Actueel
alle pijlers
"Gutmensch"
vrijdag 27 januari 2012 om 09:53
Steeds vaker duikt ook op dit forum de term 'Gutmensch' op, als klassificatie van medeforummers. De Duitse Wiki zegt hierover:
In der politischen Rhetorik wird Gutmensch als Kampfbegriff verwendet.(..) Insbesondere in Internet-Foren das ethische Ideal des ‚guten Menschen‘ in hämischer Weise aufgegriffen, um Andersdenkende pauschal und ohne Ansehung ihrer Argumente zu diffamieren und als naiv abzuqualifizieren
(In de politieke retoriek wordt 'Gutmensch' als strijdkreet gebruikt (..) In het bijzonder op internet-forums om het ethische ideaal van 'goede mensen' op een kwaadwillige manier, om andersdenkenden zonder pardon, en zonder acht te slaan op hun argumenten, in diskrediet te brengen en als naïef af te serveren).
Het is interessant, om in dat Wiki-artikel de herkomst van dat woord te volgen.
'Der DJV verweist auf Adolf Hitler, der in seinen Reden und seinem Buch „Mein Kampf“ die Vorsilbe gut wiederholt in abwertendem Zusammenhang verwendet hatte. So waren für ihn gutmeinende und gutmütige Menschen diejenigen, die den Feinden des deutschen Volkes in die Hände spielten.'
(Het Deutsche Journalisten-Verband verwijst naar Adolf Hitler, die in zijn toespraken en zijn boek 'Mein Kampf' het voorvoegsel 'goed' herhaaldelijk in een negatieve betekenis aanhaalde. Zo waren voor hem de mensen met goede bedoelingen en goedmoedige mensen degenen, die de vijanden van het Duitse volk in de kaart speelden).
Vinden jullie, dat 'goede mensen' een probleem zijn?
In der politischen Rhetorik wird Gutmensch als Kampfbegriff verwendet.(..) Insbesondere in Internet-Foren das ethische Ideal des ‚guten Menschen‘ in hämischer Weise aufgegriffen, um Andersdenkende pauschal und ohne Ansehung ihrer Argumente zu diffamieren und als naiv abzuqualifizieren
(In de politieke retoriek wordt 'Gutmensch' als strijdkreet gebruikt (..) In het bijzonder op internet-forums om het ethische ideaal van 'goede mensen' op een kwaadwillige manier, om andersdenkenden zonder pardon, en zonder acht te slaan op hun argumenten, in diskrediet te brengen en als naïef af te serveren).
Het is interessant, om in dat Wiki-artikel de herkomst van dat woord te volgen.
'Der DJV verweist auf Adolf Hitler, der in seinen Reden und seinem Buch „Mein Kampf“ die Vorsilbe gut wiederholt in abwertendem Zusammenhang verwendet hatte. So waren für ihn gutmeinende und gutmütige Menschen diejenigen, die den Feinden des deutschen Volkes in die Hände spielten.'
(Het Deutsche Journalisten-Verband verwijst naar Adolf Hitler, die in zijn toespraken en zijn boek 'Mein Kampf' het voorvoegsel 'goed' herhaaldelijk in een negatieve betekenis aanhaalde. Zo waren voor hem de mensen met goede bedoelingen en goedmoedige mensen degenen, die de vijanden van het Duitse volk in de kaart speelden).
Vinden jullie, dat 'goede mensen' een probleem zijn?
vrijdag 27 januari 2012 om 16:16
quote:h_l_g schreef op 27 januari 2012 @ 15:54:
Overigens neemt dat niet weg dat sommige Gutmenschen gewoon gelijk hebben, superieur toontje of niet. Maar goed, vorm is belangrijker dan inhoud vandagendedag
.Toch vind ik dit intrigerend, want degene die het eigen morele gelijk geen enkele status toekent, is in de praktijk een cultuur-relativist. 'Ieder zijn ding'. Maar laat ik nou niet de indruk hebben, dat degenen die deze term gebruiken daar warm voor lopen? (En dat is een BEHOORLIJKE understatement!)
Overigens neemt dat niet weg dat sommige Gutmenschen gewoon gelijk hebben, superieur toontje of niet. Maar goed, vorm is belangrijker dan inhoud vandagendedag
.Toch vind ik dit intrigerend, want degene die het eigen morele gelijk geen enkele status toekent, is in de praktijk een cultuur-relativist. 'Ieder zijn ding'. Maar laat ik nou niet de indruk hebben, dat degenen die deze term gebruiken daar warm voor lopen? (En dat is een BEHOORLIJKE understatement!)
vrijdag 27 januari 2012 om 16:58
quote:jaap schreef op 27 januari 2012 @ 15:49:
[...]
Zoals de OP aangeeft, zou dit betekenen dat er geen verschil is tussen 'links' en 'rechts'? Wat een verheugend nieuws!
Maar goed, los van wat mensen elkaar 'noemen', is de vraag dus eigenlijk of een 'Gutmensch' feitelijk wel zo'n verachtelijk wezen IS? Zijn mensen die er principes op nahouden, en daar naar willen leven, en die pleiten voor verdraagzaamheid, respect en solidariteit inderdaad een gevaar voor de natie?Ik vind Rechts niet bepaald tolerant naar bepaalde mensen/zaken toe...
Echter, Links ook niet. En zeker niet naar feiten die hun ideealbeeld omver werpen. Het benoemen van feiten, zoals het percentage allochtone gevangenen, wordt gezien als Nazi praktijken. Maar het is toch een feit? Waarom mag dat niet benoemd worden. Dat is je reinste censuur en dat noem ik niet tolerant.
Tolerant is niet alleen goed vinden wat jouw stelling benadrukt.
[...]
Zoals de OP aangeeft, zou dit betekenen dat er geen verschil is tussen 'links' en 'rechts'? Wat een verheugend nieuws!
Maar goed, los van wat mensen elkaar 'noemen', is de vraag dus eigenlijk of een 'Gutmensch' feitelijk wel zo'n verachtelijk wezen IS? Zijn mensen die er principes op nahouden, en daar naar willen leven, en die pleiten voor verdraagzaamheid, respect en solidariteit inderdaad een gevaar voor de natie?Ik vind Rechts niet bepaald tolerant naar bepaalde mensen/zaken toe...
Echter, Links ook niet. En zeker niet naar feiten die hun ideealbeeld omver werpen. Het benoemen van feiten, zoals het percentage allochtone gevangenen, wordt gezien als Nazi praktijken. Maar het is toch een feit? Waarom mag dat niet benoemd worden. Dat is je reinste censuur en dat noem ik niet tolerant.
Tolerant is niet alleen goed vinden wat jouw stelling benadrukt.
vrijdag 27 januari 2012 om 17:18
quote:_minny schreef op 27 januari 2012 @ 16:58:
Ik vind Rechts niet bepaald tolerant naar bepaalde mensen/zaken toe...
Echter, Links ook niet. En zeker niet naar feiten die hun ideealbeeld omver werpen. Het benoemen van feiten, zoals het percentage allochtone gevangenen, wordt gezien als Nazi praktijken. Maar het is toch een feit? Waarom mag dat niet benoemd worden. Dat is je reinste censuur en dat noem ik niet tolerant.
Tolerant is niet alleen goed vinden wat jouw stelling benadrukt.
Geen idee of die mensen er zijn, die vinden dat dat niet benoemd mag worden. Volgens mij is er geen partij die ontkent dat er meer mensen met een 'allochtone' achtergrond gevangen zitten, als percentage van de totale bevolkingsgroep, dan 'autochtone' Nederlanders. De enige kwestie die, voorzover ik weet, speelt, is de vraag WAAROM dat zo is? 'Rechts' vraagt niet verder, en zegt domweg: 'Omdat ze allochtoon zijn', zonder de noodzaak te voelen dat te onderbouwen. En dan ben je kwetsbaar voor het predicaat 'racist'. Meer in het bijzonder, als degenen die dat wél vragen, met hele zinnige argumenten komen die vertellen WAAROM dat zo is, en ook nog eens het onderzoek kunnen tonen om die argumenten kracht bij te zetten. Waarbij het pas écht pijnlijk wordt, als uit die argumenten en dat onderzoek naar voren komt HOE je daar verandering in kan brengen. Maar 'rechts' staccato blijft aandringen op deporteren.
Overigens is dit, anno 2012, geen kenmerkend onderscheid tussen 'links' en 'rechts'. Er zijn tal van 'rechtse' mensen die wél willen weten WAAROM, en die argumenten en onderzoeksresultaten net zo goed accepteren. En ook zijn er 'linkse' mensen, die niks vragen, en kiezen voor deportatie. Dat hele onderscheid is weggevallen. En met de term 'Gutmensch' wordt ook niet typisch verwezen naar iemand met een 'linkse' politieke voorkeur.
Ik vind Rechts niet bepaald tolerant naar bepaalde mensen/zaken toe...
Echter, Links ook niet. En zeker niet naar feiten die hun ideealbeeld omver werpen. Het benoemen van feiten, zoals het percentage allochtone gevangenen, wordt gezien als Nazi praktijken. Maar het is toch een feit? Waarom mag dat niet benoemd worden. Dat is je reinste censuur en dat noem ik niet tolerant.
Tolerant is niet alleen goed vinden wat jouw stelling benadrukt.
Geen idee of die mensen er zijn, die vinden dat dat niet benoemd mag worden. Volgens mij is er geen partij die ontkent dat er meer mensen met een 'allochtone' achtergrond gevangen zitten, als percentage van de totale bevolkingsgroep, dan 'autochtone' Nederlanders. De enige kwestie die, voorzover ik weet, speelt, is de vraag WAAROM dat zo is? 'Rechts' vraagt niet verder, en zegt domweg: 'Omdat ze allochtoon zijn', zonder de noodzaak te voelen dat te onderbouwen. En dan ben je kwetsbaar voor het predicaat 'racist'. Meer in het bijzonder, als degenen die dat wél vragen, met hele zinnige argumenten komen die vertellen WAAROM dat zo is, en ook nog eens het onderzoek kunnen tonen om die argumenten kracht bij te zetten. Waarbij het pas écht pijnlijk wordt, als uit die argumenten en dat onderzoek naar voren komt HOE je daar verandering in kan brengen. Maar 'rechts' staccato blijft aandringen op deporteren.
