Filosofie

24-01-2008 16:56 108 berichten
Alle reacties Link kopieren
Hey allemaal,

dit topic gaat niet zozeer over depressie of over persoonlijke problemen. Wel ben ik geinteresseerd in filosofie en ben er zeker van dat anderen dat ook zijn. Nu kom je in de geschiedenis enkel en alleen mannelijke filosofen tegen, wat ook wel logisch is vanwege de algemeen geldende emancipatie in die tijd.

Toch wil ik bij deze wat viva forummers proberen te prikkelen om zich bezig te houden met het denken over de wereld, mensen, waarheid, etc. Daarom begin ik even met een kort voorbeeld van een oude griekse filosoof 'Zeno'. Wat ik graag wil horen zijn geinteresseerde, twijfelende, bewonderende of kritische reacties over dit verhaal. Wat ik nu even liever buiten beschouwing laat is of het 'nut' heeft om over dit soort dingen na te denken, dat is een heel andere discussie, die zich misschien nog wel eens voor kan gaan doen als dit topic enig succes heeft.

Maar goed, Zeno aan het woord:



Zintuigen lichten ons verkeerd voor, de wereld om ons heen is niet de werkelijkheid. Dat is duidelijk aan te tonen met een enkel voorbeeld:



We organiseren een hardloopwedstrijd tussen Achilles, de snelste hardloper van de Grieken, en een schildpad. We geven de schildpad een voorsprong. De wedstrijd begint. Op het moment dat Achilles het punt bereikt waar de schildpad startte, is de schildpad al een stukje verder. Wanneer Achilles dat (tweede) punt bereikt, is de schildpad wéér een stukje, zij het een klein stukje, verder (!). Enzovoorts. De afstand tussen Achilles en de schildpad wordt dus wel steeds kleiner, maar wordt nooit nul. Conclusie: Achilles haalt de schildpad nooit in. Met onze eigen ogen zien we echter dat Achilles de schildpad wél inhaalt. Zie je wel: onze zintuigen bedriegen ons.
Alle reacties Link kopieren
hekate schreef op 27 januari 2008 @ 10:06:

Wat doe je lekker agressief Soundpost, beslist geen stoïcijn. Misschien iets toleranter worden en anderen hun eigen ding laten doen?
Nou, dat is wel erg jaren '70 X-D
Alle reacties Link kopieren
Nou, dat vind ik eigenlijk wel een interessante vraag. Los mbt individuele romplomp: in hoeverre sluit je je ogen voor de rest van de wereld ten gunste van je eigen geluk? Kan je uberhaupt echt gelukkig zijn als je weet wat er verder nog speelt. Wat kan/wil je accepteren en kunnen er zo dingen veranderen?

Redelijk retorisch hoor, maar deels ter verklaring van mijn reactie die als agressief opgevat wordt ;-)
Alle reacties Link kopieren
Een stoïcijn zal júist naar het leven om zich heen kijken. Met die ziektes en ellende en mensen die sterven in hun eigen stront, met die mensen die stikken in hun eigen kots of creperen op de stoel terwijl iemand over ze heen piest en die daar een filmpje van maakt en dit online zet.

Hij zal alleen proberen hiermee om te gaan en zeggen dat 'het leven nou eenmaal een weg vol hobbels is' en dat al die mensen die hem dierbaar zijn, toch niet zijn bezit waren. Dat wil absoluut niet zeggen dat hij niet om hen geeft! Hij kan alleen wel 'dealen' met het verlies ervan.

Of dit in de praktijk lukt is natuurlijk maar zéér de vraag, maar dat is wat een stoïcijn doet: streven naar zo'n acceptatievermogen. We kunnen het ook anders noemen, zoals hekate doet: berusten in het geen toch niet veranderd kan worden. En ja, dat vind ik mooi.
Alle reacties Link kopieren
PL, ik heb een beetje het idee dat je uhm uh mij gaat vertellen hoe een echte stoicijn denkt, enzovoorts. Komt niet geheel prettig over, alsof een eerstejaars student in de rechten een advocaat gaat vertellen hoe hij zijn pleidooien moet schrijven.



