Actueel
alle pijlers
Woke, een bedreiging voor onze vrijheid?
dinsdag 9 maart 2021 om 21:16
Is de woke-cultuur een meerwaarde voor onze samenleving?
Steeds vaker merk ik dat mensen hun taal corrigeren om maar niemand voor het hoofd te stoten, steeds vaker merk ik dat mensen hun gebruiken aanpassen aan de behoeften van een kleine minderheid.
Hoe nuttig is dit?
https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20210305_97745711
De link zit achter een betaalmuur, dus hier een fragment:
1. Als ik me gekwetst voel, dan heeft iemand iets fout gedaan
Het klinkt onschuldig, maar het is een steeds gevaarlijker uitgangspunt aan het worden in het woke-debat. Je mag hopen dat de meeste mensen door het leven gaan met de ambitie om anderen niet nodeloos te kwetsen. En wie zich gekwetst voelt, moet dat mogen zeggen. Maar dat is nog niet hetzelfde als in elk gekwetst gevoel meegaan. Menselijke interactie schuurt, wringt en trekt tegen. Meningen botsen, gevoeligheden verschillen. Dat kan lastig zijn en vermoeiend en frustrerend. Maar frictieloze communicatie, die bestaat simpelweg niet. Het ontspoort trouwens snel. Steeds vaker eisen woke-woordvoerders dat in interviews alleen de “juiste” vragen gesteld mogen worden, steeds vaker zijn er incidenten omdat er een beetje tegenwind komt. Als je dit principe extreem doordenkt, mag enkel de meest lichtgeraakte nog iets zeggen en moet de rest uit voorzorg zwijgen, tenzij om zich af en toe nog eens te excuseren.
Ander voorbeeld:
https://www.tijd.be/cultuur/literatuur/ ... 87577.html
Voor mij is heel dat woke-gebeuren een volgende stap in de slachtoffercultuur die we daarvoor hadden. Je mag vooral niets doen wat één van de teergevoelige zieltjes kan kwetsen.
Wat denken jullie?
Steeds vaker merk ik dat mensen hun taal corrigeren om maar niemand voor het hoofd te stoten, steeds vaker merk ik dat mensen hun gebruiken aanpassen aan de behoeften van een kleine minderheid.
Hoe nuttig is dit?
https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20210305_97745711
De link zit achter een betaalmuur, dus hier een fragment:
1. Als ik me gekwetst voel, dan heeft iemand iets fout gedaan
Het klinkt onschuldig, maar het is een steeds gevaarlijker uitgangspunt aan het worden in het woke-debat. Je mag hopen dat de meeste mensen door het leven gaan met de ambitie om anderen niet nodeloos te kwetsen. En wie zich gekwetst voelt, moet dat mogen zeggen. Maar dat is nog niet hetzelfde als in elk gekwetst gevoel meegaan. Menselijke interactie schuurt, wringt en trekt tegen. Meningen botsen, gevoeligheden verschillen. Dat kan lastig zijn en vermoeiend en frustrerend. Maar frictieloze communicatie, die bestaat simpelweg niet. Het ontspoort trouwens snel. Steeds vaker eisen woke-woordvoerders dat in interviews alleen de “juiste” vragen gesteld mogen worden, steeds vaker zijn er incidenten omdat er een beetje tegenwind komt. Als je dit principe extreem doordenkt, mag enkel de meest lichtgeraakte nog iets zeggen en moet de rest uit voorzorg zwijgen, tenzij om zich af en toe nog eens te excuseren.
Ander voorbeeld:
https://www.tijd.be/cultuur/literatuur/ ... 87577.html
Voor mij is heel dat woke-gebeuren een volgende stap in de slachtoffercultuur die we daarvoor hadden. Je mag vooral niets doen wat één van de teergevoelige zieltjes kan kwetsen.
Wat denken jullie?
zaterdag 21 mei 2022 om 11:26
Maar het recht om het ook buiten de eigen staat te verbieden hebben ze meest waarschijnlijk niet. Dat zou heel gek zijn, want het is nu juist aan staten zelf om het te bepalen en dan gaan staten ineens over de grens bepalen wat er gebeurt.Zonmuis schreef: ↑21-05-2022 10:57Ze zijn helaas ook al aan het kijken naar mogelijkheden om abortussen buiten eigen staat te verbieden:
https://www.newsweek.com/travel-bans-ab ... de-1702962
Vind dat trouwens helemaal eng. Gaan zwangere vrouwen extra verhoord worden als ze met het vliegtuig naar een andere staat gaan, of bij de grens? Als je dan als zwangere vrouw je zus gaat opzoeken in California, ben je dan ook al verdacht.
Wat als je daar een miskraam krijgt? Dan moet je ook nog gaan bewijzen dat je geen abortus ondergaan hebt.
Verder eens met je post. Met name het stuk over dat ze waarschijnlijk steeds een stap verder willen gaan/
zaterdag 21 mei 2022 om 11:30
Ik denk dat het recht op abortus door de meeste mannen in Nederland als een algemeen vraagstuk wordt gezien. Wellicht zijn het vooral conservatieven en woke-mensen die er een vrouwenprobleem van maken.Zonmuis schreef: ↑21-05-2022 09:00Het gaat mij niet zozeer om de mensen die fel tegen abortus zijn, maar degenen die het weinig kan schelen, zolang het als een vrouwenprobleem gezien wordt.
Heb het idee dat sommige mannen een beetje wakker en verontwaardigd worden als je er ook consequenties voor hen aan verbindt en dat is precies de bedoeling.
„Ik ben goddank helemaal niets” (Japi)
zaterdag 21 mei 2022 om 11:55
Dit is inderdaad eng. In Europa heeft het hof dergelijke wetgeving verboden. Polen wilde eigen staatsburgers ook verbieden om elders in de EU een abortus te ondergaan. Ik vrees dat het Hooggerechtshof in de VS te Trumpiaans is geworden om dergelijke wetten te verbieden.Zonmuis schreef: ↑21-05-2022 10:57Ze zijn helaas ook al aan het kijken naar mogelijkheden om abortussen buiten eigen staat te verbieden:
https://www.newsweek.com/travel-bans-ab ... de-1702962
Vind dat trouwens helemaal eng. Gaan zwangere vrouwen extra verhoord worden als ze met het vliegtuig naar een andere staat gaan, of bij de grens? Als je dan als zwangere vrouw je zus gaat opzoeken in California, ben je dan ook al verdacht.
