Lijf & Lijn
alle pijlers
Je bent een vrachtwagen!
woensdag 4 maart 2009 om 11:56
Voor een kleine groep cursisten probeer ik de complexe werking van de spijsvertering en het metabolisme te vatten in een vergelijking, zodat ik ze niet meer telkens van een dieet moet voorzien en ze zelf kunnen beoordelen wat ze wel en niet moeten eten en doen.
Ik heb inmiddels een verhaaltje klaar, maar wil graag jullie mening hierover. Is het begrijpelijk of nog steeds te complex? Alle commentaar is welkom...
Hoe werkt de verbranding van je voedingsstoffen?
Probeer je het volgende voor te stellen, en teken desnoods mee:
Stel je een tankwagen voor die alleen smeerolie kan vervoeren. Achterop zit een opslagtank voor 15.000 liter. Als deze wagen helemaal vol zit met smeerolie, rijdt hij maximaal 60 kilometer per uur, als hij helemaal leeg is is dat 160 kilometer per uur.
Deze tankwagen verbrandt benzine om te blijven rijden, en smeerolie om de motor gesmeerd te houden. Het is een wat oude vrachtwagen (ouder dan 30 jaar!), dus naast de chauffeur rijden er constant één of meerdere monteurs mee voor het onderhoud, en om hem met elke 100 kilometer af te stellen zodat hij sneller kan rijden. Zonder monteur zou de vrachtwagen na 10 dagen tot stilstand komen. In de cabine is nog plaats voor 5 extra monteurs, maar let op, monteurs die een paar dagen niets te doen hebben stappen ongevraagd uit.
- Achterin deze vrachtwagen staat een kleine installatie die benzine kan omzetten naar smeerolie. Dit gaat volautomatisch. Van elke twee liter teveel getankte benzine maakt hij 0,5 liter smeerolie. Op het moment dat er meer benzine wordt getankt dan er in de tank past zal de chauffeur dit via deze machine omzetten in smeerolie, zodat hij het in de grote opslagtank toch mee kan nemen, het is tenslotte crisis.
- Ook is er een installatie die smeerolie weer kan omzetten naar benzine, maar dit gaat handmatig en erg langzaam. Van elke 0,5 liter smeerolie maakt deze machine weer 2 liter benzine.
Het handmatig bedienen van deze machine is de taak van een monteur. Het is echter een zware, moeizame klus die veel tijd vergt. Al die tijd heeft hij geen gelegenheid de vrachtwagen goed te onderhouden, en als hij deze machine een dag bediend heeft is moet hij twee dagen rusten!
- Met regelmaat zal een monteur een beetje smeerolie uit de opslagtank halen om de motor mee te smeren.
- Per 100 kilometer heeft deze wagen 16 liter benzine nodig, 30 minuten onderhoud en 1 liter smeerolie.
- Dan is er ook nog een speciale soort “trage benzine”. De wagen kan hier wel op rijden, maar hij rijdt er langzamer op dan op gewone benzine, en het teveel aan deze soort benzine levert bij omzetting per liter maar liefst 4 liter smeerolie op.
- Ooit is deze vrachtwagen snel en leeg de weg op gegaan, echter door jarenlang iets teveel tanken heeft de opslag zich langzaam gevuld met smeerolie.
Stel je nu voor dat jij deze vrachtwagen bent, dan is de vergelijking als volgt:
- De tankwagen (=je lichaam)
- De chauffeur (=jij)
- De omzetmachines (=je metabolisme)
- Benzine (=koolhydraten)
- Smeerolie (=vet)
- Trage benzine (=alcohol)
- De monteur(s) (=eiwitten)
Elke inspanning die je doet geldt als gas geven en rijden.
Los van je doelstellingen (lichter worden, sneller worden, beter onderhouden worden, soepeler bewegen) kun je op basis van bovenstaande vergelijking nu zelf bepalen wat je het best kunt eten of drinken!
De smeerolie die je aan boord hebt kun je zien, die zit als een laagje vet om je lichaam. De monteurs zijn ook zichtbaar, dat zijn je spieren.
Alles wat je eet of drinkt bestaat uit koolhydraten, vet, alcohol en eiwitten. Achterop elke verpakking staan de verhoudingen.
Heb jij meer behoefte aan benzine, smeerolie, trage benzine of monteurs?
Parkeer je even in de lift of geef je wat gas bij op de trap?
Probeer je eten en bewegen zó te verdelen dat je zo weinig mogelijk onnodig gewicht meedraagt, dan zul je merken dat je met dezelfde inspanning een stuk harder rijdt.
