Mode & Beauty
alle pijlers
verkeerde cosmetica
zondag 26 april 2009 om 12:43
Er zijn vast veel mensen die het allemaal al weten, maar het leek me best nuttig om te plaatsen. Uit het AD van zaterdag:
Met meer kennis je rimpels te lijf
Alweer een fortuin uitgegeven aan de nieuwste crèmes? En nog steeds rimpels? Arts Jetske Ultee legt uit waarom de meeste cosmetica niet werken. En wat je wél kunt doen voor een mooiere huid.
Eigenlijk weten we allemaal best hoe het zit: zelfs de duurste crèmes uit de schappen van parfumerie, drogist en apotheek voorkomen niet dat onze huid veroudert. En toch verdient de cosmetica-industrie jaarlijks 160 miljard dollar aan ons collectieve verlangen naar een mooi, glad velletje.
,,Je zou er cynisch van worden,’’ zegt Jetske Ultee, arts en hoofd van de afdeling huidtherapie bij de Velthuis Klinieken. ,,Ik kan me voorstellen dat mensen denken: ik stop maar helemaal met smeren.
,,Maar dat is ook weer jammer. Sommige dingen werken wél. Alleen is het voor een leek bijna ondoenlijk te ontdekken wat. Zelfs dermatologen weten het vaak niet. Als het gaat om rimpels en andere tekenen van veroudering, ben je overgeleverd aan de commercie.’’
Niet zo gek dus dat 80 procent van de vrouwen een verkeerd product gebruikt. Dat de helft van de mensen nadelige gevolgen van cosmetica ondervindt, dat 20 procent er zelfs allergisch voor is en dat puistjes en rimpels soms juist erger worden van crèmes. Gebrek aan kennis is de belangrijkste reden dat onze badkamerkastjes gevuld zijn met halflege potjes vol teleurstelling.
Dat moet veranderen, vindt Ultee. Samen met professor Neumann, dermatoloog in het Erasmus MC, gaat de Velthuis Kliniek onderzoek doen naar werkzame ingrediënten in cosmetica en naar de manier waarop mensen de producten gebruiken. Ultee wil haar kennis verspreiden en vrouwen helpen betere keuzes te maken als het gaat om huidverzorging.
Als hoofd van de afdeling huidtherapie, merkte Ultee tot haar frustratie dat vrouwen voor dure laserbehandelingen komen vanwege problemen die ze thuis zélf hebben veroorzaakt. ,,Veel mensen hebben bijvoorbeeld last van rosacea. Dat lijkt op acne. Ze gaan aan de slag met middeltjes die alcohol bevatten, waardoor de kwaal verergert. De huisarts komt dan nog eens met een hormoonzalf, die het nog verder verslechtert. Terwijl je met een milde verzorging en eventueel een crème met antibiotica snel verbetering kunt boeken.’’
In het algemeen geldt, weet Ultee, dat je middelen moet vermijden die alcohol of parfum bevatten. Zonder productnamen te noemen (‘Daar krijg ik problemen mee.’) weet ze dat chronische irritatie door die stoffen de huidveroudering versnelt en huidaandoeningen veroorzaakt. Net als veel ‘natuurlijke ingrediënten’, zoals menthol, bergamot, eucalyptus, lavendel en pepermunt.
Ook reinigers zijn vaak te agressief, doordat ze industriële zeep (sodium lauryl sulphate) bevatten. ,,Heel slim van producenten. Je huid voelt na het reinigen droog aan, dus moet je meer van hun crèmes gebruiken.’’
Wie zijn huid niet meer lastig valt met dit soort agressieve middelen, zal vanzelf al verbetering merken. Maar er is meer winst te boeken. Ultee: ,,Er zijn werkzame ingrediënten, waar veel en goed wetenschappelijk onderzoek naar is verricht. Glycolzuur bijvoorbeeld. Dat exfolieert, houdt vocht vast, stimuleert de collageenproductie en vermindert vlekken die door zonlicht zijn ontstaan. Je moet een product zien te vinden waar minimaal 5 tot 8 procent glycolzuur inzit.’’
Ook van vitamine a-zuur, alleen verkrijgbaar op recept, is de werking bewezen. Het werkt écht verjongend. ,,Dit kun je echter alleen gebruiken onder begeleiding van een arts. Want iets wat echt werkt, heeft meestal ook bijwerkingen.’’ Retinol, de voorloper van vitaminea, is wel gewoon verkrijgbaar, ,,maar helaas veel minder effectief, terwijl het ook irriteert.’’
