Honderden wijzigingen in boeken Roald Dahl

biol maandag 20 februari 2023 om 10:04

In de nieuwe druk kinderboeken van Roald Dahl zijn door de engels uitgever Puffin honderden wijzigingen aangebracht om de boeken inclusiever en minder aanstootgevend te maken.

Ook zijn er teksten toegevoegd die niet door Roald Dahl zijn geschreven.Zo stond in het boek De Heksen een paragraaf waarin wordt uitgelegd dat heksen kaal zijn en pruiken dragen. Daaraan is nu toegevoegd dat ‘er ook veel andere redenen zijn waarom vrouwen mogelijk pruiken dragen en dat daarmee helemaal niks mis is’.

Slaan we niet een beetje door? Ik vind niks mis met meedenken en meeveranderen met de tijd. Maar om nu uitleg te gaan geven zoals in de heksen gaat wel erg ver. We mogen best kritisch zijn op elkaar, en zeker bij nieuw werk van hedendaagse auteurs vind ik dat er prima rekening gehouden kan worden met wat nu leeft. Maar om oud werk aan te passen gaat mij te ver.. wat vinden jullie?

Sometimes I question my sanity, but the unicorn and gummy bears tell me I’m fine!

Susan woensdag 22 februari 2023 om 10:16

In de huidige vertaling van De Reuzenperzik worden de tantes meteen al geïntroduceerd als gemeen en onsympathiek, dus je hele analyse klopt niet echt.

"Ze heetten tante Spons en tante Spijker en het spijt me om het te moeten zeggen, maar het waren alle twee afschuwelijke mensen. Ze waren egoïstisch en lui en wreed en van het begin af aan begonnen ze de arme James te slaan, vaak zonder enige aanleiding."

Dit staat op pagina 2 en is het eerste wat we over de tantes lezen.

Don't waste your time on jealousy,
Sometimes you're ahead, sometimes you're behind.

Philó woensdag 22 februari 2023 om 10:16

Na 21 pagina's ga ik toch alsnog reageren op de OP

. Ik vind het wel prettig, deze veranderingen. Ik heb nog maar een dreumes maar erger me groen en geel aan de vaste rollen e.d. in boeken zoals Jip en Janneke. Man en ik draaien het soms om en noemen de vader moeder en Janneke Jip, gewoon om het recht te trekken. Leidt af en toe tot hilarische situaties rondom bedtijd

.

Verder vind ik sowieso boeken waarin impliciet rolpatronen worden aangepast erg prettig. Dokter Saurus is hier bijvoorbeeld echt een dikke hit. Gaat over een stel dinosaurussen met medische kwaaltjes en dan komt Dokter Saurus in haar witte doktersjas de boel oplossen.

Qua uiterlijk vind ik het heel prettig dat er minder nadruk gelegd wordt op mooi of lelijk zijn.

agene woensdag 22 februari 2023 om 10:24

Philó schreef: ↑
22-02-2023 10:16
Na 21 pagina's ga ik toch alsnog reageren op de OP . Ik vind het wel prettig, deze veranderingen. Ik heb nog maar een dreumes maar erger me groen en geel aan de vaste rollen e.d. in boeken zoals Jip en Janneke. Man en ik draaien het soms om en noemen de vader moeder en Janneke Jip, gewoon om het recht te trekken. Leidt af en toe tot hilarische situaties rondom bedtijd .

Verder vind ik sowieso boeken waarin impliciet rolpatronen worden aangepast erg prettig. Dokter Saurus is hier bijvoorbeeld echt een dikke hit. Gaat over een stel dinosaurussen met medische kwaaltjes en dan komt Dokter Saurus in haar witte doktersjas de boel oplossen.

Daar wordt nou net eigenlijk niet zo bar veel aan gedaan hoor: heksen zijn bijvoorbeeld nog gewoon allemaal vrouw. Vraag maar eens aan Sigrid Kaag, die eerder deze week met fakkels werd opgewacht en uitgejouwd voor heks hoe onschuldig dat is.

