ook best zouden kunnen leren luiers te verschonen en onder de bank te stofzuigen, maar dat ze dat niet doen omdat ze het niet willen of niet leuk vinden -- niet omdat ze er niet toe in staat zouden zijn (ook al proberen ze weleens die indruk te wekken).



In ettelijke recente publicaties is het hele idee dat er sekseverschillen in bekwaamheid zouden zijn, op losse schroeven gezet. Zelfs wanneer er in doorsnee verschillen worden gevonden, zijn die doorgaans buitengewoon klein. Maar als je anderzijds kijkt naar wat mannen en vrouwen willen, wat ze prettig vinden, dan zijn er echte verschillen. Neem het onderzoek naar de seksuele aandrift. Mannen en vrouwen zijn weliswaar beiden evenzeer ‘in staat tot seks’ -- wat dat ook moge betekenen --, maar op het punt van motivatie zijn er grote verschillen: welk geslacht denkt de hele tijd aan seks, heeft er vaker zin in, wil meer variatie in partners, riskeert meer voor seks, masturbeert vaker, grijpt iedere kans aan enzovoort? Uit onze verkenning van de gepubliceerde research blijkt dat vrijwel alle metingen en alle onderzoeken hebben uitgewezen dat mannen een sterkere seksuele aandrift hebben. Het is officieel vastgesteld: mannen zijn geiler dan vrouwen. Dat is een verschil in motivatie.



Ik heb ook het verschil in salariëring genoemd, maar dat zou weleens minder een kwestie van bekwaamheid dan van motivatie kunnen zijn. Hoge salarissen zijn een gevolg van extreem lange werktijden. Workaholics zijn merendeels mannen. (Er zíjn wel vrouwen bij, maar minder dan mannen.) Volgens een bepaald onderzoek zijn meer dan tachtig procent van de mensen met een vijftigurige werkweek mannen.



Dat betekent dat als wij ons ideaal van gelijke salarissen voor mannen en vrouwen willen realiseren, er misschien een wet moet komen die gelijke beloning voorschrijft voor minder werk. Ik ben vóór, maar het lijkt me moeilijk te verkopen.



Creativiteit



Misschien is ook creativiteit een voorbeeld van een verschil tussen de seksen dat meer een zaak is van motivatie dan van bekwaamheid. De bevindingen op dit gebied lijken paradoxaal, want wanneer je mensen test op creativiteit, scoren mannen en vrouwen ongeveer gelijk, maar in de loop van de geschiedenis zijn sommige mannen veel creatiever geweest dan vrouwen. Een passende verklaring van dit patroon is dat mannen en vrouwen even creatief zijn, maar dat zij verschillen in motivatie.



Ik musiceer, en er is een verschil waar ik me al heel lang over verbaas. Uit de wereld van de klassieke muziek weten wij dat vrouwen schitterend, subliem, met grote vaardigheid een instrument kunnen bespelen -- in feite net zo goed als mannen. Dat kunnen vrouwen, en vele doen het ook. Maar in de jazz, waar de musicus onder het spelen moet creëren, is de balans helemaal zoek: er zijn amper vrouwen die improviseren. Waarom? Het vermogen is er wel, maar de motivatie is misschien kleiner. Ze voelen zich er niet toe geroepen.





De standaardverklaring voor dit soort verschillen zal wel zijn dat vrouwen niet werden gestimuleerd, of gewaardeerd, of dat hun creativiteit werd ontmoedigd. Maar die standaardverklaring sluit volgens mij niet goed aan bij de feiten. In de negentiende eeuw speelden meisjes en vrouwen uit de Amerikaanse middenklasse veel meer piano dan mannen. Maar al dat pianospelen leidde niet tot creatieve productie. Er waren geen grote vrouwelijke componisten, geen nieuwe muzikale stijlen of speelwijzen en dergelijke. Al die pianistes speelden voor hun gezin en voor gasten, maar leken niet gemotiveerd om iets nieuws te creëren.





Blues en jazz





Intussen hebben, min of meer in dezelfde periode, zwarte Amerikaanse mannen de blues en de jazz gecreëerd, die allebei grote gevolgen hebben gehad voor de wijze waarop de wereld muziek ervaart. Die zwarte mannen -- die merendeels nog maar net een slavenbestaan achter zich hadden gelaten -- waren, hoe je het ook bekijkt, in een veel ongunstiger positie dan die blanke vrouwen uit de middenklasse. Het moet alleen al een hele toer zijn geweest om aan een instrument te komen. En bedenk wel: volgens mij is de creatieve aanleg in beide groepen waarschijnlijk zo’n beetje gelijk. Maar op een of andere manier voelden die mannen zich meer gedreven om iets nieuws te creëren dan die vrouwen.





Een harde test voor reële verschillen is wat er gebeurt op de markt. Je zult niet gauw iemand vinden die munt slaat uit sekseverschillen in aanleg. Maar op het gebied van motivatie is er geen gebrek. Neem bijvoorbeeld de tijdschriftenindustrie: mannenbladen hebben andere onderwerpen dan vrouwenbladen, want mannen en vrouwen hebben verschillende geneugten en interesses. Kijk naar de verschillen in filmaanbod bij zenders voor mannen en voor vrouwen. Kijk naar de verschillen in reclame voor mannen en voor vrouwen.





Hiermee komen wij aan een belangrijk punt in mijn redenering. Volgens mij liggen de grote verschillen tussen mannen en vrouwen eerder op het vlak van motivatie dan op dat van bekwaamheid. Wat zijn die verschillen dan? Ik wil er twee benadrukken.





Het meest onderschatte feit





Het eerste grote, fundamentele verschil hangt samen met wat volgens mij het meest onderschatte feit is met betrekking tot de seksen. De vraag luidt: hoeveel procent van onze voorouders waren vrouwen?





Het is geen strikvraag, en het antwoord is niet ‘50 procent’. Zeker, ongeveer de helft van alle mensen die ooit hebben geleefd waren vrouwen, maar dat was de vraag niet. Wij vragen naar alle mensen die ooit hebben geleefd van wie nu nog een nakomeling in leven is. Anders gezegd: zeker, iedere baby heeft een moeder en een vader, maar sommige van die ouders hadden meer kinderen.





Een jaar of twee geleden is door DNA-onderzoek deze vraag beantwoord. De huidige mensheid stamt af van tweemaal zoveel vrouwen als mannen.





Dit is volgens mij zonder meer het meest onderschatte feit over de seksen. Om aan zo’n verschil te komen moet in heel de geschiedenis van het mensenras zoiets als tachtig procent van de vrouwen en maar veertig procent van de mannen zich hebben voortgeplant.





Op dit moment woedt er op ons vakgebied een pittig debat over de vraag hoeveel gedrag kan worden verklaard uit de evolutietheorie. Maar als de evolutie ook maar iets kan verklaren, dan moet er verband zijn met de voortplanting, want de voortplanting ligt aan de basis van de natuurlijke selectie. Feitelijk draait in de evolutiepsychologie alles om de eigenschappen die het meest effect hebben op de voortplanting. Het zou verbluffend zijn als dit reusachtige percentuele verschil tussen mannen en vrouwen in de bijdrage aan de voortplanting niet zou hebben geresulteerd in verschillen in aard.