Het gebruik van glycolzuur en vitaminea-zuur moet je langzaam opbouwen. Het kan tijdelijk voor roodheid en schilfering zorgen. ,,Ook wordt de huid iets gevoeliger voor de zon en moet dus goed worden beschermd. En bedenkt dat je bij elk product pas na een week of zeven kunt zien of het iets doet.’’
Veelbelovend, zegt Ultee, zijn ook anti-oxidanten als vitamine c en e. ,,Ze voorkomen rimpels doordat ze de huid beschermen tegen vrije radicalen, de agressieve zuurstofmoleculen die lichaamscellen beschadigen.’’
Net zo hoopgevend zijn de zogeheten botanicals, zoals groene thee-extract. Maar voordat u naar de winkel rent om producten met deze stoffen in te slaan, is het goed te weten dat de wetenschap nog niet ver genoeg is om ze echt werkzaam te maken in crèmes.
,,Vitaminec kan bijvoorbeeld niet tegen zuurstof. Het oxideert snel, wordt dan zelf een vrije radicaal en kan je huid schade toebrengen. Het is moeilijk om deze oxidatie te voorkomen. Ook groene thee-extract verliest zijn kracht snel. Er zijn wel mogelijkheden om de werkzaamheid van deze stoffen beter te behouden. Sommige merken slagen daar in. Maar het werkt thuis toch nooit zo goed als in het laboratorium.’’
Ingrediënten als hyaluronzuur, vitamine b3 (niacinamide), oat b glucan en endonuclease lijken ook te doen wat ze beloven. Maar voor alle werkzame stoffen geldt dat ze in voldoende mate in het product moeten zitten. ,,En dat is zelden het geval. De meeste merken vermelden de hoeveelheden niet. Als je toch een goed product vindt, met een hoge concentratie anti-oxidanten en andere rimpelbestrijders, en in een luchtdicht pompje, doet het op termijn wel iets, maar niet zo veel als je zou verwachten op basis van de onderzoeken.’’
Toch bestaat er een crème die echt werkt, mits consequent gebruikt. ,,Zonnebrandcrème met UVA- en UVB-bescherming is de beste antirimpelcrème. De zon veroorzaakt 90 procent van de huidveroudering. Ja, ook ’swinters en ook als je achter glas zit. Elke dag smeren - en de middagzon vermijden - is het allerbeste devies voor een jonge huid.’’
Met meer kennis je rimpels te lijf
Alweer een fortuin uitgegeven aan de nieuwste crèmes? En nog steeds rimpels? Arts Jetske Ultee legt uit waarom de meeste cosmetica niet werken. En wat je wél kunt doen voor een mooiere huid.
Eigenlijk weten we allemaal best hoe het zit: zelfs de duurste crèmes uit de schappen van parfumerie, drogist en apotheek voorkomen niet dat onze huid veroudert. En toch verdient de cosmetica-industrie jaarlijks 160 miljard dollar aan ons collectieve verlangen naar een mooi, glad velletje.
,,Je zou er cynisch van worden,’’ zegt Jetske Ultee, arts en hoofd van de afdeling huidtherapie bij de Velthuis Klinieken. ,,Ik kan me voorstellen dat mensen denken: ik stop maar helemaal met smeren.
,,Maar dat is ook weer jammer. Sommige dingen werken wél. Alleen is het voor een leek bijna ondoenlijk te ontdekken wat. Zelfs dermatologen weten het vaak niet. Als het gaat om rimpels en andere tekenen van veroudering, ben je overgeleverd aan de commercie.’’
Niet zo gek dus dat 80 procent van de vrouwen een verkeerd product gebruikt. Dat de helft van de mensen nadelige gevolgen van cosmetica ondervindt, dat 20 procent er zelfs allergisch voor is en dat puistjes en rimpels soms juist erger worden van crèmes. Gebrek aan kennis is de belangrijkste reden dat onze badkamerkastjes gevuld zijn met halflege potjes vol teleurstelling.
Dat moet veranderen, vindt Ultee. Samen met professor Neumann, dermatoloog in het Erasmus MC, gaat de Velthuis Kliniek onderzoek doen naar werkzame ingrediënten in cosmetica en naar de manier waarop mensen de producten gebruiken. Ultee wil haar kennis verspreiden en vrouwen helpen betere keuzes te maken als het gaat om huidverzorging.