Voor mij hoeft dat in dit boek niet aangepast te worden. Ik vind dat je héle sterke redenen moet hebben om in andermans werk aanpassingen te maken. Dat er nu non-issues worden aangepakt als in de passage over het trekken aan haren terwijl hier geen woord over gezegd wordt, maakt het alleen wel allemaal nog ongeloofwaardiger.

Philó woensdag 22 februari 2023 om 10:31

agene schreef: ↑
22-02-2023 10:24
Daar wordt nou net eigenlijk niet zo bar veel aan gedaan hoor: heksen zijn bijvoorbeeld nog gewoon allemaal vrouw. Vraag maar eens aan Sigrid Kaag, die eerder deze week met fakkels werd opgewacht en uitgejouwd voor heks hoe onschuldig dat is.

Oh, dat vind ik dan wel weer jammer inderdaad.

Anoniem_6470b8cd81c7d woensdag 22 februari 2023 om 10:31

Philó schreef: ↑
22-02-2023 10:16
Na 21 pagina's ga ik toch alsnog reageren op de OP . Ik vind het wel prettig, deze veranderingen. Ik heb nog maar een dreumes maar erger me groen en geel aan de vaste rollen e.d. in boeken zoals Jip en Janneke. Man en ik draaien het soms om en noemen de vader moeder en Janneke Jip, gewoon om het recht te trekken. Leidt af en toe tot hilarische situaties rondom bedtijd .

Verder vind ik sowieso boeken waarin impliciet rolpatronen worden aangepast erg prettig. Dokter Saurus is hier bijvoorbeeld echt een dikke hit. Gaat over een stel dinosaurussen met medische kwaaltjes en dan komt Dokter Saurus in haar witte doktersjas de boel oplossen.

Maar dit is dus precies wat ik bedoel. Je hebt het over verhaaltjes die in de jaren vijftig geschreven zijn. Annie MG Schmidt stond absoluut niet bekend als een conservatieve vrouw met behoudende denkbeelden, integendeel.

En ook al in de jaren zeventig, dus al VIJFTIG jaar geleden waren er trouwens al ouders die de rolpatronen van Jip en Janneke en hun ouders omkeerden omdat ze niet meer aansloten bij het gezinsbeeld van toen. Eigenlijk was er dus toen al sprake van dat het enigszins gedateerd was.

Maar ik vind het echt erg om te lezen dat mensen zich zo enorm ergeren aan wat de auteur ooit heeft opgeschreven terwijl het prima in de tijd paste en absoluut nooit bedoeld is om te willen benadrukken wat de rol van man, vrouw, jongen of meisje is. Maar de doelgroep die bediend werd wás nou eenmaal het gezin in de jaren vijftig en zestig.

Zó gek is het dan ook weer niet dat iets van de jaren vijftig doorheen schemert.

Chienandalou woensdag 22 februari 2023 om 10:43

samarinde schreef: ↑
22-02-2023 10:12
Ik heb het lang geleden gelezen, zoals de meesten hier waarschijnlijk. En ik denk wel dat de omschrijvingen zijn gewist, dit ís toch de (grappige) omschrijving? Ja, de tantes zullen elders misschien ‘enormous’ genoemd worden ipv ‘fat’, maar dat lijkt mij voor dikke of enorme mensen geen troost. Misschien heb je het al uitgelegd, ik heb niet alle pagina’s teruggelezen, maar waarom is deze aanpassing volgens jou en Fashionvictim een verbetering?

Je punt over de introductie klopt helemaal niet. En nee, dit is niet dé omschrijving. In de eerste hoofdstukken worden de tantes en al hun uiterlijkheden en onhebbenlijkheden al uitgebreid geïntroduceerd. Dit rijmpje is een liedje wat pas vrij laat in het boek voorkomt gezongen door mr Centipide.

En ik heb al eerder gezegd dat ik zelf de aanpassing van dit specifieke rijmpje iets minder geslaagd vind.

Wanna grow up to be
Be a debaser

makreel woensdag 22 februari 2023 om 10:50

blijfgewoonbianca schreef: ↑
21-02-2023 23:20
The Shining ( ook Stephen King ) is toch ook twee keer verfilmd ? De tweede keer als miniserie.