Vrouwen hebben in de loop van de geschiedenis -- en de prehistorie -- altijd een vrij grote kans gehad om zich voort te planten. Straks zal ik ingaan op vragen als waarom het maar zo zelden gebeurd is dat een honderdtal vrouwen samen een schip bouwden en op ontdekkingsreis gingen naar onbekende streken, terwijl mannen dat soort dingen geregeld hebben gedaan. Vanuit het standpunt van een biologisch organisme dat zich wil voortplanten zouden dat onaanvaardbare waagstukken zijn. Die mannen konden wel verdrinken of door wilden worden vermoord of ziektes oplopen. Voor vrouwen was het het beste om geen spectaculaire dingen te doen, inschikkelijk te zijn en geen risico’s te nemen. Er is een goede kans dat er een man langskomt die zin heeft in seks en dan kun je kinderen krijgen. Het is alleen maar zaak het beste aanbod te kiezen. Wij stammen af van vrouwen die geen risico’s namen.





Voor mannen is het anders





Voor mannen lag de zaak heel anders. Als je geen spectaculaire dingen doet en geen risico’s neemt, zul je waarschijnlijk geen kinderen krijgen. De meeste mannen die ooit hebben geleefd hebben geen nakomelingen gehad die nu nog leven. Hun lijnen zijn doodgelopen. Je moest dus wel risico’s nemen, nieuwe dingen proberen, creatief zijn, andere mogelijkheden verkennen. Wegzeilen naar het onbekende mag dan riskant zijn -- je kunt verdrinken of vermoord worden of wat dan ook --, maar als je thuisblijft wordt het sowieso niks met de voortplanting. Wij stammen merendeels af van het slag mannen dat de riskante reis ondernam en als rijk man wist terug te keren. Zo iemand zou ten slotte een goede kans krijgen om zijn genen door te geven. Wij stammen af van mannen die risico’s namen, en die geluk hadden.





Het reusachtige verschil in bijdrage tot de voortplanting móét wel verschillen in aard in de hand hebben gewerkt, want voor de twee seksen leidden verschillende wegen naar het succes. Vrouwen behaalden het beste resultaat door de risico’s zo klein mogelijk te houden, en de succesvolle mannen waren juist degenen die risico’s namen. Ambitie en wedijver waren waarschijnlijk belangrijker voor het welslagen van mannen -- gemeten aan hun nakomelingschap -- dan voor dat van vrouwen. Waarschijnlijk had iedere man afzonderlijk creativiteit harder nodig om zich op een of andere manier te onderscheiden. Zelfs het verschil in seksuele aandrift was van betekenis: vele mannen zouden maar een paar kansen krijgen om zich voort te planten, en dus moesten ze iedere gelegenheid tot seks aangrijpen. Als een man zei ,,vandaag niet, ik heb hoofdpijn’’, verspeelde hij misschien zijn enige kans.





Vrouwen zijn sympathieker





Er is nog een zeer belangrijk punt. Het risico geen kinderen te zullen krijgen is maar één kant van de mannelijke medaille. Ieder kind heeft een biologische moeder en vader, en als er onder onze voorouders maar half zoveel vaders waren als moeders, moeten sommige van die vaders dus een heleboel kinderen hebben gehad.





Bekijk het eens zo. De meeste vrouwen krijgen maar een paar kinderen, en maar zelden meer dan een dozijn. Maar vele vaders hebben meer dan een paar kinderen verwekt, en sommige mannen hebben er tientallen verwekt, of zelfs honderden.





In het licht van de biologische concurrentie om nageslacht voort te brengen overtroffen de mannen de vrouwen dus zowel onder de verliezers als onder de grootste winnaars.





Subjectiever geformuleerd: als ik probeer naar mannen en vrouwen te kijken alsof ik ze voor het eerst zie, valt moeilijk -- het spijt me, jongens -- aan de indruk te ontkomen dat vrouwen gewoonweg sympathieker en aantrekkelijker zijn dan mannen. (Dat verklaart denk ik het eerder genoemde WAW-effect.) Mannen zouden misschien ook wel aantrekkelijk willen zijn, en mannen slagen er ook wel in vrouwen van hen te laten houden - - dus ze kúnnen het wel --, maar mannen hebben andere prioriteiten, andere motieven. Voor vrouwen was aantrekkelijkheid belangrijk om de beste partner aan te trekken. Voor mannen was het meer zaak zoveel mogelijk andere mannen te kloppen om zelfs maar een kans op een partner te hebben.





Weer kun je het een tegen het ander wegstrepen: misschien heeft de natuur de vrouw zo ontworpen dat ze probeert aantrekkelijk te zijn, terwijl mannen zijn ontworpen om -- meestal zonder succes -- te streven naar een eminente positie.





En dat loonde, zelfs ondanks dat ,,meestal zonder succes’’. Deskundigen schatten dat Djengis Khan honderden kinderen heeft verwekt; misschien wel meer dan duizend. Hij nam grote risico’s en heeft ten slotte het grootste deel van de bekende wereld veroverd. In zijn geval hebben de grote risico’s enorm profijt opgeleverd in de vorm van nakomelingschap. Waar het mij om gaat is dat een vrouw, al veroverde ze nog tweemaal zoveel gebied als Djengis Khan, nooit duizend kinderen zou kunnen krijgen. Streven naar een eminente positie kon vrouwen nooit zulk biologisch profijt opleveren. Voor een man bestond die mogelijkheid wel, daarom heeft een groot deel van de mensheid tegenwoordig bloed van Djengis Khan in de aderen. Een eminente positie is per definitie maar voor weinig mannen weggelegd, maar die weinigen hebben er reëel profijt van gehad. En wij stammen veel vaker van die bijzondere mannen af dan van andere mannen. Bedenk wel dat de meeste middelmatige mannen helemaal geen nakomelingen hebben nagelaten.





Zijn vrouwen socialer?





Nu wil ik het tweede grote verschil op het gebied van motivatie in het oog vatten. Dit gaat terug op een discussie die tien jaar geleden is gevoerd in het Psychological Bulletin, maar de kwestie is ook nu nog actueel en relevant. Het gaat erom of vrouwen socialer zijn dan mannen.





Het idee dat vrouwen socialer zijn werd door Cross en Madsen geopperd in een bij dat tijdschrift ingediend manuscript. Dat werd mij ter beoordeling voorgelegd, en hoewel ik het niet eens was met hun conclusie, vond ik hun betoog de moeite waard, en stelde daarom voor het stuk te publiceren. Zij voerden volop bewijsmateriaal aan. Ze wezen er bijvoorbeeld op dat mannen agressiever zijn dan vrouwen. Agressie kan een relatie verstoren, want als je iemand krenkt, wil die persoon misschien niets meer met je te maken hebben. Vrouwen doen niet agressief, want zij willen relaties, maar mannen geven niet om relaties en zijn dus wel bereid tot agressie. Uit het verschil in agressiviteit blijkt dus dat vrouwen socialer zijn dan mannen.





Maar ik had net mijn vroege werk over ‘de behoefte om erbij te horen’ gepubliceerd, met als conclusie dat zowel mannen als vrouwen die behoefte hebben, en het bevreemdde mij dus dat mannen niet om sociale banden zouden geven. In een reactie schreef ik dat er een andere kijk mogelijk was op het bewijsmateriaal dat Cross en Madsen hadden behandeld.





