Psyche
alle pijlers
Emotioneel verwaarloosd als kind
maandag 24 mei 2021 om 19:57
Sinds een paar maanden gaat het niet zo goed met mij. Ik ben uitgevallen op werk en sinds kort heb ik therapie. Ik heb pas twee sessies gehad en nu al zoveel inzichten gekregen. Een van de inzichten is dat ik als kind niet tot te weinig gezien ben, ik ben 'emotioneel verwaarloosd'. Ik kom uit een overwegend liefdevol gezin en ik heb dit zelf nooit doorgehad. Tot nu, ik loop tegen dingen aan die wel verklaarbaar zijn nu ik weet wat er mis is. Ik neem mijn ouders niets kwalijk, ze hebben alles met de beste bedoelingen gedaan maar het doet pijn om hierachter te komen.
Wie is er ook emotioneel verwaarloosd en merkt(e) hier op volwassen leeftijd de gevolgen van? En hoe ben je ermee omgegaan?
Wie is er ook emotioneel verwaarloosd en merkt(e) hier op volwassen leeftijd de gevolgen van? En hoe ben je ermee omgegaan?
maandag 7 juni 2021 om 15:53
Borrelhap schreef: ↑07-06-2021 13:20Ik heb nog niet veel gepost hier. Lees wel mee. Heb jarenlange therapie gehad en daardoor de handvatten gekregen om ermee om te gaan. Maar omdat ik zo verscheurd word door tegenstrijdige emoties heb ik de handvatten maar losjes toe gepast. Het voelde te heftig, te overdreven... Nu is er pas geleden weer wat gebeurd binnen het gezin waardoor ik het besef heb gekregen dat ik mezelf elke keer weer pijn en verdriet blijf aandoen. Ik moet nu echt voor mijn gezondheid kiezen en wat ik geleerd heb toepassen.
Lastig hè die tegenstrijdigheid.
Mocht het om een ouder gaan, men is vaak heel lang erg loyaal naar de ouder toe en daardoor wordt er vaak vergeven en laat je die persoon weer toe en vervolgens wordt je weer teleurgesteld.
Én toch steeds weer op zoek naar die waardering, heel vermoeiend
En vaak ook erg tegenstrijdig omdat iemand ook niet alleen maar slechte kanten heeft.
En wat bij mij ook erg speelt is schuldgevoel. Als ik tegen mijn vader duidelijk een grens aangeeft, omdat hij er weer eens overheen gaat dan volgt altijd dat schuldgevoel..( want hij is ook wel zielig en alleen en psychisch niet in orde, " dus misschien bedoeld hij het wel niet zo"... etc.
Een wijze les die ik in therapie leerde: beheer Altijd je eigen grenzen (vraag jezelf af: " wat wil ik ?, Wat voel ik, ) , ook al moet je daar soms iemand anders mee teleurstellen.
Mijn grote valkuil is/was mezelf wegcijferen om een ander tevreden te maken.
maandag 7 juni 2021 om 16:16
Ik worstel hier ook nog vaak mee. De enorme tegenstrijdigheid, je komt voor jezelf op als je je grenzen aangeeft. Tegelijkertijd de angst om de ander te kwetsen en het goedpraten als 'hij kan er ook niets aan doen'. Mijn therapeuten zeiden hetzelfde hoor, eigen grenzen zijn het belangrijkst, maar ik vind het ook zo makkelijk gezegd.Eviva1983 schreef: ↑07-06-2021 15:53Lastig hè die tegenstrijdigheid.
Mocht het om een ouder gaan, men is vaak heel lang erg loyaal naar de ouder toe en daardoor wordt er vaak vergeven en laat je die persoon weer toe en vervolgens wordt je weer teleurgesteld.
Én toch steeds weer op zoek naar die waardering, heel vermoeiend
En vaak ook erg tegenstrijdig omdat iemand ook niet alleen maar slechte kanten heeft.
En wat bij mij ook erg speelt is schuldgevoel. Als ik tegen mijn vader duidelijk een grens aangeeft, omdat hij er weer eens overheen gaat dan volgt altijd dat schuldgevoel..( want hij is ook wel zielig en alleen en psychisch niet in orde, " dus misschien bedoeld hij het wel niet zo"... etc.