Omdat King de verfilming van Kubrick waardeloos vond.

Wat eten we vanavond?

Anoniem_64c227383a508 woensdag 22 februari 2023 om 12:08

Susan schreef: ↑
22-02-2023 10:16
In de huidige vertaling van De Reuzenperzik worden de tantes meteen al geïntroduceerd als gemeen en onsympathiek, dus je hele analyse klopt niet echt.

"Ze heetten tante Spons en tante Spijker en het spijt me om het te moeten zeggen, maar het waren alle twee afschuwelijke mensen. Ze waren egoïstisch en lui en wreed en van het begin af aan begonnen ze de arme James te slaan, vaak zonder enige aanleiding."

Dit staat op pagina 2 en is het eerste wat we over de tantes lezen.

Je hebt helemaal gelijk. De tantes zijn hier nog niet dik en dun, alleen gemeen. De beeldspraak zit wel al in hun namen, het blijft dus zonde dat het rijmpje (dat ik heel grappig en beeldend blijf vinden, en het alternatief niet) wordt geschrapt. Als de uitgeverij er tenminste mee akkoord gaat, wat ik me nauwelijks kan voorstellen.

AWWKW woensdag 22 februari 2023 om 12:22

Als kind was ik een enorme boekenwurm en ik heb ook veel boeken gelezen uit de jeugd van mijn moeder en oma, dus nog veel 'fouter' dan de boeken uit mijn eigen tijd, maar heb daardoor veel geleerd over geschiedenis en met name hoe het dagelijks leven van de mensen eruit zag en welke denkbeelden er leefden.

Ik heb dit jaar bij het uitleggen van Brits kolonialisme aan mijn dochter (eindexamen havo) bijvoorbeeld heel veel gehad aan een superfout boekje uit de tijd dat mijn oma klein was over een Engelse familie in Brits-India.

Ik heb dat nooit overgenomen als maatstaf voor het hedendaagse leven, integendeel.

Anoniem_64c227383a508 woensdag 22 februari 2023 om 12:48

AWWKW schreef: ↑
22-02-2023 12:22
Als kind was ik een enorme boekenwurm en ik heb ook veel boeken gelezen uit de jeugd van mijn moeder en oma, dus nog veel 'fouter' dan de boeken uit mijn eigen tijd, maar heb daardoor veel geleerd over geschiedenis en met name hoe het dagelijks leven van de mensen eruit zag en welke denkbeelden er leefden.

Ik heb dit jaar bij het uitleggen van Brits kolonialisme aan mijn dochter (eindexamen havo) bijvoorbeeld heel veel gehad aan een superfout boekje uit de tijd dat mijn oma klein was over een Engelse familie in Brits-India.

Ik heb dat nooit overgenomen als maatstaf voor het hedendaagse leven, integendeel.

Eens. Toevallig las ik dit net:

https://www.nrc.nl/nieuws/2023/02/22/ro ... d-a4157724

Edit: niet te lezen voor niet-abonnees, denk ik. Maar de strekking is dat ook in het werk van bijvoorbeeld Gerard Reve, Annie MG Schmidt, E. du Perron 'kwalijke passages' staan, en dan schrijft Frits Abrahams: "Toch maar verbieden omdat er genoeg meesterwerken zijn zonder kwalijke passages?" En verderop: "Dus schrappen maar of zullen we het aan de lezer overlaten of hij erom wil lachen of huilen - of misschien zelfs allebei? (...) "Wat al die ingrepen, zoals bij Dahl, gemeen hebben, is een volstrekt gebrek aan respect voor het werk van de schrijver. Die mag alleen maar kreukvrije, risicoloze teksten schrijven."

Sabeltandcavia woensdag 22 februari 2023 om 13:07

Er is toch helemaal geen sprake van verbieden? Er zijn wat wijzigingen in de nieuwste druk, wat normaal is als er nieuwe druk is. Bij welk boek dan ook. Het gaat helemaal nergens over.

