Rouwverwerking

he Lapin! :-)



Ik kom maar meeschrijven denk ik.

Mijn mama is begin april overleden, ondanks ziekzijn toch zeer plotseling, aan een zeer agressieve longkanker. Ze was 63, zou in mei 64 worden.



Ik vind het gewoon zo raar. Ik krijg het ook niet echt goed beschreven merk ik bij mezelf. Het is gewoon net of het nooit gebeurd is. Alsof ik het nog steeds niet geloof. (daar speelt vast in mee dat mijn ouders aan de andere kant van het land wonen en we elkaar daardoor toch minder zagen)

Tegelijkertijd kan ik, zeker aan het einde van de week, zomaar huilen. Iets wat ik vroeger nooit kon. Dus kennelijk zit er toch wel veel verdriet.



Ik heb tijdens de laatste nacht en de dagen erna veel foto's gemaakt van mama en de uitvaart. Het leek erop dat ze kwijt waren op de pc, maar gelukkig heb ik ze gevonden. Ik bekijk ze vaak even, er zitten mooie foto's tussen.

Ik vind dat je het de tijd moet geven. Of dat ook voor he moeder geldt... Dan kun jij alleen zelf beoordelen, natuurlijk.



Maar soms lijkt het erop alsof bepaalde gevoelens niet meer mogen...

Nou Fleur, ik vind het vreselijk dat mensen kennelijk verwachten dat je na een bepaalde tijd er maar overheen moet zijn. Heb hetzelfde gezien bij een vriendin van me. Vreselijk, 2 jaar na haar vader overleed had ze een droom waarin al haar gezinsleden dood waren. Aangezien ze een soort voorgevoel had vlak voor haar vader overleed, was ze nogal in paniek. Begrijpelijk, maar ik herinner me een 'vriendin' die haar maar een aanstelster vond. Gadverdamme, daar word ik kotsmisselijk van. Het is 7 jaar geleden dat mijn liefste oma overleed, en nog steeds denk ik er minstens 3 dagen van de week aan. Gewoon, hoe het is gegaan, dat ik geen afscheid heb genomen, dat zo'n goed mens moest wegvallen, enzovoorts. Degene die zegt dat ik er nu maar overheen moet zijn, krijgt een klap. En ik zou de mensen die jullie zo beoordelen ook wel eventjes onder handen willen nemen, bah!

Professionele hulp lijkt mij ook niet nodig hoor, ik ben altijd een beetje huiverig als ik dat hoor. Rouwen hoort erbij, hoe naar ook. Wat Fleurtje zegt, daar ben ik het helemaal mee eens.

En weet je, een mens is zoveel sterker dan hij zelf denkt. Je denkt soms 'als zus of zo gebeurt dan word ik gek' en dan is het zover en blijk je nog best te kunnen functioneren, ook als er een kloof zo groot als de Grand Canyon in je hart is gekomen. Soms móet je ook gewoon. Zoals jij zegt Pebbles, vanwege je belofte. En dat helpt je gewoon.

Lapin, wat jij zegt over het verliezen van een broer of zus, heb ik bij het idee van verliezen van je ouders. Dat lijkt me zó erg. (En reëel, mijn ouders zijn wat je noemt hoogbejaard, dus het zou zomaar plots kunnen gebeuren. Hmm, dit drukt mij weer op de feiten, ik moet vaker bij ze langsgaan)



Hadden jullie ook zo'n onwerkelijk gevoel de eerste tijd? Dat het gewoon niet waar kan zijn? Dat je denkt dat je wel weer wakker zult worden uit een boze droom? En dat je dan plotseling beseft dat het echt waar is en dat doet dan zo'n godsgruwelijke pijn. En dat besef dringt niet 1 keer tot je door, maar weet ik hoe vaak.