Grotere netwerken





De kern van onze opvatting was dat er twee verschillende manieren zijn om sociaal te zijn. In de sociale psychologie valt doorgaans de nadruk op nauwe, intieme relaties -- en ja, misschien leggen vrouwen zich daarop toe en zijn zij daar beter in dan mannen. Maar je kunt ‘sociaal’ ook opvatten in de zin van grotere netwerken van oppervlakkiger relaties, en in dat opzicht zijn mannen misschien socialer dan vrouwen.





Denk maar aan de bekende vraag wat belangrijker voor je is: een paar echt goede vriendschappen of dat je een heleboel mensen kent. Volgens de meeste mensen is het eerste belangrijk. Maar het grote netwerk van oppervlakkiger relaties zou ook belangrijk kunnen zijn. Enkel omdat mannen zich toeleggen op de minder zwaarwegende, minder bevredigende soort relatie, hoeven we hen nog niet te beschouwen als tweederangs mensen. Mannen zijn óók sociaal -- alleen op een andere manier.





Daarom hebben we de door Cross en Madsen aangedragen gegevens opnieuw bekeken. Neem agressie. Het is waar dat vrouwen minder agressief zijn dan mannen, dat staat buiten kijf. Maar is dat echt omdat vrouwen een nauwe relatie niet in gevaar willen brengen? Het blijkt dat vrouwen in nauwe relaties volop agressief zijn. Het lijkt er sterk op dat vrouwen meer dan mannen huiselijk geweld plegen tegen partners met wie ze een relatie hebben -- op alle mogelijke manieren, van een klap in het gezicht tot een aanval met een dodelijk wapen. Vrouwen maken zich ook vaker dan mannen schuldig aan kindermishandeling, al wordt de analyse daarvan bemoeilijkt doordat vrouwen meer tijd met kinderen doorbrengen. Maar je kunt in elk geval niet zeggen dat vrouwen geweld tegen intieme partners uit de weg gaan.





Nee, het verschil ligt in de bredere sociale sfeer. Vrouwen slaan geen vreemden. De kans dat een vrouw, zeg maar, gaat winkelen en dat zij en een andere vrouw elkaar daar met getrokken messen te lijf gaan, is te verwaarlozen; bij mannen is die kans veel groter. De sekseverschillen in agressie zijn vooral daar te vinden, in het bredere relationele netwerk. Omdat dat netwerk voor mannen belangrijker is.





Agressie en hulpvaardigheid





En hoe staat het met hulpvaardigheid? Onderzoek wijst merendeels uit dat mannen meer helpen dan vrouwen. Daar hadden Cross en Madsen moeite mee; zij namen ten slotte hun toevlucht tot het aftandse cliché dat vrouwen misschien niet helpen omdat ze dat als kind niet hebben geleerd of omdat er op hen geen sociale druk is om te helpen. Maar volgens mij zien we hier hetzelfde patroon als bij agressie. Bij onderzoek is meestal gekeken naar hulpvaardigheid onder vreemden, in de bredere sociale sfeer, en daar helpen mannen vaker. Maar binnen het gezin zijn vrouwen hulpvaardig genoeg, misschien zelfs meer dan mannen.





Agressie en hulpvaardigheid zijn in bepaalde opzichten elkaar tegenpolen, daarom is de overeenkomst in het patroon veelzeggend. Vrouwen tonen zowel hun hulpvaardigheid als hun agressie in de intieme sfeer van nauwe relaties, omdat die voor hen belangrijk zijn. Mannen daarentegen vinden (ook) het bredere netwerk van oppervlakkiger relaties belangrijk, en zijn daarom in die sfeer volop hulpvaardig en agressief.





Dezelfde conclusie -- dat er twee leefwerelden zijn -- wordt op tal van andere plaatsen ondersteund. Uit waarnemingen op speelplaatsen blijkt dat meisjes paren vormen en de hele tijd met hetzelfde kameraadje spelen. Jongens spelen ofwel in paren met een reeks verschillende kameraadjes ofwel met een grotere groep. Meisjes hechten aan de relatie tussen twee personen, terwijl jongens zich aangetrokken voelen tot grotere groepen of netwerken.





Wanneer twee meisjes samen aan het spelen zijn, en de onderzoekers introduceren een derde meisje, verzetten de twee meisjes zich tegen haar komst. Maar twee jongens zullen een derde wel toelaten tot hun spel. Mijn conclusie is dat meisjes liefst met z’n tweeën zijn -- dus een derde bederft het voor hen, maar niet voor de jongens.





De slotsom is dat mannen en vrouwen allebei sociaal zijn, maar op verschillende manieren. Vrouwen leggen zich toe op de begrensde sfeer van intieme relaties. Mannen leggen zich toe op de bredere groep. Als u een lijst opstelt van activiteiten die in grotere groepen plaatsvinden, krijgt u naar alle waarschijnlijkheid een lijst van dingen waar mannen meer plezier aan beleven dan vrouwen: teamsporten, politiek, grote bedrijven, economische netwerken enzovoort.





Een balans van eigenschappen





Ik herhaal nog eens dat belangrijke verschillen in aard waarschijnlijk voortvloeien uit het fundamentele verschil inzake motivatie in de typen sociale relaties die mannen en vrouwen belangrijk vinden.





Neem het bekende feit dat vrouwen hun emoties sterker uiten dan mannen. In een intieme relatie is goede communicatie belangrijk. Ze stelt de twee mensen in staat elkaar te begrijpen, elkaars gevoelens juist te beoordelen enzovoort. Hoe meer twee intieme partners over elkaar weten, des te beter kunnen zij voor elkaar zorgen en elkaar bijstaan. Maar in een grote groep, waar je rivalen hebt, en misschien zelfs vijanden, is het riskant om al je gevoelens bloot te geven. Hetzelfde geldt voor economische transacties: bij het onderhandelen over een prijs kun je beter niet het achterste van je tong laten zien. En dus houden mannen meer achter.





Een ander voorbeeld is rechtvaardigheid. Bij onderzoek van Major en anderen in de jaren zeventig ging het ongeveer zo. Een groep proefpersonen voerde een taak uit, waarna de proefleider zei dat de groep een bepaald bedrag had verdiend. Eén lid mocht dat geld naar eigen inzicht verdelen. Die persoon kon al het geld zelf houden, maar dat gebeurde doorgaans niet. Vrouwen plachten het geld in gelijke porties te verdelen: iedereen kreeg evenveel. Mannen verdeelden het daarentegen in ongelijke porties: zij gaven de grootste beloning aan wie het meeste werk hadden gedaan.





Wat is beter? Geen van beide. Zowel gelijkheid als evenredigheid is een deugdelijke vorm van rechtvaardigheid. Wel illustreren ze de oriëntatie op verschillende maatschappelijke sferen. Gelijkheid is beter voor nauwe relaties, waar mensen voor elkaar zorgen, zaken vereffenen, en middelen en kansen gelijkelijk verdelen. Daarentegen is in grote groepen evenredigheid -- een grotere beloning voor een grotere bijdrage -- doelmatiger. Ik heb het niet echt gecontroleerd, maar ik wed dat u, als u Fortune’s lijst van de 500 grootste en succesvolste Amerikaanse ondernemingen langsloopt, niet één bedrijf zult vinden waar alle employés hetzelfde salaris ontvangen. Waardevollere werknemers, die meer bijdragen, krijgen doorgaans meer betaald. Dat is in grote groepen nu eenmaal efficiënter. Het mannelijke patroon is geschikt voor grote groepen, het vrouwelijke patroon is het meest geschikt voor intieme stellen.