Ik vind hier dingen van.

appelientjexx woensdag 22 februari 2023 om 13:08

Ik heb nav die hele commotie gelijk de hoeken van Roald Dahl weer uit de bieb gehaald om voor te lezen aan mijn kinderen. Heerlijke boeken, juist ook die grappige en niet politiek-correcte omschrijving van de personages. Wat is er mis met iemand die lelijk is, zo ook te omschrijven? Lelijk bestaat nou eenmaal.
Net zoals dik bestaat. Dirk uit Harry Potter is ook een dikzak die teveel snoept en vreet. Tja, ook maar schrappen? Dat maakt boeken toch juist leuk, maakt het beeldend en smeuïg? Het woord lelijk bestaat toch niet voor niets? Mag je straks ook niet meer vínden dat iemand lelijk of dik is, de volgende stap is om iemands gedachten te controleren? Subjectieve beschrijvingen van een persoon maken dat je je fantasie kan laten lopen. De GVR mocht ook niet meer als bleek en rimpelig omschreven worden, alleen nog maar als rimpelig. En zo zijn er honderden wijzigingen die afbreuk doen aan het verhaal en het minder beeldend maken.
Gelukkig doet de Nederlandse uitgever daar niet aan mee en zullen de Nederlandse boeken niet veranderen.

appelientjexx wijzigde dit bericht op 22-02-2023 13:13

3.09% gewijzigd

appelientjexx woensdag 22 februari 2023 om 13:09

Sabeltandcavia schreef: ↑
22-02-2023 13:07
Er is toch helemaal geen sprake van verbieden? Er zijn wat wijzigingen in de nieuwste druk, wat normaal is als er nieuwe druk is. Bij welk boek dan ook. Het gaat helemaal nergens over.

Wát wijzigingen? Er zijn honderden wijzigingen… De lijst is lang.

Harmonikaatje woensdag 22 februari 2023 om 13:10

Absori schreef: ↑
20-02-2023 10:11

Ik geloof dat de nl uitgever het nog niet ging veranderen. In engeland zijn ze enorm woke momenteel hoor. Jk rowling was volledig gecanceld toen ze had gezegd dat je mensen die menstrueren gewoon vrouwen kan noemen. Nou ze had beter iemand kunnen martelen en vermoorden dan was ze er publiekelijk beter vanaf gekomen

Ik vind JK Rowling ook weer doorslaan hoor. Het is niet alsof ze maar 2-3 tweetjes heeft geschreven over dat onderwerp. Het lijkt wel een obsessie.

agene woensdag 22 februari 2023 om 13:26

Sabeltandcavia schreef: ↑
22-02-2023 13:07
Er is toch helemaal geen sprake van verbieden? Er zijn wat wijzigingen in de nieuwste druk, wat normaal is als er nieuwe druk is. Bij welk boek dan ook. Het gaat helemaal nergens over.

Dat klopt niet helemaal. In een interview met (geloof ik) de Guardian gaf iemand aan dat deze veranderingen een proces zijn waar jaren aan gewerkt is, dus niet wat veranderingen nu we toch het boek herdrukken.
(In dat interview was het relevant omdat er al mee begonnen is vóór Netflix een belang kreeg.)

Anoniem_64c227383a508 woensdag 22 februari 2023 om 13:27

Sabeltandcavia schreef: ↑
22-02-2023 13:07
Er is toch helemaal geen sprake van verbieden? Er zijn wat wijzigingen in de nieuwste druk, wat normaal is als er nieuwe druk is. Bij welk boek dan ook. Het gaat helemaal nergens over.

