Psyche
alle pijlers
vandaag 4 mei
maandag 4 mei 2009 om 20:08
... en ik kijk naar de dodenherdenking... en ik denk aan mijn ongetwijfeld lieve grootvader, die door de jappen is vermoord.... aan mijn lieve onvergetelijke papa die het zo moeilijk heeft gehad verder te leven na zijn jeugd in het jappenkamp en die nu herenigd is met zijn vader die hij zo jong heeft moeten missen.... hoe ouder ik word hoe meer ik hem begrijp...dit mogen we nooit vergeten!!
maandag 4 mei 2009 om 22:22
en nog een verhaal........als kind van misschien 13 zag hij zijn moeder liggen, in het jappenkamp, in het dodenzaaltje.. ze was zo ziek dat ze vast dood zou gaan dus hadden ze haar vast daar gebracht...... en daar zat hij dan, bij zijn moeder tussen de lijken......mijn oma overleefde...
en het verhaal dat de jappen al lachend een pistool tegen zijn hoofd hielden en zeiden dat ze hem gingen doodschieten.....was een grapje..... Ik kan er niks aan doen maar terwijl ik dit opschrijf voel ik de woede in me omhoog komen.....
Hoe erg deze verhalen ook zijn, als mijn kinderen, mocht ik ze ooit krijgen, groot genoeg zijn, zal ik ze het vertellen!
en het verhaal dat de jappen al lachend een pistool tegen zijn hoofd hielden en zeiden dat ze hem gingen doodschieten.....was een grapje..... Ik kan er niks aan doen maar terwijl ik dit opschrijf voel ik de woede in me omhoog komen.....
Hoe erg deze verhalen ook zijn, als mijn kinderen, mocht ik ze ooit krijgen, groot genoeg zijn, zal ik ze het vertellen!
maandag 4 mei 2009 om 22:34
Ik ben twee jaar geleden naar het Amerikaanse kerkhof geweest in Normandie aan Omaha Beach. Al die witte kruizen tot aan de horizon, ik liep er met kippenvel en de tranen in mijn keel. Mijn kinderen waren toen nog te jong om het helemaal te beseffen en waren steeds helemaal blij als ze tussen de kruizen weer een davidsster zagen van een joods-amerikaanse soldaat. En als je zag hoe jong die jongens waren.....
We hebben daar veel oorlogsmonumenten bezocht, maar dit heeft een onuitwisbare indruk achtegelaten.
We hebben daar veel oorlogsmonumenten bezocht, maar dit heeft een onuitwisbare indruk achtegelaten.
dinsdag 5 mei 2009 om 00:24
Inderdaad. Nooit vergeten!
Ik heb mijn grootouders nooit gekend, maar heb van mijn ouders, ooms en tantes veel oorlogsverhalen te horen gekregen. Zij hebben die periode bewust meegemaakt, als tieners en jong volwassenen. Mijn ooms moesten naar Duitsland om in wapenfabrieken te werken. Ik heb een aantal brieven van een van hen, die hij naar huis schreef, in mijn bezit.
Ik heb ook die velden met al die kruizen gezien, en heb eens een concentratiekamp bezocht. Dat was eens, maar noooit weer!
Ik heb mijn grootouders nooit gekend, maar heb van mijn ouders, ooms en tantes veel oorlogsverhalen te horen gekregen. Zij hebben die periode bewust meegemaakt, als tieners en jong volwassenen. Mijn ooms moesten naar Duitsland om in wapenfabrieken te werken. Ik heb een aantal brieven van een van hen, die hij naar huis schreef, in mijn bezit.
Ik heb ook die velden met al die kruizen gezien, en heb eens een concentratiekamp bezocht. Dat was eens, maar noooit weer!
dinsdag 5 mei 2009 om 00:53
Dat was mooi van dat applaus (sorry, een iets andere reactie). Ik was op de Dam, en ergens rechtsvoorin begon het geklap, en in een soort wave ging het hele plein meedoen. Echt kippenvel en tranen. En dan Bea, agossie. Ik zag haar later in haar auto, en toen zwaaide ik, en ze zwaaide terug. Hoe kinderachtig ook, ik voelde me eventjes heel trots. Gezwaaid met de Koningin!
Today is a good day
dinsdag 5 mei 2009 om 06:18
dinsdag 5 mei 2009 om 08:43
Toch werden we er vorig jaar op de camping raar voor aangekeken hoor pipi.
