Mannen blijken niet van Mars te komen.

In De Morgen stond het volgende artikel:



Mannen komen van de aarde. En vrouwen ook.



Amerikaans onderzoek toont hoe weinig verschillen er zijn tussen beide geslachten



SARA VANDEKERCKHOVE

02-02-15, 06.00u



1 ©EPA

Vrouwen komen van Venus, mannen van Mars? Onzin, menen Amerikaanse wetenschappers. Op psychologisch vlak zijn we zo goed als hetzelfde. "Het zijn stereotypen die de indruk wekken dat de verschillen groot zijn."



Mensen hebben de neiging om de verschillen te overschatten, omdat ze focussen op de extremen

Zlatan Krizan, Iowa State University

Mannen kunnen niet over hun gevoelens praten. Vrouwen net wel, een beetje te veel zelfs. Vrouwen kunnen zonder probleem multitasken, terwijl mannen tilt slaan bij twee simultane opdrachten.



Het zijn dit soort clichés die ons doen geloven dat beide geslachten fundamenteel verschillen. Het zijn dezelfde stereotypen die van een boek als Men are from Mars, Women are from Venus een bestseller hebben gemaakt. Want met de realiteit heeft het volgens onderzoekers van de Amerikaanse universiteit van Iowa weinig te maken.



In hun meta-onderzoek, gepubliceerd in American Psychologist, bundelen ze alle studies naar gendergelijkenissen en verschillen. Hun conclusie? Mannen en vrouwen zijn psychologisch grotendeels gelijk. Voor ruim drie vierde van de psychologische kenmerken komen beide seksen zo goed als overeen.



"Dat is belangrijk", benadrukt Zlatan Krizan, psychologieprofessor aan de Iowa State University. "Zeker als je weet dat het zowel over cognitieve domeinen zoals intelligentie gaat als over de sociale persoonlijkheidskenmerken." De gelijkenissen hielden bovendien stand ongeacht leeftijd en tijdskader.



Culturele boodschappen

Vraag is: als we dan toch zo gelijk zijn, waarom denken we dan dat het verschil zo groot is? Volgens Krizan zijn daar enkele verklaringen voor. Dat we zowel mannen als vrouwen graag in hokjes stoppen, is geen verrassing. Samen met leeftijd en etnische afkomst, is geslacht wellicht een van die belangrijkste zaken om onze sociale perceptie vorm te geven. Zien we een vrouw of man, dan koppelen we daar meteen verwachtingen en vooroordelen aan.



Bovendien zijn er duidelijke anatomische en biologische verschillen tussen beiden seksen. Dus veronderstellen mensen meteen dat er ook psychologische een kloof is. Komt nog bij dat mensen - al sinds hun kindertijd - voortdurend worden blootgesteld aan vooroordelen die leunen op geslachtsverschillen.



Het is dat spervuur van culturele boodschappen dat de illusie creëert dat die stereotypen correct zijn, en dat mensen gidst in hoe ze de wereld rond zich moeten begrijpen en interpreteren. Krijgt iemand zijn hele leven te horen dat vrouwen zachtaardiger en zorgzamer zijn en dat mannen koele kikkers zijn die teren op rationaliteit, dan neemt die dat op termijn als waarheid aan.



"Mensen hebben de neiging om de verschillen te overschatten, omdat ze focussen op de extremen", legt professor Krizan uit. Agressie bijvoorbeeld, is iets wat doorgaans aan mannen wordt toegeschreven. "Als je kijkt naar de gevangenispopulatie, moet je vaststellen dat mannen daar overduidelijk in de meerderheid zijn. En dus leeft het idee dat mannen een pak agressiever zijn. Hoewel dat helemaal niets vertelt over de agressiviteit bij het merendeel van de mensen, want die zitten helemaal niet in de gevangenis."



Het zijn net die kleine verschillen tussen mannen en vrouwen die constant in de verf worden gezet. Concreet vonden de onderzoekers tien kenmerken waarbij er sprake is van een duidelijke kloof. Sommige van die kenmerken stroken met de heersende stereotypen. Zo vinden mannen een mooie partner belangrijker en hechten ze meer waarde aan 'dingen', terwijl vrouwen meer belang hechten aan 'mensen' en minder vertrouwen hebben in hun fysieke capaciteiten.



Seksuologe Rika Ponnet hoopt dat de nieuwe studie de vele clichés en vooroordelen zoveel mogelijk onderuithaalt. "Het is ongelooflijk hoeveel schade dat boek Mannen komen van Mars...' heeft aangericht. Ik zie al te vaak hoe mensen die stereotypen gebruiken in hun relatie om verklaringen te zoeken voor bepaalde problemen. 'Mijn man kan mij niet begrijpen, want hij kan niet communiceren.' Of: 'Mijn vrouw heeft gewoon een van haar emotionele buien, het zal wel overwaaien'."