Ik weet nog de dag van de crematie van m'n zus, het was achter de rug, we gingen met z'n allen naar mijn andere zus en toen sloeg dat besef weer eens in. En het deed zo'n pijn, ik heb tegen de muur staan schoppen in de hoop de pijn in m'n hart te overstemmen. Ik had ijskoude voeten, dus het moet zeer gedaan hebben maar ik voelde er niks van. De volgende dag had ik 2 blauwe teennagels en alles wat ik had gevoeld was de pijn van het verlies.



Fussie, wat mooi dat je die herinneringen hebt. Er zijn wel foto's van mijn broer, die durf ik niet te bekijken. Nog steeds niet. Maar wat fiin voor jou dat jou helpt.

[quote]lapin schreef op 30 mei 2008 @ 16:49:





Fleur, heel veel mensen staan er ook niet bij stil dat het zo'n impact op je leven kan hebben. Dat zijn over het algemeen mensen die nog niet iemand hebben verloren waar ze heel veel van hielden. Ik stond er vroeger zelf ook niet zo bij stil, dus ik neem het eigenlijk niemand kwalijk.

quote]



Dat denk ik ook. De emoties die vrijkomen zijn zo heftig, daar is geen voorstelling van te maken.

En het gekke is, ik weet het zo langzamerhand wel hoe het voelt en toch, toen mijn zus stierf was ik helemaal overrompeld door de heftigheid en de pijn en het verdriet.

Ik denk dat het net zoiets is als met bevallingen, moeders 'vergeten' die pijn toch ook meestal?

Mensen zijn sterker dan ze denken. Een soort overlevingsmechinisme. Ik denk nu ook dat ik gek zou worden mochten mijn ouders (nog jong) overlijden. Ik denk daar weleens aan, en ik zou mijn ouderlijk huis nooit willen verkopen. Ik hoop zo dat ik ze nog lang mag meemaken. Ook over mijn broer maak ik me zorgen, want hij neigt nogal naar verslavingen enzo en ik heb hem al 4 jaar niet gezien. Ik heb gezien hoe een vrouw met vijf kinderen haar gezin bleef runnen zonder de vader (die dus was overleden). Mensen zijn sterk, en da's maar goed ook. Mijn moeder zegt altijd: oma heeft het je vergeven en je moet door. Vind ik zo mooi en ik hoop dat het waar is. Ik kan het nooit meer zeggen namelijk. Dat definitieve, dat is het pijnlijke van een overlijden. Had ik nog maar 1 dag....maar ook dat zou te kort zijn.

"Kracht naar kruis" zou mijn moeder zeggen . En zo voelt het voor mij ook. De afgelopen 10 jaar zijn heftig geweest en die heb ik ook overleefd en ben ik doorgekomen, dus dit komt ook weer goed.

Wat mama een mooi liedje vond is trouwens ook zo iets. Het is een liedje van Ede Stoal, een Groningse zanger en hij zingt ook in het Gronings. De titel weet ik niet precies, maar hij zingt dat het nog nooit zo donker is geweest of het wordt altijd wel weer licht.

Ik ga het eens even opzetten nu.



( het is vrijdag, de week is weer net een dag te lang, en ik ben moe en de tranen zitten hoog)

Lapin Dat van de tijd terugdraaien herken ik ook wel. Ok, ik heb godzijdank mijn ouders nog, maar ik kan me iets er van voorstellen aangezien ik ook heel veel van mijn opa en oma hield. Ook het verdriet van mijn ouders deden erg veel pijn. Nou ja, succes en je hebt je eigen rouwverwerking. Daar heeft niemand iets mee te maken, het was jouw vader en jullie relatie.

Och Lapin, het is helemaal niet raar dat je er nog zo mee bezig bent, het is allemaal nog zo relatief kort geleden.



Mijn vader stierf toen ik 18 was, inmiddels 16 jaar geleden. Bij mij duurde het 7 jaar voordat ik kon zeggen dat ik er (eindelijk) beter mee om kon gaan. Dat is extreem lang, langer dan normaal. Ik was echt compleet van de wereld, wist van voren niet meer dat ik van achter leefde. Ik , en met mij de mensen om mij heen, hebben serieus gedacht dat ik het niet zou redden, dat ik zelf dood zou gaan van verdriet. Ik viel kilos af en woog op een gegeven moment nog maar net 40 kg.