Bij een nieuwe druk vraagt de uitgeverij altijd aan de auteur of hij/zij wijzigingen wil aanbrengen in de tekst. In dit geval, bij Dahl, gaat het om het censureren en verwijderen van termen die in deze tijd als aanstootgevend kunnen worden beschouwd. Raar toch, want het werk is niet in deze tijd geschreven en wat is er aanstootgevend aan 'dik' of 'lelijk'? Wel grappig, ik las ergens dat het zware tijden zijn voor personages als Dik Trom en Dikkie Dik: "Gaat die rode kat in de toekomst Norm Enorm heten?"

appelientjexx woensdag 22 februari 2023 om 13:28

En wat is de volgende stap? Schilderijen aanpassen, teksten in muziek weg piepen? Naakte beelden bedekken? Kunst valt onder vrijheid van meningsuiting. Roald Dahl is fictie. Het is verbeelding, en valt nu ten prooi aan moraliteit. Wat “hoort” en “hoe het zou moeten”.
Alles wat sommige gevoelige lezers niet bevalt, wordt gewoon geschrapt. Dat wat de boeken leuk maakt, namelijk de boosaardigheid, wordt gewoon verwijderd. Zinnen waarin er personages „in de gehaktmolen” belandden of waarin een duim „in de tuit van een pot kokend water werd gestoken tot hij gestoomd was”, zijn helemaal uit de boeken verwijderd. Ik vind dat erg ver gaan. Zoals ik in een column van het NRC las: Immoraliteit vormt de essentie van zijn werk, en opent voor kinderen die van volwassenen gewend zijn te horen wat wel of niet juist is, luikjes. Het verzachten van zijn taal is dan ook wel de meest belachelijke interventie die strijders voor inclusie tot nu toe gepleegd hebben.
Het lijkt een beetje op Pim Lammers, die gecanceld wordt doordat hij iets schrijft wat sommige mensen niet snappen en niet bevalt. Omdat hij iets schrijft over kindermisbruik.

Baudolino woensdag 22 februari 2023 om 13:30

Philó schreef: ↑
22-02-2023 10:16
Na 21 pagina's ga ik toch alsnog reageren op de OP . Ik vind het wel prettig, deze veranderingen. Ik heb nog maar een dreumes maar erger me groen en geel aan de vaste rollen e.d. in boeken zoals Jip en Janneke. Man en ik draaien het soms om en noemen de vader moeder en Janneke Jip, gewoon om het recht te trekken. Leidt af en toe tot hilarische situaties rondom bedtijd .

Verder vind ik sowieso boeken waarin impliciet rolpatronen worden aangepast erg prettig. Dokter Saurus is hier bijvoorbeeld echt een dikke hit. Gaat over een stel dinosaurussen met medische kwaaltjes en dan komt Dokter Saurus in haar witte doktersjas de boel oplossen.

Qua uiterlijk vind ik het heel prettig dat er minder nadruk gelegd wordt op mooi of lelijk zijn.

Haha, zo deed ik dat ook, en dan ging het eigenlijk wel prima. Ik vond de verhaaltjes namelijk wel echt leuk om voor te lezen.

appelientjexx woensdag 22 februari 2023 om 13:30

samarinde schreef: ↑
22-02-2023 13:27
Bij een nieuwe druk vraagt de uitgeverij altijd aan de auteur of hij/zij wijzigingen wil aanbrengen in de tekst. In dit geval, bij Dahl, gaat het om het censureren en verwijderen van termen die in deze tijd als aanstootgevend kunnen worden beschouwd. Raar toch, want het werk is niet in deze tijd geschreven en wat is er aanstootgevend aan 'dik' of 'lelijk'? Wel grappig, ik las ergens dat het zware tijden zijn voor personages als Dik Trom en Dikkie Dik: "Gaat die rode kat in de toekomst Norm Enorm heten?"

Precies. En waarom zouden boeken niet aanstootgevend mogen zijn? Waarom moeten ze moreel verantwoord zijn? Stiekem denken we allemaal toch weleens, die is lelijk of die is dik? En verder: wie zegt dat iedereen dit in “deze tijd” aanstootgevend vindt? Het is allemaal nogal subjectief. Het gaat ook echt een stuk verder als wijzigingen als bv het n-woord verwijderen uit boeken, iets waar iedereen het over eens is dat dat niet kan en niet mag. De geschrapte woorden zijn allemaal heel normale woorden, die allemaal gebruikt worden in de hedendaagse taal.