Ik riep om 5 voor 8 de kinderen die lekker aan het spelen waren bij me.Om 2 minuten stil te zijn.Ze waren toen 8 en 6.
De overbuurvrouw (een oudere dame) vond dat ik mijn kinderen daar niet mee moest belasten.
Ze zouden er nog te jong voor zijn en het had daarom helemaal geen zin om te gedenken.
Ook heb ik op de manege eens naar mijn hoofd geslingerd gekregen dat ik herdenken maar in mijn eigen tijd moest doen.We hadden les van half 8 tot half 9 en om 8 uur heb ik op de middenlijn 2 minuten stil gestaan.
Iedereen is vrij om te herdenken op zijn/haar eigen manier maar laat de mensen die het willen doen wel in hun waarde.
Ik riep om 5 voor 8 de kinderen die lekker aan het spelen waren bij me.Om 2 minuten stil te zijn.Ze waren toen 8 en 6.
De overbuurvrouw (een oudere dame) vond dat ik mijn kinderen daar niet mee moest belasten.
Ze zouden er nog te jong voor zijn en het had daarom helemaal geen zin om te gedenken.
Ook heb ik op de manege eens naar mijn hoofd geslingerd gekregen dat ik herdenken maar in mijn eigen tijd moest doen.We hadden les van half 8 tot half 9 en om 8 uur heb ik op de middenlijn 2 minuten stil gestaan.
Iedereen is vrij om te herdenken op zijn/haar eigen manier maar laat de mensen die het willen doen wel in hun waarde.
dinsdag 5 mei 2009 om 08:46
quote:pinolover2 schreef op 05 mei 2009 @ 08:43:
Ook heb ik op de manege eens naar mijn hoofd geslingerd gekregen dat ik herdenken maar in mijn eigen tijd moest doen.We hadden les van half 8 tot half 9 en om 8 uur heb ik op de middenlijn 2 minuten stil gestaan.Ik vind dat je dat dan van te voren had moeten overleggen of niet mee had moeten doen met die les.
Ook heb ik op de manege eens naar mijn hoofd geslingerd gekregen dat ik herdenken maar in mijn eigen tijd moest doen.We hadden les van half 8 tot half 9 en om 8 uur heb ik op de middenlijn 2 minuten stil gestaan.Ik vind dat je dat dan van te voren had moeten overleggen of niet mee had moeten doen met die les.
dinsdag 5 mei 2009 om 08:48
quote:elninjoo schreef op 05 mei 2009 @ 08:46:
[...]
Ik vind dat je dat dan van te voren had moeten overleggen of niet mee had moeten doen met die les.Ten eerste staat er nergens dat ze dat niet overlegd heeft, en ten tweede....een hele les opgeven omdat er 2 minuten herdacht wordt? Kolder! Kleine moeite om die 2 minuten even stil te staan.
[...]
Ik vind dat je dat dan van te voren had moeten overleggen of niet mee had moeten doen met die les.Ten eerste staat er nergens dat ze dat niet overlegd heeft, en ten tweede....een hele les opgeven omdat er 2 minuten herdacht wordt? Kolder! Kleine moeite om die 2 minuten even stil te staan.
dinsdag 5 mei 2009 om 09:47
quote:pinolover2 schreef op 05 mei 2009 @ 08:43:
Toch werden we er vorig jaar op de camping raar voor aangekeken hoor pipi.
Ik riep om 5 voor 8 de kinderen die lekker aan het spelen waren bij me.Om 2 minuten stil te zijn.Ze waren toen 8 en 6.
De overbuurvrouw (een oudere dame) vond dat ik mijn kinderen daar niet mee moest belasten.
Ze zouden er nog te jong voor zijn en het had daarom helemaal geen zin om te gedenken.
Ook heb ik op de manege eens naar mijn hoofd geslingerd gekregen dat ik herdenken maar in mijn eigen tijd moest doen.We hadden les van half 8 tot half 9 en om 8 uur heb ik op de middenlijn 2 minuten stil gestaan.
Iedereen is vrij om te herdenken op zijn/haar eigen manier maar laat de mensen die het willen doen wel in hun waarde.Wat een rare reactie van die mevrouw. Ik zou mijn kinderen ook binnengeroepen hebben. Mijn zoon is 5 en moest gisteren ook 2 minuten stil zijn. Kleine moeite om heel even stil te staan bij al die mannen en vrouwen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Dat is een groot goed en daar mag best bij stilgestaan worden.