Wat als je daar een miskraam krijgt? Dan moet je ook nog gaan bewijzen dat je geen abortus ondergaan hebt.
Verder eens met je post. Met name het stuk over dat ze waarschijnlijk steeds een stap verder willen gaan/
„Ik ben goddank helemaal niets” (Japi)
zaterdag 21 mei 2022 om 13:08
Zo een contract is inderdaad geen slecht idee.Jamaarhoe schreef: ↑21-05-2022 02:03Of je hebt pech en seks wordt je opgedrongen en dan blijf je zitten met een kind door een daad waar je niet mee hebt ingestemd.
Dan is zo’n contract (i.e. een huwelijk of een andere vorm) toch geen heel gek idee: eerst trouwen en dan seks, niet zo heel lang geleden was dat het contract wat je aanging voorafgaand (of als gevolg van) de (gevolgen van de) daad
Seks voor het huwelijk is nooit goed, tenzij je een condoom gebruikt. Een alternatief kan prostitutie zijn, maar dan moet het vanzelfsprekend geen gedwongen prostitutie zijn.
Er valt dus veel werk te verrichten, maar niemand heeft gezegd dat het makkelijk zou zijn.
zaterdag 21 mei 2022 om 14:08
Wat we niet moeten willen is dat jongens niet de vaardigheden bezitten om een condoom om te doen en daarom meisjes pushen om onbeschermde seks met hun te hebben . In de maatschappij zijn er immers genoeg liberalen die niet moeilijk doen om een abortusje.
zaterdag 21 mei 2022 om 16:52
Het is lang geleden dat ik met meisjes naar bed ging, maar ten aanzien van vrouwen weet ik dat velen ook liever zonder condoom seks hebben.
Ik heb een gerucht gehoord dat er meerdere manieren zijn om zwangerschappen te voorkomen overigens.
maandag 30 mei 2022 om 20:54
Om maar weer eens terug te keren naar het eigenlijke onderwerp: het is hommeles op de Universiteit Maastricht aldus de T.:
Op de Universiteit Maastricht is een discussie over ‘mensen die menstrueren’ volledig ontspoord. Momenteel wil niemand zich nog mengen in het debat wegens het dreigende ‘gif van woke’. Bestuursvoorzitter Rianne Letschert stelt dat het woke-debat toe is aan een reset.
Het had een leuk, onschuldig artikeltje moeten worden in universiteitsblad Observant: de studenten Feminists of Maastricht (FOM) hadden een subsidie gewonnen om gratis tampons en maandverbanden op te hangen op de toiletten. Het project Bloody Serious was bedoeld voor ‘alle mensen die menstrueren’, zo schreef FOM eind vorig jaar in een persberichtje, maar Observant gebruikte in het artikel het woord ‘vrouwen’. En toen brak de hel los.
FOM wilde dat er toch ‘mensen die menstrueren’ kwam te staan, Observant weigerde. FOM beschuldigde het blad vervolgens van transfobie en dreigde met het mobiliseren van de achterban, Observant zette de hakken alleen maar dieper in het zand. Er werden posters in de stad opgehangen waarop het blad werd beschuldigd van transfobie. Voorlopig dieptepunt was de DDoS-aanval op de universiteitskrant, die daardoor onbereikbaar was. Wie er achter de aanval zat is nog altijd niet bekend, maar FOM, dat elke betrokkenheid ontkent, steunde de actie wel.
„We hebben nu voor het eerst met eigen ogen kunnen zien hoe giftig het woke-debat kan zijn”, zegt hoogleraar economie Piet Eichholtz, die tevens voorzitter van de redactieraad van Observant is. „We wisten hoe agressief het debat op Amerikaanse universiteiten al jaren gevoerd wordt en vaak waaien dergelijke bewegingen na een tijdje over naar Nederland. Maar dat dit kan gebeuren, dat een discussie tot een aanval op de persvrijheid leidt, op een universiteit die juist een bastion van de vrije meningsuiting moet zijn, vind ik verschrikkelijk”, zegt Eichholtz.
De ontsporing is een uitwas van de wens van de universiteit om zo inclusief mogelijk te zijn. Het hoger onderwijs in het algemeen en de universiteiten in het bijzonder willen voorloper zijn om een omgeving te creëren waarin iedereen zich veilig voelt. Hogeschool Fontys, Zuyd Hogeschool en Universiteit Maastricht (UM) hebben alle drie een uitgebreid Plan van Aanpak met richtlijnen hoe studenten en werknemers, ongeacht hun ras, huidskleur, geslacht en handicaps, zich allemaal thuis kunnen voelen. Daarin is geen plek voor transfobie, racisme en andere vormen van discriminatie. Overigens sluit hoger onderwijs natuurlijk wel degelijk mensen uit, namelijk op basis van onderwijsniveau.
Zwarte Piet
De mensen die hier actief voor strijden worden ook wel woke genoemd, een uit Amerika overgewaaide term die staat voor strijden voor gelijkheid. Vanwege de betrokkenheid en felheid in het debat krijgen woke-belijders enerzijds veel voor elkaar. Zoals de invloed van de beweging Black Lives Matter op de politiek en het publieke debat, en de kritiek op zwarte piet. De meeste gemeenten hebben tijdens sinterklaasintochten geen zwarte piet meer.
Wat betekent woke eigenlijk?
