Psyche
alle pijlers
Euthanasie ivm psychisch lijden
woensdag 18 april 2018 om 19:31
Ik zit op dit moment midden in een euthanasietraject wegens ondraaglijk psychisch lijden. Met dit topic wil ik in eerste instantie mijn verhaal kwijt, omdat dit iets is waar ik in mijn omgeving niet makkelijk over kan praten, en omdat de mensen met wie ik er wel over kan praten, uiteraard erg emotioneel betrokken zijn.
Ik lijd aan een therapieresistente bipolaire stoornis. Manie speelt maar een kleine rol, maar de depressie is er bijna altijd. Ik ben op dit moment al 2,5 jaar aan een stuk ernstig depressief. Als ik alle depressieve perioden bij elkaar optel, kom ik denk ik wel aan zo’n 20 jaar (ik ben 48). En dan ben ik niet een klein beetje depressief, maar meestal heel ernstig. Ik heb meer dan 20 verschillende reguliere medicijnen geprobeerd, ook heel wat alternatieve medicijnen en behandelingen, therapie en opnames. En ik kan niet meer, ik wil niet meer, ik ben op. Het is ondraaglijk. Het moet afgelopen zijn, over, sluiten. Er is nog één behandeloptie, en daarna houd ik het voor gezien.
Twee maanden geleden besloot ik, om tijd te sparen, naast die laatste behandeling ook alvast te starten met het euthanasietraject. Ik had namelijk verwacht voor mijn euthanasie bij de levenseindekiniek terecht te komen, omdat bijna geen enkele arts zich aan euthanasie wegens psychisch lijden wil wagen. Daar is een wachtlijst van 6 maanden en daarna duurt het traject ook nog eens minstens 6 maanden. Maar tot mijn blijdschap bleek mijn huisarts bereid mijn verzoek in behandeling te nemen, en dat betekent dat het allemaal een heel stuk sneller gaat. De onafhankelijke psychiater waar ik heen moest is inmiddels ook akkoord. Nu alleen de scenarts nog. Het definitieve oordeel van de scenarts kan pas na de laatste behandeling, maar omdat ik het zo moeilijk vind om met de onzekerheid te leven, heb ik binnenkort wel alvast een oriënterend gesprek, zodat ik een beetje kan inzien welke kant diens oordeel op gaat.
Ik had niet durven hopen dat dit zo voorspoedig zou gaan, ben hier zo blij mee! Hoewel de weinige mensen in mijn omgeving die hiervan weten niet verbaasd zijn dat ik dit doe, willen ze niet dat ik doodga. Het is dus moeilijk om erover te praten. Misschien kan ik hier toch een beetje mijn ei kwijt.
Ik lijd aan een therapieresistente bipolaire stoornis. Manie speelt maar een kleine rol, maar de depressie is er bijna altijd. Ik ben op dit moment al 2,5 jaar aan een stuk ernstig depressief. Als ik alle depressieve perioden bij elkaar optel, kom ik denk ik wel aan zo’n 20 jaar (ik ben 48). En dan ben ik niet een klein beetje depressief, maar meestal heel ernstig. Ik heb meer dan 20 verschillende reguliere medicijnen geprobeerd, ook heel wat alternatieve medicijnen en behandelingen, therapie en opnames. En ik kan niet meer, ik wil niet meer, ik ben op. Het is ondraaglijk. Het moet afgelopen zijn, over, sluiten. Er is nog één behandeloptie, en daarna houd ik het voor gezien.
Twee maanden geleden besloot ik, om tijd te sparen, naast die laatste behandeling ook alvast te starten met het euthanasietraject. Ik had namelijk verwacht voor mijn euthanasie bij de levenseindekiniek terecht te komen, omdat bijna geen enkele arts zich aan euthanasie wegens psychisch lijden wil wagen. Daar is een wachtlijst van 6 maanden en daarna duurt het traject ook nog eens minstens 6 maanden. Maar tot mijn blijdschap bleek mijn huisarts bereid mijn verzoek in behandeling te nemen, en dat betekent dat het allemaal een heel stuk sneller gaat. De onafhankelijke psychiater waar ik heen moest is inmiddels ook akkoord. Nu alleen de scenarts nog. Het definitieve oordeel van de scenarts kan pas na de laatste behandeling, maar omdat ik het zo moeilijk vind om met de onzekerheid te leven, heb ik binnenkort wel alvast een oriënterend gesprek, zodat ik een beetje kan inzien welke kant diens oordeel op gaat.