Een wijze les die ik in therapie leerde: beheer Altijd je eigen grenzen (vraag jezelf af: " wat wil ik ?, Wat voel ik, ) , ook al moet je daar soms iemand anders mee teleurstellen.
Mijn grote valkuil is/was mezelf wegcijferen om een ander tevreden te maken.
maandag 7 juni 2021 om 18:12
Ja lastig hè.newspaper schreef: ↑07-06-2021 16:16Ik worstel hier ook nog vaak mee. De enorme tegenstrijdigheid, je komt voor jezelf op als je je grenzen aangeeft. Tegelijkertijd de angst om de ander te kwetsen en het goedpraten als 'hij kan er ook niets aan doen'. Mijn therapeuten zeiden hetzelfde hoor, eigen grenzen zijn het belangrijkst, maar ik vind het ook zo makkelijk gezegd.
Kan er ook mee te maken hebben dat "ze" je al van jongs af aan in de positie hebben gezet waardoor je nu de " straffende ouder " naar je zelf bent.
Want als ik het relativeer is het natuurlijk van de zotte dat als iemand mij bijvoorbeeld manipuleert dat ik vervolgens een schuldgevoel heb omdat ik een grens aangeef.
Maar het is inderdaad makkelijker gezegd dan gedaan.
Ik ben nu zo ver dat ik wel mijn grenzen beter voel en aangeef, maar dat eeuwige schuldgevoel en verantwoordelijkheid gevoel en dat blijft gewoon.
maandag 7 juni 2021 om 18:59
Ik kan heel erg nadenken over dit soort dingen, vind het vermoeiend en intrigerend tegelijk. Ik voel mijn grenzen eigenlijk heel goed, dat had ik als kind al maar ik kon/durfde er niet naar te handelen. Dat doe ik dus nog steeds. In therapie is zo vaak gezegd tegen me dat ik voor mezelf mag kiezen, dat ik niet meer dat kind ben en als de andere partij moeite heeft met mijn grens dat is dat het probleem van die ander. En rationeel weet ik dat, toch lukt het me niet. Ik ben de straffende ouder naar mezelf? Interessante vraag....ik maak het mezelf moeilijk, dat is zo. Ik wil gedoe en ruzie met mijn ouders voorkomen. Daar zit verlatingsangst onder, maar ook gewoon geen geschreeuw/geruzie/gezeik meer willen. Dat vond ik zo vreselijk. Ik houd veel van mn vader en tegelijkertijd voel ik in zijn nabijheid altijd spanning. Soms duidelijk, soms niet zo duidelijk en besef ik me dat later pas. Het blijft altijd dubbel, de liefde voor iemand en de last die je van dezelfde persoon krijgt.Eviva1983 schreef: ↑07-06-2021 18:12Ja lastig hè.
Kan er ook mee te maken hebben dat "ze" je al van jongs af aan in de positie hebben gezet waardoor je nu de " straffende ouder " naar je zelf bent.
Want als ik het relativeer is het natuurlijk van de zotte dat als iemand mij bijvoorbeeld manipuleert dat ik vervolgens een schuldgevoel heb omdat ik een grens aangeef.
Maar het is inderdaad makkelijker gezegd dan gedaan.
Ik ben nu zo ver dat ik wel mijn grenzen beter voel en aangeef, maar dat eeuwige schuldgevoel en verantwoordelijkheid gevoel en dat blijft gewoon.
Ik zou heel graag alleen voor mezelf willen kiezen en leven, maar nogmaals zo makkelijk als het klinkt zo makkelijk lukt me dat niet. En ik weet daarmee dat ik mezelf enorm tekort doe.
maandag 7 juni 2021 om 19:23
Eviva1983 schreef: ↑07-06-2021 15:53Lastig hè die tegenstrijdigheid.
Mocht het om een ouder gaan, men is vaak heel lang erg loyaal naar de ouder toe en daardoor wordt er vaak vergeven en laat je die persoon weer toe en vervolgens wordt je weer teleurgesteld.
Én toch steeds weer op zoek naar die waardering, heel vermoeiend
En vaak ook erg tegenstrijdig omdat iemand ook niet alleen maar slechte kanten heeft.
En wat bij mij ook erg speelt is schuldgevoel. Als ik tegen mijn vader duidelijk een grens aangeeft, omdat hij er weer eens overheen gaat dan volgt altijd dat schuldgevoel..( want hij is ook wel zielig en alleen en psychisch niet in orde, " dus misschien bedoeld hij het wel niet zo"... etc.