Woke is een afkorting van woken up, wakker geworden. Iemand die woke is, is maatschappelijk bewust en alert op misstanden als racisme en transfobie. De oorsprong van de term moet waarschijnlijk worden gezocht in een tekst van de Amerikaanse zanger en gitarist Lead Belly. Hij gebruikte de term in een nummer dat werd uitgebracht in 1938, Scottsboro Boys. Het nummer gaat over negen Afro-Amerikaanse tienerjongens die vals beschuldigd werden van de verkrachting van een witte vrouw. In de tekst van het nummer adviseert Lead Belly om voorzichtig te zijn, ‘woke’ te blijven en ‘je ogen open te houden’. „Mensen die woke zijn willen ongelijkheid aanpakken door taalgebruik of de cultuur te veranderen”, zegt filosoof Gabriël van den Brink.
„Ze zijn niet per se voor een andere maatschappij, maar wel voor een andere cultuur, waar verschillen tussen mensen er niet langer toe doen.” De term kreeg brede bekendheid door de beweging Black Lives Matter, die strijdt tegen politiegeweld tegen zwarte mensen. Woke wordt door tegenstanders juist gezien als het ‘ultieme deugen’, waarin geen ruimte meer is voor afwijkende meningen.
Ook op de UM nam het college van bestuur vorig jaar openlijk afstand van zwarte piet. Verder zijn er sinds enige tijd genderneutrale toiletten en worden er allerlei debatten en lezingen georganiseerd om discriminatie de kop in te drukken. Er is geen lijst met ‘verboden woorden’, maar wie op de universiteit het n-woord (de racistische term neger) gebruikt wordt overladen met kritiek.
Woke zorgt ook voor controverses en ergernis. Zo is er de vrees voor censuur, omdat bepaalde termen niet meer gebruikt mogen worden. Ook menen critici van woke dat het tot zelfcensuur leidt, omdat mensen zich niet meer durven uit te spreken, uit angst gecanceld te worden.
Man die menstrueert
UM-student en transman Kyran Kuijpers uit Valkenburg mijdt daarom de term woke het liefst. „Ik ben het misschien wel, maar het heeft zo’n negatieve bijklank gekregen dat ik het niet meer zo noem. Ik strijd voor gelijkheid.” De 26-jarige student neurowetenschappen maakte zich de afgelopen jaren sterk voor genderneutrale toiletten op de UM. Op zijn negentiende is hij de transitie van vrouw naar man ingegaan, maar de geslachtsoperatie laat hij aan zich voorbijgaan. „Dus was ik lange tijd een man die menstrueerde”, vertelt hij. Sinds zijn hormoonbehandeling blijft de menstruatie achterwege. „Discussies over woke gaan vaak mis omdat de ene partij de wereld gewoon simpel wil indelen.” Je hebt een slurfje of een gaatje, je bent een m of een v, dat is veel te kort door de bocht, vindt Kuijpers. „Zo simpel zit het niet in elkaar, zo blijkt uit allerlei onderzoeken. Er zijn zoveel tussenvormen.”
Hij kan putten uit talloze ervaringen met discriminatie, ook op de universiteit. Het pijnlijkste voorval beleefde hij tijdens de introductieperiode toen een andere student, die nog als vrouw door het leven ging maar er voor anderen wel al mannelijk uitzag, meerdere malen werd weggeduwd bij de vrouwentoilet. Ook tijdens tentamens kwam hij bij toiletbezoeken regelmatig in de problemen.
Nergens welkom
„De meerderheid ziet misschien geen nut in een genderneutrale wc, maar voor mij was het een belangrijke behoefte om zonder problemen naar de wc te kunnen gaan. Je moet je voorstellen dat het elke keer weer een heel vervelende situatie opleverde, terwijl naar de wc gaan gewoon een basisbehoefte is. Ging ik naar de mannen, moest ik naar de vrouwen. En andersom. In feite was ik nergens welkom.” Kuijpers kreeg onder meer hierdoor ernstige psychische klachten en ontwikkelde een angststoornis.
Nu zijn transitie voltooid is en er steeds vaker genderneutrale wc’s zijn, heeft Kuijpers daar veel minder last van. „En tegen de mensen die bang zijn dat wij alle toiletten op aarde genderneutraal willen maken: dat is echt het doel niet. Het gaat erom dat gebouwen er een paar hebben, zodat iedereen probleemloos naar het toilet kan.”
Hoe groot de minderheden op universiteiten precies zijn, is lastig aan te geven. Er wordt uiteraard niet bijgehouden hoeveel mensen van kleur studeren aan de UM of hoeveel gehandicapten er zijn. Transgender Netwerk Nederland schat in 2016 dat er op de Nederlandse universiteiten zo’n 1000 tot 5000 transgender-studenten zijn. Op hbo zijn dat er 1700 tot 9000 en op mbo 2000 tot 9500. Bovendien zijn aantallen lastig te definiëren , omdat er zoveel verschillende fases zijn in de transitie. Sommigen kiezen voor een medisch traject en anderen alleen voor een sociale rolwisseling.
Inhoudelijk is Kuijpers het helemaal eens met de FOM-opvatting dat niet alleen vrouwen menstrueren, maar de cyberaanval die daaruit voortkwam ging ook hem veel te ver. Hij klom als enige van de universiteit met open vizier in de pen en schreef begin dit jaar een opiniestuk, in Observant. Kuijpers veroordeelde de agressie en schreef dat boosheid vaak een averechts effect had. Tegelijkertijd wilde hij het inhoudelijke debat opnieuw aanzwengelen: „Ik hoop dat (...) men ervan op de hoogte is dat niet allen die menstrueren vrouw zijn, en niet allen die vrouw zijn menstrueren.”
Maar de geesten waren - en zijn - nog niet rijp voor een hervatting van het debat, dat lijkt te zijn lamgelegd. Hoofdrolspeler Riki Janssen, hoofdredacteur van Observant, heeft er voorlopig ‘de buik van vol’. „Ik ben naïef geweest, had nooit verwacht dat het zo explosief zou zijn. De hele zaak is me niet in de koude kleren gaan zitten. De beschuldigingen van racisme, de posters in de stad en de cyberaanval hebben mij en de Observant echt geraakt. Deze zaak ligt erg gevoelig en ik wil dan ook precies weten welke woorden van mij in dit stuk komen. Achteraf had ik wellicht na het woord vrouwen tussen haakjes kunnen melden dat FOM liever spreekt van mensen die menstrueren.”