Samen delen





Hetzelfde geldt voor het verschil tussen samen delen en voor- wat-hoort-wat. Vrouwen zijn meer gericht op samen delen, mannen meer op voor-wat-hoort-wat. In de psychologie geldt de samen-delenrelatie als een hoger ontwikkelingsstadium dan de voor-wat-hoort-watrelatie. Wij zouden bijvoorbeeld opkijken als een paar na tien jaar huwelijk nog steeds zei: ,,Ik heb de elektriciteitsrekening vorige maand betaald, dus nu is het jouw beurt.’’ Maar de veronderstelde superioriteit van de samen-delenrelatie geldt vooral voor intieme relaties. Op het niveau van grote maatschappelijke stelsels is het andersom. Landen -- inclusief communistische landen -- waar alles gemeenschappelijk is blijven arm en primitief, terwijl de rijke, ontwikkelde landen hun positie hebben bereikt door middel van economisch handelsverkeer.





Dan is er de kwestie dat mannen meer op concurrentie zijn ingesteld, en vrouwen meer op samenwerking. Maar ook hier geldt dat in nauwe relaties samenwerking veel profijtelijker is dan wedijver. Wat heb je eraan te concurreren met je eega? Maar in grote groepen kan het cruciaal zijn om de top te bereiken. Ook de voorkeur van mannen voor gezagshiërarchieën getuigt, evenals hun ambitieuze streven naar de top, van hun oriëntatie op grote groepen, niet van een afkeer van intimiteit. En bedenk wel dat de meeste mannen zich niet hebben voortgeplant en dat wij hoofdzakelijk afstammen van de mannen die zich een weg naar boven hebben geknokt. Voor vrouwen geldt dat niet.





Nog één ding. Cross en Madsen hebben veel research verwerkt waaruit bleek dat het zelfbeeld van mannen gebaseerd is op de bijzondere eigenschappen waardoor zij zich van anderen onderscheiden, terwijl de zelfbeelden van vrouwen draaien om zaken die zij met anderen gemeen hebben. Volgens Cross en Madsen komt dat doordat mannen zich willen onderscheiden van anderen. Maar anders-zijn is in grote groepen een strategie van levensbelang. Als jij de enige in de groep bent die een antilope kan doden of water kan vinden of met de goden kan praten of op het voetbalveld kan scoren, dan kan de groep het zich niet permitteren je kwijt te raken.





In een relatie tussen twee mensen is het anders. De echtgenoot en de baby van moeder de vrouw houden toch wel van haar, ook al kan ze geen schuiftrompet spelen. Voor haar is het dus niet nodig om zich toe te leggen op een of andere unieke vaardigheid. Schuiftrompet spelen is wél een manier om je toegang te verschaffen tot bepaalde groepen, speciaal brassbands. Dat is nóg een reden waarom mannen meer extremen opzoeken dan vrouwen. Grote groepen werken de noodzaak in de hand om jezelf te presenteren als anders en bijzonder.





De voordelen van culturele stelsels





Laten we nu eens kijken naar cultuur. Cultuur is in de evolutie een relatief jong verschijnsel. Cultuur trekt de evolutionaire lijn door die dieren sociaal heeft gemaakt. Voor mij is cultuur een type stelsel dat een groep mensen in staat stelt om met behulp van informatie doeltreffend samen te werken. Cultuur is een nieuwe, verbeterde wijze van sociaal gedrag.





Het feminisme heeft ons geleerd cultuur te zien als mannen tegen vrouwen. Volgens mij wijzen de beschikbare gegevens er echter op dat cultuur hoofdzakelijk is ontstaan in samenwerking tussen mannen en vrouwen, maar tégen andere groepen mannen en vrouwen. Vaak werd de intensiefste en productiefste strijd gevoerd tussen verschillende groepen mannen, die beide wel waren aangewezen op de steun van vrouwen.





Dankzij cultuur kan een groep meer zijn dan de som der delen. Je kunt cultuur opvatten als een biologische strategie. Twintig mensen die in een cultureel stelsel samenwerken, die informatie uitwisselen en taken verdelen en dergelijke, zullen allemaal een beter leven hebben -- zullen beter overleven en zich voortplanten -- dan wanneer diezelfde twintig mensen in hetzelfde woud leefden en alles op eigen houtje deden.





Cultuur levert dus enig profijt op als gevolg van een stelsel, een systeem. Laten we dat de ‘systeemwinst’ noemen -- dat is hoeveel beter de groep floreert dankzij zijn systeem. Neem bijvoorbeeld twee voetbalteams. Beide groepen spelers kennen de regels en hebben individueel dezelfde vaardigheden. Voor de ene ploeg is dat alles: zij spelen als een groep individuen die hun best doen. De andere ploeg werkt als een team, met een systeem waarin men elkaar aanvult. Je kunt verwachten dat die tweede ploeg door zijn systeem beter presteert dan de groep individuen. Dat is systeemwinst.





En heel belangrijk is dat de schaal van de systeemwinst toeneemt met de omvang van het stelsel. Dat is in feite wat er op dit moment in de wereld gaande is met de globalisering van de wereldeconomie. Grotere systemen leveren grotere baten op, en naarmate wij groeien en steeds meer eenheden in grotere gehelen doen opgaan, neemt over het geheel genomen de opbrengst toe.





Dit alles heeft een uiterst belangrijke implicatie. Cultuur hangt af van systeemwinst, die groter is in grotere gehelen. Je zult in grotere groepen dus meer profijt van cultuur hebben dan in kleinere. In een nauwe relatie tussen twee personen is niet veel mogelijk op het gebied van arbeidsverdeling en uitwisseling van informatie, maar een groep van twintig personen kan al veel meer.





Het gevolg is dat cultuur hoofdzakelijk is ontstaan in de vormen van sociale relaties waarnaar de voorkeur van mannen uitgaat. Vrouwen geven de voorkeur aan nauwe, intieme relaties. Die zijn uiterst belangrijk voor het overleven van de soort. Daarom hebben de vrouwen van de menselijke soort zich het eerst ontplooid. Wij hebben nauwe relaties nodig om te kunnen overleven. De grote netwerken van oppervlakkiger relaties zijn minder essentieel om te overleven -- maar ze zijn wel ergens anders goed voor, namelijk voor de ontwikkeling van grotere sociale stelsels, en uiteindelijk voor de cultuur.





Mannen en cultuur





Dit verschaft een nieuw uitgangspunt voor inzicht in seksenbeleid en de ongelijkheid van de seksen.





De gangbare opvatting is dat in de vroegste periode van de menselijke samenleving mannen en vrouwen vrijwel gelijkwaardig waren. Mannen en vrouwen hadden verschillende leefwerelden en verschillende activiteiten, maar beiden genoten respect. Vaak deden de vrouwen het verzamelen en gingen de mannen op jacht. Ieders totale bijdrage aan de voedselvoorziening van de groep was ongeveer gelijk, al hadden die bijdragen wel een verschillend, elkaar aanvullend karakter. Zo kon er meestal gerekend worden op een bijdrage van de verzamelaars, terwijl de jagers nu eens met een geweldige buit kwamen aanzetten, maar dan weer dagenlang met lege handen.