Overigens is dit, anno 2012, geen kenmerkend onderscheid tussen 'links' en 'rechts'. Er zijn tal van 'rechtse' mensen die wél willen weten WAAROM, en die argumenten en onderzoeksresultaten net zo goed accepteren. En ook zijn er 'linkse' mensen, die niks vragen, en kiezen voor deportatie. Dat hele onderscheid is weggevallen. En met de term 'Gutmensch' wordt ook niet typisch verwezen naar iemand met een 'linkse' politieke voorkeur.
vrijdag 27 januari 2012 om 18:21
Tja...iedereen dient zich gewoon te gedragen, klaar uit. Gaan we ook onderzoeken waarom autochtone mensen soms misdaden plegen én (jawel hier komt het probleem) dat dan op alles en iedereen afschuiven behalve henzelf? Neuh...dat dan weer niet.
Het probleem met Links is dat zij menen dat alles en iedereen verantwoordelijk is voor het gedrag van de misdadige allochtoon, behalve die misdadige allochtoon zelf. Het is gewoon heel simpel: Hou je aan de regels, punt. Doe je dat niet: Doei, en doe ze de groeten daar!
De misdadige autochtonen wil ik ook wel deporteren, maar daar zitten we helaas mee opgescheept. Want welk land gaat nou vrijwillig misdadigers toelaten, voeden, kleden, een huis voor ze regelen en dan de schuld bij zichzelf zoeken als die misdadiger zich niet gedraagt? Dat doet toch geen enkel land! Ze zouden wel gek zijn zeg.
Oh wacht ff...
Het probleem met Links is dat zij menen dat alles en iedereen verantwoordelijk is voor het gedrag van de misdadige allochtoon, behalve die misdadige allochtoon zelf. Het is gewoon heel simpel: Hou je aan de regels, punt. Doe je dat niet: Doei, en doe ze de groeten daar!
De misdadige autochtonen wil ik ook wel deporteren, maar daar zitten we helaas mee opgescheept. Want welk land gaat nou vrijwillig misdadigers toelaten, voeden, kleden, een huis voor ze regelen en dan de schuld bij zichzelf zoeken als die misdadiger zich niet gedraagt? Dat doet toch geen enkel land! Ze zouden wel gek zijn zeg.
Oh wacht ff...
vrijdag 27 januari 2012 om 18:26
Jaap, ook al zou dat woord door bepaalde mensen gebruikt worden om er anderen naïef mee weg te zetten, dan is dat m.i. hún probleem. Het zegt dan meer iets over degene die het woord gebruikt, dan over degene waartegen het gezegd wordt. Daarom ook raakt dat woord mij niet.
En wie vindt zich eigenlijk superieur? Degene die Gutmensch worden genoemd (al dan niet waar), of degene die op anderen neerkijkt?
En wie vindt zich eigenlijk superieur? Degene die Gutmensch worden genoemd (al dan niet waar), of degene die op anderen neerkijkt?
vrijdag 27 januari 2012 om 18:31
quote:molly74 schreef op 27 januari 2012 @ 18:26:
Jaap, ook al zou dat woord door bepaalde mensen gebruikt worden om er anderen naïef mee weg te zetten, dan is dat m.i. hún probleem. Het zegt dan meer iets over degene die het woord gebruikt, dan over degene waartegen het gezegd wordt. Daarom ook raakt dat woord mij niet.
En wie vindt zich eigenlijk superieur? Degene die Gutmensch worden genoemd (al dan niet waar), of degene die op anderen neerkijkt?Nou...Links heeft wel een erg superieure houding naar mensen die anders denken. De zelfverklaarde good guys worden vaak erg nasty als iemand tegen argumenten opwerpt, gesteund door feiten.
Jaap, ook al zou dat woord door bepaalde mensen gebruikt worden om er anderen naïef mee weg te zetten, dan is dat m.i. hún probleem. Het zegt dan meer iets over degene die het woord gebruikt, dan over degene waartegen het gezegd wordt. Daarom ook raakt dat woord mij niet.
En wie vindt zich eigenlijk superieur? Degene die Gutmensch worden genoemd (al dan niet waar), of degene die op anderen neerkijkt?Nou...Links heeft wel een erg superieure houding naar mensen die anders denken. De zelfverklaarde good guys worden vaak erg nasty als iemand tegen argumenten opwerpt, gesteund door feiten.
vrijdag 27 januari 2012 om 18:48
“Gutmensch” als schampere typering is hier wel op zijn plaats. Lijkt mij. En even los van wat Wiki hierover op te merken heeft, geeft ZeitOnline wel een mooie beschrijving van wat men onder de ‘Gutmensch’ mag verstaan:
“Der Gutmensch stellt sich in den Dienst der Menschheit und lässt sich feiern. Der gute Mensch aber stellt sich in den Dienst des Nächsten und hilft selbstlos. (-)
Um der Klarheit willen empfiehlt es sich, zwischen dem Gutmenschen und dem guten Menschen zu unterscheiden. Der Gutmensch ist schwer erträglich, weil er sich immer auf die moralisch unangreifbare Seite stellt. Aus seiner Unangreifbarkeit bezieht er Macht, sein äußerliches Gutsein aber verdeckt das potenziell Schändliche des Machthabens.
Der Gutmensch kämpft gegen das Rauchen im Namen des Gesundheitsgebots, gegen schnelle Autos im Namen der Klimakatastrophe, gegen Steaks im Namen des Regenwalds, gegen höhere Bildung im Namen des Gleichheitsgrundsatzes, gegen erfrischende Witze im Namen der Menschenwürde. Kurz: Er kämpft gegen alles, was Spaß macht, und man kann nichts gegen ihn sagen, weil er recht hat, dieser Rechthaber par excellence.
Über den guten Menschen ist nicht viel zu sagen, weil im Grunde seines Herzens fast jeder weiß, worin das Gutsein bestünde, weil fast jeder ganz gern ein guter Mensch wäre, wenn er endlich nur Gelegenheit fände und die Umstände andere wären. “ (1) .
De “Gutmensch’ is al een irritante verschijning maar nog irritanter wordt het als hij/zij de verschijning aanneemt van een geïnstitutionaliseerde ‘haatsmurf’, met voor elk gebeuren wel een vermanende waarschuwing welke vrijwel altijd wordt aangevuld met een standaard riedel waarin de ‘eigen onbescheidenheid’ vrijelijk en schaamteloos wordt geëtaleerd om toch vooral te benadrukken hoezeer betrokkene buiten elke vorm van verdenking - van welke aard en oorsprong dan ook - dient te vallen. Deze ‘Gutmensch’ is een ‘eenzame roepende in de woestijn’ die ons genadig deelachtig maakt van zijn ‘gelijk’ . Zijn ‘genade’ is daarbij de uiterste vorm van altruïsme, immers betrokkene heeft alles al bereikt dat een rechtschapen mens kan bereiken; vermogen, status, inzicht, kennis, onafhankelijkheid. En op het meer immateriële vlak is betrokkene doorgaans gezegend met aansprekende verwanten die ‘huis, haard en lijf en leden’ hebben geriskeerd om het ‘goede’ te doen waar anderen zich slechts tot het zelfzuchtige erbarmen beperkten. En ofschoon dit soort ‘Gutmenschen’ doorgaans niet willen weten van een ‘historische last’ om in de voetsporen van hen waarmee zij verwant zijn te treden, past het uiteraard wel om gedoseerd maar desalniettemin heel specifiek te vermelden hoezeer de ‘appel nimmer ver van de boom valt’. Door de lezer valt vrijwel niet te ontkomen aan de conclusie dat we hier niet slechts te maken hebben met een ‘Gutmensch’ van wel heel bijzondere signatuur maar ook een die zijn sterfelijke gelijke in dit ondermaanse niet kent.
En dat maakt diens criticasters tot cynische, ongelukkige, pertinent falende, populistische gewetenloze ‘hecklers’ wiens enige doel is een mooie monoloog aan gort te trappen. Dàt is één manier om er tegen aan te kijken. Een beetje ‘Gutmensch’ roept nu “Hear, hear”. Zij kunnen er tenslotte ook niks aan doen dat de ‘waarheid’ hen zo bijstaat in hun ‘gelijk’.
Maar ‘Gutmenschen’ hebben doorgaans geen gelijk, zij scheppen hun eigen wereld van fantome ijkpunten die voor ‘mindere stervelingen’ zoveel (make believe) hints, verwijzingen en referenties bevatten dat deze ‘barrage’ aan zogenaamde ondersteuning van ‘feiten’ een zeer gewichtige indruk maakt zodat het ‘praatje’ voor waar wordt aangenomen. Colporteurs, aanbieders van begrafenispolissen en verkopers van zesdehands auto’s bedienen zich eveneens van deze methode en slagen er niet zelden in om hun overbodige producten, schandalig dure funerale service en nog net rollende meuk aan de man/vrouw te brengen.
Wie de monologen van de ‘Gutmensch’ aandachtig volgt ziet een verdichting van feit en fictie, een bijna onopvallende verdraaiing van feiten met niet zelden weglating van cruciale elementen die het geheel tot iets anders zouden maken. Het echte ‘fileerwerk’ neemt zoveel tijd in beslag dat een zinnig mensch zich de moeite al snel bespaart; er zijn belangrijkere zaken in dit leven. Opvallend vaak heeft de ‘Gutmensch’ een vast thema of overduidelijk geliefd stokpaardje dat te pas en te onpas wordt opgevoerd om toch vooral door te kunnen blijven ‘monologen’ over die ene ‘waarheid’ waarvan de wereld nog niet voldoende waarschuwing heeft ontvangen. Geliefd zijn de grote thema’s, hoe groter hoe beter. Het gaat doorgaans om zaken als ieders leven en dood, ons aller economische lot, de doem en heil van de mensheid, de toekomst van oost ten laste van het westen, de wetenschap als geheel. De reeks laat zich met van alles aanvullen zolang het maar groots en alomvattend is. Ook hier gaat de ‘Gutmensch’ zich graag te buiten aan het gegoochel met feiten, verdraaiing en verdichting. Grote thema’s lenen zich bij uitstek hiervoor. Daar excelleert de “Gutmensch’, elk niveau beneden dat is tijdverspilling, detaillistisch geneuzel en een impliciet affront van zijn autodidactische ‘kennen en kunnen’.