That being said: je hebt accepteren en totaal negeren. Uiteindelijk je in je lot berusten, ja, dat moeten we allemaal. Dat betekent niet met een onverstoorde houding (want daar streeft de stoicijn naar) overal op reageren voor mij, maar ook rouwen. Hell, ik zou wel een beetje kwaad zijn als mijn ouders zoiets hebben van: 'ah Digi onthoofd bij busongeluk in zuidelijk Sri Lanka, och nou, nog koffie? Iemand?' ;) Zoals Soundpost zich afvroeg, of we nog gelukkig kunnen zijn als we van alle ellende weten...Ja, ik denk het wel, juist omdat we van nature gelukkig al berusten (of onverschillig zijn) tov minder bekende mensen. Geen stoicijnen voor nodig, in mijn opinie. Er is een dunne scheidingslijn tussen onverschilligheid en berusten op de manier hoe jij het je voorstelt, PL. Als iedereen zich berustte in zijn lot, had jij niet op je pc kunnen typen, moet je je maar bedenken. En van die mensen, die op de barricades stonden, werd ook gezegd dat ze niets konden veranderen. Eigenlijk is het dus zo bekeken erg egoistisch van die stoicijnen, vind je niet?



En ik geef het je te doen, berusten in het lot als iemand waar je zielsveel van houdt, wegteert aan een nare ziekte, of zomaar ineens weg is. Persoonlijk zou ik agressief worden als iemand me zou vertellen me te berusten, op zo'n moment. En dat je verder moet: ik moet helemaal niets. Vind ik zo'n overgewaardeerde stelling: verder moeten. Ik heb het idee dat het westelijk individualisme een graantje meepikt van het boeddhisme en dan komt met de woorden: berusten (en hop hop, verderrrr gaan).
Alle reacties Link kopieren
Tja, de Stoïcijnen zeiden volgens mij helemaal niet tegen anderen dat zij maar moesten berusten. Zij stellen alleen regels voor zichzelf op. Digi, al sjij eenmaal onthoofd bent, word je ook niet meer kwaad op je ouders als zij acuut berusten.

Verder ben ik van mening dat iedereen egoïstisch zijn leven leidt, ook die zogenaamde strijders-op-de-barricaden. Zij doen toch ook omdat ze ongelukkiger zouden zijn als ze werkeloos thuis bleven?
Wees blij!
Alle reacties Link kopieren
PrettyLucky schreef op 27 januari 2008 @ 12:53:



Hij zal alleen proberen hiermee om te gaan en zeggen dat 'het leven nou eenmaal een weg vol hobbels is' en dat al die mensen die hem dierbaar zijn, toch niet zijn bezit waren. Dat wil absoluut niet zeggen dat hij niet om hen geeft! Hij kan alleen wel 'dealen' met het verlies ervan .




Misschien bedoel je hiermee dat dit inzicht jou heeft geholpen, ik hoop het echt voor je.

Maar ik denk ook dat ik zo reageerde omdat dit me behoorlijk tegen de borst stuit.

Het is arrogant om Digi de filosofie uit te willen leggen, maar het is ook arrogant om tegen mensen die je niet kent, en waarvan je niet weet door wat voor pieken en dalen zij zijn gegaan, dit soort dingen op te schrijven alsof het niets is.