De ongelijkheid tussen de seksen lijkt te zijn toegenomen met de opkomst van de beschaving, inclusief de landbouw. Waarom? De feministische verklaring is dat de mannen zijn gaan samenspannen en een patriarchaat hebben gecreëerd. Dit is feitelijk een samenzweringstheorie, waarvoor nauwelijks aanwijzingen bestaan. Volgens sommigen hebben de mannen dit uit de geschiedenisboeken geschrapt om hun nieuwverworven macht veilig te stellen. Toch is het gebrek aan bewijsmateriaal een belangrijk punt, vooral omdat vergelijkbare samenzweringen zich in de ene groep na de andere, over heel de wereld, telkens weer hadden moeten voordoen.





Ik wil een andere verklaring voorstellen. Het is niet zo gegaan dat de mannen de vrouwen opzij hebben geschoven. Nee: de wereld van de vrouwen is ongeveer gelijk gebleven, terwijl die van de mannen, met zijn grote, oppervlakkige sociale netwerken, allengs profijt trok van de vooruitgang van de cultuur. Door kennis te vergaren en het profijt van de arbeidsverdeling te vergroten, boekte de mannenwereld gestaag vooruitgang.





Vandaar religie, literatuur, beeldende kunst, wetenschap, technologie, militair optreden, handel en economische markten, politieke organisatie, geneeskunde -- die zijn allemaal voortgekomen uit de mannenwereld. De vrouwenwereld heeft zulke dingen niet voortgebracht, maar zij heeft wel andere waardevolle bijdragen geleverd, zoals zorg voor de volgende generatie, opdat de soort niet uitstierf.





Zijn mannen bekwamer?





Waarom? Het gaat er volstrekt niet om dat mannen bekwamer zouden zijn of meer talent zouden hebben of zo. Het is vooral een kwestie van de verschillende soorten sociale relaties. De vrouwenwereld bestond uit vrouwen, en was daarom georganiseerd op basis van het slag nauwe, intieme, ondersteunende relaties tussen telkens twee personen waaraan vrouwen de voorkeur geven. Dat zijn essentiële, bevredigende relaties, die een wezenlijke bijdrage leveren aan gezondheid en overleving. Intussen gaven de mannen de voorkeur aan de grotere netwerken van oppervlakkiger relaties. Die zijn minder bevredigend en minder koesterend en zo, maar ze vormen wel een vruchtbaarder grondslag voor de opkomst van cultuur.





Let wel: al die dingen die ik opnoemde -- literatuur, beeldende kunst, wetenschap enzovoort -- zijn extra. Wat de vrouwen deden was noodzakelijk voor het voortbestaan van de soort. Zonder intieme, koesterende zorg kunnen kinderen niet overleven en zal de groep uitsterven. De vrouwen leverden de noodzakelijke voorwaarden voor het bestaan. De bijdragen van de mannen waren vrijblijvender, misschien meer een luxe. Maar cultuur is een bijzonder krachtige machine om de levensstandaard te verhogen. In de loop van vele generaties kan cultuur grote hoeveelheden bezittingen, kennis en macht creëren. En dat is ook gebeurd -- maar vooral in de mannenwereld.





Het ontstaan van de ongelijkheid der seksen zou dus weleens niet zozeer kunnen zijn veroorzaakt doordat de mannen in een soort dubieuze patriarchale samenzwering de vrouwen aan de kant hebben geschoven. Nee, het ligt eraan dat weelde, kennis en macht zijn gecreëerd in de mannenwereld. Dát -- en niet onderdrukking -- heeft de mannenwereld een zet in de rug gegeven.





Kinderen krijgen





Kinderen baren is een veelzeggend voorbeeld. Wat is er nu vrouwelijker dan een kind te krijgen? Gedurende het overgrote deel van de geschiedenis en de prehistorie lag het baren diep verscholen in de vrouwenwereld, en mannen werden erbij weggehouden. Mannen waren zelden of nooit bij bevallingen aanwezig -- zelfs de kennis over het baren werd hun onthouden. Maar toen de mannen niet zo heel lang geleden eindelijk de kans kregen om hierbij een rol te spelen, wisten zij te bedenken hoe de bevalling veiliger zou kunnen plaatsvinden, veiliger voor zowel moeder als kind. Moet je nagaan: de vrouwelijke activiteit bij uitstek, en toch wisten de mannen er dingen aan te verbeteren waar de vrouwen in vele duizenden jaren niet op gekomen waren.





Laten we niet overdrijven. De vrouwen hadden de bevalling immers al die eeuwen heel aardig weten te regelen. De soort was blijven bestaan, en daar gaat het tenslotte om. Wat de mannen daaraan toevoegden was, althans vanuit het perspectief van de groep of soort gezien, een bonus: een aantal moeders en baby’s die anders zouden zijn overleden, bleven nu in leven. Toch lieten de verbeteringen zien dat de mannelijke vorm van sociaal gedrag ook wel iets had. Grote netwerken kunnen informatie beter vergaren en bewaren dan kleine, en daardoor konden de mannen in relatief korte tijd verbeteringen bedenken waar de vrouwen niet op waren gekomen. Alweer: niet doordat de mannen slimmer of bekwamer waren, maar doordat de vrouwen hun kennis op individuele basis deelden, van moeder op dochter of van de ene vroedvrouw op de andere. Zo kon die kennis op den duur niet zo effectief worden bewaard en verder ontwikkeld als in de grotere groepen van oppervlakkiger relaties waaraan de mannen de voorkeur gaven.





Waar mannen voor deugen





En dan kunnen wij nu terugkeren naar de vraag waar mannen voor deugen, vanuit het perspectief van een cultureel stelsel of systeem. De context is dat die stelsels wedijveren met andere stelsels -- groep tegen groep. De groepsstelsels die hun mannen en vrouwen het effectiefst gebruikten, zouden hun groepen in staat stellen beter te presteren dan hun rivalen en hun vijanden.





Ik wil de nadruk leggen op drie antwoorden op de vraag hoe cultuur mannen gebruikt.





Ten eerste maakt cultuur gebruik van mannen om de grote sociale structuren te creëren waaruit die cultuur bestaat. Onze samenleving wordt gevormd door instellingen als universiteiten, regeringen en ondernemingen. De meeste daarvan zijn door mannen gesticht en opgebouwd. Ik herhaal dat dat waarschijnlijk niet kwam doordat de vrouwen onderdrukt werden of zo, maar meer doordat mannen zich geroepen voelen om grote netwerken van oppervlakkige relaties te vormen. Mannen voelen veel meer dan vrouwen een aandrang om grote groepen te vormen en daarbinnen te functioneren en naar de top te klimmen.





Dat lijkt ook nu nog het geval. In recente nieuwsberichten is de aandacht gevestigd op het feit dat er thans meer kleine bedrijven worden opgezet door vrouwen dan door mannen. Dit wordt in de media doorgaans voorgesteld als een gunstig teken voor vrouwen, en dat is het ook. Maar de vrouwen zijn alleen in de meerderheid als je alle ondernemingen meetelt. Als je alleen kijkt naar de ondernemingen met meer dan één employé, of die voldoende winst opleveren om van rond te komen, dan zijn de oprichters merendeels mannen. Ik vermoed dat hoe groter de groepen zijn die je onder de loep neemt, des te meer ze het werk zijn van mannen.