Maakt dat de ‘Gutmensch’ tot een verwerpelijk typetje? Neen, niet echt. Eerder een met een hoog vermakelijkheidsgehalte. Maar zelfs deze vorm van ‘vermakelijkheid’ kent een uiterste houdbaarheid. Een houdbaarheid die zichtbaar wordt op moment dat de ‘Gutmensch’ zich echt gaat bezig houden met thema’s als bevlogenheid, moraliteit, respect ..... . Zodra een ‘Gutmensch’ zich aan dit soort thema’s waagt dan zal hun al snel blijken dat juist deze aspecten van het ‘mensch’ zijn een zekere ‘aardse opstelling’ vereist. Met andere woorden, het zijn geen onderwerpen waarvoor je met je hoofd in de wolken moet lopen maar gewoon met twee benen op de grond moet staan. Het zijn onderwerpen die zich nadrukkelijk manifesteren als persoonlijke expressies van hoe men zijn / haar leven invulling geeft. Het komt primair tot uiting in je contacten met je medemens en kan wellicht - heel misschien - die ander inspireren tot soortgelijk gedrag. Als het als inspirerend gedrag herkend wordt. Maar ‘Gutmenschen’ tonen zelden inspirerend gedrag; het zijn meestal monologen vol doemscenario’s, aantijgingen en onterechte invullingen waarmee zij de wereld ‘verrijken’. En als er dan toch een ‘visie’ wordt gepresenteerd dan is dat er doorgaans een die niet uitvoerbaar, volkomen onzinnig of al lang en breed achterhaald is. Een echte ‘Gutmensch’ is een miskende profeet. Dat voelen ‘Gutmenschen’ diep in hun hart als geen ander. En daarom larderen zoveel ‘Gutmenschen’ hun verhaaltjes ook met allerhande buitengewoon ‘gewichtige’ bij-informatie om het geheel digestief te houden. Het gros van die bij-informatie is flauwekul, uit de duim gezogen, gezwets en enkel bedoeld ter loutering van de eigen persoon. Voor hun is het echter uiterst functioneel; zij zijn de grijze muizen die, door zich een rode neus op te zetten, zich proberen te onderscheiden van de andere grijze muizen. Niet om zich te willen onderscheiden per sé maar omdat ze er gewoon bij willen horen. Omdat ze ook het gevoel willen hebben deel uit te maken van de club van muizen. En met zo’n rode neus getooid wanen zij zich in het middelpunt van alle muizen, aldus deel uitmakend van het grotere geheel.
Daarbij vergeleken is de ‘guten Mensch’ een gewone, niet opvallende ‘one amongst others’. De wereld is er vol mee en in Nederland laten zij zich doorgaans kennen door het adagium “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”. Deze ‘guten Mensch’ voelt zich bezwaard als hij/zij zijn/haar verdiensten of ‘goede daden’ aan de hoge boom hangt. De ‘guten Mensch’ is in de kern aandachtschuw en heeft een sterke behoefte juist niet op te vallen door de juist zo inspirerende goedheid waarmee zij anderen tegemoet treden. Het onderscheidende van de ‘guten Mensch’ is dat zij zich juist niet willen onderscheiden. Zij voelen zich meer nog dan de ‘Gutmensch’ een gewone grijze muis. Zij voelen zich verwant met al die andere grijze muizen. Zij hebben ook helemaal geen rode neus nodig om zich te onderscheiden. Het goede dat zij doen, doen zij ook niet omdat iemand ze heeft gezegd wat ze moeten doen, neen, zij doen het omdat zij gestuurd worden door hun eigen innerlijke kompas van wat op enig moment ‘gedaan’ moet worden. En dat doen zij dan zonder er al te veel woorden aan vuil te maken. Of het van de daken te schreeuwen. En er zijn heel veel van deze stille helden. Juist vandaag op Holocaust Remembrance Day (2) worden ook die helden - niet uitsluitend de Righteous Among The Nations - herdacht. Dit zijn waarlijk ‘gute Menschen’ die zich - anders dan de ‘Gutmensch’ - onsterfelijk hebben weten te maken door wat zij in alle stilte deden. Praatjes versus daden, innerlijke beschaving versus luidruchtig bombastisch gekakel. Moed versus opschepperij. Inspirerend versus vermakelijk.
Nu houd ik mijzelf graag voor dat iedereen zijn/haar leven leidt gestuurd door iets van een ‘Leitmotiv’, een voor diegene aansprekende opdracht om uitvoering te geven aan dat wat ons als individu overstijgt. Dat is voor iedereen verschillend maar niet zelden is het ingegeven door een inspiratie die zich toespitst op ons leven als geheel. Behoudens voor degenen die menen dat de mens een louter biologische resultante is van oersoep dat een bepaalde temperatuur heeft bereikt, is het gros van de mensen zich onwillekeurig bewust deel uit te maken van een geheel dat groter is dan onze voorstelling kan bevatten. Ik ben daar in ieder geval van overtuigd en het zal dan ook niet verbazen dat ik mij laat leiden door de meest principiële geboden. Een ‘Leitmotiv’ dat tevens een erkenning is van het grotere dat boven ons staat. Erkenning die zover gaat dat het tevens het aller, aller enigste is dat ik in alle oprechtheid vrees. En dat op zich is dan weer een ‘Leitmotiv’ op zichzelf.
En vanuit die vaststelling heb ik ook wel te doen met de ‘Gutmensch’, hij/zij mag mijn sympathie dan niet hebben, mijn empathie gaat ook naar deze persoon uit. Want ooit - daar ben ik van overtuigd - zullen zij omzien in de bittere vaststelling dat zij meer nog dan anderen, zichzelf voor de gek hebben gehouden en hun leven gevuld hebben met nietszeggende retoriek ‘coming from a twisted mind’. In de film Pulp Fiction zit een mooie scene waarin de ene boef de andere boef waarschuwt voor dat ene moment van waarheid. Een moment waarop je, vrij vertaald, rekenschap dient te geven over hoe je - indachtig je mogelijkheden - een ‘Gutmensch’ bent geweest of een ‘guten Mensch’.
De boef in kwestie zegt:
“ The path of the righteous man is best on both sides by the iniquities of the selfish and the tyranny of evil men. Blessed is he who, in the name of charity and good will, shepherds the weak through the valley of darkness. For he is truly his brother's keeper and the finder of lost children..
And I will strike down upon thee with great vengeance and furious anger those who attempt to poison and destroy my brothers..
And you will know my name is the Lord when I lay my vengeance upon you.”
De laatste twee zinnen komen uit Ezekiel 25:17 en geven - hoe treffend - op een dag als vandaag imo prachtig weer dat het goede uiteindelijk altijd beschermd zal worden. Daar hoeft een oprecht ‘guten Mensch’ bij leven geen persoonlijke getuigenis van te geven. Het doen volstaat.
http://www.zeit.de/2009/53/DOS-Gutmensch
http://www1.yadvashem.org/yv/en/righteous/index.asp
“Der Gutmensch stellt sich in den Dienst der Menschheit und lässt sich feiern. Der gute Mensch aber stellt sich in den Dienst des Nächsten und hilft selbstlos. (-)
Um der Klarheit willen empfiehlt es sich, zwischen dem Gutmenschen und dem guten Menschen zu unterscheiden. Der Gutmensch ist schwer erträglich, weil er sich immer auf die moralisch unangreifbare Seite stellt. Aus seiner Unangreifbarkeit bezieht er Macht, sein äußerliches Gutsein aber verdeckt das potenziell Schändliche des Machthabens.
Der Gutmensch kämpft gegen das Rauchen im Namen des Gesundheitsgebots, gegen schnelle Autos im Namen der Klimakatastrophe, gegen Steaks im Namen des Regenwalds, gegen höhere Bildung im Namen des Gleichheitsgrundsatzes, gegen erfrischende Witze im Namen der Menschenwürde. Kurz: Er kämpft gegen alles, was Spaß macht, und man kann nichts gegen ihn sagen, weil er recht hat, dieser Rechthaber par excellence.
Über den guten Menschen ist nicht viel zu sagen, weil im Grunde seines Herzens fast jeder weiß, worin das Gutsein bestünde, weil fast jeder ganz gern ein guter Mensch wäre, wenn er endlich nur Gelegenheit fände und die Umstände andere wären. “ (1) .
De “Gutmensch’ is al een irritante verschijning maar nog irritanter wordt het als hij/zij de verschijning aanneemt van een geïnstitutionaliseerde ‘haatsmurf’, met voor elk gebeuren wel een vermanende waarschuwing welke vrijwel altijd wordt aangevuld met een standaard riedel waarin de ‘eigen onbescheidenheid’ vrijelijk en schaamteloos wordt geëtaleerd om toch vooral te benadrukken hoezeer betrokkene buiten elke vorm van verdenking - van welke aard en oorsprong dan ook - dient te vallen. Deze ‘Gutmensch’ is een ‘eenzame roepende in de woestijn’ die ons genadig deelachtig maakt van zijn ‘gelijk’ . Zijn ‘genade’ is daarbij de uiterste vorm van altruïsme, immers betrokkene heeft alles al bereikt dat een rechtschapen mens kan bereiken; vermogen, status, inzicht, kennis, onafhankelijkheid. En op het meer immateriële vlak is betrokkene doorgaans gezegend met aansprekende verwanten die ‘huis, haard en lijf en leden’ hebben geriskeerd om het ‘goede’ te doen waar anderen zich slechts tot het zelfzuchtige erbarmen beperkten. En ofschoon dit soort ‘Gutmenschen’ doorgaans niet willen weten van een ‘historische last’ om in de voetsporen van hen waarmee zij verwant zijn te treden, past het uiteraard wel om gedoseerd maar desalniettemin heel specifiek te vermelden hoezeer de ‘appel nimmer ver van de boom valt’. Door de lezer valt vrijwel niet te ontkomen aan de conclusie dat we hier niet slechts te maken hebben met een ‘Gutmensch’ van wel heel bijzondere signatuur maar ook een die zijn sterfelijke gelijke in dit ondermaanse niet kent.