Ik had niet durven hopen dat dit zo voorspoedig zou gaan, ben hier zo blij mee! Hoewel de weinige mensen in mijn omgeving die hiervan weten niet verbaasd zijn dat ik dit doe, willen ze niet dat ik doodga. Het is dus moeilijk om erover te praten. Misschien kan ik hier toch een beetje mijn ei kwijt.
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 08:19
Nee, dat valt onder hulp bij zelfdoding. Niet dat het voor het traject of effect uitmaakt. Het is iig niet zo dat er bij psychisch lijden per definitie geen injectie gedaan wordt.ikBedoelHetGoed schreef: ↑20-04-2018 07:41
@SpiritusLoco: Bij psychisch lijden betekent euthanasie dat je zelf een drankje in moet nemen. En aan dat drankje overlijd je dan. Heel waardig.
vrijdag 20 april 2018 om 08:20
Het maakt helemaal niet uit wat de oorzaak is. Er hoeft ook geen arts te zijn die zegt dat je met zekerheid nooit meer beter wordt. Dat kan namelijk niemand zeggen. Ja, er is een piepklein kansje dat ik over 10 jaar spontaan beter word of dat er een wondermedicijn ontdekt wordt. Maar daar kan en wil ik niet op wachten. De kans is te klein en hetblijden te groot. Je moet heel veel behandlingen gehad hebben die onvoldoende hebben geholpen en ondraaglijk lijden. Dat is genoeg voor de wet. Je hoeft ook niet een drankje te drinken als je dat niet wilt. Het kan net zo goed als bij fysiek lijden per infuus. Gelukkig maar, want een drankje is voor mij geen optie. Als ik een overdosis zou kunnen nemen van wat dan ook dan was ik 10 jaar geleden al dood geweest.ikBedoelHetGoed schreef: ↑20-04-2018 07:41Lieve Fayanna,
Wat een narigheid heb jij meegemaakt, lieverd. Ik ben zo blij voor je dat je huisarts mee wil werken aan dit traject. Ik ken iemand uit een warm gezin die op zijn achttiende depressief werd en uiteindelijk op zijn 43e euthanasie kreeg. Het was een bijzonder lastig traject, omdat hij al 25 jaar depressief was zonder bekende oorzaak. De laatste 10 jaar woonde hij in een psychiatrische instelling, dus je zou denken: wat maakt die oorzaak nog uit? Nou, voor het euthenasietraject blijkbaar een hoop, want je hebt een arts nodig die durft te zeggen dat je nooit meer beter wordt. Hij moest in dat traject toen een jaar lang allerlei behandelingen ondergaan en er werd geoordeeld of hij wel echt meewerkte. Toen alle lichten op groen stonden was hij zó opgelucht. Hij heeft niet lang daarna samen met zijn naasten een datum vastgesteld. Die dag waren zij bij hem en samen hebben ze nog een fijne ochtend gehad. Hij was zo blij dat hij uit zijn lijden werd verlost. Hij heeft het drankje met een glimlach ingenomen, zijn naasten bedankt dat ze er altijd voor hem zijn geweest en toen sliep hij vredig in.
Mijn advies aan jou zou zijn om ook goed na te denken hoe je die dag wil invullen. Zo te lezen zijn je ouders je helaas niet tot steun, maar misschien is er wel iemand waarmee je die laatste dag wil delen?
@SpiritusLoco: Bij psychisch lijden betekent euthanasie dat je zelf een drankje in moet nemen. En aan dat drankje overlijd je dan. Heel waardig.
Er is een documentaire over een zwaar depressieve moeder die door haar arts euthanasie wordt ontzegd. Zij pleegt uiteindelijk zelfmoord door van een flat af te springen. De mensen die dat zien hebben er jaren later nog last van. De dochter gaat vervolgens in de docu langs bij allerlei betrokkenen. Ook bij de weigerarts, die nog steeds achter zijn besluit staat. Hij vraagt verder niet hoe het met moeder is. Als dochter vertelt dat ze zelfmoord heeft gepleegd, vertrekt hij geen spier. Er zitten weinig onsympathieke mensen in die docu, maar deze arts had ik door het scherm willen trekken.
