Overig
alle pijlers
Twentismen
woensdag 23 april 2008 om 14:13
Een twentisme is een uitdrukking letterlijk vertaald uit het Twents, maar de afzonderlijke woorden zijn uiteindelijk wel Nederlands:
- Ik heb de band lek (Ik heb een lekke band);
- Maak het raam los (Maak het raam open);
- Ze ligt op het ziekenhuis (Ze ligt in het ziekenhuis);
- Ik doe er niets op uit (Ik trek me er niets van aan);
- Ik kom van de dokter af (Ik kom van de dokter).
Ongetwijfeld zijn er meer twentismen. Wie weet er nog meer?
- Ik heb de band lek (Ik heb een lekke band);
- Maak het raam los (Maak het raam open);
- Ze ligt op het ziekenhuis (Ze ligt in het ziekenhuis);
- Ik doe er niets op uit (Ik trek me er niets van aan);
- Ik kom van de dokter af (Ik kom van de dokter).
Ongetwijfeld zijn er meer twentismen. Wie weet er nog meer?
World of Warcraft: Legion
woensdag 23 april 2008 om 23:14
Vanmiddag het volgende gesprek met mijn vader:
Hij: Zeg Hans, wat is beter: "Hij ligt in bed" of "Hij ligt op bed"?
Ik: Ze zijn volgens mij beide goed. Ik denk dat er een betekenisverschil is:
Hij ligt in bed = Hij heeft de pyjama aan of is naakt (op welke manier hij verkiest), en hij heeft de dekens over zich heen geslagen;
Hij ligt op bed = Hij heeft de kleren nog aan. De dekens zijn niet over hem heengeslagen, dus hij is dus niet echt in bed gekropen.
Hij: Zeg Hans, wat is beter: "Hij ligt in bed" of "Hij ligt op bed"?
Ik: Ze zijn volgens mij beide goed. Ik denk dat er een betekenisverschil is:
Hij ligt in bed = Hij heeft de pyjama aan of is naakt (op welke manier hij verkiest), en hij heeft de dekens over zich heen geslagen;
Hij ligt op bed = Hij heeft de kleren nog aan. De dekens zijn niet over hem heengeslagen, dus hij is dus niet echt in bed gekropen.
World of Warcraft: Legion
woensdag 23 april 2008 om 23:42
Zo grappig allemaal! En zo herkenbaar
Ik ben zelf geboren en getogen in NH maar mijn ouders zijn beide Twentenaren. Ik heb ze dan ook allemaal regelmatig voorbij horen komen (en aan aantal inderdaad ook overgenomen zonder dat ik erg in had).
Heb niks meer toe te voegen maar wilde wel even zeggen dat ik dit topic met een grote glimlach heb zitten lezen
Ik ben zelf geboren en getogen in NH maar mijn ouders zijn beide Twentenaren. Ik heb ze dan ook allemaal regelmatig voorbij horen komen (en aan aantal inderdaad ook overgenomen zonder dat ik erg in had).
Heb niks meer toe te voegen maar wilde wel even zeggen dat ik dit topic met een grote glimlach heb zitten lezen
donderdag 24 april 2008 om 10:14
quote:Ikke1971 schreef op 23 april 2008 @ 23:42:
Heb niks meer toe te voegen maar wilde wel even zeggen dat ik dit topic met een grote glimlach heb zitten lezen Wel... het idee voor dit topic ontstond, omdat ik geabonneerd ben op TC Tubantia, en elke woensdag in het Enschede-katern (krantdeel) zie ik voorbeelden van twentismen. Een tijd terug werd in Wat niet in Dijkhuis staat een Nederlands woord uitgepikt, de etymologie weergegeven (waar komt het woord vandaan) en werden er Twentse spreekwoorden gegeven (met het Nederlandse spreekwoord en de vertaling daarachter). Dat is veranderd, sinds de schrijver ervan overleden is.
Zo kwam ik tot dit topic.