Ik heb inmiddels een verhaaltje klaar, maar wil graag jullie mening hierover. Is het begrijpelijk of nog steeds te complex? Alle commentaar is welkom...
Hoe werkt de verbranding van je voedingsstoffen?
Probeer je het volgende voor te stellen, en teken desnoods mee:
Stel je een tankwagen voor die alleen smeerolie kan vervoeren. Achterop zit een opslagtank voor 15.000 liter. Als deze wagen helemaal vol zit met smeerolie, rijdt hij maximaal 60 kilometer per uur, als hij helemaal leeg is is dat 160 kilometer per uur.
Deze tankwagen verbrandt benzine om te blijven rijden, en smeerolie om de motor gesmeerd te houden. Het is een wat oude vrachtwagen (ouder dan 30 jaar!), dus naast de chauffeur rijden er constant één of meerdere monteurs mee voor het onderhoud, en om hem met elke 100 kilometer af te stellen zodat hij sneller kan rijden. Zonder monteur zou de vrachtwagen na 10 dagen tot stilstand komen. In de cabine is nog plaats voor 5 extra monteurs, maar let op, monteurs die een paar dagen niets te doen hebben stappen ongevraagd uit.
- Achterin deze vrachtwagen staat een kleine installatie die benzine kan omzetten naar smeerolie. Dit gaat volautomatisch. Van elke twee liter teveel getankte benzine maakt hij 0,5 liter smeerolie. Op het moment dat er meer benzine wordt getankt dan er in de tank past zal de chauffeur dit via deze machine omzetten in smeerolie, zodat hij het in de grote opslagtank toch mee kan nemen, het is tenslotte crisis.
- Ook is er een installatie die smeerolie weer kan omzetten naar benzine, maar dit gaat handmatig en erg langzaam. Van elke 0,5 liter smeerolie maakt deze machine weer 2 liter benzine.
Het handmatig bedienen van deze machine is de taak van een monteur. Het is echter een zware, moeizame klus die veel tijd vergt. Al die tijd heeft hij geen gelegenheid de vrachtwagen goed te onderhouden, en als hij deze machine een dag bediend heeft is moet hij twee dagen rusten!
- Met regelmaat zal een monteur een beetje smeerolie uit de opslagtank halen om de motor mee te smeren.
- Per 100 kilometer heeft deze wagen 16 liter benzine nodig, 30 minuten onderhoud en 1 liter smeerolie.
- Dan is er ook nog een speciale soort “trage benzine”. De wagen kan hier wel op rijden, maar hij rijdt er langzamer op dan op gewone benzine, en het teveel aan deze soort benzine levert bij omzetting per liter maar liefst 4 liter smeerolie op.
- Ooit is deze vrachtwagen snel en leeg de weg op gegaan, echter door jarenlang iets teveel tanken heeft de opslag zich langzaam gevuld met smeerolie.
Stel je nu voor dat jij deze vrachtwagen bent, dan is de vergelijking als volgt:
- De tankwagen (=je lichaam)
- De chauffeur (=jij)
- De omzetmachines (=je metabolisme)
- Benzine (=koolhydraten)
- Smeerolie (=vet)
- Trage benzine (=alcohol)
- De monteur(s) (=eiwitten)
Elke inspanning die je doet geldt als gas geven en rijden.
Los van je doelstellingen (lichter worden, sneller worden, beter onderhouden worden, soepeler bewegen) kun je op basis van bovenstaande vergelijking nu zelf bepalen wat je het best kunt eten of drinken!
De smeerolie die je aan boord hebt kun je zien, die zit als een laagje vet om je lichaam. De monteurs zijn ook zichtbaar, dat zijn je spieren.
Alles wat je eet of drinkt bestaat uit koolhydraten, vet, alcohol en eiwitten. Achterop elke verpakking staan de verhoudingen.
Heb jij meer behoefte aan benzine, smeerolie, trage benzine of monteurs?
Parkeer je even in de lift of geef je wat gas bij op de trap?
Probeer je eten en bewegen zó te verdelen dat je zo weinig mogelijk onnodig gewicht meedraagt, dan zul je merken dat je met dezelfde inspanning een stuk harder rijdt.
woensdag 4 maart 2009 om 11:59
woensdag 4 maart 2009 om 12:04
Hmmm, ben het met je eens dat het wat lang is, maar wil aan deze vergelijking een volledige les besteden. Ik vind het namelijk erg lastig om inzichtelijk te maken hoe je je voeding moet bepalen.
Ik wou ze eerst een week of 4 met deze vergelijking laten denken en pas daarna bekijken welke voedingsschema's hieruit komen.