Voor íederern die in de (psychiatrische) zorg werkt is dit wel een docu die je gezien zou moeten hebben:
https://www.2doc.nl/documentaires/serie ... flats.html
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 09:03
Als ik Fayanna zo lees, heb ik het idee dat zij donders goed weet dat het ook voor de uitvoerders wat betekent. Ik heb ook meerdere malen gezegd dat ik, op basis van wat zij geschreven heeft, met alle liefde een naald zou zetten als de arts daar zijn fiat aan geeft. Juist door hoe zorgvuldig zij haar afwegingen hier verteld, kan ik me helemaal voorstellen hoe klaar het voor haar is. Ik reageerde op iemand die vond dat uitvoerders daar eigenlijk niks mee te maken hebben. Wij hebben er juist heel veel mee te maken. Na de euthanasie wordt ons handelen ook vaak nog eens getoetst. En dan wil je echt wel dat er zorgvuldig gehandeld is. Ook voor degenen bij wie de euthanasie wordt toegepast. En juist om wroeging en spijt te voorkomen, maar ook om te voorkomen dat er steeds gemakzuchtiger mee omgegaan wordt.
vrijdag 20 april 2018 om 09:16
Er werd gezegd dat niemand anders voor jou zou moeten mogen beslissen wanneer het stopt. Dat is niet hetzelfde als dat ‘de uitvoerders er niks over te zeggen mogen hebben’.SpiritusLoco schreef: ↑20-04-2018 09:03Als ik Fayanna zo lees, heb ik het idee dat zij donders goed weet dat het ook voor de uitvoerders wat betekent. Ik heb ook meerdere malen gezegd dat ik, op basis van wat zij geschreven heeft, met alle liefde een naald zou zetten als de arts daar zijn fiat aan geeft. Juist door hoe zorgvuldig zij haar afwegingen hier verteld, kan ik me helemaal voorstellen hoe klaar het voor haar is. Ik reageerde op iemand die vond dat uitvoerders daar eigenlijk niks mee te maken hebben. Wij hebben er juist heel veel mee te maken. Na de euthanasie wordt ons handelen ook vaak nog eens getoetst. En dan wil je echt wel dat er zorgvuldig gehandeld is. Ook voor degenen bij wie de euthanasie wordt toegepast. En juist om wroeging en spijt te voorkomen, maar ook om te voorkomen dat er steeds gemakzuchtiger mee omgegaan wordt.
vrijdag 20 april 2018 om 09:20
Ik denk dat Spiritus op mij reageerde. Ik had het niet zozeer over de uitvoerders mbt hoe zij zich daar onder moeten voelen, maar meer dat al heb ja al zoveel jaren geleden, al is het zo ontzettend uitzichtloos voor je en wil je niets liever dan waardig sterven, dan nog is er een ander die daar een beslissing over gaat maken. Ja, of je waardig dood mag of niet. Want tuurlijk, je kunt altijd van een flat springen, daar heb je niemand voor nodig. En ja, dan mag iemand anders er mee dealen.
vrijdag 20 april 2018 om 09:57
Ik besef heel goed dat het voor de uitvoerder moeilijk is. En hoewel ik uiteraard voor een zeer liberale euthanasiewetgeving ben, is het een groot goed dat een arts nooit verplicht kan en mag worden euthanasie uit te voeren. Ik kom zelf uit de zorg en weet zeker dat ik, ondanks mijn opvattingen, zelf niet in staat zou zijn euthanasie bij iemand anders uit te voeren.SpiritusLoco schreef: ↑20-04-2018 09:03Als ik Fayanna zo lees, heb ik het idee dat zij donders goed weet dat het ook voor de uitvoerders wat betekent. Ik heb ook meerdere malen gezegd dat ik, op basis van wat zij geschreven heeft, met alle liefde een naald zou zetten als de arts daar zijn fiat aan geeft. Juist door hoe zorgvuldig zij haar afwegingen hier verteld, kan ik me helemaal voorstellen hoe klaar het voor haar is. Ik reageerde op iemand die vond dat uitvoerders daar eigenlijk niks mee te maken hebben. Wij hebben er juist heel veel mee te maken. Na de euthanasie wordt ons handelen ook vaak nog eens getoetst. En dan wil je echt wel dat er zorgvuldig gehandeld is. Ook voor degenen bij wie de euthanasie wordt toegepast. En juist om wroeging en spijt te voorkomen, maar ook om te voorkomen dat er steeds gemakzuchtiger mee omgegaan wordt.