Omdat mijn vader de jaren ervoor erg ziek was en ik die jaren voornamelijk doorbracht in ziekenhuizen, kwam ik ook ineens rond mn 18e pas in de pubertijd, eerder had ik daar de tijd niet voor . Dit botste enorm met mijn moeder en nog kan ik me schuldig voelen dat ik haar niet heb kunnen opvangen in haar verdriet.



Ik las hier ook dat het voor jullie ook zo onwerkelijk is/was de eerste tijd. Dat herken ik heel erg. Ik sliep voor het overlijden van mijn vader erg slecht, ik "waakte" eigenijk altijd, bang dat hij snachts zou sterven. De avond dat hij overleed ben ik naar bed gegaan en heb ik geslapen als een blok. Nog steeds begrijp ik niet hoe ik dat voor elkaar heb gekregen! Maar het enge vond ik altijd dat wanneer ik sochtends wakker werd, ik dan meteen dacht: papa is dood. Van een droom in een nachtmerrie zeg maar.





Het was echt een verschrikkelijke tijd, de ergste uit mijn leven tot zover. En nog gaat er eigenlijk geen dag voorbij dat ik niet aan mijn vader denk. En ik droom heel vaak over hem en vaak niet zulke fijne dromen, dat hij helemaal niet dood is maar van ons was weggelopen bijvoorbeeld. Heel weird want dat soort dingen waren tussen mijn ouders helemaal niet aan de orde.Natuurlijk kan ik er nu gewoon mee leven maar er is wel iets voor altijd anders.



Sterkte

Dat had ik ook de eerste tijd. Elke ochtend dat je wakker wordt het eerste dat je denkt: "Mijn moeder is dood, ik heb geen moeder meer". Dat is nu over.



En ik heb me iedere keer opnieuw moeten realiseren dat ze echt dood is. Dan liep ik met mijn hond en vanuit het niets raakte ik dan in een soort van paniek omdat mama echt dood is. Alsof ik het vergeten was en er weer aan werd herinnerd.



Ik droom ook over mijn moeder, Rascalles. Mijn moeder is in elke droom aanwezig. Ik droom niet over haar, ze is gewoon overal bij.

En af en toe, ik denk in de afgelopen 4 maanden een keer of 5, droom ik dat ze nog leeft. Maar dat ze dan weet dat ze over 2 dagen dood zal zijn. En ze is dan berustend, en heel erg één met mijn vader. En ik ben dan in paniek en wordt door haar gekalmeerd.



Ik heb 2 kinderen, van 4 en van 6. Ik weet niet hoe het zou zijn als ik ze niet had, maar ze geven wel een reden om door te gaan. Zonder hen zou het veel moeilijker zijn.



Mijn moeder was nog jong, 62. Maar was zelf met 18 jaar al wees. Ze had 3 broers en 3 zussen, zij zijn allemaal jong gestorven. De oudste was denk ik 67, de jongste 42. Mama zei ook altijd dat ze niet oud zou worden. En ook toen ze kanker kreeg en wist dat het niet te behandelen was tot genezing was ze berustend. Niet bang om dood te gaan.



Praten jullie er met familie over? Ik heb het er met mijn broers nauwelijks over, en ook met mijn zusje niet zo vaak. Ik wil ook niet dat zij zich zorgen gaan maken om mijn verdriet.

Met mijn vader zou ik wel over mama willen praten. Maar hij kan het niet. Als ik er over begin gaat hij ergens anders over praten.