Ik ben er inmiddels achter dat de stof erg slecht blijft hangen als je het uitlegt adhv sporten, eten, koolhydraten en eiwitten, omdat dan de begrippen snel door elkaar worden gehaald...
Ik heb inmiddels wel verteld welke voedingsstoffen belangrijk zijn, en dat ze voldoende moeten bewegen, maar dat "wisten ze zelf ook wel", en ik heb de indruk dat dat als een standaardpraatje overkomt, terwijl ik ze zelf wil leren redeneren.
Heeft iemand wellicht een betere vergelijking waarop ik alle factoren kan toepassen?
Ik wou ze eerst een week of 4 met deze vergelijking laten denken en pas daarna bekijken welke voedingsschema's hieruit komen.
Ik ben er inmiddels achter dat de stof erg slecht blijft hangen als je het uitlegt adhv sporten, eten, koolhydraten en eiwitten, omdat dan de begrippen snel door elkaar worden gehaald...
Ik heb inmiddels wel verteld welke voedingsstoffen belangrijk zijn, en dat ze voldoende moeten bewegen, maar dat "wisten ze zelf ook wel", en ik heb de indruk dat dat als een standaardpraatje overkomt, terwijl ik ze zelf wil leren redeneren.
Heeft iemand wellicht een betere vergelijking waarop ik alle factoren kan toepassen?
woensdag 4 maart 2009 om 12:09
Uiteindelijk is mijn vraag: Wil iemand het eens lezen en probéren het te snappen, desnoods met een schetsje erbij? Probeer je daarbij in te denken dat ik er anderhalf uur voor uit wil trekken.
Als dat namelijk niet gaat moet ik een andere vergelijking verzinnen, maar ik vrees dat ook deze vrij complex zal worden!
Als dat namelijk niet gaat moet ik een andere vergelijking verzinnen, maar ik vrees dat ook deze vrij complex zal worden!
woensdag 4 maart 2009 om 12:11
quote:elninjoo schreef op 04 maart 2009 @ 12:08:
Ik vind het lastiger te volgen dan 't gewoon over eiwitten en koolhydraten te hebben.Ik ook, maar ik heb gemerkt dat uitleg in die termen ab-so-luut niet aanslaat bij deze kids. Het zijn kinderen van 9 tot 12 met ernstig overgewicht, en ik wil af van de werkwijze dat ik ze voor moet schrijven wat ze moeten eten, en dan moeten ze dus zelf het inzicht hebben.
Ik vind het lastiger te volgen dan 't gewoon over eiwitten en koolhydraten te hebben.Ik ook, maar ik heb gemerkt dat uitleg in die termen ab-so-luut niet aanslaat bij deze kids. Het zijn kinderen van 9 tot 12 met ernstig overgewicht, en ik wil af van de werkwijze dat ik ze voor moet schrijven wat ze moeten eten, en dan moeten ze dus zelf het inzicht hebben.
woensdag 4 maart 2009 om 12:31
Het klopt ook gewoon niet helemaal, want waarom stappen je eiwitten uit? Zijn monteurs eigenlijk een soort spieren? Eiwitten zijn eerder onderdelen dan monteurs. En dan vet, dat is geen smeerolie, dat heb je ook gewoon nodig als reserve en om vitamines mee binnen te krijgen. Nu lijkt het net alsof je dat niet inneemt maar je het maakt uit koolhydraten, terwijl, je wordt er wel vet van, maar vetten krijg je er niet mee binnen (maak desnoods een schetsje als je het niet meer snapt).
Ik denk niet dat mensen hierdoor beter snappen dat ze moeten afvallen, ik zou het eenvoudig houden.
Ik denk niet dat mensen hierdoor beter snappen dat ze moeten afvallen, ik zou het eenvoudig houden.
woensdag 4 maart 2009 om 12:54
woensdag 4 maart 2009 om 12:55
Ik vind het ook wat omslachtig. Het is goed dat je vergelijking gebruikt om dingen proberen uit te leggen. Alleen die vergelijking moet heel erg voor zichzelf spreken en het concept moet op zichzelf al heel erg duidelijk zijn.
Je begint dus goed met je vrachtwagen en brandstof, maar je haalt er allerlei dingen bij die ik me niet voor kan stellen of meteen voor de geest haal als ik aan het concept vrachtwagen denk (omzetmachines die smeerolie in benzine veranderen, een cabine met ruimte voor 5 monteurs etc.).
Ik vind het idee een vergelijking te trekken met een ander bekend concept erg goed, maar ik denk dat het alleen werkt als het simpeler, eenvoudiger is.