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 10:09
Ik snap je, maar ik vind het zelf toch wel heel erg fijn dat het mijn vertrouwde huisarts zal zijn.redbulletje schreef: ↑20-04-2018 10:04De uitvoerende zou eigenlijk geen persoonlijke band met de patient moeten hebben.
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 10:13
Dat snap ik ook wel weer, maar het lijkt me voor de behandelend artsen waar je al jaren een goeie band mee hebt, wel erg moeilijk. Vooral omdat het om psychisch lijden gaat. Als zij rationeel kunnen beredeneren dat je lichaam er ook zonder euthanasie binnen x-tijd vanzelf mee ophoudt lijkt me de handeling minder zwaar.
vrijdag 20 april 2018 om 10:18
Ook dit snap ik. Maar aangezien een arts mag weigeren euthanasie uit te voeren, is het te allen tijde zijn/haar eigen beslissing, 'kan ik dit aan of niet?' En in mijn geval was het voor de huisarts geen verrassing, en hij had ook al van te voren nagedacht over wat hij zou doen als/wanneer ik de vraag zou stellen.redbulletje schreef: ↑20-04-2018 10:13Dat snap ik ook wel weer, maar het lijkt me voor de behandelend artsen waar je al jaren een goeie band mee hebt, wel erg moeilijk. Vooral omdat het om psychisch lijden gaat. Als zij rationeel kunnen beredeneren dat je lichaam er ook zonder euthanasie binnen x-tijd vanzelf mee ophoudt lijkt me de handeling minder zwaar.
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 10:36
Wat een fijne huisarts heb je! Ik hoop dat ik in de toekomst er ook zo een tref.fayanna schreef: ↑20-04-2018 10:18Ook dit snap ik. Maar aangezien een arts mag weigeren euthanasie uit te voeren, is het te allen tijde zijn/haar eigen beslissing, 'kan ik dit aan of niet?' En in mijn geval was het voor de huisarts geen verrassing, en hij had ook al van te voren nagedacht over wat hij zou doen als/wanneer ik de vraag zou stellen.
En over de therapie die je gaat volgen, ik snap het.
vrijdag 20 april 2018 om 11:44
Lijkt me een fijne man die huisarts, en voel je je elke dag net zo slecht of heb je goede en slechte dagen nu je er zo diep in zit?"fayanna schreef: ↑20-04-2018 10:18Ook dit snap ik. Maar aangezien een arts mag weigeren euthanasie uit te voeren, is het te allen tijde zijn/haar eigen beslissing, 'kan ik dit aan of niet?' En in mijn geval was het voor de huisarts geen verrassing, en hij had ook al van te voren nagedacht over wat hij zou doen als/wanneer ik de vraag zou stellen.
vrijdag 20 april 2018 om 11:59
Ik heb erg slechte en minder slechte dagen. Maar sinds het euthanasietraject gestart is, voel ik me wel wat minder slecht. Deels doordat de kans op een positief antwoord zoveel groter blijkt te zijn dan ik eerst dacht en deels omdat ik niet meer de hele dag, elke dag, bezig ben met moed verzamelen om er zelf een eind aan te maken -en elke dag opnieuw moeten constateren dat het weer niet gelukt is.