Heksenjacht
Van de duizenden werknemers en studenten was er naast Kuijpers slechts één iemand die zich in de discussie mengde, zij het anoniem. Daarin uitte hij of zij zorgen over de cancelcultuur in de Maastrichtse collegebanken. ‘In deze moderne heksenjacht gaan desinformatie, ongefundeerde beschuldigingen en een onwil om te debatteren hand in hand met dreigen met geweld, vrouwenhaat en overdrijving’, schreef de anonieme auteur.
„Dat diegene dit anoniem deed en zelf bang is om gecanceld te worden, snap ik wel”, zegt Kuijpers. Die vrees zou wel eens realistisch kunnen zijn.” Niemand lijkt de handschoen op te durven of willen pakken. „We hebben nu een afkoelperiode en dat is heel goed, denk ik”, zegt Janssen. Ook Kuijpers past op zijn woorden sinds hij heeft gezien waar dit debat in kan ontaarden. „Ik ben ervan geschrokken dat dit debat zo kon ontsporen. We moeten het herstellen. Maar als we zo doorgaan, krijgen we nooit meer iets voor elkaar.”
Wat Janssen betreft zou het debat na de zomer een voorzichtige herstart kunnen maken, want de vraagstukken rond inclusie staan nog altijd overeind: is het wenselijk te spreken van ‘mensen die menstrueren’, aangezien er ook transmannen zijn die ongesteld worden? Het moet een voorzichtige herstart worden, om nieuwe escalatie te voorkomen. „Ik denk dan aan lezingen over woke en cancelcultuur of een gastcollege met aansluitend een debat,” zegt Janssen.
Schandpaal
Maar Eichholtz, een van de weinige hoogleraren aan de UM die stelling durft te nemen, vindt dat er eerst maar eens een heel ander debat gevoerd moet worden, namelijk over de handelwijze van groeperingen als FOM. „We moeten deze agressieve techniek tegengaan, want anders zal het nog veel erger worden.” Hij vreest dat het debat steeds meer gekaapt zal worden door wokeactivisme.
„Het is zorgwekkend hoe sommige groepen en hun achterban reageren op iets dat ze niet aanstaat. Dat je van mening bent dat we moeten spreken van mensen die menstrueren, prima. Maar als de ander daar niet meteen in meegaat, heb je dat te accepteren”, zegt Eichholtz. „Maar we gaan de ander niet aan de virtuele schandpaal nagelen en proberen te cancelen, zoals bij Observant is gebeurd. Dat is een absolute schande en aanval op de persvrijheid.”
Lui denken
Kritisch denken gaat er niet om dat je de ander de mond snoert omdat iets je niet aanstaat, stelt hij. „Dat is lui denken. We moeten zulke groepen vooral geen macht geven, ook niet als je het met ze eens bent”, aldus Eichholtz. Kuijpers wil nog wel een lans breken voor de ‘luie denkers’: „FOM is hierin niet de partij in de machtspositie, maar probeert wel invloed uit te oefenen. De institutionele macht ligt bij Observant, als gerenommeerd medium.”
Eichholtz is ook kritisch op zijn collega’s en zichzelf. „Ik had veel eerder op de bal moeten springen. We hebben met zijn allen te lang vanaf de zijlijn toegekeken.” Pas half april, ruim een maand nadat duidelijk was geworden dat de cyberaanval te maken had met de rel, nam de Universiteitsraad openlijk afstand van de cyberaanval en van de steun die FOM aan de aanval gaf. Eichholtz: „We moeten in alle geledingen, van hoog tot laag, een signaal afgeven: zo debatteren wij niet. Als wij op de universiteit niet vrijuit kunnen praten, gaat ook de maatschappij naar de klote.”
Reset
Voorzitter Rianne Letschert van het college van bestuur laat weten dat er sprake is van een adempauze in het debat. „De discussie is aan het begin van dit jaar vertroebeld, door de toon van de discussie en de onderdelen waarop de discussie zich toespitste. Je zou kunnen zeggen dat de discussie over inclusiviteit daarmee toe was aan een reset.”
Voor de UM is het volgens Letschert van belang om niet alleen het gesprek aan te gaan en te blijven voeren, maar ook dat dit gebeurt op basis van respect voor denkbeelden van een ander. „Zonder dat er grenzen worden overtreden die neigen naar discriminatie of oproepen tot haat of uitsluiting. Als college van bestuur zijn we daar heel duidelijk over. Het is de enige manier om ervoor te zorgen dat iedereen zich daadwerkelijk veilig en welkom voelt.”
FOM wil niet veel meer kwijt over de affaire: „We hebben alle mailwisselingen online gezet, zodat iedereen zelf een oordeel kan vormen over deze zaak”, laat het bestuur weten. „Het is tijd dat academici naar zichzelf kijken en inzien dat taal niet verheven is boven alles, maar mee verandert met de tijd. Dat is geen kwestie van wel of niet willen, maar een kwestie van waardigheid en menselijkheid.”
Beetje raar wel om zo'n DDoS aanval te steunen. Dan ben je toch wel heel ver van het padje.
Op de Universiteit Maastricht is een discussie over ‘mensen die menstrueren’ volledig ontspoord. Momenteel wil niemand zich nog mengen in het debat wegens het dreigende ‘gif van woke’. Bestuursvoorzitter Rianne Letschert stelt dat het woke-debat toe is aan een reset.
Het had een leuk, onschuldig artikeltje moeten worden in universiteitsblad Observant: de studenten Feminists of Maastricht (FOM) hadden een subsidie gewonnen om gratis tampons en maandverbanden op te hangen op de toiletten. Het project Bloody Serious was bedoeld voor ‘alle mensen die menstrueren’, zo schreef FOM eind vorig jaar in een persberichtje, maar Observant gebruikte in het artikel het woord ‘vrouwen’. En toen brak de hel los.