De vooroordelen overschaduwen de individuele verschillen, vindt Ponnet. "Je hebt even goed vrouwen die liever voor hun carrière kiezen en mannen die meer begaan zijn met de kinderen. Dat heeft weinig met gender te maken. Maar doordat die clichés zo hardnekkig zijn, krijgen vrouwen wel steevast de vraag voorgeschoteld of ze werk en gezin gecombineerd krijgen."



Kritiek

Het is niet voor het eerst dat de gelijkenissen dan wel verschillen tussen mannen en vrouwen binnen de wetenschap druk besproken worden. Een belangrijke stem is psycholoog Janet Hyde, die in 2005 een veelgeciteerd onderzoek uitbracht. Ook zij vond dat mannen en vrouwen een grote overlap hebben van wel 75 procent.



Hyde vergeleek 120 kenmerken. Bij een derde daarvan was er compleet geen verschil tussen mannen en vrouwen. Voor bijna de helft (48 procent) waren de verschillen miniem. Bij slechts 22 procent waren er duidelijk verschillen. Gelijkaardige conclusies dus als bij Krizan.



De studie van Hyde bracht een omwenteling en meteen ook een heleboel kritiek teweeg. Een resem andere wetenschappers hebben sindsdien geprobeerd de 'gendergelijkenistheorie' onderuit te halen. Maar de nieuwe Amerikaanse metastudie geeft haar stelling opnieuw een duwtje in de rug. "Hoewel sommigen beweren dat mannen van Mars komen en vrouwen van Venus, tonen onze bevindingen vooral aan dat we allemaal van de aarde komen", besluit Krizan.





Dus mannen en vrouwen verschillen psychologisch weinig van elkaar. Toch wordt er vanaf de wieg niet anders gedaan dan de minieme verschillen te benadrukken en de vooroordelen die we hebben over mannen en vrouwen, jongens en meisjes zijn diepgeworteld in de onze maatschappij en religies. Maar deze diepgewortelde vooroordelen over de seksen kunnen dus overboord gegooid worden. Denken jullie dat het mogelijk is om jezelf te bevrijden van deze vooroordelen en vanaf nu mannen en vrouwen als gelijken te zien? Zouden bijvoorbeeld de sociale wetenschappers nu stoppen met het verdelen van de onderzoeksgroepen in vrouwen en mannen? Wat vinden jullie van deze onderzoeksresultaten, altijd al gedacht of moet het bij het oud papier?



Vanuit mijn neuropsychologische achtergrond zeg ik dat ik dit eerlijk gezegd altijd al wel geweten heb. Er is weinig bewijs om aan te nemen dat mannen en vrouwen veel van elkaar zouden verschillen, ik denk zelf dat de meeste verschillen verklaard kunnen worden door nurture (vooroordelen, stigma, aangeboden stimuli, opvoedingsverschillen, etc.), net zoals de verschillen tussen 'rassen' hierdoor verklaard worden. Het is hoogtijd om seksediscriminatie uit te bannen nu we blijkbaar allemaal van de aarde komen.

quote:pejeka schreef op 02 februari 2015 @ 19:58:

Ik denk dat bepaald gedrag aangeleerd is en dat bepaalde eigenschappen toch verankerd liggen in de genen. Kijk, we kunnen in onze moderne maatschappij nou wel graag willen doen alsof er geen verschil is (behalve de geslachtsdelen dan) tussen man en vrouw, maar dat is er gewoon. Dat maakt mannen niet meer waard dan vrouwen, of vrouwen zwakker dan mannen, maar het feit is er gewoon. Het domste wat je dan kunt doen is dat ontkennen. Je kunt er beter gebruik van maken.



Vrouwen zijn over het algemeen nu eenmaal verzorgender ingesteld, houden ervan hun "nestje" gezellig te maken (leuke frustels, kussentjes, kaarsjes, enz.) en mannen vinden het al best als er een redelijk comfortabele bank en TV staat (en ja, ik generaliseer, maar het gaat nu ook over algemeenheden). En natuurlijk zijn er uitzonderingen, vrouwen die het liefste met een moersleutel en een tang onder een klassieke auto liggen te sleutelen, en mannen die hun flatje niet sfeervol genoeg kunnen krijgen. Maar dat zijn dan ook de uitzonderingen. Over het algemeen klopt het beeld wel, ook als ik om me heen kijk. Dus ergens hebben mannen en vrouwen toch verschillende eigenschappen in hun genen.