Prima dat je de houding van een stoicijn bewondert, maar door de manier waarop je schrijft lijkt het alsof je eigenlijk niet weet waarover je praat. En daar moet je mee oppassen, helemaal als je het over verlies en rouw gaat hebben.
Alle reacties Link kopieren
[b][message=960682,noline]Digitalis schreef op 27 januari



En ik geef het je te doen, berusten in het lot als iemand waar je zielsveel van houdt, wegteert aan een nare ziekte, of zomaar ineens weg is. Persoonlijk zou ik agressief worden als iemand me zou vertellen me te berusten, op zo'n moment. En dat je verder moet: ik moet helemaal niets. Vind ik zo'n overgewaardeerde stelling: verder moeten. Ik heb het idee dat het westelijk individualisme een graantje meepikt van het boeddhisme en dan komt met de woorden: berusten (en hop hop, verderrrr gaan).
Ach, Digi zegt het ook al mooi ;-)
Mijn volledige kennis van de Stoa komt uit de Wikipedia. :-]



Begrijp ik het goed dat ze het verstand stellen boven de emoties? En dat je moet streven naar distantie?

Wat ik vreemd vind, is dat ze wel moralistisch lijken, dat wil zeggen: ze noemen het ene deugdzaam en waardevol en het ander niet. Hoe kun je nu streven naar onthechting als je niet de betrekkelijkheid van goed en kwaad erkent? Of heb ik het niet goed begrepen?



Moraal zonder betrokkenheid (passie, hartstocht) lijkt mij overigens de kortste route naar onmenselijkheid. Levensgevaarlijk, denk ik.



Nog iets wat ik niet snap: ik lees dat de mens moet streven de natuur gelijkvormig te worden en dat dit leidt tot onbewogenheid, apathie.

Echter: de natuur is helemaal niet onbeweeglijk en apathie is het tegenovergestelde van natuurlijk leven. Onbewogenheid klinkt mooi en edel, maar het is vergif, het is tegen het leven.

Wie ooit een depressie heeft gehad, weet waarschijnlijk precies wat ik bedoel.
Alle reacties Link kopieren
Nou Korenwolf, da's nu exact wat ik tegen dat soort dingen heb, ik noemde het eerder al totaal onnatuurlijk.



En apathie (was het niet ataraxia?Anyone?) ken ik, en da's drie keer niks.
Alle reacties Link kopieren
Apathie is van a-pathos: zonder pathos = zonder irrationele emoties (vlg de Stoa).

Zij hadden overigens wel degelijk een ethiek, die er op neerkwam dat je goed of gelukkig werd door je ratio boven alles te stellen. Maar dat is een andere apathie dan zoals wij dat woord nu gebruiken. Het is trouwens altijd een beetje tricky om zo'n oude filosofie in z'n geheel over te zetten naar het heden, maar ik blijf de stelregel van de accepteer nu maar wta je niet kunt veranderen heel bruikbaar vinden. Zeggen de psychologen tegenwoordig niet: "Je kunt de ander of de situatie niet veranderen, maar wel je eigen gedrag en houding". Lijkt mij redelijk stoïcijns.
Wees blij!
Alle reacties Link kopieren
Dat is een favoriete uitspraak onder de cognitief-gedragstherapeutische psychologen/therapeuten. Deze therapie werkt goed bij bepaalde angststoornissen, waarbij de gedachten of het gedrag te irrationeel is, volgens pt en th. Maar vaak is het gedrag of zijn de gedachten een logisch en begrijpelijk gevolg van een gebeurtenis, en is een stoicijnse houding aannemen niet gepast. Bv bij rouw of trauma/ptss.

Ook in de psychologie neemt de dominantie van 'het rationele' (cogn th, RET etc) af en zijn andere stromingen in opkomst.
hekate schreef op 27 januari 2008 @ 20:53:



Zij hadden overigens wel degelijk een ethiek, die er op neerkwam dat je goed of gelukkig werd door je ratio boven alles te stellen.


Dat vind ik dus juist het vreemde eraan: ratio hoger waarderen dan emoties. Je kent dan een hogere waarde toe aan ratio dan aan emoties. Mij lijkt het ''logisch" om dan een stap verder te gaan en te zeggen dat je ratio net zo goed moet afzweren als emoties. Wat maakt gedachten beter dan gevoelens? Of wat maakt dat de stoicijnen dat vonden?