Rascalle, ik heb een keer gedroomd dat mijn vader er was, dat hij helemaal niet dood was. Ik vroeg hem toen: maar als je niet dood bent, waarom heb je me dan nooit opgezocht.... Daarna werd ik wakker. Heel naar was dat,

Hoi PippiLangkous,

Racemiep schreef op 30 mei 2008 @ 15:22:

Voor mijn toen 36 jarige broer is het in juni 3 jaar geleden dat hij is overleden. Ik ben er nog lang niet overheen.

Hij zit nog dagelijks in mijn gedachte. Er staat geen tijd voor rouwen. Je moet het de tijd geven. Heel gek vind ik dat ik nu zelf 36 jaar ben. Ik ben nu even oud als dat hij was toen hij stierf.

Lapin , knuf



gr

Hey Racemiep , ik dacht dat je helemaal van het forum af was.

. "Grappig" dat je dat zegt van die leeftijd. Ik ben nu 35 en denk ook vaak, ik moet de leeftijd van mijn vader (38 dat hij overleed) nog halen. Maar ook vreemd dat mijn leven zo anders is als zijn leven toen hij op die leeftijd was.

Dat je leven zo gevormd is door wat er is gebeurd. Dat het zo'n impact op je leven heeft en heeft gehad. Dat vind ik nog wel eens het moeilijkste als je erover nadenkt. Hoe anders je leven had kunnen zijn.



Bijna alweer 3 jaar van je broer. Sterkte op de sterfdag, voor jou, je familie en vriend .

Ik heb het nog dagelijks over mijn moeder. De pijn is wel weg, ik ben er echt aan gewend dat ze er niet meer is, maar ze speelt een hele grote rol in mijn leven. Ik heb het idee dat ik haar dood wel "verwerkt" heb, ook al weet ik niet zo goed wat mensen daarmee bedoelen.



Het eerste jaar was afschuwelijk, alsof ik zelf ook dood was gegaan. Zoveel kwaadheid, zoveel onbegrip, ik wou het niet accepteren en ik kón het ook niet accepteren. Het heeft heel lang geduurd dat ze in mijn dromen ook dood was, de eerste maanden sliep ik alleen maar en baalde ik als ik wakker werd, want dan was mijn moeder weer dood terwijl we 's nachts (en overdag ook trouwens, ik sliep me suf) nog gewoon samen zaten te kletsen en wijntjes dronken en naar de V&D gingen om koffie te drinken. Toen kreeg ik een keer een droom waarin ze dood was maar er toch was en met mijn zoon op de arm naar me stond te kijken terwijl ik danste alsof mijn leven ervan afhing. Ik herinner me die droom nog steeds, ze zei tegen me dat het zo lang geleden was dat ik zo onbezorgd en vrij had staan dansen en dat ze graag wilde dat ik haar opnieuw ging begraven. Mijn opa was erbij en die hielp me met de plek uitzoeken waar ze begraven wilde worden.



Daarna was ze in mijn dromen meestal ook dood, het begon met dromen waarin ze er was maar ik haar steeds nét niet kon zien, dan was ik in een pretpark en zei mijn vader "nee, mamma zit in het reuzenrad" en als ik daar dan heen rende was ze net weer weg. Of liep ik in de supermarkt en zag ik alleen haar jas nog om de hoek verdwijnen. En ineens zei ik in mijn dromen "nee, mijn moeder is dood".



Apart is dat, achteraf zie ik daar zo helder het hele proces in terug, van niet kunnen accepteren, daarna het op zoek zijn naar haar en toen, eindelijk, de acceptatie.



In mijn wakkere leven is het ook zo ongeveer gegaan. Het hele eerste jaar werd ik opgeslokt door wat ik nog steeds de "zwarte zeepbel" noem, uit al mijn porieën stroomde een gitzwart verdriet en de rest van de wereld kon me er niet uithalen. Zelfs mijn zoon niet, ik denk dat ik in dat eerste jaar ook niet zo'n denderende moeder ben geweest. Hij zorgde voor mij, ook al was hij nog maar baby, was hij mijn anker, mijn reddingsboei, hetgeen wat er voor zorgde dat ik op mijn laatste krachten overeind bleef. Mijn vader en mijn broertje hebben weleens gezegd: "als je hem niet had gehad, hadden we jou binnen het jaar ook kunnen begraven."