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 12:17
Wat fijn ik kan me voorstellen dat dat in elk geval rust geeft het is allemaal al zwaar genoeg en dat vechten erbovenop en het steeds mislukken is weg, het uitzichtloos is in elk geval niet uitzichtloos meer, ik hoop dat het in het dagelijks leven tot die tijd net even relaxter gaat en dat je misschien zelfs wat kunt genieten, denk je dat er een kans is dat je je laatste stuk zelfs even zonder deze depressie kunt leven na tweeëneenhalf jaar?fayanna schreef: ↑20-04-2018 11:59Ik heb erg slechte en minder slechte dagen. Maar sinds het euthanasietraject gestart is, voel ik me wel wat minder slecht. Deels doordat de kans op een positief antwoord zoveel groter blijkt te zijn dan ik eerst dacht en deels omdat ik niet meer de hele dag, elke dag, bezig ben met moed verzamelen om er zelf een eind aan te maken -en elke dag opnieuw moeten constateren dat het weer niet gelukt is.
vrijdag 20 april 2018 om 12:26
Ik kan me totaal niet meer voorstellen hoe het is om zonder depressie te leven. Maar mocht dat zo zijn, dan zou ik daar ontzettend blij mee zijn. De laatste depressievrije periode, zomer/herfst 2015, was deels zo'n goede tijd omdat ik eindelijk een methode gevonden had om uit het leven te stappen die ik wel aandurfde. Ik was meer dan ooit vastbesloten om dat in de loop van de herfst te doen. Het is dus duidelijk niet gelukt. Omdat ik me zo goed voelde, kon ik een paar maanden echt van het leven genieten en nog een aantal laatste dingen doen die ik graag wilde doen. Ik weet dus al hoe het is om afscheid van het leven te nemen en ik had gehoopt dat het nu ook zo fijn, of in elk geval een beetje fijn, zou zijn. Tot nog toe is dat niet het geval, maar ik ben al blij dat het een beetje minder slecht gaat.MissMaran schreef: ↑20-04-2018 12:17Wat fijn ik kan me voorstellen dat dat in elk geval rust geeft het is allemaal al zwaar genoeg en dat vechten erbovenop en het steeds mislukken is weg, het uitzichtloos is in elk geval niet uitzichtloos meer, ik hoop dat het in het dagelijks leven tot die tijd net even relaxter gaat en dat je misschien zelfs wat kunt genieten, denk je dat er een kans is dat je je laatste stuk zelfs even zonder deze depressie kunt leven na tweeëneenhalf jaar?
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 12:37
Ik ken de rust die dan plaatsmaakt voor die depressie, bijna hemels dan he die stilte, alleen dat is al 100 procent geluk vergeleken bij die hel, misschien komt het nog, misschien geloof je het nog niet helemaal, ik hoop dat het stap voor stapje dan toch even wat lekkerder gaat , heb je wel mensen die geregeld even bij je zijn, of lekker de boodschappen halen.
vrijdag 20 april 2018 om 12:52
De paar mensen die belangrijk zijn voor mij zijn helaas niet zo vaak lijfelijk aanwezig als ik wel zou willen. Hopelijk zijn ze er op de dag zelf alle vier wel bij. Moet het ze nog vragen, weet van een dat ze er veel moeite mee zal hebben. Maar kan me niet voorstellen dat ze allemaal nee zeggen.MissMaran schreef: ↑20-04-2018 12:37Ik ken de rust die dan plaatsmaakt voor die depressie, bijna hemels dan he die stilte, alleen dat is al 100 procent geluk vergeleken bij die hel, misschien komt het nog, misschien geloof je het nog niet helemaal, ik hoop dat het stap voor stapje dan toch even wat lekkerder gaat , heb je wel mensen die geregeld even bij je zijn, of lekker de boodschappen halen.
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 13:00
Ik hoop het ook voor je ach en anders is drie een mooie opkomst, die ene die niet wil zal dat niet doen om het je lastig te maken maar meer met eigen angsten en dat mag toch ook..fayanna schreef: ↑20-04-2018 12:52De paar mensen die belangrijk zijn voor mij zijn helaas niet zo vaak lijfelijk aanwezig als ik wel zou willen. Hopelijk zijn ze er op de dag zelf alle vier wel bij. Moet het ze nog vragen, weet van een dat ze er veel moeite mee zal hebben. Maar kan me niet voorstellen dat ze allemaal nee zeggen.