Wat ik bedoel met 'moraal zonder betrokkenheid', is dat een ethiek die uitsluitend gebaseerd is op de ratio, ontdaan is van de menselijke maat. Als je het hart uitschakelt, ben je maar half mens. (Als je het verstand uitschakelt ook, maar daar gaat het nu niet over.)



Als je zegt: 'accepteer wat je niet kunt veranderen', dan zou je ook kunnen denken: de emoties zijn er, ik kan ze niet veranderen. Ik accepteer dat ze er zijn en probeer ze niet te vervangen door iets 'hogers'. (Maar misschien verdwaal ik nu weer in de oosterse religie.)



Maar dat is een andere apathie dan zoals wij dat woord nu gebruiken.
Waar zit het verschil precies in? Ik heb namelijk het woord opgevat als jij zegt: niet bewogen door irrationele emoties. Iemand die depressief is, ervaart niet of nauwelijks emoties meer.
Alle reacties Link kopieren
Digi, natuurlijk wil ik jou helemaal niks uitleggen, omdat ik er honderd procent op vertrouw dat je veel meer van filosofie af weet dan ik. Ik had het alleen even tegen soundpost, die zich wat 'agressief' (om even hekate's woorden te gebruiken) opstelde tegenover Stoïcijnen. Sorry als dat zo overkwam op je, want ik kan me voorstellen dat dat irritant is.

Overigens is de leer van de Stoa zo'n beetje het enige waar ik echter wél iets vanaf weet, mede dankzij de talloze uren die onze latijn leraar in zowel de latijn-, griekse- en kcv lessen aan de ideeën van de Stoa heeft besteed. Het enige wat ik er mee wil zeggen is dat deze manier van berusten in het verlies van dierbaren bijvoorbeeld, mij erg geholpen heeft. Toen mijn opa dood ging, waar ik erg vaak me om ging, kon ik me vast houden aan dat idee, dat ik niet alleen 'verder moest', maar dat ik ook verder kón. Want het leven kent nou eenmaal tegenslagen, daar moet ik geen weerstand tegen bieden.

Dit betekent niet onverschilligheid! Ik gaf wel degelijk om mijn opa en rouwde er wel om. Het is alleen en houvast, een soort manier om ermee om te gaan. En natuurlijk kan niemand je opleggen om 'verder te gaan', echt gelukkig wordt je echter niet van het eeuwig vast blijven zitten in een rouwproces...
Alle reacties Link kopieren
korenwolf schreef op 27 januari 2008 @ 22:42:

[...]



Dat vind ik dus juist het vreemde eraan: ratio hoger waarderen dan emoties. Je kent dan een hogere waarde toe aan ratio dan aan emoties. Mij lijkt het ''logisch" om dan een stap verder te gaan en te zeggen dat je ratio net zo goed moet afzweren als emoties. Wat maakt gedachten beter dan gevoelens? Of wat maakt dat de stoicijnen dat vonden?



Wat ik bedoel met 'moraal zonder betrokkenheid', is dat een ethiek die uitsluitend gebaseerd is op de ratio, ontdaan is van de menselijke maat. Als je het hart uitschakelt, ben je maar half mens. (Als je het verstand uitschakelt ook, maar daar gaat het nu niet over.)



Als je zegt: 'accepteer wat je niet kunt veranderen', dan zou je ook kunnen denken: de emoties zijn er, ik kan ze niet veranderen. Ik accepteer dat ze er zijn en probeer ze niet te vervangen door iets 'hogers'. (Maar misschien verdwaal ik nu weer in de oosterse religie.)





[...]