FOM wilde dat er toch ‘mensen die menstrueren’ kwam te staan, Observant weigerde. FOM beschuldigde het blad vervolgens van transfobie en dreigde met het mobiliseren van de achterban, Observant zette de hakken alleen maar dieper in het zand. Er werden posters in de stad opgehangen waarop het blad werd beschuldigd van transfobie. Voorlopig dieptepunt was de DDoS-aanval op de universiteitskrant, die daardoor onbereikbaar was. Wie er achter de aanval zat is nog altijd niet bekend, maar FOM, dat elke betrokkenheid ontkent, steunde de actie wel.
„We hebben nu voor het eerst met eigen ogen kunnen zien hoe giftig het woke-debat kan zijn”, zegt hoogleraar economie Piet Eichholtz, die tevens voorzitter van de redactieraad van Observant is. „We wisten hoe agressief het debat op Amerikaanse universiteiten al jaren gevoerd wordt en vaak waaien dergelijke bewegingen na een tijdje over naar Nederland. Maar dat dit kan gebeuren, dat een discussie tot een aanval op de persvrijheid leidt, op een universiteit die juist een bastion van de vrije meningsuiting moet zijn, vind ik verschrikkelijk”, zegt Eichholtz.
De ontsporing is een uitwas van de wens van de universiteit om zo inclusief mogelijk te zijn. Het hoger onderwijs in het algemeen en de universiteiten in het bijzonder willen voorloper zijn om een omgeving te creëren waarin iedereen zich veilig voelt. Hogeschool Fontys, Zuyd Hogeschool en Universiteit Maastricht (UM) hebben alle drie een uitgebreid Plan van Aanpak met richtlijnen hoe studenten en werknemers, ongeacht hun ras, huidskleur, geslacht en handicaps, zich allemaal thuis kunnen voelen. Daarin is geen plek voor transfobie, racisme en andere vormen van discriminatie. Overigens sluit hoger onderwijs natuurlijk wel degelijk mensen uit, namelijk op basis van onderwijsniveau.
Zwarte Piet
De mensen die hier actief voor strijden worden ook wel woke genoemd, een uit Amerika overgewaaide term die staat voor strijden voor gelijkheid. Vanwege de betrokkenheid en felheid in het debat krijgen woke-belijders enerzijds veel voor elkaar. Zoals de invloed van de beweging Black Lives Matter op de politiek en het publieke debat, en de kritiek op zwarte piet. De meeste gemeenten hebben tijdens sinterklaasintochten geen zwarte piet meer.
Wat betekent woke eigenlijk?
Woke is een afkorting van woken up, wakker geworden. Iemand die woke is, is maatschappelijk bewust en alert op misstanden als racisme en transfobie. De oorsprong van de term moet waarschijnlijk worden gezocht in een tekst van de Amerikaanse zanger en gitarist Lead Belly. Hij gebruikte de term in een nummer dat werd uitgebracht in 1938, Scottsboro Boys. Het nummer gaat over negen Afro-Amerikaanse tienerjongens die vals beschuldigd werden van de verkrachting van een witte vrouw. In de tekst van het nummer adviseert Lead Belly om voorzichtig te zijn, ‘woke’ te blijven en ‘je ogen open te houden’. „Mensen die woke zijn willen ongelijkheid aanpakken door taalgebruik of de cultuur te veranderen”, zegt filosoof Gabriël van den Brink.
„Ze zijn niet per se voor een andere maatschappij, maar wel voor een andere cultuur, waar verschillen tussen mensen er niet langer toe doen.” De term kreeg brede bekendheid door de beweging Black Lives Matter, die strijdt tegen politiegeweld tegen zwarte mensen. Woke wordt door tegenstanders juist gezien als het ‘ultieme deugen’, waarin geen ruimte meer is voor afwijkende meningen.
Ook op de UM nam het college van bestuur vorig jaar openlijk afstand van zwarte piet. Verder zijn er sinds enige tijd genderneutrale toiletten en worden er allerlei debatten en lezingen georganiseerd om discriminatie de kop in te drukken. Er is geen lijst met ‘verboden woorden’, maar wie op de universiteit het n-woord (de racistische term neger) gebruikt wordt overladen met kritiek.
Woke zorgt ook voor controverses en ergernis. Zo is er de vrees voor censuur, omdat bepaalde termen niet meer gebruikt mogen worden. Ook menen critici van woke dat het tot zelfcensuur leidt, omdat mensen zich niet meer durven uit te spreken, uit angst gecanceld te worden.
Man die menstrueert
UM-student en transman Kyran Kuijpers uit Valkenburg mijdt daarom de term woke het liefst. „Ik ben het misschien wel, maar het heeft zo’n negatieve bijklank gekregen dat ik het niet meer zo noem. Ik strijd voor gelijkheid.” De 26-jarige student neurowetenschappen maakte zich de afgelopen jaren sterk voor genderneutrale toiletten op de UM. Op zijn negentiende is hij de transitie van vrouw naar man ingegaan, maar de geslachtsoperatie laat hij aan zich voorbijgaan. „Dus was ik lange tijd een man die menstrueerde”, vertelt hij. Sinds zijn hormoonbehandeling blijft de menstruatie achterwege. „Discussies over woke gaan vaak mis omdat de ene partij de wereld gewoon simpel wil indelen.” Je hebt een slurfje of een gaatje, je bent een m of een v, dat is veel te kort door de bocht, vindt Kuijpers. „Zo simpel zit het niet in elkaar, zo blijkt uit allerlei onderzoeken. Er zijn zoveel tussenvormen.”
Hij kan putten uit talloze ervaringen met discriminatie, ook op de universiteit. Het pijnlijkste voorval beleefde hij tijdens de introductieperiode toen een andere student, die nog als vrouw door het leven ging maar er voor anderen wel al mannelijk uitzag, meerdere malen werd weggeduwd bij de vrouwentoilet. Ook tijdens tentamens kwam hij bij toiletbezoeken regelmatig in de problemen.