Heb niks meer toe te voegen maar wilde wel even zeggen dat ik dit topic met een grote glimlach heb zitten lezen Wel... het idee voor dit topic ontstond, omdat ik geabonneerd ben op TC Tubantia, en elke woensdag in het Enschede-katern (krantdeel) zie ik voorbeelden van twentismen. Een tijd terug werd in Wat niet in Dijkhuis staat een Nederlands woord uitgepikt, de etymologie weergegeven (waar komt het woord vandaan) en werden er Twentse spreekwoorden gegeven (met het Nederlandse spreekwoord en de vertaling daarachter). Dat is veranderd, sinds de schrijver ervan overleden is.
Zo kwam ik tot dit topic.
World of Warcraft: Legion
donderdag 24 april 2008 om 11:21
quote:Sarah Scott schreef op 24 april 2008 @ 09:35:
Ik heb er nog een gevonden
Kiele kiele kiele zeggen als je aan het kietelen bent. (Kiele kiele betekent ook: dat iets maar nét kon/pastte)
Oh, ik dacht dat niet dat dat iets typisch Twents was. Maar dat dacht ik ook van 'op de hakkepak nemen' en de eerste keer dat ik dat buiten Twente zei, werd ik ook aangekeken alsof ik gek was
(is trouwens iemand op de rug nemen)
Ik heb er nog een gevonden
Kiele kiele kiele zeggen als je aan het kietelen bent. (Kiele kiele betekent ook: dat iets maar nét kon/pastte)
Oh, ik dacht dat niet dat dat iets typisch Twents was. Maar dat dacht ik ook van 'op de hakkepak nemen' en de eerste keer dat ik dat buiten Twente zei, werd ik ook aangekeken alsof ik gek was
(is trouwens iemand op de rug nemen)
Dat zeg ik....
donderdag 24 april 2008 om 21:13
quote:Sarah Scott schreef op 24 april 2008 @ 09:35:
Ik heb er nog een gevonden
Kiele kiele kiele zeggen als je aan het kietelen bent. (Kiele kiele betekent ook: dat iets maar nét kon/pastte)
Is kiele niet Nederlands dan? Dat zeg ik (wij) ook. (achterhoeks dus zoals al eerder vermeld)
Ff gegoogeld:
De herkomst van de uitdrukking kiele kiele is niet met zekerheid bekend. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), het wetenschappelijke woordenboek van het Nederlands, zegt: ,,Herkomst niet duidelijk. Mogelijk van kiel in de betekenis ‘deel van een schip’. Vergelijk naar de kiele zijn, te gronde gaan, verloren zijn.’’
Mogelijk is er dus wel degelijk een verband – zoals Berkhout al veronderstelt – met kiel voor ‘bodembalk, zwaar balkvormig hout over de hele lengte van een houten schip’.
Een andere mogelijkheid is dat kiele kiele verband houdt met kielen , een verouderde vorm van het werkwoord kietelen. Kiele kiele is immers een uitdrukking die werd en wordt gebruikt bij kietelen. In de betekenis ‘op het nippertje’, ‘krap aan’, is het voor het eerst aangetroffen aan het begin van de 20ste eeuw. Het WNT geeft als vroegste bewijsplaats een zin uit een roman van Herman de Man getiteld Een Stoombootje in den Mist (1933): „‘Was dat maar waar, dat spaarde vijf en dertig stuivers,’ zegt Tante Mieke, glimmend van plezier, omdat ze de Maasstroom nog krek gehaald heeft, precies als altijd; kiele kiele aan."
Ik heb er nog een gevonden
Kiele kiele kiele zeggen als je aan het kietelen bent. (Kiele kiele betekent ook: dat iets maar nét kon/pastte)
Is kiele niet Nederlands dan? Dat zeg ik (wij) ook. (achterhoeks dus zoals al eerder vermeld)
Ff gegoogeld:
De herkomst van de uitdrukking kiele kiele is niet met zekerheid bekend. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), het wetenschappelijke woordenboek van het Nederlands, zegt: ,,Herkomst niet duidelijk. Mogelijk van kiel in de betekenis ‘deel van een schip’. Vergelijk naar de kiele zijn, te gronde gaan, verloren zijn.’’
Mogelijk is er dus wel degelijk een verband – zoals Berkhout al veronderstelt – met kiel voor ‘bodembalk, zwaar balkvormig hout over de hele lengte van een houten schip’.