En dat maakt diens criticasters tot cynische, ongelukkige, pertinent falende, populistische gewetenloze ‘hecklers’ wiens enige doel is een mooie monoloog aan gort te trappen. Dàt is één manier om er tegen aan te kijken. Een beetje ‘Gutmensch’ roept nu “Hear, hear”. Zij kunnen er tenslotte ook niks aan doen dat de ‘waarheid’ hen zo bijstaat in hun ‘gelijk’.
Maar ‘Gutmenschen’ hebben doorgaans geen gelijk, zij scheppen hun eigen wereld van fantome ijkpunten die voor ‘mindere stervelingen’ zoveel (make believe) hints, verwijzingen en referenties bevatten dat deze ‘barrage’ aan zogenaamde ondersteuning van ‘feiten’ een zeer gewichtige indruk maakt zodat het ‘praatje’ voor waar wordt aangenomen. Colporteurs, aanbieders van begrafenispolissen en verkopers van zesdehands auto’s bedienen zich eveneens van deze methode en slagen er niet zelden in om hun overbodige producten, schandalig dure funerale service en nog net rollende meuk aan de man/vrouw te brengen.
Wie de monologen van de ‘Gutmensch’ aandachtig volgt ziet een verdichting van feit en fictie, een bijna onopvallende verdraaiing van feiten met niet zelden weglating van cruciale elementen die het geheel tot iets anders zouden maken. Het echte ‘fileerwerk’ neemt zoveel tijd in beslag dat een zinnig mensch zich de moeite al snel bespaart; er zijn belangrijkere zaken in dit leven. Opvallend vaak heeft de ‘Gutmensch’ een vast thema of overduidelijk geliefd stokpaardje dat te pas en te onpas wordt opgevoerd om toch vooral door te kunnen blijven ‘monologen’ over die ene ‘waarheid’ waarvan de wereld nog niet voldoende waarschuwing heeft ontvangen. Geliefd zijn de grote thema’s, hoe groter hoe beter. Het gaat doorgaans om zaken als ieders leven en dood, ons aller economische lot, de doem en heil van de mensheid, de toekomst van oost ten laste van het westen, de wetenschap als geheel. De reeks laat zich met van alles aanvullen zolang het maar groots en alomvattend is. Ook hier gaat de ‘Gutmensch’ zich graag te buiten aan het gegoochel met feiten, verdraaiing en verdichting. Grote thema’s lenen zich bij uitstek hiervoor. Daar excelleert de “Gutmensch’, elk niveau beneden dat is tijdverspilling, detaillistisch geneuzel en een impliciet affront van zijn autodidactische ‘kennen en kunnen’.
Maakt dat de ‘Gutmensch’ tot een verwerpelijk typetje? Neen, niet echt. Eerder een met een hoog vermakelijkheidsgehalte. Maar zelfs deze vorm van ‘vermakelijkheid’ kent een uiterste houdbaarheid. Een houdbaarheid die zichtbaar wordt op moment dat de ‘Gutmensch’ zich echt gaat bezig houden met thema’s als bevlogenheid, moraliteit, respect ..... . Zodra een ‘Gutmensch’ zich aan dit soort thema’s waagt dan zal hun al snel blijken dat juist deze aspecten van het ‘mensch’ zijn een zekere ‘aardse opstelling’ vereist. Met andere woorden, het zijn geen onderwerpen waarvoor je met je hoofd in de wolken moet lopen maar gewoon met twee benen op de grond moet staan. Het zijn onderwerpen die zich nadrukkelijk manifesteren als persoonlijke expressies van hoe men zijn / haar leven invulling geeft. Het komt primair tot uiting in je contacten met je medemens en kan wellicht - heel misschien - die ander inspireren tot soortgelijk gedrag. Als het als inspirerend gedrag herkend wordt. Maar ‘Gutmenschen’ tonen zelden inspirerend gedrag; het zijn meestal monologen vol doemscenario’s, aantijgingen en onterechte invullingen waarmee zij de wereld ‘verrijken’. En als er dan toch een ‘visie’ wordt gepresenteerd dan is dat er doorgaans een die niet uitvoerbaar, volkomen onzinnig of al lang en breed achterhaald is. Een echte ‘Gutmensch’ is een miskende profeet. Dat voelen ‘Gutmenschen’ diep in hun hart als geen ander. En daarom larderen zoveel ‘Gutmenschen’ hun verhaaltjes ook met allerhande buitengewoon ‘gewichtige’ bij-informatie om het geheel digestief te houden. Het gros van die bij-informatie is flauwekul, uit de duim gezogen, gezwets en enkel bedoeld ter loutering van de eigen persoon. Voor hun is het echter uiterst functioneel; zij zijn de grijze muizen die, door zich een rode neus op te zetten, zich proberen te onderscheiden van de andere grijze muizen. Niet om zich te willen onderscheiden per sé maar omdat ze er gewoon bij willen horen. Omdat ze ook het gevoel willen hebben deel uit te maken van de club van muizen. En met zo’n rode neus getooid wanen zij zich in het middelpunt van alle muizen, aldus deel uitmakend van het grotere geheel.
Daarbij vergeleken is de ‘guten Mensch’ een gewone, niet opvallende ‘one amongst others’. De wereld is er vol mee en in Nederland laten zij zich doorgaans kennen door het adagium “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”. Deze ‘guten Mensch’ voelt zich bezwaard als hij/zij zijn/haar verdiensten of ‘goede daden’ aan de hoge boom hangt. De ‘guten Mensch’ is in de kern aandachtschuw en heeft een sterke behoefte juist niet op te vallen door de juist zo inspirerende goedheid waarmee zij anderen tegemoet treden. Het onderscheidende van de ‘guten Mensch’ is dat zij zich juist niet willen onderscheiden. Zij voelen zich meer nog dan de ‘Gutmensch’ een gewone grijze muis. Zij voelen zich verwant met al die andere grijze muizen. Zij hebben ook helemaal geen rode neus nodig om zich te onderscheiden. Het goede dat zij doen, doen zij ook niet omdat iemand ze heeft gezegd wat ze moeten doen, neen, zij doen het omdat zij gestuurd worden door hun eigen innerlijke kompas van wat op enig moment ‘gedaan’ moet worden. En dat doen zij dan zonder er al te veel woorden aan vuil te maken. Of het van de daken te schreeuwen. En er zijn heel veel van deze stille helden. Juist vandaag op Holocaust Remembrance Day (2) worden ook die helden - niet uitsluitend de Righteous Among The Nations - herdacht. Dit zijn waarlijk ‘gute Menschen’ die zich - anders dan de ‘Gutmensch’ - onsterfelijk hebben weten te maken door wat zij in alle stilte deden. Praatjes versus daden, innerlijke beschaving versus luidruchtig bombastisch gekakel. Moed versus opschepperij. Inspirerend versus vermakelijk.
Nu houd ik mijzelf graag voor dat iedereen zijn/haar leven leidt gestuurd door iets van een ‘Leitmotiv’, een voor diegene aansprekende opdracht om uitvoering te geven aan dat wat ons als individu overstijgt. Dat is voor iedereen verschillend maar niet zelden is het ingegeven door een inspiratie die zich toespitst op ons leven als geheel. Behoudens voor degenen die menen dat de mens een louter biologische resultante is van oersoep dat een bepaalde temperatuur heeft bereikt, is het gros van de mensen zich onwillekeurig bewust deel uit te maken van een geheel dat groter is dan onze voorstelling kan bevatten. Ik ben daar in ieder geval van overtuigd en het zal dan ook niet verbazen dat ik mij laat leiden door de meest principiële geboden. Een ‘Leitmotiv’ dat tevens een erkenning is van het grotere dat boven ons staat. Erkenning die zover gaat dat het tevens het aller, aller enigste is dat ik in alle oprechtheid vrees. En dat op zich is dan weer een ‘Leitmotiv’ op zichzelf.
En vanuit die vaststelling heb ik ook wel te doen met de ‘Gutmensch’, hij/zij mag mijn sympathie dan niet hebben, mijn empathie gaat ook naar deze persoon uit. Want ooit - daar ben ik van overtuigd - zullen zij omzien in de bittere vaststelling dat zij meer nog dan anderen, zichzelf voor de gek hebben gehouden en hun leven gevuld hebben met nietszeggende retoriek ‘coming from a twisted mind’. In de film Pulp Fiction zit een mooie scene waarin de ene boef de andere boef waarschuwt voor dat ene moment van waarheid. Een moment waarop je, vrij vertaald, rekenschap dient te geven over hoe je - indachtig je mogelijkheden - een ‘Gutmensch’ bent geweest of een ‘guten Mensch’.
De boef in kwestie zegt:
“ The path of the righteous man is best on both sides by the iniquities of the selfish and the tyranny of evil men. Blessed is he who, in the name of charity and good will, shepherds the weak through the valley of darkness. For he is truly his brother's keeper and the finder of lost children..
And I will strike down upon thee with great vengeance and furious anger those who attempt to poison and destroy my brothers..
And you will know my name is the Lord when I lay my vengeance upon you.”
De laatste twee zinnen komen uit Ezekiel 25:17 en geven - hoe treffend - op een dag als vandaag imo prachtig weer dat het goede uiteindelijk altijd beschermd zal worden. Daar hoeft een oprecht ‘guten Mensch’ bij leven geen persoonlijke getuigenis van te geven. Het doen volstaat.
http://www.zeit.de/2009/53/DOS-Gutmensch
http://www1.yadvashem.org/yv/en/righteous/index.asp
vrijdag 27 januari 2012 om 18:51
vrijdag 27 januari 2012 om 19:16
quote:molly74 schreef op 27 januari 2012 @ 18:26:
Jaap, ook al zou dat woord door bepaalde mensen gebruikt worden om er anderen naïef mee weg te zetten, dan is dat m.i. hún probleem. Het zegt dan meer iets over degene die het woord gebruikt, dan over degene waartegen het gezegd wordt. Daarom ook raakt dat woord mij niet.
En wie vindt zich eigenlijk superieur? Degene die Gutmensch worden genoemd (al dan niet waar), of degene die op anderen neerkijkt?Of degene die de term Gutmensch graag gebruikt voor zijn/haar discussiepartner?
Jaap, ook al zou dat woord door bepaalde mensen gebruikt worden om er anderen naïef mee weg te zetten, dan is dat m.i. hún probleem. Het zegt dan meer iets over degene die het woord gebruikt, dan over degene waartegen het gezegd wordt. Daarom ook raakt dat woord mij niet.