Nergens welkom
„De meerderheid ziet misschien geen nut in een genderneutrale wc, maar voor mij was het een belangrijke behoefte om zonder problemen naar de wc te kunnen gaan. Je moet je voorstellen dat het elke keer weer een heel vervelende situatie opleverde, terwijl naar de wc gaan gewoon een basisbehoefte is. Ging ik naar de mannen, moest ik naar de vrouwen. En andersom. In feite was ik nergens welkom.” Kuijpers kreeg onder meer hierdoor ernstige psychische klachten en ontwikkelde een angststoornis.
Nu zijn transitie voltooid is en er steeds vaker genderneutrale wc’s zijn, heeft Kuijpers daar veel minder last van. „En tegen de mensen die bang zijn dat wij alle toiletten op aarde genderneutraal willen maken: dat is echt het doel niet. Het gaat erom dat gebouwen er een paar hebben, zodat iedereen probleemloos naar het toilet kan.”
Hoe groot de minderheden op universiteiten precies zijn, is lastig aan te geven. Er wordt uiteraard niet bijgehouden hoeveel mensen van kleur studeren aan de UM of hoeveel gehandicapten er zijn. Transgender Netwerk Nederland schat in 2016 dat er op de Nederlandse universiteiten zo’n 1000 tot 5000 transgender-studenten zijn. Op hbo zijn dat er 1700 tot 9000 en op mbo 2000 tot 9500. Bovendien zijn aantallen lastig te definiëren , omdat er zoveel verschillende fases zijn in de transitie. Sommigen kiezen voor een medisch traject en anderen alleen voor een sociale rolwisseling.
Inhoudelijk is Kuijpers het helemaal eens met de FOM-opvatting dat niet alleen vrouwen menstrueren, maar de cyberaanval die daaruit voortkwam ging ook hem veel te ver. Hij klom als enige van de universiteit met open vizier in de pen en schreef begin dit jaar een opiniestuk, in Observant. Kuijpers veroordeelde de agressie en schreef dat boosheid vaak een averechts effect had. Tegelijkertijd wilde hij het inhoudelijke debat opnieuw aanzwengelen: „Ik hoop dat (...) men ervan op de hoogte is dat niet allen die menstrueren vrouw zijn, en niet allen die vrouw zijn menstrueren.”
Maar de geesten waren - en zijn - nog niet rijp voor een hervatting van het debat, dat lijkt te zijn lamgelegd. Hoofdrolspeler Riki Janssen, hoofdredacteur van Observant, heeft er voorlopig ‘de buik van vol’. „Ik ben naïef geweest, had nooit verwacht dat het zo explosief zou zijn. De hele zaak is me niet in de koude kleren gaan zitten. De beschuldigingen van racisme, de posters in de stad en de cyberaanval hebben mij en de Observant echt geraakt. Deze zaak ligt erg gevoelig en ik wil dan ook precies weten welke woorden van mij in dit stuk komen. Achteraf had ik wellicht na het woord vrouwen tussen haakjes kunnen melden dat FOM liever spreekt van mensen die menstrueren.”
Heksenjacht
Van de duizenden werknemers en studenten was er naast Kuijpers slechts één iemand die zich in de discussie mengde, zij het anoniem. Daarin uitte hij of zij zorgen over de cancelcultuur in de Maastrichtse collegebanken. ‘In deze moderne heksenjacht gaan desinformatie, ongefundeerde beschuldigingen en een onwil om te debatteren hand in hand met dreigen met geweld, vrouwenhaat en overdrijving’, schreef de anonieme auteur.
„Dat diegene dit anoniem deed en zelf bang is om gecanceld te worden, snap ik wel”, zegt Kuijpers. Die vrees zou wel eens realistisch kunnen zijn.” Niemand lijkt de handschoen op te durven of willen pakken. „We hebben nu een afkoelperiode en dat is heel goed, denk ik”, zegt Janssen. Ook Kuijpers past op zijn woorden sinds hij heeft gezien waar dit debat in kan ontaarden. „Ik ben ervan geschrokken dat dit debat zo kon ontsporen. We moeten het herstellen. Maar als we zo doorgaan, krijgen we nooit meer iets voor elkaar.”
Wat Janssen betreft zou het debat na de zomer een voorzichtige herstart kunnen maken, want de vraagstukken rond inclusie staan nog altijd overeind: is het wenselijk te spreken van ‘mensen die menstrueren’, aangezien er ook transmannen zijn die ongesteld worden? Het moet een voorzichtige herstart worden, om nieuwe escalatie te voorkomen. „Ik denk dan aan lezingen over woke en cancelcultuur of een gastcollege met aansluitend een debat,” zegt Janssen.
Schandpaal
Maar Eichholtz, een van de weinige hoogleraren aan de UM die stelling durft te nemen, vindt dat er eerst maar eens een heel ander debat gevoerd moet worden, namelijk over de handelwijze van groeperingen als FOM. „We moeten deze agressieve techniek tegengaan, want anders zal het nog veel erger worden.” Hij vreest dat het debat steeds meer gekaapt zal worden door wokeactivisme.
„Het is zorgwekkend hoe sommige groepen en hun achterban reageren op iets dat ze niet aanstaat. Dat je van mening bent dat we moeten spreken van mensen die menstrueren, prima. Maar als de ander daar niet meteen in meegaat, heb je dat te accepteren”, zegt Eichholtz. „Maar we gaan de ander niet aan de virtuele schandpaal nagelen en proberen te cancelen, zoals bij Observant is gebeurd. Dat is een absolute schande en aanval op de persvrijheid.”
Lui denken
Kritisch denken gaat er niet om dat je de ander de mond snoert omdat iets je niet aanstaat, stelt hij. „Dat is lui denken. We moeten zulke groepen vooral geen macht geven, ook niet als je het met ze eens bent”, aldus Eichholtz. Kuijpers wil nog wel een lans breken voor de ‘luie denkers’: „FOM is hierin niet de partij in de machtspositie, maar probeert wel invloed uit te oefenen. De institutionele macht ligt bij Observant, als gerenommeerd medium.”