Toch werden we er vorig jaar op de camping raar voor aangekeken hoor pipi.
Ik riep om 5 voor 8 de kinderen die lekker aan het spelen waren bij me.Om 2 minuten stil te zijn.Ze waren toen 8 en 6.
De overbuurvrouw (een oudere dame) vond dat ik mijn kinderen daar niet mee moest belasten.
Ze zouden er nog te jong voor zijn en het had daarom helemaal geen zin om te gedenken.
Ook heb ik op de manege eens naar mijn hoofd geslingerd gekregen dat ik herdenken maar in mijn eigen tijd moest doen.We hadden les van half 8 tot half 9 en om 8 uur heb ik op de middenlijn 2 minuten stil gestaan.
Iedereen is vrij om te herdenken op zijn/haar eigen manier maar laat de mensen die het willen doen wel in hun waarde.Wat een rare reactie van die mevrouw. Ik zou mijn kinderen ook binnengeroepen hebben. Mijn zoon is 5 en moest gisteren ook 2 minuten stil zijn. Kleine moeite om heel even stil te staan bij al die mannen en vrouwen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Dat is een groot goed en daar mag best bij stilgestaan worden.
dinsdag 5 mei 2009 om 10:11
Als je het de kindjes al niet van kleins af aan mee geef.... wat dan? Ik voel het nog in me als kind. Zittend voor de televisie. Op mijn handen bewegen want twee minuten is heel lang. Een keer moest ik een beetje lachen en mijn vader en mijn moeder negeerden mij. Ze zeiden later dat als ze erop in waren gegaan ik helemaal niet meer had kunnen stoppen. Ik werd er een beetje nerveus van, van die stilte en ik dacht altijd aan erge dingen alhoewel ik niet echt wist wat erg was...
Ik weet nog dat ik het altijd heel speciaal vond dat de vlag van half stok naar boven mocht worden gehesen als het bevrijdingsdag was... bevrijding.. dé bevrijding... Ik had het niet meegemaakt, maar het voelde alsof ik het toch wilde vieren.....
Als ik kinderen had, hadden zij gisterenavond naast me gezeten, met hun snaters gesloten. Twee minuten lijkt voor een kind een mensenleven. Maar wat is ieder jaar 2 minuten op een mensenleven? Niets.
Ik weet nog dat ik het altijd heel speciaal vond dat de vlag van half stok naar boven mocht worden gehesen als het bevrijdingsdag was... bevrijding.. dé bevrijding... Ik had het niet meegemaakt, maar het voelde alsof ik het toch wilde vieren.....
Als ik kinderen had, hadden zij gisterenavond naast me gezeten, met hun snaters gesloten. Twee minuten lijkt voor een kind een mensenleven. Maar wat is ieder jaar 2 minuten op een mensenleven? Niets.
DTEEZ!
dinsdag 5 mei 2009 om 10:11
dinsdag 5 mei 2009 om 10:14
Het maakte bij mij als kind inderdaad ook wel heel veel indruk. En nu nog steeds trouwens ook al heb ik, voorzover ik weet, geen familieleden (gehad) die bij het verzet hebben gezeten. Het enige wat ik weet is dat mijn opa en oma mensen in huis hadden (onderduikers) die weigerden om in Duitsland te werken. En een oom van mijn moeder schijnt in een Jappenkamp te hebben gezeten.
dinsdag 5 mei 2009 om 10:58
Als kind was het inderdaad laaaaaang, die 2 minuten. En ik moest ook vaak giechelen, samen met mijn broertje. Toch ben ik blij dat mijn ouders me dit 'ritueel' bijgebracht hebben. Met mijn eigen zoons ga ik dat ook doen als ze wat groter zijn.
Mijn vriend heeft het niet meegekregen en daar stoor ik me ook wel een beetje aan. Vind het een soort dommig overkomen als je niet even 2 minuten in een jaar stil kan zijn/zitten. Hij is wel stil overigens maar doet zijn ding ondertussen (gisteravond was dat douchen...). Hij heeft zijn argumenten daarvoor, maar ik blijf het moeilijk te begrijpen vinden.