Vandaag de dag kan werkelijk iedereen, vrouw of man, een zaak opzetten, waarbij vrouwen zelfs in bepaalde opzichten een voorkeursbehandeling krijgen. Er zijn geen verborgen obstakels of blokkades -- dat blijkt uit het feit dat vrouwen meer ondernemingen opzetten dan mannen. Maar de vrouwen nemen er genoegen mee klein te blijven; zij runnen bijvoorbeeld vanuit de logeerkamer een onderneming in deeltijd en verdienen zo wat bij voor het gezin. Zij lijken geen aanvechting te voelen om dat uit te bouwen tot een reusachtige onderneming. Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen, maar gemiddeld is er een groot verschil.





Daarom gaan zowel mannen als vrouwen ervan uit dat mannen de reusachtige sociale structuren creëren die beide seksen kansen bieden. Duidelijk is ook dat in die organisaties zowel mannen als vrouwen heel goed kunnen presteren. Maar om ze tot stand te brengen, moet de cultuur het nog altijd in de eerste plaats hebben van mannen.





De wegwerpman





Een tweede ding dat mannen nuttig maakt voor de cultuur is wat ik de ‘misbaarheid’ van mannen noem. Dit hangt samen met wat ik in het begin heb gezegd, dat culturen mannen doorgaans gebruiken voor riskante ondernemingen met een hoge opbrengst, waarbij een aanzienlijk deel van de betrokkenen er slecht afkomt: zij verspillen alleen maar hun tijd of schieten zelfs hun leven erbij in.





Iedere man die de krant leest komt een paar maal per maand de formule ‘zelfs vrouwen en kinderen’ tegen -- meestal zijn er dan doden gevallen. Letterlijk genomen wil dit zeggen dat de levens van mannen minder waard zijn dan de levens van andere mensen. Het idee is doorgaans: ‘Het is erg als er mensen sneuvelen, maar het is heel erg als er vrouwen en kinderen sneuvelen.’ En ik denk dat de meeste mannen weten dat als er in een noodsituatie vrouwen en kinderen aanwezig zijn, zij worden geacht zonder tegensputteren of morren hun leven op te offeren opdat de anderen het er levend afbrengen. Op de Titanic was het percentage overlevenden onder de rijkste mannen (34%) lager dan dat onder de armste vrouwen (46%), ook al wekte de film een andere indruk. Dat is op zich al opmerkelijk. De rijke, machtige, succesvolle mannen, de mannen die alles kunnen maken of breken, de mannen, zou je denken, die in de cultuur altijd aan het langste eind trekken -- toen het erop aankwam waren hun levens minder waard dan die van vrouwen met amper geld, macht of status. De maar al te schaarse plaatsen in de reddingboten gingen naar vrouwen die niet eens dames waren, in plaats van naar die patriarchen.



Gevaarlijke klussen





In de meeste culturen wordt er net zo over gedacht. Waarom? Er zijn pragmatische motieven. Wanneer een cultuurgroep wedijvert met andere groepen wint op den duur meestal de grootste groep. Daarom hebben de meeste culturen altijd de bevolkingsgroei gestimuleerd. En daarvoor is men aangewezen op de vrouwen. Om tot een maximale voortplanting te komen heeft een cultuur alle baarmoeders nodig die ze kan krijgen, terwijl er maar een paar penissen nodig zijn. Doorgaans is er een penisoverschot. Als een groep de helft van zijn mannen verliest, hoeft de volgende generatie daarom nog niet kleiner te worden. Maar als hij de helft van zijn vrouwen verliest, zal de volgende generatie drastisch slinken. Daarom houden de meeste culturen hun vrouwen buiten schot, terwijl de mannen worden ingezet voor de gevaarlijke klussen.





Die gevaarlijke klussen vind je niet alleen op het slagveld. Allerlei ondernemingen vergen het nodige verbruik aan mensenlevens. Neem ontdekkingsreizen: een cultuur kan tientallen teams op pad sturen. Sommige daarvan zullen verdwalen of worden gedood, terwijl andere terugkeren met schatten en nieuwe kansen. Research is vergelijkbaar: over een bepaald probleem bestaan misschien wel tien theorieën, waarvan er maar één de goede is, zodat de mensen die de negen verkeerde theorieën uitproberen ten slotte hun tijd hebben verdaan en hun carrière geruïneerd, terwijl één boffer de Nobelprijs krijgt. Gevaarlijk werk heb je ook. Toen er schandalen losbarstten over de gevaarlijke toestand in de Britse mijnbouw, nam het parlement de mijnwetten aan, die verboden om kinderen onder de tien of vrouwen ongeacht hun leeftijd in de mijnen te laten werken. Vrouwen en kinderen waren te kostbaar om aan de levensgevaarlijke mijnbouw te worden blootgesteld. Mannen niet. Zoals ik eerder al opmerkte bestaat er nog altijd een kloof tussen de seksen: de overgrote meerderheid van de mensen die op het werk om het leven komen zijn mannen.





Misbaar en onmisbaar





Weer een andere grondslag voor de misbaarheid van mannen is inherent aan de diverse vormen van sociale structuren. Misbaarheid hoort bij de grote groepen die ontstaan door het sociale gedrag van mannen. In een intieme relatie tussen twee personen zijn feitelijk beide personen onmisbaar. Als je echtgenoot overlijdt kun je wel hertrouwen, maar dan heb je niet echt hetzelfde huwelijk of dezelfde relatie. En uiteraard kan niemand de moeder of de vader van een kind ooit echt vervangen.





In grote groepen is daarentegen vrijwel iedereen vervangbaar, en dat gebeurt ook. Neem een willekeurige grote organisatie -- de Fordfabrieken, het Amerikaanse leger, de Green Bay Packers (een footballteam met meer dan honderdduizend aandeelhouders, red.) -- en je zult zien dat de organisatie blijft bestaan, ook al zou je iedereen die er deel van uitmaakt vervangen. Ieder lid van zulke groepen weet bovendien dat hij of zij vervangbaar is en waarschijnlijk inderdaad een keer zal worden vervangen.





Mannen creëren dus het soort sociale netwerken waarin individuen vervangbaar en misbaar zijn. Vrouwen hebben een voorkeur voor het soort relaties waarin iedere betrokkene kostbaar is en niet echt vervangbaar.





Je man-zijn verdienen





‘Wees een vent’ -- dat hoor je niet zo vaak meer als vroeger, maar toch heerst er nog een zeker gevoel dat je je man-zijn moet verdienen. Iedere volwassen vrouwelijke persoon is een vrouw en kan als zodanig aanspraak maken op respect, maar in vele culturen valt mannelijke personen geen respect ten deel zolang die knapen zich niet hebben bewezen. Dat is voor de cultuur uiteraard buitengewoon nuttig, want zij kan bepalen op welke voorwaarden jongens als man gerespecteerd kunnen worden, en zij kan dus op die manier mannen motiveren om dingen te doen die de cultuur als productief beschouwt.