Maar daarna ging het beter. En nu gaat het zelfs goed. Ik voel heel erg haar aanwezigheid, door mijn zoon eigenlijk. Ik geloof dat mijn zoon een lijntje met haar heeft, hij vertelt vaak dingen over haar, dingen die me verbazen en die hij niet van mij heeft. En waar we ook zijn, op elk moment van de dag, of het nou 2 uur 's middags is of 6 uur 's ochtends of 9 uur 's avonds, hij ziet altijd en overal de maan. En roept dan naar me: "kijk mam, mijn oma-maan! Hoi oma!" En dan sta ik te zoeken en verdomd als het niet waar is, dan ís de maan er ook, ook al is de hemel strakblauw en staat de zon hoog aan de hemel.



Dus ja, ik heb het denk ik wel verwerkt. Maar ik ben nooit meer de fashionvictim geweest die ik was toen ik nog een moeder had. Ik heb twee levens, een leven met mamma, en een leven zonder mamma. En het eerste jaar na haar dood was een soort vagevuur ertussenin.

redlock schreef op 30 mei 2008 @ 12:58:



Morgen is het 2 jr geleden dat mijn moeder overleed, 2 dagen voor haar verjaardag.

Hey Red, meis sterkte (f) . Lieverd, als je je ei kwijt wilt, je weet me te bereiken he!!!!

Ik had trouwens niet alles gelezen, maar nu wel. Lapin, ik ben wel naar een psychiater geweest, ik had wat ze noemen een verstoorde rouwverwerking en post traumatisch stress syndroom. Tot ruim anderhalf jaar na mijn moeders dood ging ik braaf naar de shrink, maar toen was ik er wel klaar mee. Het heeft me wel geholpen, maar ook weer niet zoveel dat ik zeg dat het noodzakelijk was ofzo, ik denk dat ik zonder haar dezelfde ontwikkeling doorgemaakt zou hebben.

Red



Frappant wat jullie schrijven over dromen. Uitgerekend vannacht werd ik wakker, van een droom over/met mama. Rare droom was het, we liepen in een soort klooster, door zo'n gang met pilaren en daarnaast de tuin. De muziek die we hoorden was het liedje dat mama op haar begrafenis graag wilde horen en nu liep ze voor me, en ik wist dat ze dood zou gaan en dat we dan dat liedje weer zouden horen. Dat vertelde ik mijn lief ook, die naast me liep. Mama en papa liepen een stuk voor me en ik zei tegen hem dat ik het zo gemeen vond dat ik de volgende keer dat ik dat lied zou horen mama dood zou zijn.



Was wel fijn om mama weer eens ' levend' te zien. Op de een of andere manier krijg ik geen beelden van mijn mama toen ze nog leefde in mijn hoofd. Alleen maar van haar laatste dag in het ziekenhuis en de dagen dat ze thuis opgebaard lag.



Ik merk dat ik er erg vervelend onder ben, heb zelfs Lief wakker gemaakt om het te vertellen. Heb gelukkig wel nog geslapen daarna.

Hebben jullie een Lief om je verdriet mee te delen eigenlijk?

fussie schreef op 30 mei 2008 @ 17:13:

Wat mama een mooi liedje vond is trouwens ook zo iets. Het is een liedje van Ede Stoal, een Groningse zanger en hij zingt ook in het Gronings. De titel weet ik niet precies, maar hij zingt dat het nog nooit zo donker is geweest of het wordt altijd wel weer licht.

Ik ga het eens even opzetten nu.

En op dit soort momenten breek ik dus nog. Het is inmiddels bijna 11 jaar geleden dat mijn vader is overleden. Kanker (2e keer). Hij was (pas) 44. Het wordt ook een favoriet nummer van mijn vader, zeker in de laatste twee weken.