En wie vindt zich eigenlijk superieur? Degene die Gutmensch worden genoemd (al dan niet waar), of degene die op anderen neerkijkt?Of degene die de term Gutmensch graag gebruikt voor zijn/haar discussiepartner?
vrijdag 27 januari 2012 om 19:29
quote:_minny schreef op 27 januari 2012 @ 18:31:
[...]
Nou...Links heeft wel een erg superieure houding naar mensen die anders denken. De zelfverklaarde good guys worden vaak erg nasty als iemand tegen argumenten opwerpt, gesteund door feiten.Ik had het niet zozeer over Links e.d., maar over ongeacht wie dat woord wel 's gebruikt, afgaande wat ik uit de OP op kon maken (want kende het woord niet eens).
[...]
Nou...Links heeft wel een erg superieure houding naar mensen die anders denken. De zelfverklaarde good guys worden vaak erg nasty als iemand tegen argumenten opwerpt, gesteund door feiten.Ik had het niet zozeer over Links e.d., maar over ongeacht wie dat woord wel 's gebruikt, afgaande wat ik uit de OP op kon maken (want kende het woord niet eens).
vrijdag 27 januari 2012 om 20:38
Gutmenschen uit een andere tijd
Had er in die tijd iets als het Internet bestaan, zouden deze jonge idealisten dan weggehoond zijn als 'gutmenschen' ?
Hoeveel mensen die op dit forum schrijven, zouden hun heldendaden als zodanig erkend hebben?
Nier iedere linkse idealist is een held. Er is op zich geen enkel verband tussen het Duitsland van Hitler en het Nederland van Wilders.
Maar een ding weet ik zeker: een samenleving waar cynici neerkijken op hen die idealen en hoop hebben, bevindt zich op een hellend vlak.
Had er in die tijd iets als het Internet bestaan, zouden deze jonge idealisten dan weggehoond zijn als 'gutmenschen' ?
Hoeveel mensen die op dit forum schrijven, zouden hun heldendaden als zodanig erkend hebben?
Nier iedere linkse idealist is een held. Er is op zich geen enkel verband tussen het Duitsland van Hitler en het Nederland van Wilders.
Maar een ding weet ik zeker: een samenleving waar cynici neerkijken op hen die idealen en hoop hebben, bevindt zich op een hellend vlak.
vrijdag 27 januari 2012 om 22:06
quote:_minny schreef op 27 januari 2012 @ 18:21:
Tja...iedereen dient zich gewoon te gedragen, klaar uit. Gaan we ook onderzoeken waarom autochtone mensen soms misdaden plegen én (jawel hier komt het probleem) dat dan op alles en iedereen afschuiven behalve henzelf? Neuh...dat dan weer niet.
Het probleem met Links is dat zij menen dat alles en iedereen verantwoordelijk is voor het gedrag van de misdadige allochtoon, behalve die misdadige allochtoon zelf. Het is gewoon heel simpel: Hou je aan de regels, punt. Doe je dat niet: Doei, en doe ze de groeten daar!
De misdadige autochtonen wil ik ook wel deporteren, maar daar zitten we helaas mee opgescheept. Want welk land gaat nou vrijwillig misdadigers toelaten, voeden, kleden, een huis voor ze regelen en dan de schuld bij zichzelf zoeken als die misdadiger zich niet gedraagt? Dat doet toch geen enkel land! Ze zouden wel gek zijn zeg.
Oh wacht ff...
Minny, een prachtig verhaal. Maar stel nou, dat ze in de VS zwaar omhoog zitten, omdat ze daar geen 'allochtonen' hebben. En al helemaal geen 'Moslim allochtonen'. Althans: Voorzover ze die hebben, blijken die zich eerder béter te gedragen dan de 'autochtonen'. In het criminele circuit voornamelijk 'zwarten', en mensen met een Spaanstalige achtergrond. Dan ga je je toch afvragen: 'Waarom zijn 'hun' 'Moslim allochtonen' niet zo crimineel? En hoe komt het, dat hun 'zwarten' en 'Spaanstaligen' er net zo uitspringen als de 'allochtonen' bij ons? En als dan de enige overeenkomst blijkt te zijn, dat die groepen relatief 'onderaan' bungelen in het sociaal-economische bouwwerk, dan komt een normaal mens toch al snel tot de conclusie dat AHA!!!!, die lage inkomens en lage sociaal-economische status is wat ze gemeenschappelijk hebben!
Zo verrekte moeilijk is dat toch niet?
En dat je dan bedenkt: 'Maar als we die lui over de grens kieperen, wie doet dat werk dan?'
Waarna je bedenkt: 'Mijn kinderen!'
Waarna je bedenkt: 'Maar betekent dat dan niet, dat zij een grotere kans maken om in het criminele circuit terecht te komen, omdat ze nog geen droge nagel verdienen om hun kont mee te krabben?' Waarop het antwoord moet zijn: 'Ja'. Waarna jij bedenkt: 'Maar dat WIL ik helemaal niet!' En dan is de cirkel rond. Want NIEMAND WIL dat, maar sommige mensen zijn er, door het lot, toe veroordeeld. Tot die lage positie op de sociaal-economische ladder. Maar wel, met een beetje geluk, en inspanning, met een beter vooruitzicht voor hun kinderen! En dáár wringt 'm een 'beetje' de schoen! Want wat 'rechts' eist, is dat hun kinderen eeuwigdurend onderworpen blijven aan die lage sociaal-economische positie. Of dat de hele familie over de grens wordt gezet.
Tja...iedereen dient zich gewoon te gedragen, klaar uit. Gaan we ook onderzoeken waarom autochtone mensen soms misdaden plegen én (jawel hier komt het probleem) dat dan op alles en iedereen afschuiven behalve henzelf? Neuh...dat dan weer niet.
Het probleem met Links is dat zij menen dat alles en iedereen verantwoordelijk is voor het gedrag van de misdadige allochtoon, behalve die misdadige allochtoon zelf. Het is gewoon heel simpel: Hou je aan de regels, punt. Doe je dat niet: Doei, en doe ze de groeten daar!
De misdadige autochtonen wil ik ook wel deporteren, maar daar zitten we helaas mee opgescheept. Want welk land gaat nou vrijwillig misdadigers toelaten, voeden, kleden, een huis voor ze regelen en dan de schuld bij zichzelf zoeken als die misdadiger zich niet gedraagt? Dat doet toch geen enkel land! Ze zouden wel gek zijn zeg.
Oh wacht ff...
Minny, een prachtig verhaal. Maar stel nou, dat ze in de VS zwaar omhoog zitten, omdat ze daar geen 'allochtonen' hebben. En al helemaal geen 'Moslim allochtonen'. Althans: Voorzover ze die hebben, blijken die zich eerder béter te gedragen dan de 'autochtonen'. In het criminele circuit voornamelijk 'zwarten', en mensen met een Spaanstalige achtergrond. Dan ga je je toch afvragen: 'Waarom zijn 'hun' 'Moslim allochtonen' niet zo crimineel? En hoe komt het, dat hun 'zwarten' en 'Spaanstaligen' er net zo uitspringen als de 'allochtonen' bij ons? En als dan de enige overeenkomst blijkt te zijn, dat die groepen relatief 'onderaan' bungelen in het sociaal-economische bouwwerk, dan komt een normaal mens toch al snel tot de conclusie dat AHA!!!!, die lage inkomens en lage sociaal-economische status is wat ze gemeenschappelijk hebben!
Zo verrekte moeilijk is dat toch niet?
En dat je dan bedenkt: 'Maar als we die lui over de grens kieperen, wie doet dat werk dan?'
Waarna je bedenkt: 'Mijn kinderen!'
Waarna je bedenkt: 'Maar betekent dat dan niet, dat zij een grotere kans maken om in het criminele circuit terecht te komen, omdat ze nog geen droge nagel verdienen om hun kont mee te krabben?' Waarop het antwoord moet zijn: 'Ja'. Waarna jij bedenkt: 'Maar dat WIL ik helemaal niet!' En dan is de cirkel rond. Want NIEMAND WIL dat, maar sommige mensen zijn er, door het lot, toe veroordeeld. Tot die lage positie op de sociaal-economische ladder. Maar wel, met een beetje geluk, en inspanning, met een beter vooruitzicht voor hun kinderen! En dáár wringt 'm een 'beetje' de schoen! Want wat 'rechts' eist, is dat hun kinderen eeuwigdurend onderworpen blijven aan die lage sociaal-economische positie. Of dat de hele familie over de grens wordt gezet.
vrijdag 27 januari 2012 om 22:20
quote:IlikeFormentera schreef op 27 januari 2012 @ 18:48:(..)
Formentera, welkom terug! Beetje bizar, dat je zo ineens, op de golven van dit specifieke topic, hier je gezicht weer laat zien, na eerder met zoveel misbaar te zijn vertrokken! Waarbij je notabene op hoge toon eiste dat je bijdragen hier gewist zouden worden? Jammer, vooral, dat je tamelijk (onbehóórlijk) neerbuigende reacties op mijn voorspellingen dat er in een serieuze economische crisis aan zat te komen, daardoor niet langer beschikbaar zijn, in het publieke domein.
Maar goed, de discussie over 'Gutmensch' spreekt je aan? Zou je dan zo vriendelijk willen zijn te reageren op mijn historische verwijzing naar het gebruik van de term door AH? En dat gebruik willen duiden, in de zin van deze discussie? Bij voorbaat dank!
Formentera, welkom terug! Beetje bizar, dat je zo ineens, op de golven van dit specifieke topic, hier je gezicht weer laat zien, na eerder met zoveel misbaar te zijn vertrokken! Waarbij je notabene op hoge toon eiste dat je bijdragen hier gewist zouden worden? Jammer, vooral, dat je tamelijk (onbehóórlijk) neerbuigende reacties op mijn voorspellingen dat er in een serieuze economische crisis aan zat te komen, daardoor niet langer beschikbaar zijn, in het publieke domein.