Als hoofd van de afdeling huidtherapie, merkte Ultee tot haar frustratie dat vrouwen voor dure laserbehandelingen komen vanwege problemen die ze thuis zélf hebben veroorzaakt. ,,Veel mensen hebben bijvoorbeeld last van rosacea. Dat lijkt op acne. Ze gaan aan de slag met middeltjes die alcohol bevatten, waardoor de kwaal verergert. De huisarts komt dan nog eens met een hormoonzalf, die het nog verder verslechtert. Terwijl je met een milde verzorging en eventueel een crème met antibiotica snel verbetering kunt boeken.’’
In het algemeen geldt, weet Ultee, dat je middelen moet vermijden die alcohol of parfum bevatten. Zonder productnamen te noemen (‘Daar krijg ik problemen mee.’) weet ze dat chronische irritatie door die stoffen de huidveroudering versnelt en huidaandoeningen veroorzaakt. Net als veel ‘natuurlijke ingrediënten’, zoals menthol, bergamot, eucalyptus, lavendel en pepermunt.
Ook reinigers zijn vaak te agressief, doordat ze industriële zeep (sodium lauryl sulphate) bevatten. ,,Heel slim van producenten. Je huid voelt na het reinigen droog aan, dus moet je meer van hun crèmes gebruiken.’’
Wie zijn huid niet meer lastig valt met dit soort agressieve middelen, zal vanzelf al verbetering merken. Maar er is meer winst te boeken. Ultee: ,,Er zijn werkzame ingrediënten, waar veel en goed wetenschappelijk onderzoek naar is verricht. Glycolzuur bijvoorbeeld. Dat exfolieert, houdt vocht vast, stimuleert de collageenproductie en vermindert vlekken die door zonlicht zijn ontstaan. Je moet een product zien te vinden waar minimaal 5 tot 8 procent glycolzuur inzit.’’
Ook van vitamine a-zuur, alleen verkrijgbaar op recept, is de werking bewezen. Het werkt écht verjongend. ,,Dit kun je echter alleen gebruiken onder begeleiding van een arts. Want iets wat echt werkt, heeft meestal ook bijwerkingen.’’ Retinol, de voorloper van vitaminea, is wel gewoon verkrijgbaar, ,,maar helaas veel minder effectief, terwijl het ook irriteert.’’
Het gebruik van glycolzuur en vitaminea-zuur moet je langzaam opbouwen. Het kan tijdelijk voor roodheid en schilfering zorgen. ,,Ook wordt de huid iets gevoeliger voor de zon en moet dus goed worden beschermd. En bedenkt dat je bij elk product pas na een week of zeven kunt zien of het iets doet.’’
Veelbelovend, zegt Ultee, zijn ook anti-oxidanten als vitamine c en e. ,,Ze voorkomen rimpels doordat ze de huid beschermen tegen vrije radicalen, de agressieve zuurstofmoleculen die lichaamscellen beschadigen.’’
Net zo hoopgevend zijn de zogeheten botanicals, zoals groene thee-extract. Maar voordat u naar de winkel rent om producten met deze stoffen in te slaan, is het goed te weten dat de wetenschap nog niet ver genoeg is om ze echt werkzaam te maken in crèmes.
,,Vitaminec kan bijvoorbeeld niet tegen zuurstof. Het oxideert snel, wordt dan zelf een vrije radicaal en kan je huid schade toebrengen. Het is moeilijk om deze oxidatie te voorkomen. Ook groene thee-extract verliest zijn kracht snel. Er zijn wel mogelijkheden om de werkzaamheid van deze stoffen beter te behouden. Sommige merken slagen daar in. Maar het werkt thuis toch nooit zo goed als in het laboratorium.’’
Ingrediënten als hyaluronzuur, vitamine b3 (niacinamide), oat b glucan en endonuclease lijken ook te doen wat ze beloven. Maar voor alle werkzame stoffen geldt dat ze in voldoende mate in het product moeten zitten. ,,En dat is zelden het geval. De meeste merken vermelden de hoeveelheden niet. Als je toch een goed product vindt, met een hoge concentratie anti-oxidanten en andere rimpelbestrijders, en in een luchtdicht pompje, doet het op termijn wel iets, maar niet zo veel als je zou verwachten op basis van de onderzoeken.’’