Eichholtz is ook kritisch op zijn collega’s en zichzelf. „Ik had veel eerder op de bal moeten springen. We hebben met zijn allen te lang vanaf de zijlijn toegekeken.” Pas half april, ruim een maand nadat duidelijk was geworden dat de cyberaanval te maken had met de rel, nam de Universiteitsraad openlijk afstand van de cyberaanval en van de steun die FOM aan de aanval gaf. Eichholtz: „We moeten in alle geledingen, van hoog tot laag, een signaal afgeven: zo debatteren wij niet. Als wij op de universiteit niet vrijuit kunnen praten, gaat ook de maatschappij naar de klote.”
Reset
Voorzitter Rianne Letschert van het college van bestuur laat weten dat er sprake is van een adempauze in het debat. „De discussie is aan het begin van dit jaar vertroebeld, door de toon van de discussie en de onderdelen waarop de discussie zich toespitste. Je zou kunnen zeggen dat de discussie over inclusiviteit daarmee toe was aan een reset.”
Voor de UM is het volgens Letschert van belang om niet alleen het gesprek aan te gaan en te blijven voeren, maar ook dat dit gebeurt op basis van respect voor denkbeelden van een ander. „Zonder dat er grenzen worden overtreden die neigen naar discriminatie of oproepen tot haat of uitsluiting. Als college van bestuur zijn we daar heel duidelijk over. Het is de enige manier om ervoor te zorgen dat iedereen zich daadwerkelijk veilig en welkom voelt.”
FOM wil niet veel meer kwijt over de affaire: „We hebben alle mailwisselingen online gezet, zodat iedereen zelf een oordeel kan vormen over deze zaak”, laat het bestuur weten. „Het is tijd dat academici naar zichzelf kijken en inzien dat taal niet verheven is boven alles, maar mee verandert met de tijd. Dat is geen kwestie van wel of niet willen, maar een kwestie van waardigheid en menselijkheid.”
Beetje raar wel om zo'n DDoS aanval te steunen. Dan ben je toch wel heel ver van het padje.
maandag 30 mei 2022 om 21:58
Hier ook een fijn stukje woke
https://www.dumpert.nl/item/100031697_3fdde672
Tja, dauwpop is nu eenmaal een festival op het platte land, dus idd "boers en plat" en Ja, overwegend wit. Het staat iedereen vrij een kaartje kopen. Maar wellicht hebben zwarte mensen hier geen interesse in. Of moet er voor festivals ook een quotum komen ofzo?
Ben er zelf ook geweest en de sfeer is echt enorm gemoedelijk en relaxed, en in 2 dagen 0 vechtpartijen of andere trammelant gezien. Dat is op een multicultifestival helaas toch echt anders.
Ik ga toch ook niet zeuren over dat ik hoofdzakelijk zwarte mensen zie op bijvoorbeeld het Kwaku festival?
https://www.dumpert.nl/item/100031697_3fdde672
Tja, dauwpop is nu eenmaal een festival op het platte land, dus idd "boers en plat" en Ja, overwegend wit. Het staat iedereen vrij een kaartje kopen. Maar wellicht hebben zwarte mensen hier geen interesse in. Of moet er voor festivals ook een quotum komen ofzo?
Ben er zelf ook geweest en de sfeer is echt enorm gemoedelijk en relaxed, en in 2 dagen 0 vechtpartijen of andere trammelant gezien. Dat is op een multicultifestival helaas toch echt anders.
Ik ga toch ook niet zeuren over dat ik hoofdzakelijk zwarte mensen zie op bijvoorbeeld het Kwaku festival?
dinsdag 31 mei 2022 om 08:43
Er wordt gesproken over "een adempauze in het debat". Dat is denk ik niet het geval: al over een paar weken gaat het wetsvoorstel door de Tweede Kamer. Ik vind de situatie eerder zo "er is zo hard geschreeuwd dat het tegengeluid weg is en dan nu in die stilte maken we het maar zenuwachtig officieel voordat er weer hommeles van komt". Dat kan zelfs een bewuste lobby-strategie zijn: het onderwerp onder de radar houden maar buiten beeld wel doorduwen.
dinsdag 31 mei 2022 om 08:52
Je bedoelt de vereenvoudiging transgenderwet?Ceder schreef: ↑31-05-2022 08:43Er wordt gesproken over "een adempauze in het debat". Dat is denk ik niet het geval: al over een paar weken gaat het wetsvoorstel door de Tweede Kamer. Ik vind de situatie eerder zo "er is zo hard geschreeuwd dat het tegengeluid weg is en dan nu in die stilte maken we het maar zenuwachtig officieel voordat er weer hommeles van komt". Dat kan zelfs een bewuste lobby-strategie zijn: het onderwerp onder de radar houden maar buiten beeld wel doorduwen.
Ik verwacht niet dat het stil blijft rondom die wet. Met name niet als deze wordt aangenomen.
dinsdag 31 mei 2022 om 08:54
Een beetje een rare constatering, racistisch van aard ook nog.Nick19822 schreef: ↑30-05-2022 21:58Hier ook een fijn stukje woke
https://www.dumpert.nl/item/100031697_3fdde672
Tja, dauwpop is nu eenmaal een festival op het platte land, dus idd "boers en plat" en Ja, overwegend wit. Het staat iedereen vrij een kaartje kopen. Maar wellicht hebben zwarte mensen hier geen interesse in. Of moet er voor festivals ook een quotum komen ofzo?
Ben er zelf ook geweest en de sfeer is echt enorm gemoedelijk en relaxed, en in 2 dagen 0 vechtpartijen of andere trammelant gezien. Dat is op een multicultifestival helaas toch echt anders.
Ik ga toch ook niet zeuren over dat ik hoofdzakelijk zwarte mensen zie op bijvoorbeeld het Kwaku festival?
dinsdag 31 mei 2022 om 09:00
De in het artikel genoemde Kyran Kuijpers kan met een plastuit toch gewoon naar de afdeling pisbakken?