Maar goed, de discussie over 'Gutmensch' spreekt je aan? Zou je dan zo vriendelijk willen zijn te reageren op mijn historische verwijzing naar het gebruik van de term door AH? En dat gebruik willen duiden, in de zin van deze discussie? Bij voorbaat dank!
vrijdag 27 januari 2012 om 23:41
zaterdag 28 januari 2012 om 00:39
zaterdag 28 januari 2012 om 00:42
quote:IlikeFormentera schreef op 27 januari 2012 @ 18:48:
“Gutmensch” als schampere typering is hier wel op zijn plaats. Lijkt mij. En even los van wat Wiki hierover op te merken heeft, geeft ZeitOnline wel een mooie beschrijving van wat men onder de ‘Gutmensch’ mag verstaan:
“Der Gutmensch stellt sich in den Dienst der Menschheit und lässt sich feiern. Der gute Mensch aber stellt sich in den Dienst des Nächsten und hilft selbstlos. (-)
Um der Klarheit willen empfiehlt es sich, zwischen dem Gutmenschen und dem guten Menschen zu unterscheiden. Der Gutmensch ist schwer erträglich, weil er sich immer auf die moralisch unangreifbare Seite stellt. Aus seiner Unangreifbarkeit bezieht er Macht, sein äußerliches Gutsein aber verdeckt das potenziell Schändliche des Machthabens.
Der Gutmensch kämpft gegen das Rauchen im Namen des Gesundheitsgebots, gegen schnelle Autos im Namen der Klimakatastrophe, gegen Steaks im Namen des Regenwalds, gegen höhere Bildung im Namen des Gleichheitsgrundsatzes, gegen erfrischende Witze im Namen der Menschenwürde. Kurz: Er kämpft gegen alles, was Spaß macht, und man kann nichts gegen ihn sagen, weil er recht hat, dieser Rechthaber par excellence.
Über den guten Menschen ist nicht viel zu sagen, weil im Grunde seines Herzens fast jeder weiß, worin das Gutsein bestünde, weil fast jeder ganz gern ein guter Mensch wäre, wenn er endlich nur Gelegenheit fände und die Umstände andere wären. “ (1) .
De “Gutmensch’ is al een irritante verschijning maar nog irritanter wordt het als hij/zij de verschijning aanneemt van een geïnstitutionaliseerde ‘haatsmurf’, met voor elk gebeuren wel een vermanende waarschuwing welke vrijwel altijd wordt aangevuld met een standaard riedel waarin de ‘eigen onbescheidenheid’ vrijelijk en schaamteloos wordt geëtaleerd om toch vooral te benadrukken hoezeer betrokkene buiten elke vorm van verdenking - van welke aard en oorsprong dan ook - dient te vallen. Deze ‘Gutmensch’ is een ‘eenzame roepende in de woestijn’ die ons genadig deelachtig maakt van zijn ‘gelijk’ . Zijn ‘genade’ is daarbij de uiterste vorm van altruïsme, immers betrokkene heeft alles al bereikt dat een rechtschapen mens kan bereiken; vermogen, status, inzicht, kennis, onafhankelijkheid. En op het meer immateriële vlak is betrokkene doorgaans gezegend met aansprekende verwanten die ‘huis, haard en lijf en leden’ hebben geriskeerd om het ‘goede’ te doen waar anderen zich slechts tot het zelfzuchtige erbarmen beperkten. En ofschoon dit soort ‘Gutmenschen’ doorgaans niet willen weten van een ‘historische last’ om in de voetsporen van hen waarmee zij verwant zijn te treden, past het uiteraard wel om gedoseerd maar desalniettemin heel specifiek te vermelden hoezeer de ‘appel nimmer ver van de boom valt’. Door de lezer valt vrijwel niet te ontkomen aan de conclusie dat we hier niet slechts te maken hebben met een ‘Gutmensch’ van wel heel bijzondere signatuur maar ook een die zijn sterfelijke gelijke in dit ondermaanse niet kent.
En dat maakt diens criticasters tot cynische, ongelukkige, pertinent falende, populistische gewetenloze ‘hecklers’ wiens enige doel is een mooie monoloog aan gort te trappen. Dàt is één manier om er tegen aan te kijken. Een beetje ‘Gutmensch’ roept nu “Hear, hear”. Zij kunnen er tenslotte ook niks aan doen dat de ‘waarheid’ hen zo bijstaat in hun ‘gelijk’.
Maar ‘Gutmenschen’ hebben doorgaans geen gelijk, zij scheppen hun eigen wereld van fantome ijkpunten die voor ‘mindere stervelingen’ zoveel (make believe) hints, verwijzingen en referenties bevatten dat deze ‘barrage’ aan zogenaamde ondersteuning van ‘feiten’ een zeer gewichtige indruk maakt zodat het ‘praatje’ voor waar wordt aangenomen. Colporteurs, aanbieders van begrafenispolissen en verkopers van zesdehands auto’s bedienen zich eveneens van deze methode en slagen er niet zelden in om hun overbodige producten, schandalig dure funerale service en nog net rollende meuk aan de man/vrouw te brengen.
Wie de monologen van de ‘Gutmensch’ aandachtig volgt ziet een verdichting van feit en fictie, een bijna onopvallende verdraaiing van feiten met niet zelden weglating van cruciale elementen die het geheel tot iets anders zouden maken. Het echte ‘fileerwerk’ neemt zoveel tijd in beslag dat een zinnig mensch zich de moeite al snel bespaart; er zijn belangrijkere zaken in dit leven. Opvallend vaak heeft de ‘Gutmensch’ een vast thema of overduidelijk geliefd stokpaardje dat te pas en te onpas wordt opgevoerd om toch vooral door te kunnen blijven ‘monologen’ over die ene ‘waarheid’ waarvan de wereld nog niet voldoende waarschuwing heeft ontvangen. Geliefd zijn de grote thema’s, hoe groter hoe beter. Het gaat doorgaans om zaken als ieders leven en dood, ons aller economische lot, de doem en heil van de mensheid, de toekomst van oost ten laste van het westen, de wetenschap als geheel. De reeks laat zich met van alles aanvullen zolang het maar groots en alomvattend is. Ook hier gaat de ‘Gutmensch’ zich graag te buiten aan het gegoochel met feiten, verdraaiing en verdichting. Grote thema’s lenen zich bij uitstek hiervoor. Daar excelleert de “Gutmensch’, elk niveau beneden dat is tijdverspilling, detaillistisch geneuzel en een impliciet affront van zijn autodidactische ‘kennen en kunnen’.
Maakt dat de ‘Gutmensch’ tot een verwerpelijk typetje? Neen, niet echt. Eerder een met een hoog vermakelijkheidsgehalte. Maar zelfs deze vorm van ‘vermakelijkheid’ kent een uiterste houdbaarheid. Een houdbaarheid die zichtbaar wordt op moment dat de ‘Gutmensch’ zich echt gaat bezig houden met thema’s als bevlogenheid, moraliteit, respect ..... . Zodra een ‘Gutmensch’ zich aan dit soort thema’s waagt dan zal hun al snel blijken dat juist deze aspecten van het ‘mensch’ zijn een zekere ‘aardse opstelling’ vereist. Met andere woorden, het zijn geen onderwerpen waarvoor je met je hoofd in de wolken moet lopen maar gewoon met twee benen op de grond moet staan. Het zijn onderwerpen die zich nadrukkelijk manifesteren als persoonlijke expressies van hoe men zijn / haar leven invulling geeft. Het komt primair tot uiting in je contacten met je medemens en kan wellicht - heel misschien - die ander inspireren tot soortgelijk gedrag. Als het als inspirerend gedrag herkend wordt. Maar ‘Gutmenschen’ tonen zelden inspirerend gedrag; het zijn meestal monologen vol doemscenario’s, aantijgingen en onterechte invullingen waarmee zij de wereld ‘verrijken’. En als er dan toch een ‘visie’ wordt gepresenteerd dan is dat er doorgaans een die niet uitvoerbaar, volkomen onzinnig of al lang en breed achterhaald is. Een echte ‘Gutmensch’ is een miskende profeet. Dat voelen ‘Gutmenschen’ diep in hun hart als geen ander. En daarom larderen zoveel ‘Gutmenschen’ hun verhaaltjes ook met allerhande buitengewoon ‘gewichtige’ bij-informatie om het geheel digestief te houden. Het gros van die bij-informatie is flauwekul, uit de duim gezogen, gezwets en enkel bedoeld ter loutering van de eigen persoon. Voor hun is het echter uiterst functioneel; zij zijn de grijze muizen die, door zich een rode neus op te zetten, zich proberen te onderscheiden van de andere grijze muizen. Niet om zich te willen onderscheiden per sé maar omdat ze er gewoon bij willen horen. Omdat ze ook het gevoel willen hebben deel uit te maken van de club van muizen. En met zo’n rode neus getooid wanen zij zich in het middelpunt van alle muizen, aldus deel uitmakend van het grotere geheel.
Daarbij vergeleken is de ‘guten Mensch’ een gewone, niet opvallende ‘one amongst others’. De wereld is er vol mee en in Nederland laten zij zich doorgaans kennen door het adagium “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”. Deze ‘guten Mensch’ voelt zich bezwaard als hij/zij zijn/haar verdiensten of ‘goede daden’ aan de hoge boom hangt. De ‘guten Mensch’ is in de kern aandachtschuw en heeft een sterke behoefte juist niet op te vallen door de juist zo inspirerende goedheid waarmee zij anderen tegemoet treden. Het onderscheidende van de ‘guten Mensch’ is dat zij zich juist niet willen onderscheiden. Zij voelen zich meer nog dan de ‘Gutmensch’ een gewone grijze muis. Zij voelen zich verwant met al die andere grijze muizen. Zij hebben ook helemaal geen rode neus nodig om zich te onderscheiden. Het goede dat zij doen, doen zij ook niet omdat iemand ze heeft gezegd wat ze moeten doen, neen, zij doen het omdat zij gestuurd worden door hun eigen innerlijke kompas van wat op enig moment ‘gedaan’ moet worden. En dat doen zij dan zonder er al te veel woorden aan vuil te maken. Of het van de daken te schreeuwen. En er zijn heel veel van deze stille helden. Juist vandaag op Holocaust Remembrance Day (2) worden ook die helden - niet uitsluitend de Righteous Among The Nations - herdacht. Dit zijn waarlijk ‘gute Menschen’ die zich - anders dan de ‘Gutmensch’ - onsterfelijk hebben weten te maken door wat zij in alle stilte deden. Praatjes versus daden, innerlijke beschaving versus luidruchtig bombastisch gekakel. Moed versus opschepperij. Inspirerend versus vermakelijk.