Mijn vriend heeft het niet meegekregen en daar stoor ik me ook wel een beetje aan. Vind het een soort dommig overkomen als je niet even 2 minuten in een jaar stil kan zijn/zitten. Hij is wel stil overigens maar doet zijn ding ondertussen (gisteravond was dat douchen...). Hij heeft zijn argumenten daarvoor, maar ik blijf het moeilijk te begrijpen vinden.
dinsdag 5 mei 2009 om 12:24
vroeger leken die 2 minuten inderdaad eeuwig te duren, ik durfde dan nauwelijks adem te halen. Maar toen beleefde ik het ook anders, het was iets wat zo hoorde thuis en de achterliggende gedachte begreep ik niet echt, snapte niet dat ik aan bv mijn opa moest denken terwijl ik hem nooit gekend heb.
Nu lijken die 2 minuten zo kort....
Nu lijken die 2 minuten zo kort....
dinsdag 12 mei 2009 om 18:03
Kort geleden schreef Elma Drayer dit stuk op de opiniepagina van dagblad Trouw:
*****
En zo wordt 4 mei langzaam uitgehold
Natuurlijk, het applaus dat maandagavond golfde over de Dam tijdens de speech van Job Cohen was indrukwekkend. Net als de ontroering daarover bij de vorstin. En toch, en toch. Het zat me niet lekker hoe ook nu weer de actualiteit doorsijpelde bij de Nationale Dodenherdenking. Niet alleen de burgemeester refereerde aan wat er op Koninginnedag in Apeldoorn is gebeurd, ook talloze bezoekers verklaarden expliciet dat de dodemansrit van dat zwarte autootje hen naar de Dam had gedreven.
Het past, vrees ik, in een bredere trend. De doden uit 1940-1945 moeten tegenwoordig hevig concurreren met onrecht en leed van recenter datum.
Als ik me niet vergis, begon de omslag zo’n vijftien, twintig jaar geleden. Wij dienden, hoorde je alom, de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog „door te trekken naar onze tijd”. Naar hedendaagse vormen van ’rassendiscriminatie’, naar eigentijdse uitbarstingen van geweld. Lieten we dat na, zo was de gedachte, dan zou het ’draagvlak’ voor Dodenherdenking en Bevrijdingsdag onder jongere generaties rap slinken.
Rond 1995 verschoof het accent ook officieel van terugblikken naar vooruitkijken, van ’bevrijding’ naar ’vrijheid’. En bij het Nationaal Monument op de Dam klonk op 4 mei voortaan de mededeling dat wij twee minuten stilstaan bij „allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties”.
Eerlijk gezegd heb ik de ratio achter die verbreding nooit begrepen. Hoezo zou je álle slachtoffers van álle conflicten ’waar ook ter wereld’ moeten herdenken?
Wat is er eigenlijk op tegen om je op die ene, afgebakende dag, te beperken tot die ene, afgebakende periode? Waarin wandaden zijn gepleegd op een schaal die nog steeds alle verstand te boven gaat? Persoonlijk heb ik daar mijn handen tot op de dag van vandaag meer dan vol aan.
Logischerwijs had die gulle uitbreiding tot gevolg dat de betekenis van de meidagen allengs verwaterde. Of, zoals een blogger deze week triomfantelijk schreef: je hoeft echt ’niet speciaal’ te herdenken op 4 mei, omdat er toch ’steeds maar weer nieuw onrecht’ bijkomt. En je hoeft evenmin te vinden dat het op Bevrijdingsdag feest is. „Welke bevrijding?”
Waar een en ander toe leidt werd zondagmiddag treffend geïllustreerd in een aflevering van InFocus, televisiemagazine van de Nederlandse Moslim Omroep. Drie gasten debatteerden onder leiding van een goedgemutste gespreksleider over ’Vrijheid en identiteit’ – het thema dat het Nationaal Comité 4 en 5 mei voor dit jaar had uitgeschreven.
Nou ja, debatteren. De deelnemers en hun gastheer waren het roerend met elkaar eens. De ’exclusiviteit’ van de meidagen diende nu maar eens te verdwijnen. Dodenherdenking moest ’losgekoppeld’ worden van de Tweede Wereldoorlog. Belangrijkste argument: die oorlog was vast vreselijk geweest, maar wat er nu in Nederland gebeurt, is minstens zo vreselijk.