Wat wel jammer is is dat ze niet een beetje over je waken, om en om de wacht houden zeg maar al is het maar vier keer in de week om je even bezig te houden en naar de winkel gaan voor je want dat zal ook niet zo fijn zijn voor je, of laat je de Albert heijn bezorgservice komen?
vrijdag 20 april 2018 om 17:27
Het blijft een beetje bij me hangen dat er mensen zijn die liever sterven dan dat ze proberen of medicatie helpt. Hoe kun je nou bang zijn voor bijwerkingen en niet bang zijn om te sterven, dat laatste is toch veel groter en ongrijpbaarder?fayanna schreef: ↑19-04-2018 07:40Ik hoop voor je dat je wel toestemming gaat krijgen! Wie weet valt het mee. Ik ging er van te voren van uit dat ik 90% kans op een nee had, maar dat valt dus enorm mee. Altijd proberen, je weet nooit hoe het loopt. Ik zei tegen mijn psychiater dat ik van een ‘nee’ uitging omdat maar iets van 6% van de verzoeken wordt toegewezen. Toen zei hij dat dat deels komt omdat er, echt waar, mensen zijn die zich voor elke scheet willen laten euthanaseren. Er zijn zelfs mensen die om euthanasie vragen voor depressie terwijl ze nog geen enkel medicijn geprobeerd hebben, omdat ze bang zijn voor bijwerkingen. Ja, dan word je natuurlijk afgewezen. Succes en sterkte!
vrijdag 20 april 2018 om 17:36
Waarom zou je bang zijn voor het onvermijdelijke? Dood gaan we tenslotte toch allemaal.maximaal225tekens schreef: ↑20-04-2018 17:27Het blijft een beetje bij me hangen dat er mensen zijn die liever sterven dan dat ze proberen of medicatie helpt. Hoe kun je nou bang zijn voor bijwerkingen en niet bang zijn om te sterven, dat laatste is toch veel groter en ongrijpbaarder?
Persoonlijk vind ik medicijnen die je euforie bezorgen niet veel anders dan illegale drugs. Je schept er een nep realiteit mee.
vrijdag 20 april 2018 om 18:01
Dat iets onvermijdelijk is, wil niet zeggen dat je er niet bang voor hoeft te zijn. De een is wel bang, de ander niet. Dat ik er naar streef op korte termijn dood te gaan, wil niet zeggen dat ik niet bang ben, want dat ben ik wel degelijk! Ik denk alleen dat moeten blijven leven nog erger is. Medicijnen bezorgen je overigens geen euforie. Psychofarmaca hebben tot doel je terug te brengen naar je normale basisstemming, Ben je normaal altijd heel vrolijk, dan wordt je dat waarschijnlijk weer. Ben je toch al een zwartkijker, dan wordt je er geen blije gup van. Hooguit kan je van sommige antidepressiva manisch worden als je daar aanleg voor hebt, zoals ik meerdere malen heb moeten ervaren.redbulletje schreef: ↑20-04-2018 17:36Waarom zou je bang zijn voor het onvermijdelijke? Dood gaan we tenslotte toch allemaal.
Persoonlijk vind ik medicijnen die je euforie bezorgen niet veel anders dan illegale drugs. Je schept er een nep realiteit mee.
It is no measure of health to be well-adjusted to a sick society.
Krishnamurti
Krishnamurti
vrijdag 20 april 2018 om 18:52
fayanna schreef: ↑20-04-2018 18:01Dat iets onvermijdelijk is, wil niet zeggen dat je er niet bang voor hoeft te zijn. De een is wel bang, de ander niet. Dat ik er naar streef op korte termijn dood te gaan, wil niet zeggen dat ik niet bang ben, want dat ben ik wel degelijk! Ik denk alleen dat moeten blijven leven nog erger is. Medicijnen bezorgen je overigens geen euforie. Psychofarmaca hebben tot doel je terug te brengen naar je normale basisstemming, Ben je normaal altijd heel vrolijk, dan wordt je dat waarschijnlijk weer. Ben je toch al een zwartkijker, dan wordt je er geen blije gup van. Hooguit kan je van sommige antidepressiva manisch worden als je daar aanleg voor hebt, zoals ik meerdere malen heb moeten ervaren.