Toch bestaat er een crème die echt werkt, mits consequent gebruikt. ,,Zonnebrandcrème met UVA- en UVB-bescherming is de beste antirimpelcrème. De zon veroorzaakt 90 procent van de huidveroudering. Ja, ook ’swinters en ook als je achter glas zit. Elke dag smeren - en de middagzon vermijden - is het allerbeste devies voor een jonge huid.’’
maandag 27 april 2009 om 09:58
quote:danivo schreef op 27 april 2009 @ 09:54:
oh en die trekkerige huid komt door de sulfaten.
dit reinigt te goed, waardoor je huid droog aanvoelt.
en je raadt nooit wat de fabrikant dan aanraadt....
smeren met hun dagcreme.Maar ik heb 't gewoon door het douchen, smeer geen zeep of wasgels of wat dan ook in m'n gezicht (ja, kan dat er soms een beetje shampoo overheen komt, maar niet altijd).
oh en die trekkerige huid komt door de sulfaten.
dit reinigt te goed, waardoor je huid droog aanvoelt.
en je raadt nooit wat de fabrikant dan aanraadt....
smeren met hun dagcreme.Maar ik heb 't gewoon door het douchen, smeer geen zeep of wasgels of wat dan ook in m'n gezicht (ja, kan dat er soms een beetje shampoo overheen komt, maar niet altijd).
maandag 27 april 2009 om 10:02
quote:Elmira schreef op 27 april 2009 @ 09:58:
[...]
Maar ik heb 't gewoon door het douchen, smeer geen zeep of wasgels of wat dan ook in m'n gezicht (ja, kan dat er soms een beetje shampoo overheen komt, maar niet altijd).
als je op de achterkant van elke willekeurige fles in je badkamer kijkt, zul je zien dat het eerste ingredient, na water, een sulfaat is.
dat is het wassende ingredient.
geloof me, het zit echt werkelijk overal in, van shampoos tot douchegels.
ik heb even gekeken en ik gebruik een speciale wasgel tegen een onzuivere huid en idd, ook daar is het eerste ingredient een sulfaat.
dus ik stap toch maar weer over op sebamed....
[...]
Maar ik heb 't gewoon door het douchen, smeer geen zeep of wasgels of wat dan ook in m'n gezicht (ja, kan dat er soms een beetje shampoo overheen komt, maar niet altijd).
als je op de achterkant van elke willekeurige fles in je badkamer kijkt, zul je zien dat het eerste ingredient, na water, een sulfaat is.
dat is het wassende ingredient.
geloof me, het zit echt werkelijk overal in, van shampoos tot douchegels.
ik heb even gekeken en ik gebruik een speciale wasgel tegen een onzuivere huid en idd, ook daar is het eerste ingredient een sulfaat.
dus ik stap toch maar weer over op sebamed....
maandag 27 april 2009 om 10:04
maandag 27 april 2009 om 10:59
quote:Brown_Eyes schreef op 27 april 2009 @ 10:50:
Bezno is niet mild, zwaarder dan alcohol.
En een acnehuid heeft wel een uitdrogend product nodig. Dat is het idee erachter.Dat is juist een achterhaald idee. Acne heeft heel vaak een hormonale oorzaak, het gebruik van uitdrogende producten is vaak enkel symptoombestrijding. Je moet de achterliggende oorzaak, zijnde hormonale disbalans, aanpakken.
Bezno is niet mild, zwaarder dan alcohol.
En een acnehuid heeft wel een uitdrogend product nodig. Dat is het idee erachter.Dat is juist een achterhaald idee. Acne heeft heel vaak een hormonale oorzaak, het gebruik van uitdrogende producten is vaak enkel symptoombestrijding. Je moet de achterliggende oorzaak, zijnde hormonale disbalans, aanpakken.
maandag 27 april 2009 om 11:16
maandag 27 april 2009 om 11:21
maandag 27 april 2009 om 11:32
Ik gebruik in geen geval producten waar alcohol of parfum in zit. Vooral bij alcohol merk ik het meteen, mijn huid droogt er enorm van uit. En waarom al die geuren in een creme moeten, is me ook een raadsel. Het kan juist je huid zo irriteren. Ik gebruik zelf de merken Roc en Paula's choice van Paula Begoun. Zij onderzoekt juist de zin en onzin van cosmetica. En de resultaten zijn vaak ontluisterend, vooral wat de grote merken betreft.