Een andere mogelijkheid is dat kiele kiele verband houdt met kielen , een verouderde vorm van het werkwoord kietelen. Kiele kiele is immers een uitdrukking die werd en wordt gebruikt bij kietelen. In de betekenis ‘op het nippertje’, ‘krap aan’, is het voor het eerst aangetroffen aan het begin van de 20ste eeuw. Het WNT geeft als vroegste bewijsplaats een zin uit een roman van Herman de Man getiteld Een Stoombootje in den Mist (1933): „‘Was dat maar waar, dat spaarde vijf en dertig stuivers,’ zegt Tante Mieke, glimmend van plezier, omdat ze de Maasstroom nog krek gehaald heeft, precies als altijd; kiele kiele aan."
donderdag 24 april 2008 om 21:20
quote:Sarah Scott schreef op 24 april 2008 @ 09:35:
Ik heb er nog een gevonden
Kiele kiele kiele zeggen als je aan het kietelen bent. (Kiele kiele betekent ook: dat iets maar nét kon/pastte)
Hier (Zuid-Holland) is het ook gewoon in beide betekenissen bekend hoor.
Volgens vriendje is "Twente leu leuke leu" (ofzo) ook een bekend Twents gezegde...
Ik heb er nog een gevonden
Kiele kiele kiele zeggen als je aan het kietelen bent. (Kiele kiele betekent ook: dat iets maar nét kon/pastte)
Hier (Zuid-Holland) is het ook gewoon in beide betekenissen bekend hoor.
Volgens vriendje is "Twente leu leuke leu" (ofzo) ook een bekend Twents gezegde...
donderdag 24 april 2008 om 21:22
donderdag 24 april 2008 om 21:27
Dushi: dat klopt ook wel, toch?
Goed te pas ben je als je bijv. ziek bent geweest of inderdaad goed te pas bent voor je leeftijd (relatief t.o.v. iets anders -> niet goed te pas zijn )
Onmeunig betekent heel erg. Dus ik ben onmeunig moe of echt onmeunig dronken. Als je onmeunig goed te pas bent, ben je dus (lichamelijk) heel erg goed in orde.
Goed te pas ben je als je bijv. ziek bent geweest of inderdaad goed te pas bent voor je leeftijd (relatief t.o.v. iets anders -> niet goed te pas zijn )
Onmeunig betekent heel erg. Dus ik ben onmeunig moe of echt onmeunig dronken. Als je onmeunig goed te pas bent, ben je dus (lichamelijk) heel erg goed in orde.
Dat zeg ik....
donderdag 24 april 2008 om 21:36
quote:mik25 schreef op 24 april 2008 @ 21:32:
hahahaha ik wist wel dat er weinig verschil in je uitdrukken zat.
En wat denk je van hênig an (of heanig an of hendig an)
Oh ja, die misten we nog
En aait vedan (hoewel dat volgens mij niet meer onder Twentismen , aar gewoon onder Twents valt )
hahahaha ik wist wel dat er weinig verschil in je uitdrukken zat.
En wat denk je van hênig an (of heanig an of hendig an)
Oh ja, die misten we nog
En aait vedan (hoewel dat volgens mij niet meer onder Twentismen , aar gewoon onder Twents valt )
Dat zeg ik....
donderdag 24 april 2008 om 23:09
Ah die ken ik vrijwel hetzelfde alleen niet goat oe maar goa i'j of goa'j
ook twee Achterhoekse uitdrukkingen die ook in het Nederlands worden gebruikt:
Weet je wat je kunt? Driehoog de boom uit en stuiteren erbij (we'j wa'j könt? Dreehoog 'n boom uut en stuuter'n erbi'j. Zo iets als dat kun je wel op je buik schrijven)
Als je drijven wilt moet je schapen kopen en dan wel witte schapen want dan kun je 's nachts doordrijven. ( A'j drieven wilt moe'j schoape kop'n en dan wel witte schoape, dan kö'j 's nacht deurdrieven. Zoiets als, jaag me niet op, hou op met dat opjagen)
ook twee Achterhoekse uitdrukkingen die ook in het Nederlands worden gebruikt:
Weet je wat je kunt? Driehoog de boom uit en stuiteren erbij (we'j wa'j könt? Dreehoog 'n boom uut en stuuter'n erbi'j. Zo iets als dat kun je wel op je buik schrijven)
Als je drijven wilt moet je schapen kopen en dan wel witte schapen want dan kun je 's nachts doordrijven. ( A'j drieven wilt moe'j schoape kop'n en dan wel witte schoape, dan kö'j 's nacht deurdrieven. Zoiets als, jaag me niet op, hou op met dat opjagen)
donderdag 24 april 2008 om 23:44
Géweldig topic!!