In sommige sociologische publicaties over de mannenrol wordt benadrukt dat je, om een man te kunnen zijn, meer moet produceren dan je verbruikt. Dat wil zeggen dat mannen in de eerste plaats worden geacht in hun eigen behoeften te voorzien. Zorgt iemand anders voor jouw behoeften, dan ben je niet helemaal man. In de tweede plaats moet de man bijkomend profijt of meerwaarde creëren, waarmee naast zijn eigen behoeften ook die van anderen kunnen worden gedekt. Die anderen kunnen zijn vrouw en kinderen zijn, of anderen die op hem aangewezen zijn, of zijn ondergeschikten, of misschien gaat het alleen maar om belasting, waar de regering iets mee kan doen. Hoe dan ook: je bent pas een man als je in die mate productief bent.





Nogmaals, ik wil niet zeggen dat mannen slechter af zijn dan vrouwen. Vrouwen worden door culturen volop met problemen en nadelen opgezadeld. Waar het mij om gaat is alleen dat culturen mannen op die heel bepaalde manieren nuttig vinden. Eén daarvan is dat van een man geëist wordt dat hij respect verdient door profijt en waarde te produceren die voldoende zijn om hemzelf en anderen in leven te houden. Aan die bepaalde eis of opgave hoeven vrouwen niet te voldoen.





Respect is schaars





Deze eisen dragen ook het nodige bij tot diverse mannelijke gedragspatronen. Het zou goed kunnen dat ambitie, wedijver en het streven om te excelleren samenhangen met de eis dat je moet knokken voor respect. In groepen die uitsluitend uit mannen bestaan worden mensen vaak op hun nummer gezet, of wordt op andere manieren iedereen duidelijk gemaakt dat respect schaars is. Hierdoor wordt iedere man afzonderlijk aangespoord om meer zijn best te doen om respect te verwerven. Dat zal trouwens een aanzienlijke bron van wrijving zijn geweest toen er vrouwen op de werkvloer verschenen, en organisaties moesten overstappen op het beleid dat iedereen recht heeft op respect. Respect voor iedereen -- zó hadden de mannen het oorspronkelijk niet opgezet.





Een van de fundamentele, in brede kring aanvaarde verschillen tussen de seksen is dat tussen agency (nadruk op status, macht, overheersing, red.) en communion (nadruk op intimiteit, warmte, solidariteit, red.). De mannelijke agency is misschien deels een aanpassing aan dit soort sociaal leven op basis van grotere groepen, waar mensen niet a priori worden gewaardeerd en waar je moet werken voor respect. Om in de mannelijke sociale wereld van grote groepen te slagen, heb je een actieve, doortastende persoonlijkheid nodig, die knokt voor jouw plaats, want die krijg je niet cadeau, en succes is maar voor weinigen weggelegd. Zelfs het mannelijk ego, dat er zo op gebrand is zich te bewijzen en met anderen te wedijveren, lijkt ontworpen met het oog op stelsels waar gebrek is aan respect en waar je hard moet werken om er iets van te bemachtigen -- anders wacht je vernedering.





Is dat alles?





Ik heb niet alle manieren opgesomd waarop cultuur mannen uitbuit. Er zijn er beslist meer. De seksuele aandrift van mannen kan worden ingeschakeld om allerlei soorten gedrag te motiveren, en hij kan worden ingezet op een economische marktplaats waar mannen vrouwen andere zaken van waarde -- zoals liefde, geld of trouw -- geven in ruil voor seks.





Culturen gebruiken bovendien vaker individuele mannen dan vrouwen voor symbolische doeleinden. Dat kan zijn op een positieve manier, zoals een cultuur grootscheepse begrafenissen en andere vormen van herdenking organiseert voor mannen die haar dierbaarste waarden lijken te belichamen. Het kan ook negatief zijn, zoals wanneer een cultuur -- om één enkele daad die een van de waarden van de cultuur schendt -- de carrière van een man breekt, hem publiekelijk te schande maakt of hem zelfs ter dood brengt. Van Martin Luther King tot Don Imus (een controversiële Amerikaanse humorist, red.) gebruikt onze cultuur mannen als symbolen om haar waarden uit te drukken. (Merk op dat dat geen van beiden veel goed heeft gedaan.)





Tot besluit





Ik vat mijn voornaamste bevindingen nog eens samen. Een paar mannen die geluk hebben gehad staan aan de top van de samenleving en plukken de beste vruchten die de cultuur te bieden heeft. Anderen, die het minder goed getroffen hebben, worden door diezelfde cultuur vermalen. Cultuur maakt zowel gebruik van mannen als van vrouwen, maar de meeste culturen gebruiken die groepen op enigszins verschillende manieren. In de meeste culturen kunnen individuele mannen beter gemist worden dan individuele vrouwen. Dat onderscheid is waarschijnlijk geworteld in de natuur, waar in de strijd om zich voort te planten sommige mannen de grote verliezers zijn en andere de grootste winnaars. Daarom gebruiken culturen mannen voor de talrijke gevaarlijke karweien die er te doen zijn.





Mannen leven extremer dan vrouwen; dit past goed bij het feit dat cultuur hen gebruikt om allerlei dingen uit te proberen, waarbij de winnaars worden beloond en de verliezers vermorzeld.





Cultuur is geen zaak van mannen tegen vrouwen. Culturele vooruitgang is over het geheel genomen het product van groepen mannen die samenwerkten of wedijverden met andere mannen. Terwijl vrouwen zich toelegden op de nauwe relaties die het voortbestaan van de soort waarborgden, creëerden mannen de grotere netwerken van oppervlakkiger relaties, die minder noodzakelijk zijn voor het overleven maar die uiteindelijk wel de cultuur tot bloei kunnen brengen. De geleidelijke creatie van bezit, kennis en macht in de mannenwereld was de bron van de ongelijkheid der seksen. Mannen hebben de grote sociale structuren die de samenleving vormen in het leven geroepen, en mannen zijn hiervoor nog altijd in hoofdzaak verantwoordelijk, ook nu duidelijk is dat ook vrouwen voortreffelijk kunnen functioneren in die grote verbanden.





Het lijkt erop dat het voor culturen het profijtelijkst is geweest om de mannen tegen elkaar uit te spelen door hen te laten dingen naar respect en andere beloningen die uiteindelijk zeer ongelijk worden verdeeld. Mannen moeten zich bewijzen door dingen te produceren waar de samenleving waarde aan hecht. Zij moeten in culturele concurrentieslagen triomferen over hun rivalen en hun vijanden -- wat waarschijnlijk verklaart waarom zij minder aantrekkelijk zijn dan vrouwen.





Het gebruik dat cultuur van mannen maakt berust in wezen op een fundamentele sociale onzekerheid. Die onzekerheid is in feite sociaal, existentieel en biologisch. Inherent aan de mannenrol is het risico dat je niet goed genoeg ben om te worden aanvaard en gerespecteerd, en zelfs het risico dat je niet goed genoeg presteert om nakomelingen te verwekken.





Die fundamentele sociale onzekerheid van de mannen is een last voor hen, en het is niet verwonderlijk dat zoveel mannen instorten, of boosaardige of heldhaftige dingen doen, of veel jonger sterven dan vrouwen. Wel is die onzekerheid nuttig en productief voor de cultuur, voor het systeem.





Nogmaals: ik zegt niet dat dit goed is of rechtvaardig, of zoals het hoort. Maar het heeft gewerkt. De succesvolle culturen hebben deze formule gebruikt, en dat is een van de oorzaken waardoor zij hebben getriomfeerd over hun rivalen.