Dat doe ik ook als 100% vrouw (en binnenkort hopelijk niet meer menstruerend vanwege de overgang).
https://uixi.eu/shop-uixi/?gclid=Cj0KCQ ... gzEALw_wcB
Dat doe ik ook als 100% vrouw (en binnenkort hopelijk niet meer menstruerend vanwege de overgang).
https://uixi.eu/shop-uixi/?gclid=Cj0KCQ ... gzEALw_wcB
dinsdag 31 mei 2022 om 10:16
Omdat je mensen beoordeelt op hun huidskleur.
Omgedraaid, stel je bent met iemand uit die omgeving een dagje naar Rotterdam en die zegt: er zijn hier wel veel buitenlanders (niet de term die ik zou gebruiken, maar de zin met mensen van kleur maken is niet erg realistisch), dan zie je het neem ik aan wel.
Dat je het ziet is niet zo gek, maar dat je daar een impliciet waardeoordeel aan hangt, dat is waar het op hangt.
dinsdag 31 mei 2022 om 10:24
Ik denk dat de oplossing voor toiletten vrij simpel kan zijn: alle toiletten waar je alleen maar je behoefte in een hokje doet kan per direct voor eenieder toegankelijk worden (of zijn er echt mensen die het niet prettig vinden dat ze bij het handen wassen het andere geslacht tegenkomen?), daar waar urinoirs zijn met een schot zou je dan nog voor mannen kunnen laten, puur omdat er altijd nog wel mannen zullen zijn die nerveus worden van vrouwen in de zaal als ze moeten plassen.Poezenmeisje schreef: ↑31-05-2022 09:00De in het artikel genoemde Kyran Kuijpers kan met een plastuit toch gewoon naar de afdeling pisbakken?
Dat doe ik ook als 100% vrouw (en binnenkort hopelijk niet meer menstruerend vanwege de overgang).
https://uixi.eu/shop-uixi/?gclid=Cj0KCQ ... gzEALw_wcB
dinsdag 31 mei 2022 om 10:25
Heb je het nu over het stukje op Dumpert of over de opmerking van Nick? De klacht is dat er vooral blanken op Dauwpop aanwezig zijn. Nick legt uit hoe dit komt en komt met een voorbeeld van een feest dat voornamelijk door gekleurden bezocht wordt. Net zoals er veel Aziatische mensen aanwezig zijn als Chinees Nieuwjaar gevierd wordt.DS1971 schreef: ↑31-05-2022 10:16Omdat je mensen beoordeelt op hun huidskleur.
Omgedraaid, stel je bent met iemand uit die omgeving een dagje naar Rotterdam en die zegt: er zijn hier wel veel buitenlanders (niet de term die ik zou gebruiken, maar de zin met mensen van kleur maken is niet erg realistisch), dan zie je het neem ik aan wel.
Dat je het ziet is niet zo gek, maar dat je daar een impliciet waardeoordeel aan hangt, dat is waar het op hangt.
Ik vind het overigens niet eens het vermelden waard wat de achtergrond is van mensen die iets bezoeken. Wat dat betreft vind ik dan het gezeur over Dauwpop racistisch, voor zover je dit woord mag gebruiken als het over blanken gaat.
dinsdag 31 mei 2022 om 10:35
Ik had het inderdaad over wat dat meisje zei op Dumpert.Manonna schreef: ↑31-05-2022 10:25Heb je het nu over het stukje op Dumpert of over de opmerking van Nick? De klacht is dat er vooral blanken op Dauwpop aanwezig zijn. Nick legt uit hoe dit komt en komt met een voorbeeld van een feest dat voornamelijk door gekleurden bezocht wordt. Net zoals er veel Aziatische mensen aanwezig zijn als Chinees Nieuwjaar gevierd wordt.
Ik vind het overigens niet eens het vermelden waard wat de achtergrond is van mensen die iets bezoeken. Wat dat betreft vind ik dan het gezeur over Dauwpop racistisch, voor zover je dit woord mag gebruiken als het over blanken gaat.
En natuurlijk mag je ook het woord racisme gebruiken als het over blanken gaat. Dat vind ik altijd zo'n idiote gedachte dat blanken niet racistisch bejegend kunnen worden (tenzij ze aardbeienplukker uit het Oosten zijn, of bekeerd tot de Islam), of dat mannen niet seksistisch bejegend kunnen worden, enz.
Wat gij niet wil dat u geschiedt, enz.
dinsdag 31 mei 2022 om 10:40
In dat geval zijn wij het helemaal eensDS1971 schreef: ↑31-05-2022 10:35Ik had het inderdaad over wat dat meisje zei op Dumpert.
En natuurlijk mag je ook het woord racisme gebruiken als het over blanken gaat. Dat vind ik altijd zo'n idiote gedachte dat blanken niet racistisch bejegend kunnen worden (tenzij ze aardbeienplukker uit het Oosten zijn, of bekeerd tot de Islam), of dat mannen niet seksistisch bejegend kunnen worden, enz.
Wat gij niet wil dat u geschiedt, enz.
dinsdag 31 mei 2022 om 10:53
Ik gebruik liever een toilet alleen voor vrouwen (cis en trans). Voornaamste reden: mannen zijn viespeuken. Ik zou niet weten waarom dat niet mogelijk zou moeten mogen zijn.DS1971 schreef: ↑31-05-2022 10:24Ik denk dat de oplossing voor toiletten vrij simpel kan zijn: alle toiletten waar je alleen maar je behoefte in een hokje doet kan per direct voor eenieder toegankelijk worden (of zijn er echt mensen die het niet prettig vinden dat ze bij het handen wassen het andere geslacht tegenkomen?), daar waar urinoirs zijn met een schot zou je dan nog voor mannen kunnen laten, puur omdat er altijd nog wel mannen zullen zijn die nerveus worden van vrouwen in de zaal als ze moeten plassen.
dinsdag 31 mei 2022 om 11:01
Jij bent duidelijk nog nooit in een damestoilet geweest.Zenmomentje schreef: ↑31-05-2022 10:53Ik gebruik liever een toilet alleen voor vrouwen (cis en trans). Voornaamste reden: mannen zijn viespeuken. Ik zou niet weten waarom dat niet mogelijk zou moeten mogen zijn.