Ik lig echt in een deuk.Van sommige dacht ik ook dat ze gewoon ABN zijn!
Leuk om te lezen---> ''naar de dokter heen'' en even ''me andersom kleden''
Nu ik het zo allemaal heb gelezen is het natuurlijk echt krom.
Is dat ook Twents?
Wat ik overigens wel verschrikkelijk vind om te horen is als mensen zeggen ( in een voorbeeld): ''Ik ben een pen nodig''.
Ben?????
''Kats'' --> ''Das kats niet waa'' = Dat is absoluut niet waar.
Benadrukken dus.
''Ik ben kats leip''. etc.
Kennen meer mensen dit woord?
Ik lig echt in een deuk.Van sommige dacht ik ook dat ze gewoon ABN zijn!
Leuk om te lezen---> ''naar de dokter heen'' en even ''me andersom kleden''
Nu ik het zo allemaal heb gelezen is het natuurlijk echt krom.
Is dat ook Twents?
Wat ik overigens wel verschrikkelijk vind om te horen is als mensen zeggen ( in een voorbeeld): ''Ik ben een pen nodig''.
Ben?????
''Kats'' --> ''Das kats niet waa'' = Dat is absoluut niet waar.
Benadrukken dus.
''Ik ben kats leip''. etc.
Kennen meer mensen dit woord?
donderdag 24 april 2008 om 23:50
Yep ik bun kats van de wies: ik ben kats van de wijs. Dat was kats verkeerd zeg
Andersom kleden ken ik ook, en de beruchte heen ook. In de Achterhoek gaan wij ook al nergens naar toe, maar wel overal heen. (en dan ook vooral de neusklank op heen, waardoor het wat lijzig klinkt )
Andersom kleden ken ik ook, en de beruchte heen ook. In de Achterhoek gaan wij ook al nergens naar toe, maar wel overal heen. (en dan ook vooral de neusklank op heen, waardoor het wat lijzig klinkt )
anoniem_29240 wijzigde dit bericht op 25-04-2008 00:40
Reden: wijf is toch echt iets anders als wijs
Reden: wijf is toch echt iets anders als wijs
% gewijzigd
vrijdag 25 april 2008 om 00:43
Ooooh, heerlijk dit!!
Ik als geboren tukker wonende in A'dam, kom er nog regelmatig achter dat een bepaald woord helemaal niet normaal ABN is
Zoals deze recente:
"mijn blouse zit in de kneuters" -> Mijn blouse zit in de kreukels.
Of "soppen" -> knoeien
Kats lachen joh!
Ik vond Twents altijd een stomme taal en schaamde me ervoor, tot 'Van Jonge Leu en Oale Groond' op TVoost kwam. Sinds toen ben ik pas gaan waarderen. Je spreekt toch een extra taal!
Nou wiefkes, ik goa sloap'n, goodgoan!
Ik als geboren tukker wonende in A'dam, kom er nog regelmatig achter dat een bepaald woord helemaal niet normaal ABN is
Zoals deze recente:
"mijn blouse zit in de kneuters" -> Mijn blouse zit in de kreukels.
Of "soppen" -> knoeien
Kats lachen joh!
Ik vond Twents altijd een stomme taal en schaamde me ervoor, tot 'Van Jonge Leu en Oale Groond' op TVoost kwam. Sinds toen ben ik pas gaan waarderen. Je spreekt toch een extra taal!
Nou wiefkes, ik goa sloap'n, goodgoan!