Nu houd ik mijzelf graag voor dat iedereen zijn/haar leven leidt gestuurd door iets van een ‘Leitmotiv’, een voor diegene aansprekende opdracht om uitvoering te geven aan dat wat ons als individu overstijgt. Dat is voor iedereen verschillend maar niet zelden is het ingegeven door een inspiratie die zich toespitst op ons leven als geheel. Behoudens voor degenen die menen dat de mens een louter biologische resultante is van oersoep dat een bepaalde temperatuur heeft bereikt, is het gros van de mensen zich onwillekeurig bewust deel uit te maken van een geheel dat groter is dan onze voorstelling kan bevatten. Ik ben daar in ieder geval van overtuigd en het zal dan ook niet verbazen dat ik mij laat leiden door de meest principiële geboden. Een ‘Leitmotiv’ dat tevens een erkenning is van het grotere dat boven ons staat. Erkenning die zover gaat dat het tevens het aller, aller enigste is dat ik in alle oprechtheid vrees. En dat op zich is dan weer een ‘Leitmotiv’ op zichzelf.
En vanuit die vaststelling heb ik ook wel te doen met de ‘Gutmensch’, hij/zij mag mijn sympathie dan niet hebben, mijn empathie gaat ook naar deze persoon uit. Want ooit - daar ben ik van overtuigd - zullen zij omzien in de bittere vaststelling dat zij meer nog dan anderen, zichzelf voor de gek hebben gehouden en hun leven gevuld hebben met nietszeggende retoriek ‘coming from a twisted mind’. In de film Pulp Fiction zit een mooie scene waarin de ene boef de andere boef waarschuwt voor dat ene moment van waarheid. Een moment waarop je, vrij vertaald, rekenschap dient te geven over hoe je - indachtig je mogelijkheden - een ‘Gutmensch’ bent geweest of een ‘guten Mensch’.
De boef in kwestie zegt:
“ The path of the righteous man is best on both sides by the iniquities of the selfish and the tyranny of evil men. Blessed is he who, in the name of charity and good will, shepherds the weak through the valley of darkness. For he is truly his brother's keeper and the finder of lost children..
And I will strike down upon thee with great vengeance and furious anger those who attempt to poison and destroy my brothers..
And you will know my name is the Lord when I lay my vengeance upon you.”
De laatste twee zinnen komen uit Ezekiel 25:17 en geven - hoe treffend - op een dag als vandaag imo prachtig weer dat het goede uiteindelijk altijd beschermd zal worden. Daar hoeft een oprecht ‘guten Mensch’ bij leven geen persoonlijke getuigenis van te geven. Het doen volstaat.
http://www.zeit.de/2009/53/DOS-Gutmensch
http://www1.yadvashem.org/yv/en/righteo ... spPrachtig!
“Gutmensch” als schampere typering is hier wel op zijn plaats. Lijkt mij. En even los van wat Wiki hierover op te merken heeft, geeft ZeitOnline wel een mooie beschrijving van wat men onder de ‘Gutmensch’ mag verstaan:
“Der Gutmensch stellt sich in den Dienst der Menschheit und lässt sich feiern. Der gute Mensch aber stellt sich in den Dienst des Nächsten und hilft selbstlos. (-)
Um der Klarheit willen empfiehlt es sich, zwischen dem Gutmenschen und dem guten Menschen zu unterscheiden. Der Gutmensch ist schwer erträglich, weil er sich immer auf die moralisch unangreifbare Seite stellt. Aus seiner Unangreifbarkeit bezieht er Macht, sein äußerliches Gutsein aber verdeckt das potenziell Schändliche des Machthabens.
Der Gutmensch kämpft gegen das Rauchen im Namen des Gesundheitsgebots, gegen schnelle Autos im Namen der Klimakatastrophe, gegen Steaks im Namen des Regenwalds, gegen höhere Bildung im Namen des Gleichheitsgrundsatzes, gegen erfrischende Witze im Namen der Menschenwürde. Kurz: Er kämpft gegen alles, was Spaß macht, und man kann nichts gegen ihn sagen, weil er recht hat, dieser Rechthaber par excellence.
Über den guten Menschen ist nicht viel zu sagen, weil im Grunde seines Herzens fast jeder weiß, worin das Gutsein bestünde, weil fast jeder ganz gern ein guter Mensch wäre, wenn er endlich nur Gelegenheit fände und die Umstände andere wären. “ (1) .
De “Gutmensch’ is al een irritante verschijning maar nog irritanter wordt het als hij/zij de verschijning aanneemt van een geïnstitutionaliseerde ‘haatsmurf’, met voor elk gebeuren wel een vermanende waarschuwing welke vrijwel altijd wordt aangevuld met een standaard riedel waarin de ‘eigen onbescheidenheid’ vrijelijk en schaamteloos wordt geëtaleerd om toch vooral te benadrukken hoezeer betrokkene buiten elke vorm van verdenking - van welke aard en oorsprong dan ook - dient te vallen. Deze ‘Gutmensch’ is een ‘eenzame roepende in de woestijn’ die ons genadig deelachtig maakt van zijn ‘gelijk’ . Zijn ‘genade’ is daarbij de uiterste vorm van altruïsme, immers betrokkene heeft alles al bereikt dat een rechtschapen mens kan bereiken; vermogen, status, inzicht, kennis, onafhankelijkheid. En op het meer immateriële vlak is betrokkene doorgaans gezegend met aansprekende verwanten die ‘huis, haard en lijf en leden’ hebben geriskeerd om het ‘goede’ te doen waar anderen zich slechts tot het zelfzuchtige erbarmen beperkten. En ofschoon dit soort ‘Gutmenschen’ doorgaans niet willen weten van een ‘historische last’ om in de voetsporen van hen waarmee zij verwant zijn te treden, past het uiteraard wel om gedoseerd maar desalniettemin heel specifiek te vermelden hoezeer de ‘appel nimmer ver van de boom valt’. Door de lezer valt vrijwel niet te ontkomen aan de conclusie dat we hier niet slechts te maken hebben met een ‘Gutmensch’ van wel heel bijzondere signatuur maar ook een die zijn sterfelijke gelijke in dit ondermaanse niet kent.
En dat maakt diens criticasters tot cynische, ongelukkige, pertinent falende, populistische gewetenloze ‘hecklers’ wiens enige doel is een mooie monoloog aan gort te trappen. Dàt is één manier om er tegen aan te kijken. Een beetje ‘Gutmensch’ roept nu “Hear, hear”. Zij kunnen er tenslotte ook niks aan doen dat de ‘waarheid’ hen zo bijstaat in hun ‘gelijk’.
Maar ‘Gutmenschen’ hebben doorgaans geen gelijk, zij scheppen hun eigen wereld van fantome ijkpunten die voor ‘mindere stervelingen’ zoveel (make believe) hints, verwijzingen en referenties bevatten dat deze ‘barrage’ aan zogenaamde ondersteuning van ‘feiten’ een zeer gewichtige indruk maakt zodat het ‘praatje’ voor waar wordt aangenomen. Colporteurs, aanbieders van begrafenispolissen en verkopers van zesdehands auto’s bedienen zich eveneens van deze methode en slagen er niet zelden in om hun overbodige producten, schandalig dure funerale service en nog net rollende meuk aan de man/vrouw te brengen.
Wie de monologen van de ‘Gutmensch’ aandachtig volgt ziet een verdichting van feit en fictie, een bijna onopvallende verdraaiing van feiten met niet zelden weglating van cruciale elementen die het geheel tot iets anders zouden maken. Het echte ‘fileerwerk’ neemt zoveel tijd in beslag dat een zinnig mensch zich de moeite al snel bespaart; er zijn belangrijkere zaken in dit leven. Opvallend vaak heeft de ‘Gutmensch’ een vast thema of overduidelijk geliefd stokpaardje dat te pas en te onpas wordt opgevoerd om toch vooral door te kunnen blijven ‘monologen’ over die ene ‘waarheid’ waarvan de wereld nog niet voldoende waarschuwing heeft ontvangen. Geliefd zijn de grote thema’s, hoe groter hoe beter. Het gaat doorgaans om zaken als ieders leven en dood, ons aller economische lot, de doem en heil van de mensheid, de toekomst van oost ten laste van het westen, de wetenschap als geheel. De reeks laat zich met van alles aanvullen zolang het maar groots en alomvattend is. Ook hier gaat de ‘Gutmensch’ zich graag te buiten aan het gegoochel met feiten, verdraaiing en verdichting. Grote thema’s lenen zich bij uitstek hiervoor. Daar excelleert de “Gutmensch’, elk niveau beneden dat is tijdverspilling, detaillistisch geneuzel en een impliciet affront van zijn autodidactische ‘kennen en kunnen’.
Maakt dat de ‘Gutmensch’ tot een verwerpelijk typetje? Neen, niet echt. Eerder een met een hoog vermakelijkheidsgehalte. Maar zelfs deze vorm van ‘vermakelijkheid’ kent een uiterste houdbaarheid. Een houdbaarheid die zichtbaar wordt op moment dat de ‘Gutmensch’ zich echt gaat bezig houden met thema’s als bevlogenheid, moraliteit, respect ..... . Zodra een ‘Gutmensch’ zich aan dit soort thema’s waagt dan zal hun al snel blijken dat juist deze aspecten van het ‘mensch’ zijn een zekere ‘aardse opstelling’ vereist. Met andere woorden, het zijn geen onderwerpen waarvoor je met je hoofd in de wolken moet lopen maar gewoon met twee benen op de grond moet staan. Het zijn onderwerpen die zich nadrukkelijk manifesteren als persoonlijke expressies van hoe men zijn / haar leven invulling geeft. Het komt primair tot uiting in je contacten met je medemens en kan wellicht - heel misschien - die ander inspireren tot soortgelijk gedrag. Als het als inspirerend gedrag herkend wordt. Maar ‘Gutmenschen’ tonen zelden inspirerend gedrag; het zijn meestal monologen vol doemscenario’s, aantijgingen en onterechte invullingen waarmee zij de wereld ‘verrijken’. En als er dan toch een ‘visie’ wordt gepresenteerd dan is dat er doorgaans een die niet uitvoerbaar, volkomen onzinnig of al lang en breed achterhaald is. Een echte ‘Gutmensch’ is een miskende profeet. Dat voelen ‘Gutmenschen’ diep in hun hart als geen ander. En daarom larderen zoveel ‘Gutmenschen’ hun verhaaltjes ook met allerhande buitengewoon ‘gewichtige’ bij-informatie om het geheel digestief te houden. Het gros van die bij-informatie is flauwekul, uit de duim gezogen, gezwets en enkel bedoeld ter loutering van de eigen persoon. Voor hun is het echter uiterst functioneel; zij zijn de grijze muizen die, door zich een rode neus op te zetten, zich proberen te onderscheiden van de andere grijze muizen. Niet om zich te willen onderscheiden per sé maar omdat ze er gewoon bij willen horen. Omdat ze ook het gevoel willen hebben deel uit te maken van de club van muizen. En met zo’n rode neus getooid wanen zij zich in het middelpunt van alle muizen, aldus deel uitmakend van het grotere geheel.