Je begint dus goed met je vrachtwagen en brandstof, maar je haalt er allerlei dingen bij die ik me niet voor kan stellen of meteen voor de geest haal als ik aan het concept vrachtwagen denk (omzetmachines die smeerolie in benzine veranderen, een cabine met ruimte voor 5 monteurs etc.).
Ik vind het idee een vergelijking te trekken met een ander bekend concept erg goed, maar ik denk dat het alleen werkt als het simpeler, eenvoudiger is.
woensdag 4 maart 2009 om 12:59
Misschien een kachel als voorbeeld gebruiken. Gooi je er hout in brandt dat langzaam op terwijl het gelijkmatig warmte geeft, kooltjes gloeien alleen en als je er een scheut benzine in gooit krijg je 'n steekvlam en zakt 't weer in (zoals je bloedsuikerspiegel als je teveel snelle koolhydraten tot je neemt). Of zoiets.
Dat kun je nog in de praktijk laten zien ook door ergens naartoe te gaan waar je kunt stoken.
Dat kun je nog in de praktijk laten zien ook door ergens naartoe te gaan waar je kunt stoken.
woensdag 4 maart 2009 om 13:17
eens met vorige posts en m.n Hanke omdat ook ik het goed vindt dat je een visueel (dus makkelijker makend) beeld erbij wilt geven.
Misschien wil je juist origineel zijn en juist dit niet gebruiken maar ik las vroeger en keek veel op tv naar de reeks ' zo werkt je lichaam'. Volgens mij werd dat op een Belgische zender uitgezonden en dat was op een hele speelse maar ook duidelijk en leerzame manier een reis door het mesnelijk lichaam. Is met allerlei poppetjes en iedereen heeft weer een andere functie zoals rode en witte bloedlichaampjes, virussen etc.
Misschien heb je hier iets aan? Is echt heel erg leuk voor kinderen!
Misschien wil je juist origineel zijn en juist dit niet gebruiken maar ik las vroeger en keek veel op tv naar de reeks ' zo werkt je lichaam'. Volgens mij werd dat op een Belgische zender uitgezonden en dat was op een hele speelse maar ook duidelijk en leerzame manier een reis door het mesnelijk lichaam. Is met allerlei poppetjes en iedereen heeft weer een andere functie zoals rode en witte bloedlichaampjes, virussen etc.
Misschien heb je hier iets aan? Is echt heel erg leuk voor kinderen!
woensdag 4 maart 2009 om 13:28
quote:Vl43inder schreef op 04 maart 2009 @ 11:59:
Sorry Costello, ik dacht bij de vierde allinea al "Jezus wat omslachtig, ik check de laatste allinea wel even".
Amen!
En ik heb dan zelf een biologie-studie achter de rug, dus ik weet heus van de hoed en de rand. Ik zou het zo echt NIET aan je cursisten gaan uitleggen. Wat is er mis met gewoon de dingen benoemen zoals ze heten?
Sorry Costello, ik dacht bij de vierde allinea al "Jezus wat omslachtig, ik check de laatste allinea wel even".
Amen!
En ik heb dan zelf een biologie-studie achter de rug, dus ik weet heus van de hoed en de rand. Ik zou het zo echt NIET aan je cursisten gaan uitleggen. Wat is er mis met gewoon de dingen benoemen zoals ze heten?
woensdag 4 maart 2009 om 13:30
Bedankt alvast voor alle adviezen. Het plobleem met een andere vergelijking is dat deze ook automatisch complex wordt (heb even nagedacht over de kachel) zogauw je een onderscheid tussen eiwitten, vetten en koolhydraten wilt maken, en er ook nog in wilt opnemen dat teveel ingenomen koolhydraten worden opgeslagen als vet.
Ik hoef niet per se origineel te zijn, en zal eens zoeken naar de serie die Jeune bedoelt. Ik hoop alleen dat daar bovengenoemd onderscheid wordt gemaakt, want in de meeste series/boeken voor kinderen is de stelling: Van veel eten en weinig bewegen worde je dik, en van weinig eten en veel bewegen word je dun.
Nou klopt dat wel, maar ik hoop ze meer bewustzijn bij te brengen dan dat... Ik zal eens zoeken naar die reeks.
Ik hoef niet per se origineel te zijn, en zal eens zoeken naar de serie die Jeune bedoelt. Ik hoop alleen dat daar bovengenoemd onderscheid wordt gemaakt, want in de meeste series/boeken voor kinderen is de stelling: Van veel eten en weinig bewegen worde je dik, en van weinig eten en veel bewegen word je dun.
Nou klopt dat wel, maar ik hoop ze meer bewustzijn bij te brengen dan dat... Ik zal eens zoeken naar die reeks.