Is ook niks vreemds aan, want dat zie je in de hele natuur. De ene jaagt, de ander verzorgt. De één pronkt, de ander bewaakt. Overal in de natuur hebben mannetjes en vrouwtjes een eigen rol. En daar is ook niks mis mee, want waar het altijd weer op neerkomt, is dat ze elkaar in die rol nodig hebben om een eenheid te vormen. Ze vullen elkaar aan. De één is niet minder dan de ander. Dat een bepaalde rol minderwaardig is aan een andere, is dan ook een mensenuitvinding. Cultuurbepaald, niet natuurbepaald.Toch blijkt uit onderzoek dat mannen en vrouwen psychologisch niet van elkaar verschillen, allemaal aangeleerd gedrag en dat is inderdaad bepaald door cultuur. De vlieger dat rolpatronen bepaald zijn door de natuur en dat je dit door de hele natuur ziet, gaat niet op. Nergens in de natuur zie je zo'n ontwikkelde neocortex zoals mensen hebben namelijk. Die grote neocortex maakt juist dat er weinig verschil is tussen mannen en vrouwen, op geslachtelijke, biologische verschillen na. De verschillende eigenschappen die jij noemt en waarneemt in jouw omgeving zijn dus helemaal niet genetisch bepaald, maar grotendeels cultureel bepaald, wat dus ook blijkt uit onderzoek. Maar je kan natuurlijk ook het onderzoek naast je neerleggen omdat het volgens jou niet overeenstemt met je eigen waarneming en wereldbeeld.

quote:boebezoebe schreef op 02 februari 2015 @ 20:24:

Ik geloof dat je hier zelf de studie kan lezen: http://public.psych.iasta ... ell%20Krizan%20Teeter.pdf





Ze hebben 106 studies, die al meta-studies waren, bij elkaar geharkt (is wat ik er uit op maak). Is dus niet zomaar 1 onderzoekje.Dank je, dit zal het misschien verduidelijken dat dit niet zomaar een klein onderzoekje was, wat volgende week weer vergeten is.

quote:Thordis2.0 schreef op 02 februari 2015 @ 20:25:

[...]



Ik heb me ook altijd afgevraagd van welke planeet ik kwam. Zelfs hier op het forum word ik met regelmaat voor een man aangezien (irl niet hoor ).



En dat meisjes verzorgender zijn vind ik niet zo gek. Ik ben begin 30, maar ik moest vroeger meehelpen thuis, afwassen, koken, enz. Mijn broer hoefde dat niet. Want 'dat is een jongen' (dat was een heel valide argument vonden mijn ouders). Geen wonder dus dat ik makkelijker een afwas doe en beter kook dan mijn broer. Niet omdat ik van nature verzorgender ben, maar omdat me dat zo geleerd is.



Toen ik naar de middelbare school ging kreeg ik al waarschuwingen van mijn tantes, wiskunde was een rotvak. Daar waren meisjes slecht in. Mijn leraar kende mijn tante nog, vroeg mijn achternaam en zei 'ha, jij bent familie van? Dat gaat hem niet worden...' Geen wonder dat wiskunde het slechtste vak op mijn rapport was. Ik kon dat immers niet, aldus de mensen die ik kende en de leraar. Nu kom ik erachter dat ik dat bést kan. In mijn omgeving (niet de meest moderne, zie voorbeeld van net) was het zo dat je 'iets werd' als je later groot werd, dus je werd zuster, of juf, of secretaresse. Lekker concreet. Studeren deed je niet, dat was onzin, want je kreeg immers toch een man? Ik ben wél gaan studeren, maar ik vermoed dat ik nu iets anders zou kiezen. Maar ik moest al behoorlijk wat taboes doorbreken door op kamers te gaan, ipv het huis pas uit te gaan als ik trouwde.



Dus kun je zomaar de conclusie trekken dat vrouwen verzorgender zijn dan mannen, want ze hebben minder abstracte studies, ze doen vaker het huishouden en kiezen voor verzorgende beroepen.

Toen ik dat allemaal moest kiezen, wíst ik nauwelijks dat ik andere opties had.



Ik heb zelfs van school moeten wisselen om exacte vakken in mijn pakket te kunnen krijgen. Ik stond met name voor natuurkunde er gemiddeld niet geweldig goed voor, maar zeker niet lager dan de meeste jongens, toch kregen zij het wel in hun pakket en ik niet.



Dat afwassen enzo was bij ons thuis ook zo'n dingetje, ik heb echt mijn poot stijf moeten houden om dezelfde behandeling te krijgen als mijn broers en er waren dingen die ik niet mocht omdat ik een meisje was, terwijl mijn ouders toch best hun tijd vooruit waren. Nu vind mijn moeder het ook ineens stom of kon ze het zich niet meer herinneren. Bij mij hebben die zaken waar ze zo stellig over waren wat zou liggen aan dat ik een meisje was en mijn broers jongens echt indruk gemaakt.



Ik ben trouwens nooit goed geworden in huishoudelijke zaken, ik zie het ook niet.

quote:voornu schreef op 02 februari 2015 @ 21:58:

[...]





He, doe dit nou gewoon niet.



Illustreert wel mooi hoe vast sommigen zitten in hokjesdenken wat dit onderzoek weerlegt.



Ik denk dat we de vooroordelen over de seksen er niet uit gaan krijgen de komende generaties, juist doordat mensen zo vast willen houden aan cultureelbepaalde stereotypen en rolpatronen. Ik vraag me af waarom mensen er zich zo aan vast willen klampen. Ik denk ook niet dat de sociale wetenschappen gaat stoppen met onderscheid maken tussen vrouwelijke en mannelijke proefpersonen.