Uiteraard zweefde binnen de kortste keren de schim van PVV-leider Geert Wilders boven hun pratende hoofden. Die doet, zoals wij allen weten, óók niets liever dan „mensen tegen elkaar opzetten”. En even fijntjes werd de positie van de moslims hier te lande vergeleken met die van geloofsgenoten onder Afrikaanse dictaturen – jawel.
De term Jodenvervolging, om maar eens wat te noemen, heb ik de hele uitzending niet horen vallen. Het is deze onthistorisering die 4 en 5 mei om zeep zal helpen. Want wie alles herdenkt, herdenkt uiteindelijk niets.
*****
Toen ik het las, zat ik hardop "ja, ja!" te roepen - zó hartstochtelijk ben ik het ermee eens.
Ik heb de laatste jaren gemerkt dat het me tegenstaat dat de betekenis van 4 mei steeds breder wordt gemaakt. Als je de definitie aanhoort die tijdens de Dam-herdenking wordt opgelezen, wordt het zo groot en algemeen dat ik er in twee minuten niks meer mee kan.
Correct zal het vast niet wezen, maar ik denk op 4 mei uitsluitend aan Nederlanders (trouwens ook aan de militairen van de geallieerde mogendheden die hun leven voor de vrijheid van Nederland gegeven hebben) en hoofdzakelijk aan de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Puur verstandelijk kan ik wel begrijpen dat 4 mei ook wordt aangegrepen om - bijvoorbeeld - de Nederlandse militairen te herdenken die in Afghanistan zijn gevallen, maar toch betrap ik me erop dat ik dat toch een beetje een geval vind van appels met peren vergelijken. In Afghanistan zitten beroepsmilitairen, die op een missie zijn waar je politiek gezien nog een stevige discussie over kunt voeren - en die in 38 maanden nu 19 Nederlandse doden heeft gekost, waarvan 14 door oorlogsgeweld.
Vreselijk voor de nabestaanden van die 19, en mentaal erg zwaar om op zo'n missie te gaan, niets dan respect daarvoor, maar ik vind het tóch iets anders dan 2.332 gesneuvelden (veelal dienstplichtigen) in vijf dagen strijd, vanwege een directe aanval op Nederlands grondgebied door een buitenlandse mogendheid, met het directe doel om de Nederlandse regering omver te werpen en het land te bezetten.
Sinds Nederland bijna tweehonderd jaar geleden, in maart 1815, het 'Koninkrijk der Nederlanden' werd, heeft ons leger maar één keer ons eigen grondgebied hoeven verdedigen tegen een buitenlandse aanvaller, en heeft er maar één keer een buitenlandse grootmacht op grote schaal Nederlandse slachtoffers gemaakt in een oorlogssituatie. Eén keer in bijna 200 jaar. Dat vind ik tot in de eeuwigheid een afzonderlijke herdenking waard, een speciaal daarvoor gereserveerd moment van stilte, waar gewoon even niets anders bijgehaald hoeft te worden. Zo'n herdenkingsmoment hoeft niet 'breder' of 'actueler' te worden gemaakt, of te worden heroverwogen zodra de laatste veteranen zijn overleden. Júist op 4 mei, om acht uur, denk ik even niet aan andere oorlogen. Dat vind ik meer iets voor de andere 364 dagen van het jaar.
En dan heb ik het nog niet eens over het feit dat zo'n ceremonie ook nog een andere functie heeft dan het herdenken van overledenen: het heeft ook een cultuurhistorische waarde, het herdenken is een traditie op zichzelf geworden, een moment waarop we stilstaan bij een cruciaal moment in de Nederlandse geschiedenis, een periode die Nederland gevórmd heeft tot wat het nu is.
Het is een verzonnen voorbeeld (omdat ik de concrete niet feitelijk ken), maar in een land als Ierland herdenken ze gewoon een slag tegen de Britten uit - pakweg - het jaar 1106. Elk jaar. Al eeuwenlang hetzelfde. Waarom? Omdat het een historisch belangrijk moment was, cruciaal voor de vorming van Ierland, cruciaal voor de collectieve identiteit van het Ierse vol en de herdenkingsplechtigheid is ook op zichzélf uitgegroeid tot nationale cultuur. Dáárom. Gewoon: twee minuten per jaar denken aan (en het volkslied zingen voor) de strijders uit 1106, zonder wie Ierland niet had bestaan (nogmaals: fictief voorbeeld).