Een wijze les die ik in therapie leerde: beheer Altijd je eigen grenzen (vraag jezelf af: " wat wil ik ?, Wat voel ik, ) , ook al moet je daar soms iemand anders mee teleurstellen.
Mijn grote valkuil is/was mezelf wegcijferen om een ander tevreden te maken.
Heel herkenbaar. Ik baal ook van mezelf dat ik er elke keer blijf 'intrappen' en blijf hopen op iets wat misschien nooit zal gebeuren.
Daarnaast vind ik het ook lastig om mijn grenzen aan te geven, omdat ik dan weer word gezien als degene die moeilijk doet en super gevoelig is blabla. Ben daar ook zo klaar mee.
Ik ga iig weer mijn oude therapieboeken en aantekeningen doorlezen om het op te frissen.
maandag 7 juni 2021 om 20:10
Hebben jullie dat je handvatten vanuit de therapie soms gewoon kwijt bent? Ik heb veel aangereikt gekregen en al pratende ook zelf handvatten kunnen bedenken, maar ik weet het soms niet. Alsof ik het kwijt ben. Daardoor heb ik het idee dat dit altijd blijft en ik nooit helemaal vrij zal zijn. Vrij van angst, schuldgevoel, tegenstrijdige gevoelens.
Ik blijf ook altijd boos lijkt het, diep van binnen, het gevoel dat me veel is ontnomen en nu ik ouder wordt ik zoveel dingen gemist heb. Natuurlijk kan ik nog van alles doen en heb ik zelf de macht in handen om wat van mn leven te maken. Maar het gaat nooit zonder die stemmetjes in mn achterhoofd, die zijn er altijd. Ik heb zoveel tegenstrijdige gedachten en gevoelens. Erg vermoeiend.
Iemand schreef over dat ik mezelf nu behandel als de straffende ouder, maar waarvoor zou ik mezelf moeten straffen? Het kan best kloppen, maar waarom?
Ik blijf ook altijd boos lijkt het, diep van binnen, het gevoel dat me veel is ontnomen en nu ik ouder wordt ik zoveel dingen gemist heb. Natuurlijk kan ik nog van alles doen en heb ik zelf de macht in handen om wat van mn leven te maken. Maar het gaat nooit zonder die stemmetjes in mn achterhoofd, die zijn er altijd. Ik heb zoveel tegenstrijdige gedachten en gevoelens. Erg vermoeiend.
Iemand schreef over dat ik mezelf nu behandel als de straffende ouder, maar waarvoor zou ik mezelf moeten straffen? Het kan best kloppen, maar waarom?
maandag 7 juni 2021 om 20:18
@borrelhap, ik herken ook wat jij schrijft over dat jij dan gezien wordt als die moeilijke of als super gevoelig. Dat probeer ik dus al te voorkomen, door niet moeilijk te doen terwijl ik dat soms wel wil en in bepaalde situaties ook volledig in mn recht sta om 'moeilijk te doen'.
Ik ben weleens uitgemaakt voor "zogenaamde psycholoog" omdat ik een gesprek probeerde te voeren en uit te leggen hoe ik het zag. De ander kan daar dan niet mee omgaan en wordt jij weggezet als gevoelig of zeikerd.
Het zegt alles over de ander, over hun ongevoeligheid of gewoon niet kunnen omgaan met überhaupt gevoelens.
Dat heb ik ook heel erg moeten leren, en daar heb ik nog heel veel in te leren, hoe ga je om met gevoelens....
Ik ben weleens uitgemaakt voor "zogenaamde psycholoog" omdat ik een gesprek probeerde te voeren en uit te leggen hoe ik het zag. De ander kan daar dan niet mee omgaan en wordt jij weggezet als gevoelig of zeikerd.
Het zegt alles over de ander, over hun ongevoeligheid of gewoon niet kunnen omgaan met überhaupt gevoelens.
Dat heb ik ook heel erg moeten leren, en daar heb ik nog heel veel in te leren, hoe ga je om met gevoelens....
maandag 7 juni 2021 om 21:05
borrelhap Vreselijk dat als je je gevoel wilt uitspreken dat je dan niet serieus wordt genomen.