appelientjexx wijzigde dit bericht op 22-02-2023 15:34

19.98% gewijzigd

Chienandalou woensdag 22 februari 2023 om 14:40

samarinde schreef: ↑
22-02-2023 13:27
Bij een nieuwe druk vraagt de uitgeverij altijd aan de auteur of hij/zij wijzigingen wil aanbrengen in de tekst. In dit geval, bij Dahl, gaat het om het censureren en verwijderen van termen die in deze tijd als aanstootgevend kunnen worden beschouwd. Raar toch, want het werk is niet in deze tijd geschreven en wat is er aanstootgevend aan 'dik' of 'lelijk'? Wel grappig, ik las ergens dat het zware tijden zijn voor personages als Dik Trom en Dikkie Dik: "Gaat die rode kat in de toekomst Norm Enorm heten?"

In dit geval hebben de rechthebbenden en de uitgeverij hiertoe besloten.
Ik vermoed echt wel commerciële belangen die meespelen. De huidige oplages krijgen met dit nieuws vast wel even een boost. Daarnaast zijn verschillende kinderboeken van Dahl om uiteenlopende redenen in verschillende staten/gemeentes en/of scholen in de US ‘banned or challenged’, hiermee willen ze waarschijnlijk weer worden toegelaten. Knieval? Misschien, maar ook hier zal een commercieel belang hebben kunnen meegespeeld om die boeken weer toe te laten.

Wanna grow up to be
Be a debaser

makreel woensdag 22 februari 2023 om 14:47

Gaat het niet eigenlijk om het gegeven dat de uitgeverij sensitivity readers heeft ingezet om de tekst te checken?

Wat eten we vanavond?

agene woensdag 22 februari 2023 om 14:58

makreel schreef: ↑
22-02-2023 14:47
Gaat het niet eigenlijk om het gegeven dat de uitgeverij sensitivity readers heeft ingezet om de tekst te checken?

Een sensitivity reader inzetten om gevoeligheden waar de schrijver een blinde vlek voor heeft te identificeren lijkt me heel zinvol; het kan heel goed dat (sommige) lezers een tekst heel anders lezen dan de schrijver hem bedoeld had.

Deze discussie gaat niet om dingen die onbedoeld rottig kunnen vallen maar juist om hele bewuste keuzes van Roald Dahl.

Sensitivity readers op zich zijn het probleem niet. Wel hoe ze hier zijn ingezet.

Susan woensdag 22 februari 2023 om 15:01

Chienandalou schreef: ↑
22-02-2023 14:40
Daarnaast zijn verschillende kinderboeken van Dahl om uiteenlopende redenen in verschillende staten/gemeentes en/of scholen in de US ‘banned or challenged’, hiermee willen ze waarschijnlijk weer worden toegelaten. Knieval? Misschien, maar ook hier zal een commercieel belang hebben kunnen meegespeeld om die boeken weer toe te laten.

Ik vraag me dan wel af of ze dan niet een versie kunnen uitbrengen speciaal aangepast op de Amerikaanse markt en in Europa gewoon de huidige versie. Je hoeft het toch niet overal te veranderen om Amerikaanse lezers ter wille te zijn? Als je dan toch commercieel gaat denken zou ik het zo doen, win/win zou ik zeggen.

Don't waste your time on jealousy,
Sometimes you're ahead, sometimes you're behind.

nicole123 woensdag 22 februari 2023 om 15:06

appelientjexx schreef: ↑
22-02-2023 13:28
En wat is de volgende stap?

Je weet dat een hellend vlak argument een drogreden is?

nicole123 woensdag 22 februari 2023 om 15:08

Sabeltandcavia schreef: ↑
22-02-2023 13:07
Er is toch helemaal geen sprake van verbieden? Er zijn wat wijzigingen in de nieuwste druk, wat normaal is als er nieuwe druk is. Bij welk boek dan ook. Het gaat helemaal nergens over.

Dat ja. Er wordt niks verboden, er worden alleen wat aanpassingen gemaakt in een nieuwe druk. Dat gebeurt zo vaak, alleen met wat minder commotie.

Actieve topics