Waarom kan dat hier nou niet eens gewoon? Waarom moet er, zodra de eerste allochtone vmbo-jongeren hun schouders erover op beginnen te halen, altijd een heel krampachtige sprong zijwaarts gemaakt worden om ook de Marokkanen en de Turken en de Surinamers aan te spreken - en als we dan tóch bezig zijn, weet je wat, dan gaat het gewoon over álle slachtoffers van álle geweld in álle landen.
Als je de Watersnood in Zeeland herdenkt, dan ga je toch ook niet iedereen herdenken die - waar ook ter wereld - door verdrinking om het leven is gekomen? Dan sláát het toch nergens meer op?
Sorry voor de lange posting, trouwens...
*****
En zo wordt 4 mei langzaam uitgehold
Natuurlijk, het applaus dat maandagavond golfde over de Dam tijdens de speech van Job Cohen was indrukwekkend. Net als de ontroering daarover bij de vorstin. En toch, en toch. Het zat me niet lekker hoe ook nu weer de actualiteit doorsijpelde bij de Nationale Dodenherdenking. Niet alleen de burgemeester refereerde aan wat er op Koninginnedag in Apeldoorn is gebeurd, ook talloze bezoekers verklaarden expliciet dat de dodemansrit van dat zwarte autootje hen naar de Dam had gedreven.
Het past, vrees ik, in een bredere trend. De doden uit 1940-1945 moeten tegenwoordig hevig concurreren met onrecht en leed van recenter datum.
Als ik me niet vergis, begon de omslag zo’n vijftien, twintig jaar geleden. Wij dienden, hoorde je alom, de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog „door te trekken naar onze tijd”. Naar hedendaagse vormen van ’rassendiscriminatie’, naar eigentijdse uitbarstingen van geweld. Lieten we dat na, zo was de gedachte, dan zou het ’draagvlak’ voor Dodenherdenking en Bevrijdingsdag onder jongere generaties rap slinken.
Rond 1995 verschoof het accent ook officieel van terugblikken naar vooruitkijken, van ’bevrijding’ naar ’vrijheid’. En bij het Nationaal Monument op de Dam klonk op 4 mei voortaan de mededeling dat wij twee minuten stilstaan bij „allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties”.
Eerlijk gezegd heb ik de ratio achter die verbreding nooit begrepen. Hoezo zou je álle slachtoffers van álle conflicten ’waar ook ter wereld’ moeten herdenken?
Wat is er eigenlijk op tegen om je op die ene, afgebakende dag, te beperken tot die ene, afgebakende periode? Waarin wandaden zijn gepleegd op een schaal die nog steeds alle verstand te boven gaat? Persoonlijk heb ik daar mijn handen tot op de dag van vandaag meer dan vol aan.
Logischerwijs had die gulle uitbreiding tot gevolg dat de betekenis van de meidagen allengs verwaterde. Of, zoals een blogger deze week triomfantelijk schreef: je hoeft echt ’niet speciaal’ te herdenken op 4 mei, omdat er toch ’steeds maar weer nieuw onrecht’ bijkomt. En je hoeft evenmin te vinden dat het op Bevrijdingsdag feest is. „Welke bevrijding?”
Waar een en ander toe leidt werd zondagmiddag treffend geïllustreerd in een aflevering van InFocus, televisiemagazine van de Nederlandse Moslim Omroep. Drie gasten debatteerden onder leiding van een goedgemutste gespreksleider over ’Vrijheid en identiteit’ – het thema dat het Nationaal Comité 4 en 5 mei voor dit jaar had uitgeschreven.
Nou ja, debatteren. De deelnemers en hun gastheer waren het roerend met elkaar eens. De ’exclusiviteit’ van de meidagen diende nu maar eens te verdwijnen. Dodenherdenking moest ’losgekoppeld’ worden van de Tweede Wereldoorlog. Belangrijkste argument: die oorlog was vast vreselijk geweest, maar wat er nu in Nederland gebeurt, is minstens zo vreselijk.
Uiteraard zweefde binnen de kortste keren de schim van PVV-leider Geert Wilders boven hun pratende hoofden. Die doet, zoals wij allen weten, óók niets liever dan „mensen tegen elkaar opzetten”. En even fijntjes werd de positie van de moslims hier te lande vergeleken met die van geloofsgenoten onder Afrikaanse dictaturen – jawel.