Waar zit het verschil precies in? Ik heb namelijk het woord opgevat als jij zegt: niet bewogen door irrationele emoties. Iemand die depressief is, ervaart niet of nauwelijks emoties meer.
Hier zit natuurlijk zeker iets in, maar je kunt je afvragen of het wel zo verstandig is om die emoties toe te laten, omdat ze je in veel gevallen alleen maar pijn zullen doen.
Alle reacties Link kopieren
Het is toch niet zo heel apart om ratio boven emotie te stellen. Volgens mij doen vandaag de dag nog steeds heel veel mensen dat. Ik zeg niet dat ik het met dat aspect 100% eens ben overigens. Ik vermoed dat de achterliggende gedachte is dat rationele redeneringen objectiever zijn dan emoties.



Ik weet niet of de ethiek van de Stoa onmenselijk was. Zij ontkenden emoties niet, alleen vonden zij de ratio hoger. Ik geloof ook niet dat zij emoties wilden vervangen door ratio, iedereen weet wel dat je nu eenmaal emoties hebt. Misschien helpt het volgende:

Iemand die depressief is ervaart geen emoties, geen irrationele en ook geen rationele. Een rationele emotie lijkt mij bijvoorbeeld verdriet als er iemand is overleden. Een irrationele emotie is angts dat er iemand gaat overlijden nog voordat het zo ver is.
Wees blij!
PrettyLucky schreef op 27 januari 2008 @ 23:08:

[...]





Hier zit natuurlijk zeker iets in, maar je kunt je afvragen of het wel zo verstandig is om die emoties toe te laten, omdat ze je in veel gevallen alleen maar pijn zullen doen.


Pijn is een deel van het leven en emoties maken deel uit van de werkelijkheid.

Emoties toelaten is iets anders dan er helemaal in meegaan en je er door laten overspoelen. Je hoeft je emoties niet te onderdrukken met je verstand, evenmin als je je verstand hoeft weg te laten blazen door je emoties.
Alle reacties Link kopieren
Daar zijn Stoa het dus niet mee eens. Ze zeggen dat, wanneer iets bijvoorbeeld onschuldig begint, wanneer je het dus toelaat, je er uit eindelijk toch in meegesleurd gaat worden, in veel gevallen. Daar hebben ze wel een punt natuurlijk, gokverslavingen, obsessieve verliefdheid, etc, beginnen allemaal meestal ontschuldig, maar lopen uit de hand. En dat kun je voorkomen door ze helemaal niet toe te laten.
Daar ben ik het dan niet mee eens. Emoties niet toelaten lijkt mij het recept om een obsessie te kweken. Neem nou verliefdheid (daar heb ik veel ervaring mee ;-) ): de snelste manier om van je verliefdheid af te komen is op een stil plekje te gaan zitten en het lekker uit te laten woekeren. In je eentje in een kamer een dag of wat ongeneeslijk verliefd gaan zitten zijn. Probeer daarentegen je verliefdheid niet toe te laten, dan gaat het etteren. Dan ben je er maar zo twee jaar zoet mee.



Als je emoties ziet als hinderlijke ziekten: hoe kom je het snelst van een hinderlijke ziekte af? Uitzieken!
Alle reacties Link kopieren
Dan ben je al te laat! Een stoïcijn zal er naar streven om die verliefdheid van het begin af aan niet toe te laten in maten waardoor hij geobsedeerd zal raken. Om op jouw ziektes terug te komen: wanneer heb je het minst last van een ziekte? Niet door te wachten tot je het krijgt en dan uit te zieken, maar door je van te voren in te enten!



Overigens zeg ik niet dat ik het met alle ideeën eens ben en al helemaal niet dat ik in staat ben om die emoties niet toe te laten...Ook ik ben slaaf van de liefde immers ^^. Maar het lijkt me wel iets moois om naar te streven, maar goed, dat lijkt me wel duidelijk :D
Daarmee plaats je een filter op de informatie die er binnenkomt. Emoties zijn ook informatie. Hoe kun je nu de waarheid nastreven als je de helft van je waarneming censureert?
Alle reacties Link kopieren
Precies Korenwolf. Ik ben nooit langer dan een week verliefd, ik ga iemand ophemelen en dan..tadaa, werkelijkheid is niks meer aan ;)



Serieus PL, emoties niet toelaten is het stomste wat je kunt doen. Verwerken (of doorgaan, grmbl) kan gewoonweg niet zonder eerst je te laten overdonderen door emoties, rouwen, enzovoorts. Je noemde het volgens mij zelf al een proces, wel, daar hoort toelaten bij, rouwen en het 'een plaatsje geven' (ook al zo'n hekel an, grmbl) bij.