Ik snap niet dat jullie je de les laten lezen door een of ander hysterisch wijf dat klaarblijklijk ontevreden is met haar eigen leven en dat probeert te projecteren op anderen.

Als je gelukkig bent met wat je doet is het mooi. Niemand verplicht je tot hoogstandjes op o.a. de arbeidsmarkt.



Ik zou het artikel als kennisgeving aannemen en mijn schouders ophalen bij zulk laatdunkend gebral over de nederlandse cultuur en jullie bijdrage aan de maatschappij.



Bedenk dat ze zelf ook niet verder komt dan prietpraat op het viva-forum.

toetyfroety schreef op 09 september 2008 @ 23:27:

FV schreef: Je kunt beter moeder en huisvrouw zijn dan achter de kassa bij de hema zitten. Terwijl het in veel landen denk ik andersom is.



Ja idd, want een hoop landen hebben geeneens een Hema



Verder zag ik dat de discussie toch ergens anders over gaat dan wat je in je openingspost beoogde.



Volgens mij gaat het er nu om of je als vrouw financieel zelfstandig bent, maar in je openingspost heb je het er vooral over dan we moeten proberen iets belangrijks te worden...Madonna, vice-president, hoogleraar, astronaut.......want met minder tel je niet mee!



Verder doe je heel laatdunkend over moeders die thuisblijven....en de volgende generatie opvoeden....terwijl een hoogleraar toch ook alleen maar de volgende generatie opvoedt....waarom is dat zoveel beter?



Als ik mijn eigen leven neem....dan heb ik zeer zeker mijn steentje bijgedragen....maar idd. heb 4 uurtjes per dag gewerkt toen de kinderen klein waren, en werk nu alweer jaren full-time, er zijn tijden geweest dat ik mijn man onderhield en andersom ook, nou en!

Wij zien het huwelijk als een unit. Je gaat er samen voor en helpt elkaar.



Wat denk je dat iemand op zijn sterfbed zal zeggen? Had ik maar meer gewerkt......? Of.....had ik maar meer tijd met mijn gezin doorgebracht.

Ik vermoed (zomaar (mijn excuus FV wanneer ik je niet goed begrijp)) dat je FV's ding verkeerd leest. Het is geen aanval tegen moederschap, verantwoordelijkheid etc etc. Het is juist heel erg goed dat dat er is. Heel erg goed. Geen moeder die thuis zit hoeft zich rot te voelen. Maar het hoeft niet "ons" lot te zijn. Wij hebben de luxe van keuze, laten we die nemen. Fijn toch?

Inderdaad.

wij zaten thuis nog met 7 aan tafel (ambras en gezelligheid troef.)

Kids tegenwoordig met 2 afwisselend tussen twee ouders(met of zonder nieuw lief). Allemaal mensen in Kuttenkrabbenveen op zoek naar parels in een oester dat er geen is.

Feministische prietpraat over vrouw aan de haard etc en mannen allerlei interesseren me niet. Ik doe de was en de plas en de kook, als jij de dakgoot doet.(doe dat al 17 jaar alletwee. noch de dakgoot noch de was zijn goed gedaan...)

Uw parel klinkt heel blazé.

Heb normaal geen last van "schadefreude" maar U wordt met monkelend gelach ontvangen als u binnen x aantal jaar (door het leven gegrepen ) terugkeert naar dat goude oude Kuttenkrabbenveen

willem1959 schreef op 09 september 2008 @ 23:33:

Ik snap niet dat jullie je de les laten lezen door een of ander hysterisch wijf dat klaarblijklijk ontevreden is met haar eigen leven en dat probeert te projecteren op anderen.

Als je gelukkig bent met wat je doet is het mooi. Niemand verplicht je tot hoogstandjes op o.a. de arbeidsmarkt.



Ik zou het artikel als kennisgeving aannemen en mijn schouders ophalen bij zulk laatdunkend gebral over de nederlandse cultuur en jullie bijdrage aan de maatschappij.



Bedenk dat ze zelf ook niet verder komt dan prietpraat op het viva-forum.

lieve prietprater......

fashionvictim schreef op 09 september 2008 @ 23:30:

Nou Bianca, jij bent nou typisch iemand die op mij overkomt alsof ze inderdaad heel erg gelukkig is. En ik vind je ruimdenkend en eigenzinnig overkomen en ik heb ook het idee dat je redelijk ambitieus bent, in die zin dat je overkomt alsof je heel veel uit het leven wil halen. (Zo, wat een veren in je reet!)



Leg jij het nou eens uit, dan. Jij hebt daar vast een goede verklaring voor. Ben inderdaad benieuwd!

Ik denk dat als er geen keiharde noodzaak is ( en dat kan ook psychisch zijn ; je ouders gelukkig maken , je bewijzen tegenover je ouders , los komen van het een of ander ) dat mensen dan doen wat ze het gelukkigst maakt - of denkt te maken - en ik denk dan dat dat niet vaak met werken heeft te maken . Mensen kunnen ook heel gelukkig worden van een hobby en daar uit halen wat een ander uit zijn werk haalt .

Mensen op een hoge positie met weinig vrije tijd oefenen meteen hun hobby uit of hebben geen tijd na te denken of ze wel erg blij worden van hetgeen ze doen .

En ik ben - ondanks dat ik bekend ben met een feministische golf een jaar of wat terug - ervan overtuigd dat we nog steeds " dierlijk " zijn en onze genen meer bepalen dan we denken dat ze doen .

Ja, in de zorg werken meer vrouwen ...niet voor niets is mijn idee . De paar mannen die op de werkvloer beginnen willen zo snel mogelijk het management in en de paar vrouwen die in het management werken missen de zorg . De mannen zorgen trouwens behóórlijk anders dan vrouwen . En anders is niet per definitie net zo goed of beter .

tegen jou amanda.

Er staat dat ik je geëmancipeerde getetter heel blazé vindt.

fashionvictim schreef op 09 september 2008 @ 23:41:

[...]





Tegen wie heb je het nou? En wat staat er eigenlijk?

Dat ze geen vijf kinderen heeft en haar dakgoot en vaat beiden niet geheel schoon zijn.

Geloof ik .

specialleke schreef op 09 september 2008 @ 23:40:

Inderdaad.

wij zaten thuis nog met 7 aan tafel (ambras en gezelligheid troef.)

Kids tegenwoordig met 2 afwisselend tussen twee ouders(met of zonder nieuw lief). Allemaal mensen in Kuttenkrabbenveen op zoek naar parels in een oester dat er geen is.

Feministische prietpraat over vrouw aan de haard etc en mannen allerlei interesseren me niet. Ik doe de was en de plas en de kook, als jij de dakgoot doet.(doe dat al 17 jaar alletwee. noch de dakgoot noch de was zijn goed gedaan...)

Uw parel klinkt heel blazé.

Heb normaal geen last van "schadefreude" maar U wordt met monkelend gelach ontvangen als u binnen x aantal jaar (door het leven gegrepen ) terugkeert naar dat goude oude Kuttenkrabbenveen

ABSOLUUT klopt als een bus. (denk ik als ik het begrijp, want zo ben ik)

Juist bianca,

ben alleen geen "ze". Alhoewel dat speelt geen rol.