Het is jouw beleving en die is er niet voor niks.
Ik herken dat, mijn ouders zeggen dat ze bepaalde dingen niet hebben gedaan/ gezegd en dat mijn beleving niet klopte volgens hun en dan word ik alleen maar bozer want ik weet zeker dat het zo is gegaan (veel ook bevestigd door jeugdvriendinnen) .
Door het te bagataliseren voel ik me niet serieus genomen en krijg ik weer geen waardering en respect waar ik naar zoek.
Ik probeer maar niet meer mijn gelijk te halen want ik kan ze toch niet veranderen/ opvoeden.
Newspaper logisch dat je de handvatten soms kwijt bent. Je kunt patronen niet zo makkelijk doorbreken als je ze al jaren hebt gehad, dat is echt heel hardnekkig.
Ik bedoel inderdaad dat je de "straffende ouder" naar jezelf kunt zijn. Dat heb ik tenminste wel.
Bij mij is er vroeger geen ruimte geweest voor mijn mening en er is over mijn gevoel heen gewalst.. hierdoor viel ik me vaak nog verantwoordelijk voor iemand anders z'n geluk en heb daardoor moeite met grenzen aangeven.
Ook heb ik een hechtingsprobleem gekregen.
In het contact met mijn kinderen merk ik dat ik ze heel bewust veel liefde probeer te geven en vaak zeggen dat ik van ze hou, ik zou gewoon nooit willen dat ze zich onbegrepen en niet geliefd voelen.
Ik heb er echt moeite mee als ze verdrietig zijn.
Het is jouw beleving en die is er niet voor niks.
Ik herken dat, mijn ouders zeggen dat ze bepaalde dingen niet hebben gedaan/ gezegd en dat mijn beleving niet klopte volgens hun en dan word ik alleen maar bozer want ik weet zeker dat het zo is gegaan (veel ook bevestigd door jeugdvriendinnen) .
Door het te bagataliseren voel ik me niet serieus genomen en krijg ik weer geen waardering en respect waar ik naar zoek.
Ik probeer maar niet meer mijn gelijk te halen want ik kan ze toch niet veranderen/ opvoeden.
Newspaper logisch dat je de handvatten soms kwijt bent. Je kunt patronen niet zo makkelijk doorbreken als je ze al jaren hebt gehad, dat is echt heel hardnekkig.
Ik bedoel inderdaad dat je de "straffende ouder" naar jezelf kunt zijn. Dat heb ik tenminste wel.
Bij mij is er vroeger geen ruimte geweest voor mijn mening en er is over mijn gevoel heen gewalst.. hierdoor viel ik me vaak nog verantwoordelijk voor iemand anders z'n geluk en heb daardoor moeite met grenzen aangeven.
Ook heb ik een hechtingsprobleem gekregen.
In het contact met mijn kinderen merk ik dat ik ze heel bewust veel liefde probeer te geven en vaak zeggen dat ik van ze hou, ik zou gewoon nooit willen dat ze zich onbegrepen en niet geliefd voelen.
Ik heb er echt moeite mee als ze verdrietig zijn.
dinsdag 8 juni 2021 om 11:32
Ik herken mezelf ook wel in deze verhalen. Mag ik vragen aan de mensen die therapie krijgen hiervoor met wat voor doorverwijzing jullie doorgestuurd zijn?
Ik heb een verwijsbrief gekregen voor mijn faalangst maar door mijn psychotherapeut wordt er niet naar het verleden gekeken. Terwijl ik denk dat juist mijn verleden hierin meespeelt. Ze zegt dat het niet meer zo werkt, te kostbaar.
alvast bedankt voor jullie reactie.
Ik heb een verwijsbrief gekregen voor mijn faalangst maar door mijn psychotherapeut wordt er niet naar het verleden gekeken. Terwijl ik denk dat juist mijn verleden hierin meespeelt. Ze zegt dat het niet meer zo werkt, te kostbaar.
alvast bedankt voor jullie reactie.
dinsdag 8 juni 2021 om 13:09
Opsekop: Ik raakte op mijn 12e in een depressie. Later is daar ook een angststoornis bijgekomen. Vanaf die leeftijd ben ik dus ook al in therapie. In eerste instantie ging men er vanuit dat die depressie wel 'even' te behandelen was. Uiteindelijk zijn mijn klachten alleen maar erger en erger geworden omdat de depressie en de angststoornis gevolgen waren en het onderliggende probleem niet voldoende werd belicht. Ik heb mijn kindertijd en adolescentie in therapieën doorgebracht en kan sinds kort pas zeggen dat ik geen therapie meer nodig heb.