De term Jodenvervolging, om maar eens wat te noemen, heb ik de hele uitzending niet horen vallen. Het is deze onthistorisering die 4 en 5 mei om zeep zal helpen. Want wie alles herdenkt, herdenkt uiteindelijk niets.
*****
Toen ik het las, zat ik hardop "ja, ja!" te roepen - zó hartstochtelijk ben ik het ermee eens.
Ik heb de laatste jaren gemerkt dat het me tegenstaat dat de betekenis van 4 mei steeds breder wordt gemaakt. Als je de definitie aanhoort die tijdens de Dam-herdenking wordt opgelezen, wordt het zo groot en algemeen dat ik er in twee minuten niks meer mee kan.
Correct zal het vast niet wezen, maar ik denk op 4 mei uitsluitend aan Nederlanders (trouwens ook aan de militairen van de geallieerde mogendheden die hun leven voor de vrijheid van Nederland gegeven hebben) en hoofdzakelijk aan de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Puur verstandelijk kan ik wel begrijpen dat 4 mei ook wordt aangegrepen om - bijvoorbeeld - de Nederlandse militairen te herdenken die in Afghanistan zijn gevallen, maar toch betrap ik me erop dat ik dat toch een beetje een geval vind van appels met peren vergelijken. In Afghanistan zitten beroepsmilitairen, die op een missie zijn waar je politiek gezien nog een stevige discussie over kunt voeren - en die in 38 maanden nu 19 Nederlandse doden heeft gekost, waarvan 14 door oorlogsgeweld.
Vreselijk voor de nabestaanden van die 19, en mentaal erg zwaar om op zo'n missie te gaan, niets dan respect daarvoor, maar ik vind het tóch iets anders dan 2.332 gesneuvelden (veelal dienstplichtigen) in vijf dagen strijd, vanwege een directe aanval op Nederlands grondgebied door een buitenlandse mogendheid, met het directe doel om de Nederlandse regering omver te werpen en het land te bezetten.
Sinds Nederland bijna tweehonderd jaar geleden, in maart 1815, het 'Koninkrijk der Nederlanden' werd, heeft ons leger maar één keer ons eigen grondgebied hoeven verdedigen tegen een buitenlandse aanvaller, en heeft er maar één keer een buitenlandse grootmacht op grote schaal Nederlandse slachtoffers gemaakt in een oorlogssituatie. Eén keer in bijna 200 jaar. Dat vind ik tot in de eeuwigheid een afzonderlijke herdenking waard, een speciaal daarvoor gereserveerd moment van stilte, waar gewoon even niets anders bijgehaald hoeft te worden. Zo'n herdenkingsmoment hoeft niet 'breder' of 'actueler' te worden gemaakt, of te worden heroverwogen zodra de laatste veteranen zijn overleden. Júist op 4 mei, om acht uur, denk ik even niet aan andere oorlogen. Dat vind ik meer iets voor de andere 364 dagen van het jaar.
En dan heb ik het nog niet eens over het feit dat zo'n ceremonie ook nog een andere functie heeft dan het herdenken van overledenen: het heeft ook een cultuurhistorische waarde, het herdenken is een traditie op zichzelf geworden, een moment waarop we stilstaan bij een cruciaal moment in de Nederlandse geschiedenis, een periode die Nederland gevórmd heeft tot wat het nu is.
Het is een verzonnen voorbeeld (omdat ik de concrete niet feitelijk ken), maar in een land als Ierland herdenken ze gewoon een slag tegen de Britten uit - pakweg - het jaar 1106. Elk jaar. Al eeuwenlang hetzelfde. Waarom? Omdat het een historisch belangrijk moment was, cruciaal voor de vorming van Ierland, cruciaal voor de collectieve identiteit van het Ierse vol en de herdenkingsplechtigheid is ook op zichzélf uitgegroeid tot nationale cultuur. Dáárom. Gewoon: twee minuten per jaar denken aan (en het volkslied zingen voor) de strijders uit 1106, zonder wie Ierland niet had bestaan (nogmaals: fictief voorbeeld).
Waarom kan dat hier nou niet eens gewoon? Waarom moet er, zodra de eerste allochtone vmbo-jongeren hun schouders erover op beginnen te halen, altijd een heel krampachtige sprong zijwaarts gemaakt worden om ook de Marokkanen en de Turken en de Surinamers aan te spreken - en als we dan tóch bezig zijn, weet je wat, dan gaat het gewoon over álle slachtoffers van álle geweld in álle landen.