Mensen zijn nu eenmaal dieren, met emoties, en je kunt daar niet veel aan veranderen. Als je daar nu een stoicijnse houding tegenover hebt, ok. Maar uitsluiten van emoties creeert eerder obsessief gedrag dan omgekeerd. Ik mis het menselijk aspect in deze. Ik ben zelf uiterst rationeel, maar dat helpt je bitter weinig in emotionele processen, integendeel zelfs. Het willen rationaliseren van emoties werkt averechts, omdat de ratio nooit kan appelleren aan emotie, en je eigenlijk, om echt onverstoorbaar te zijn, deze twee humane aspecten in balans moet hebben.
Alle reacties Link kopieren
Ja dat is waar, maar ik weet niet of de Stoa zich wel echt bezig hielden met de werkelijkheid; volgens mij was hun doel juist om je leven op een zo'n gelukkig mogelijke manier te leven en dat kon volgens hen alleen door de echte 'dalen' in je leven weg te halen: dat doe je dan weer door middel van je emoties niet toe te laten.



Over de ideeën van de Stoa over de ''werkelijkheid" heb ik Digi even nodig, echter.
Alle reacties Link kopieren
PrettyLucky schreef op 27 januari 2008 @ 23:28:

Dan ben je al te laat! Een stoïcijn zal er naar streven om die verliefdheid van het begin af aan niet toe te laten in maten waardoor hij geobsedeerd zal raken. Om op jouw ziektes terug te komen: wanneer heb je het minst last van een ziekte? Niet door te wachten tot je het krijgt en dan uit te zieken, maar door je van te voren in te enten!



Overigens zeg ik niet dat ik het met alle ideeën eens ben en al helemaal niet dat ik in staat ben om die emoties niet toe te laten...Ook ik ben slaaf van de liefde immers ^^. Maar het lijkt me wel iets moois om naar te streven, maar goed, dat lijkt me wel duidelijk :D
Dan is een stoicijn per definitie hevig in ontkenning. Immers, om te kennen moet je hetgeen al eens ervaren hebben, hoe kun je iets niet toelaten wanneer je niet eens weet wat het is?
Alle reacties Link kopieren
PrettyLucky schreef op 27 januari 2008 @ 23:33:

Ja dat is waar, maar ik weet niet of de Stoa zich wel echt bezig hielden met de werkelijkheid; volgens mij was hun doel juist om je leven op een zo'n gelukkig mogelijke manier te leven en dat kon volgens hen alleen door de echte 'dalen' in je leven weg te halen: dat doe je dan weer door middel van je emoties niet toe te laten.



Over de ideeën van de Stoa over de ''werkelijkheid" heb ik Digi even nodig, echter.




Zonder dalen geen pieken. Beetje flatline dan, en om een flatline te creeeren moet je wel weten waar je dalen zitten, en je pieken, enzovoorts...



Volgens mij was het iets met de Logos, eeuwige rede, zoiets...weet het ook niet echt meer exact. Is ook al drie jaar terug tenslotte ;)
Alle reacties Link kopieren
Iemand wordt ook niet geboren als stoïcijn, je kunt alleen later in je leven een echte stoïcijn, en daarmee in hun ogen 'wijs', worden.

Dit is een oud topic. Het topic is daarom gesloten.
Maak een nieuw topic aan om verder praten over dit onderwerp.

Terug naar boven