maandag 27 april 2009 om 11:38
quote:xxxRosalitaxxx schreef op 27 april 2009 @ 11:32:
Ik gebruik in geen geval producten waar alcohol of parfum in zit. Vooral bij alcohol merk ik het meteen, mijn huid droogt er enorm van uit. En waarom al die geuren in een creme moeten, is me ook een raadsel. Het kan juist je huid zo irriteren. Ik gebruik zelf de merken Roc en Paula's choice van Paula Begoun. Zij onderzoekt juist de zin en onzin van cosmetica. En de resultaten zijn vaak ontluisterend, vooral wat de grote merken betreft.En juist omdat ze een eigen merk heeft heb ik er m'n twijfels bij...
Ik gebruik in geen geval producten waar alcohol of parfum in zit. Vooral bij alcohol merk ik het meteen, mijn huid droogt er enorm van uit. En waarom al die geuren in een creme moeten, is me ook een raadsel. Het kan juist je huid zo irriteren. Ik gebruik zelf de merken Roc en Paula's choice van Paula Begoun. Zij onderzoekt juist de zin en onzin van cosmetica. En de resultaten zijn vaak ontluisterend, vooral wat de grote merken betreft.En juist omdat ze een eigen merk heeft heb ik er m'n twijfels bij...
maandag 27 april 2009 om 13:52
maandag 27 april 2009 om 13:55
quote:curlygurly schreef op 27 april 2009 @ 09:03:
Ja uiteraad zijn ook niet alle natuurlijke producten goed voor de huid. Onverdunde etherische oliën kunnen de huid irriteren maar het is eigenlijk ook niet de bedoeling dit zo te gebruiken.
Dat van lavendelolie is misschien shocking nieuws maar bijvoorbeeld soja of hop heeft ook een oestrogene werking. Zolang je niet teveel van iets gebruikt moet het goed gaan.
Over het algemeen zijn natuurlijke producten beter verdraagbaar (naar mijn idee) omdat er bijvoorbeeld ook meestal plantaardige vetten en oliën in gebruikt worden. In chemische producten worden vooral minerale vetten gebruikt zoals parrafine en dat verdraagt de huid duidelijk slechter want het komt minder overeen met de natuurlijke huidvetten. Ook de manier van produceren van natuurlijke producten (BDIH) spreekt mij meer aan, milieuvriendelijk en zonder dierenleed. Dat zijn voor mij ook pluspunten t.o.v. chemische producten.
Ik was niet echt geschokt hoor. Er zijn veel natuurlijke producten met een irriterende/prikkelende (bij)werking. En dat geldt niet alleen over onverdund etherische olien.
Maar ik vind het altijd een beetje vreemd dat mensen er zo klakkeloos vanuit gaan dat natuurlijk altijd beter is.
Ja uiteraad zijn ook niet alle natuurlijke producten goed voor de huid. Onverdunde etherische oliën kunnen de huid irriteren maar het is eigenlijk ook niet de bedoeling dit zo te gebruiken.
Dat van lavendelolie is misschien shocking nieuws maar bijvoorbeeld soja of hop heeft ook een oestrogene werking. Zolang je niet teveel van iets gebruikt moet het goed gaan.
Over het algemeen zijn natuurlijke producten beter verdraagbaar (naar mijn idee) omdat er bijvoorbeeld ook meestal plantaardige vetten en oliën in gebruikt worden. In chemische producten worden vooral minerale vetten gebruikt zoals parrafine en dat verdraagt de huid duidelijk slechter want het komt minder overeen met de natuurlijke huidvetten. Ook de manier van produceren van natuurlijke producten (BDIH) spreekt mij meer aan, milieuvriendelijk en zonder dierenleed. Dat zijn voor mij ook pluspunten t.o.v. chemische producten.
Ik was niet echt geschokt hoor. Er zijn veel natuurlijke producten met een irriterende/prikkelende (bij)werking. En dat geldt niet alleen over onverdund etherische olien.