Als je de Watersnood in Zeeland herdenkt, dan ga je toch ook niet iedereen herdenken die - waar ook ter wereld - door verdrinking om het leven is gekomen? Dan sláát het toch nergens meer op?
Sorry voor de lange posting, trouwens...
donderdag 14 mei 2009 om 14:51
Mijn ouders hebben de oorlog heel bewust meegemaakt.
Deze oorlog heeft als een rode draad door mijn opvoeding gelopen, er werd veel over gesproken.
Mijn moeder heeft twee broers en een zusje verloren en op haar 19e overleed haar toen 3 maanden oude baby. Mijn vader mocht niet eens naar nederland om zjin dochter te begraven.
Het moet een vreselijke tijd zijn geweest.
Mijn moeder haatte duitsers, vooral de wat hogere officieren. De jonge soldaten waren soms schappelijk.
Maar ook herinner ik me verhalen over boeren die hun eigen volk op een vreselijke manier hebben uitgebuit.
Omdat ik nu met ouderen werk zijn die verhalen heel herkenbaar.
4 mei zal ik altijd 2 minuten stil zijn. Dit mag nooit worden vergeten.
Deze oorlog heeft als een rode draad door mijn opvoeding gelopen, er werd veel over gesproken.
Mijn moeder heeft twee broers en een zusje verloren en op haar 19e overleed haar toen 3 maanden oude baby. Mijn vader mocht niet eens naar nederland om zjin dochter te begraven.
Het moet een vreselijke tijd zijn geweest.
Mijn moeder haatte duitsers, vooral de wat hogere officieren. De jonge soldaten waren soms schappelijk.
Maar ook herinner ik me verhalen over boeren die hun eigen volk op een vreselijke manier hebben uitgebuit.
Omdat ik nu met ouderen werk zijn die verhalen heel herkenbaar.
4 mei zal ik altijd 2 minuten stil zijn. Dit mag nooit worden vergeten.
donderdag 14 mei 2009 om 20:41
Ik denk juist dat voor mensen die geen familie met oorlogsslachtoffers kennen, het bredere herdenken uiteindelijk de enige kans van overleven van deze herdenkingsdag zal betekenen. Zelf heb ik al geen speciale connectie met 4 mei: mijn opa's/oma's en ouders inclusief hun familie, hebben 't allemaal zonder kleerscheuren of trauma's overleeft.
donderdag 14 mei 2009 om 20:44
De Tweede Wereldoorlog hoort bij onze geschiedenis en daar moet iedere Nederlander jong en oud zich van bewust zijn.
Ik geef geschiedenis op een vmbo-school en in de 2e klas wordt het uitgebreid behandeld. Verbaast me iedere keer weer hoe weinig voorkennis de kinderen hebben.
Ik geef geschiedenis op een vmbo-school en in de 2e klas wordt het uitgebreid behandeld. Verbaast me iedere keer weer hoe weinig voorkennis de kinderen hebben.
Frankly my dear, I don"t give a damn
donderdag 12 november 2009 om 22:40
quote:pinolover2 schreef op 05 mei 2009 @ 08:43:
Ik riep om 5 voor 8 de kinderen die lekker aan het spelen waren bij me.Om 2 minuten stil te zijn.Ze waren toen 8 en 6.
We hadden les van half 8 tot half 9 en om 8 uur heb ik op de middenlijn 2 minuten stil gestaan.
Respect!!
Wij staan ook altijd stil bij dodenherdenking, ook mijn neefjes van 4 en 2 zijn hierbij aanwezig. Ook al weten ze nog niet waar het over gaat. Naar mijn mening is het belangrijk om bij zoiets stil te blijven staan, en om dit door te geven naar de volgende generatie.
Ik riep om 5 voor 8 de kinderen die lekker aan het spelen waren bij me.Om 2 minuten stil te zijn.Ze waren toen 8 en 6.
We hadden les van half 8 tot half 9 en om 8 uur heb ik op de middenlijn 2 minuten stil gestaan.
Respect!!
Wij staan ook altijd stil bij dodenherdenking, ook mijn neefjes van 4 en 2 zijn hierbij aanwezig. Ook al weten ze nog niet waar het over gaat. Naar mijn mening is het belangrijk om bij zoiets stil te blijven staan, en om dit door te geven naar de volgende generatie.