Daarbij vergeleken is de ‘guten Mensch’ een gewone, niet opvallende ‘one amongst others’. De wereld is er vol mee en in Nederland laten zij zich doorgaans kennen door het adagium “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”. Deze ‘guten Mensch’ voelt zich bezwaard als hij/zij zijn/haar verdiensten of ‘goede daden’ aan de hoge boom hangt. De ‘guten Mensch’ is in de kern aandachtschuw en heeft een sterke behoefte juist niet op te vallen door de juist zo inspirerende goedheid waarmee zij anderen tegemoet treden. Het onderscheidende van de ‘guten Mensch’ is dat zij zich juist niet willen onderscheiden. Zij voelen zich meer nog dan de ‘Gutmensch’ een gewone grijze muis. Zij voelen zich verwant met al die andere grijze muizen. Zij hebben ook helemaal geen rode neus nodig om zich te onderscheiden. Het goede dat zij doen, doen zij ook niet omdat iemand ze heeft gezegd wat ze moeten doen, neen, zij doen het omdat zij gestuurd worden door hun eigen innerlijke kompas van wat op enig moment ‘gedaan’ moet worden. En dat doen zij dan zonder er al te veel woorden aan vuil te maken. Of het van de daken te schreeuwen. En er zijn heel veel van deze stille helden. Juist vandaag op Holocaust Remembrance Day (2) worden ook die helden - niet uitsluitend de Righteous Among The Nations - herdacht. Dit zijn waarlijk ‘gute Menschen’ die zich - anders dan de ‘Gutmensch’ - onsterfelijk hebben weten te maken door wat zij in alle stilte deden. Praatjes versus daden, innerlijke beschaving versus luidruchtig bombastisch gekakel. Moed versus opschepperij. Inspirerend versus vermakelijk.
Nu houd ik mijzelf graag voor dat iedereen zijn/haar leven leidt gestuurd door iets van een ‘Leitmotiv’, een voor diegene aansprekende opdracht om uitvoering te geven aan dat wat ons als individu overstijgt. Dat is voor iedereen verschillend maar niet zelden is het ingegeven door een inspiratie die zich toespitst op ons leven als geheel. Behoudens voor degenen die menen dat de mens een louter biologische resultante is van oersoep dat een bepaalde temperatuur heeft bereikt, is het gros van de mensen zich onwillekeurig bewust deel uit te maken van een geheel dat groter is dan onze voorstelling kan bevatten. Ik ben daar in ieder geval van overtuigd en het zal dan ook niet verbazen dat ik mij laat leiden door de meest principiële geboden. Een ‘Leitmotiv’ dat tevens een erkenning is van het grotere dat boven ons staat. Erkenning die zover gaat dat het tevens het aller, aller enigste is dat ik in alle oprechtheid vrees. En dat op zich is dan weer een ‘Leitmotiv’ op zichzelf.
En vanuit die vaststelling heb ik ook wel te doen met de ‘Gutmensch’, hij/zij mag mijn sympathie dan niet hebben, mijn empathie gaat ook naar deze persoon uit. Want ooit - daar ben ik van overtuigd - zullen zij omzien in de bittere vaststelling dat zij meer nog dan anderen, zichzelf voor de gek hebben gehouden en hun leven gevuld hebben met nietszeggende retoriek ‘coming from a twisted mind’. In de film Pulp Fiction zit een mooie scene waarin de ene boef de andere boef waarschuwt voor dat ene moment van waarheid. Een moment waarop je, vrij vertaald, rekenschap dient te geven over hoe je - indachtig je mogelijkheden - een ‘Gutmensch’ bent geweest of een ‘guten Mensch’.
De boef in kwestie zegt:
“ The path of the righteous man is best on both sides by the iniquities of the selfish and the tyranny of evil men. Blessed is he who, in the name of charity and good will, shepherds the weak through the valley of darkness. For he is truly his brother's keeper and the finder of lost children..
And I will strike down upon thee with great vengeance and furious anger those who attempt to poison and destroy my brothers..
And you will know my name is the Lord when I lay my vengeance upon you.”
De laatste twee zinnen komen uit Ezekiel 25:17 en geven - hoe treffend - op een dag als vandaag imo prachtig weer dat het goede uiteindelijk altijd beschermd zal worden. Daar hoeft een oprecht ‘guten Mensch’ bij leven geen persoonlijke getuigenis van te geven. Het doen volstaat.
http://www.zeit.de/2009/53/DOS-Gutmensch
http://www1.yadvashem.org/yv/en/righteo ... spPrachtig!
zaterdag 28 januari 2012 om 00:58
Hier wordt wel erg gemakkelijk aangenomen dat Nietzsche aan de basis van het concept 'Gutmensch' stond. Daar is allerminst duidelijkheid, laat staan overeenstemming over. De gelijkschakeling van het begrip 'Gutmensch' met dat van het Jiddische 'guter Mensch' wordt daarmee voetstoots aangenomen terwijl beide begrippen mogelijk wel enige verwantschap hebben maar zeker geen semantische binding. Het Jiddisch kent helemaal geen term als 'Gutmensch' en daar waar er gesproken wordt van een 'Mensch' doelt men op de kenmerkende individualiteit van de besproken persoon. Waarbij een 'guter Mensch' ten positieve uitdrukking geeft aan de waardering die men voor iemand heeft.
Het wel door Nietzsche geformuleerde idee van 'Uebermensch' moet worden begrepen waar Nietzsche dat plaatst tegenover het Christelijke geloof van een bestaand hiernamaals. De verwerping van die gedachte - er is geen hiernamaals, God is dood - dient de mensheid te inspireren zichzelf te overtreffen. Het concept van de 'Uebermensch' laat zich op velerlei wijze interpreteren en is - juist vanwege deze vaagheid in duiding van wat Nietzsche nou precies bedoelde - door velen te pas en te onpas ge- en mis-bruikt. Ik heb Nietzsche op dit punt nooit anders begrepen dan dat hij, in afwijking van wat Christenen geloven (goedheid zal beloond worden in het leven na de dood) een de mensheid bindend streven probeerde te formuleren tot 'verbetering' van ons allen. En als de mensheid dat als een gezamenlijk doel zou omarmen dan zou het ooit wel tot de verbeterde mens, ergo de 'Uebermensch' komen. Uiteindelijk zijn de nazi's met dit vage concept aan de haal gegaan en zij hebben het met een rassenthematisch sausje overgoten. Vanaf dat moment is wat Nietzsche primair beoogde te formuleren heel ver naar de achtergrond verdwenen en wordt de man bijkans verantwoordelijk gehouden voor de abjecte ideeën van de nazi's op dit punt.
Het hier gebruikte woord 'Gutmensch' is imo relatief 'jong', er is volstrekt geen reden aan te nemen dat het een historische oorsprong heeft die verder teruggaat dan het taalgebruik op internetfora. Wie er wanneer, waar en om welke reden verantwoordelijk voor te houden is dat dit woord in betekenis en connotatie deze toepassing heeft gekregen is bij mijn weten onbekend. Het internet is een grote speelplaats van taalcreatieven en dit soort woorden komen plotseling op, worden net zo plotseling omhelst in hun geboden betekenis en beklijven of verdwijnen net zo plotseling als dat ze gekomen zijn. 'Gutmensch' heeft schijnbaar wortel geschoten!
Het wel door Nietzsche geformuleerde idee van 'Uebermensch' moet worden begrepen waar Nietzsche dat plaatst tegenover het Christelijke geloof van een bestaand hiernamaals. De verwerping van die gedachte - er is geen hiernamaals, God is dood - dient de mensheid te inspireren zichzelf te overtreffen. Het concept van de 'Uebermensch' laat zich op velerlei wijze interpreteren en is - juist vanwege deze vaagheid in duiding van wat Nietzsche nou precies bedoelde - door velen te pas en te onpas ge- en mis-bruikt. Ik heb Nietzsche op dit punt nooit anders begrepen dan dat hij, in afwijking van wat Christenen geloven (goedheid zal beloond worden in het leven na de dood) een de mensheid bindend streven probeerde te formuleren tot 'verbetering' van ons allen. En als de mensheid dat als een gezamenlijk doel zou omarmen dan zou het ooit wel tot de verbeterde mens, ergo de 'Uebermensch' komen. Uiteindelijk zijn de nazi's met dit vage concept aan de haal gegaan en zij hebben het met een rassenthematisch sausje overgoten. Vanaf dat moment is wat Nietzsche primair beoogde te formuleren heel ver naar de achtergrond verdwenen en wordt de man bijkans verantwoordelijk gehouden voor de abjecte ideeën van de nazi's op dit punt.
Het hier gebruikte woord 'Gutmensch' is imo relatief 'jong', er is volstrekt geen reden aan te nemen dat het een historische oorsprong heeft die verder teruggaat dan het taalgebruik op internetfora. Wie er wanneer, waar en om welke reden verantwoordelijk voor te houden is dat dit woord in betekenis en connotatie deze toepassing heeft gekregen is bij mijn weten onbekend. Het internet is een grote speelplaats van taalcreatieven en dit soort woorden komen plotseling op, worden net zo plotseling omhelst in hun geboden betekenis en beklijven of verdwijnen net zo plotseling als dat ze gekomen zijn. 'Gutmensch' heeft schijnbaar wortel geschoten!