Ik ben geen psycholoog, maar ik vind het wel frappant dat je psychotherapeut het niet over je verleden wil hebben.
Ik ben geen psycholoog, maar ik vind het wel frappant dat je psychotherapeut het niet over je verleden wil hebben.
dinsdag 8 juni 2021 om 13:49
De psycholoog zei ptss en stuurde me door naar de sggz. Daar vonden ze niet voldoende punten voor ptss, maar kreeg ik de diagniose gegeneraliseerde ansgtstoornis en eetstoornis. Was heel duidelijk voor hen dat het alles te maken had met mijn jeugd en gezin van herkomst, daar werd de behandeling dan ook bij gezocht.
woensdag 9 juni 2021 om 19:25
Ik lees ook nog steeds mee
Ik ben ook wel benieuwd hoe je een therapietraject begint, dus benieuwd naar jullie ervaringen daarmee.
Naar de huisarts gaan en aangeven dat je geestelijke hulp nodig hebt, vind ik een grote stap. En als je dan te maken krijgt met bv. wachtlijsten of verschillende therapieen uitproberen tot je iets vindt dat voor je werkt, dat lijkt me helemaal zwaar... dat weerhoudt me ervan om eraan te beginnen, die angst dat je eerst nog tijdenlang over je pijnlijke verleden moet praten voor er maar een beetje verbetering in komt.
Ik ben ook wel benieuwd hoe je een therapietraject begint, dus benieuwd naar jullie ervaringen daarmee.
Naar de huisarts gaan en aangeven dat je geestelijke hulp nodig hebt, vind ik een grote stap. En als je dan te maken krijgt met bv. wachtlijsten of verschillende therapieen uitproberen tot je iets vindt dat voor je werkt, dat lijkt me helemaal zwaar... dat weerhoudt me ervan om eraan te beginnen, die angst dat je eerst nog tijdenlang over je pijnlijke verleden moet praten voor er maar een beetje verbetering in komt.
vrijdag 11 juni 2021 om 13:43
Ik heb gister een gesprek gehad bij de ggz ondersteuner van mijn huisarts. Zij raadt mij aan om haptonomie te gaan doen. Daar heb ik me in verdiept en ik ga het doen. Het voelen en bij mijn verdriet komen is mijn grootste uitdaging nog. Mijn hoofd weet heel goed hoe het allemaal zit, maar ik kan de connectie met mijn gevoel en lijf niet maken. Ik heb dat als kind uitgeschakeld, om te overleven en het heeft me ver gebracht, maar het zit me nu in de weg.
In mijn dossier staat dat ik geen therapie of hulp meer nodig heb, daar ben ik heel boos om geworden tijdens die afspraak. Het raakt namelijk mijn hele kind zijn aan, er werd altijd van mij verwacht dat ik me wel zou redden, ik was groot en zelfstandig. Ik zei dat het nu dus wederom gebeurt, anderen bepalen voor mij dat ik geen hulp hoef te vragen en dat ik groot genoeg ben om het alleen te doen. Ze snapte dat en zij dat het ging om het therapie aanbod bij de ggz instelling waar ik een jaar heb gezeten. Daar kunnen ze me niet meer bieden. Daar kon ik me wel in vinden.
Gisteravond met mijn man een heel fijn gesprek gevoerd over dit alles, ik heb als een klein kind in zijn armen liggen huilen. Ontroostbaar, zo erg huilen dat ik soms naar adem moest snakken, kon me niet herinneren wanneer ik zo gehuild heb en me zo kon laten gaan. Wat vooral naar boven kwam was dat ze me vroeger zo in de steek gelaten hebben, ik heb me zo alleen gevoeld vroeger thuis. Het was een hele waardevolle avond!