Maar ik vind het altijd een beetje vreemd dat mensen er zo klakkeloos vanuit gaan dat natuurlijk altijd beter is.
maandag 27 april 2009 om 14:09
Ik denk wel dat je teveel kunt reinigen. Heb een tijd de schuimreiniger van Clinique gebruikt en deze ontrok super veel vocht uit mijn huid, mijn huid is daar echt van verslechterd toen. Die was dus veel te agressief voor mijn huid, dus ja als je dagelijks 'teveel' gebruikt kan je er echt een gevoelige huid aan overhouden. Als je reinigers zonder sulfaten wil hebben kun je het beste BDIH merken nemen daar zit het niet in.
maandag 27 april 2009 om 15:22
quote:curlygurly schreef op 27 april 2009 @ 13:52:
Dat vind ik ook bij Paula ja..de rest afkraken en zelf heeft ze natuurlijk wel de perfecte producten..En dat is helemaal niet waar. Er zijn genoeg merken die ze erg goed vindt, o.a. Estee Lauder en Clinique. Maar merken zoals La Prairie waarvoor je letterlijk honderden euro's moet neertellen, die beloven veel maar doen voor dat geld heel weinig. Voor dat geld zijn er zat andere en goedkopere merken die net zo goed werken. Bovendien worden haar argumenten wetenschappelijk onderbouwd door diverse publicaties.
Dat vind ik ook bij Paula ja..de rest afkraken en zelf heeft ze natuurlijk wel de perfecte producten..En dat is helemaal niet waar. Er zijn genoeg merken die ze erg goed vindt, o.a. Estee Lauder en Clinique. Maar merken zoals La Prairie waarvoor je letterlijk honderden euro's moet neertellen, die beloven veel maar doen voor dat geld heel weinig. Voor dat geld zijn er zat andere en goedkopere merken die net zo goed werken. Bovendien worden haar argumenten wetenschappelijk onderbouwd door diverse publicaties.
maandag 27 april 2009 om 15:30
quote:curlygurly schreef op 27 april 2009 @ 14:05:
Een half uur je gezicht schoonmaken als je geen make-up gebruikt?! Wat doet ze allemaal dan?
Nu moet ik zeggen dat ze asperger heeft dus niet alles even normaal is voor haar. Nooit uitleg daar over gehad.
Wat ze allemaal doet heb ik geen idee van ik weet wel dat ze 24 is en al een antirimpel creme heeft staan
Maar eens een beautydag houden en haar ook uitnodigen
Ik geloof trouwens geen een van die dure merken. Pas was er een test (kassa oid) en daar kwam de aldi!!! creme als beste uit de bus!
Voor mij trouwens ook geen nivea want daar blijft een heel vettig laagje van achter op mijn huis, trekt absoluut niet in. Ben w.d. zelfbruinende dagcreme ben ik maar naar het etos huismerk gegaan.
Een half uur je gezicht schoonmaken als je geen make-up gebruikt?! Wat doet ze allemaal dan?
Nu moet ik zeggen dat ze asperger heeft dus niet alles even normaal is voor haar. Nooit uitleg daar over gehad.
Wat ze allemaal doet heb ik geen idee van ik weet wel dat ze 24 is en al een antirimpel creme heeft staan
Maar eens een beautydag houden en haar ook uitnodigen
Ik geloof trouwens geen een van die dure merken. Pas was er een test (kassa oid) en daar kwam de aldi!!! creme als beste uit de bus!
Voor mij trouwens ook geen nivea want daar blijft een heel vettig laagje van achter op mijn huis, trekt absoluut niet in. Ben w.d. zelfbruinende dagcreme ben ik maar naar het etos huismerk gegaan.
dinsdag 28 april 2009 om 09:42
Ow, ik ga er zeker niet klakkeloos vanuit dat natuurlijk beter is hoor! Maar door verschillende ervaringen en de manier van produceren sta ik daar persoonlijk wel meer achter. Niet alleen de werking is voor mij bepalend maar dus ook het hele verhaal erachter, wat voeding betreft denk ik daar ook zo over. Maar iedereen moet doen waar hij/ zij zich goed bij voelt. Decleor is trouwens ook een merk dat gebaseerd is op etherische oliën, op etherische oliën reageer ik zelf ook niet goed. Alqvimia is daar ook op gebaseerd en daar kreeg ik een wat rode huid van. Toch denk ik dat er meer allergische ontstaan bij chemische producten dan natuurlijke producten gewoon omdat veel stoffen daarin voor de huid 'vreemder' zijn.