' t het nog nooit nog nooit zo donker west of het wer altied wel weer licht'.



(uiteraard ga ik er van uit dat Gronings helemaal niet moeilijk te lezen is, maar voor het geval ik me vergis: het is nog nooit nog nooit zo donker geweest of het werd altijd wel weer licht.. logisch toch?)



En er zijn altijd momenten waarop ik nog steeds aan hem denk. Ook vaak momenten waarop ik denk: och, dat had mijn vader moeten zien, hij was zo trots op me geweest!



Tijdens de begrafenis van mijn vader was het raar weer, het regende iedere keer een beetje. Toen we klaar stonden op de begraafplaats, achter de kist, om naar het graf te lopen, kwam er zo'n straal van (zon)licht, die recht op de kist scheen. Om kippevel van te krijgen (nu weer). Ik kon ook niet anders dan glimlachen om dat moment en naar boven kijken.



Nog altijd als ik ergens rij/loop of wat dan ook, en er komt een baan met van die zonnestralen door het wolkendek, dan kijk ik omhoog en glimlach ik even.



Lapin, neem je tijd. Niemand kan je vertellen hoe lang het duurt voordat je het gevoel hebt 'verder' te zijn. Zeker ook als je moeder het moeilijk heeft, zal dit moeilijk blijven. Voor mijn moeder, na 11 jaar, lijkt de wereld nog steeds niet helemaal verder te zijn gegaan. Ik vind het jammer dat ze niet wat meer oppakt en wat meer mensen probeert te ontmoeten (en dan heb ik het niet per definitie over een nieuwe man, al zou ik dat best leuk voor haar vinden). Ze is pas 56 en heeft (hopelijk) nog zo lang te gaan! Ik zou graag willen dat ze weer eens echt gelukkig zou zijn.



voor iedereen die het moeilijk heeft! Probeer de mooie dingen te herinneren en probeer ook te gaan genieten van de momenten dat je aan je overleden vader/moeder/broer/zus of wie dan ook denkt. Probeer je verdrietige gedachten om te draaien naar mooie en fijne gevoelens. In het begin is het moeilijk, maar je zult merken dat het steeds makkelijker gaat. (en natuurlijk blijven er verdrietige momenten, zelfs nog na 11 jaar)



Knuffel voor iedereen die het nodig heeft!



(sorry, wel beetje lang verhaal geworden)

Gekke dag vandaag,



Denk al vanaf ik wakker ben aan m'n moeders laatste dag.

Ze stierf om 23.05 uur, mijn 2 zussen en mn schoonzus waren net even in de kamer naast de hare. Alsof ze er op gewacht had om alleen te zijn.

De klok stopte met tikken !! en op het zelfde moment hoorde ze dat mam d'r laatste adem uitblies.

Ik was net een paar uurtjes thuis, was al de hele dag bij haar geweest en mijn zusjes zouden bellen als er iets zou veranderen.

Ben er meteen naar toe gegaan en samen met mn zusjes hebben we mam gewassen, aangekleed, haar gedaan en nagels verzorgt.

Dat voelde zó enorm goed, terwijl ik van te voren had gezegd dat ik haar pas wilde zien als dat allemaal al gedaan was.

Maar eenmaal daar ging dat allemaal van zelf.

We hebben er samen van te voren niet eens over gesproken, het was gewoon op dat moment een vanzelfsprekend iets.

Ook de dag erna en de dag dat ze zou verjaren naar haar toegeweest.



Ik was op haar verjaardag zelfs even gespeeld boos op haar;

Zei dat ze wel een hele wrange manier had gevonden om van het vieren van haar verjaardag af te komen.[ mijn moeder vond nl.iedere verjaardag verschrikkelijk]

Dat was de laatste keer dat ik mijn mamsje heb gezien, ik wilde haar in gedachten houden zoals ze was geweest.



voor iedereen.

Lappie, Myleentje, Fussie ;thanks.