In mijn dossier staat dat ik geen therapie of hulp meer nodig heb, daar ben ik heel boos om geworden tijdens die afspraak. Het raakt namelijk mijn hele kind zijn aan, er werd altijd van mij verwacht dat ik me wel zou redden, ik was groot en zelfstandig. Ik zei dat het nu dus wederom gebeurt, anderen bepalen voor mij dat ik geen hulp hoef te vragen en dat ik groot genoeg ben om het alleen te doen. Ze snapte dat en zij dat het ging om het therapie aanbod bij de ggz instelling waar ik een jaar heb gezeten. Daar kunnen ze me niet meer bieden. Daar kon ik me wel in vinden.
Gisteravond met mijn man een heel fijn gesprek gevoerd over dit alles, ik heb als een klein kind in zijn armen liggen huilen. Ontroostbaar, zo erg huilen dat ik soms naar adem moest snakken, kon me niet herinneren wanneer ik zo gehuild heb en me zo kon laten gaan. Wat vooral naar boven kwam was dat ze me vroeger zo in de steek gelaten hebben, ik heb me zo alleen gevoeld vroeger thuis. Het was een hele waardevolle avond!
zondag 20 juni 2021 om 13:20
Sorry ik heb een tijdje niet gereageerd, ik vind het topic heel heftig. Daarnaast rakelen gesprekken bij de psycholoog ook weer veel op. Daar wordt ik instabiel van.
Newspaper, zoals jij die avond beschrijft klinkt heel waardevol. Zelf heb ik ook regelmatig uitbarstingen, wat ik er heel naar aan vind is het gevoel de controle kwijt te zijn. De emoties overspoelen mij en ik kan alleen maar de storm (met alle pijn!) uitzitten. Tijdens de laatste sessie met de psycholoog ook helemaal stuk gegaan. Uiteindelijk kom ik wel uit op dit mantra: "ik zorg goed voor mezelf door de controle los te laten" Maar wat is het heftig en zwaar en ik ben zó moe.
Opsekop: ik had gesprekken bij de POH van de huisarts, die een depressie constateerde. Van daaruit intake gesprek bij de GGZ. Daarna was het idd een heel traject om de juiste hulp te vinden. Tegelijkertijd heb ik van elke therapie wel iets geleerd.
Het is (soms/vaak) lastig om te voelen, toch blijf ik tegen mezelf zeggen dat ik hartstikke krachtig ben om door al deze pijn heen te worstelen.
Over het worden van de eigen straffende ouder. Voor mij werkt dat zo. Ik heb vroeger zo vaak en veel gehoord dat ìk het probleem ben, dat ik dat geïnternaliseerd heb. Heel vaak komt bij mij automatisch de overtuiging op dat het aan mij ligt, dat ik het fout doe. Daarmee ben ik nu mijn eigen straffende ouder geworden. En ik heb er een continue bewustwording voor nodig om die straffende ouder stem in mijn hoofd tegen te gaan en er dan ook nog positieve gedachten tegenover te zetten.
Newspaper, zoals jij die avond beschrijft klinkt heel waardevol. Zelf heb ik ook regelmatig uitbarstingen, wat ik er heel naar aan vind is het gevoel de controle kwijt te zijn. De emoties overspoelen mij en ik kan alleen maar de storm (met alle pijn!) uitzitten. Tijdens de laatste sessie met de psycholoog ook helemaal stuk gegaan. Uiteindelijk kom ik wel uit op dit mantra: "ik zorg goed voor mezelf door de controle los te laten" Maar wat is het heftig en zwaar en ik ben zó moe.
Opsekop: ik had gesprekken bij de POH van de huisarts, die een depressie constateerde. Van daaruit intake gesprek bij de GGZ. Daarna was het idd een heel traject om de juiste hulp te vinden. Tegelijkertijd heb ik van elke therapie wel iets geleerd.
Het is (soms/vaak) lastig om te voelen, toch blijf ik tegen mezelf zeggen dat ik hartstikke krachtig ben om door al deze pijn heen te worstelen.
Over het worden van de eigen straffende ouder. Voor mij werkt dat zo. Ik heb vroeger zo vaak en veel gehoord dat ìk het probleem ben, dat ik dat geïnternaliseerd heb. Heel vaak komt bij mij automatisch de overtuiging op dat het aan mij ligt, dat ik het fout doe. Daarmee ben ik nu mijn eigen straffende ouder geworden. En ik heb er een continue bewustwording voor nodig om die straffende ouder stem in mijn hoofd tegen te gaan en er dan ook nog positieve gedachten tegenover te zetten.